Department of Electrical Engineering, Faculty of Engineering,

1. 01026214 การทดลองทางวิศวกรรมไฟฟ้า 1 (ELECTRICAL ENGINEERING LABORATORY 1) Single-phase Transformer Department of Electrical Engineering, Faculty of Engineering, KMITL สื่อบรรยายแนะนำการทดลอง หม้อแปลงไฟฟ้าเฟสเดียว Single-phase Transformer ให้นักศึกษาทำความเข้าใจก่อนเข้าปฏิบัติการทดลอง รศ.ดร. ชัยวุฒิ ฉัตรอุทัย สาขาวิชาวิศวกรรมไฟฟ้า คณะวิศวกรรมศาสตร์ สถาบันเทคโนโลยีพระจอมเกล้าเจ้าคุณทหารลาดกระบัง

2. Single-phase Transformer Department of Electrical Engineering, Faculty of Engineering, KMITL หม้อแปลงไฟฟ้าเฟสเดียว (Single-phase Transformer) 1. เพื่อให้เข้าใจหลักการทำงานของหม้อแปลงไฟฟ้า 2. เพื่อให้เข้าใจถึงค่ากำลังไฟฟ้ากระตุ้นและ ค่าสูญเสียในแกนเหล็ก

3. Single-phase Transformer Department of Electrical Engineering, Faculty of Engineering, KMITL จากบทนิยามของมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรมกำหนดว่า “หม้อแปลงไฟฟ้าหมายถึงเครื่องมือซึ่งอาศัยการเหนี่ยวนำ ด้วยแม่เหล็กไฟฟ้าแปลงค่าแรงดันและกระแสสลับระหว่าง ขดลวดสองขดหรือมากกว่าให้เป็นค่าแรงดันและกระแส ต่าง ๆ กัน ณ ความถี่เดียวกัน” จากบทนิยามของมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรมกำหนดว่า “หม้อแปลงไฟฟ้าหมายถึงเครื่องมือซึ่งอาศัยการเหนี่ยวนำ ด้วยแม่เหล็กไฟฟ้าแปลงค่าแรงดันและกระแสสลับระหว่าง ขดลวดสองขดหรือมากกว่าให้เป็นค่าแรงดันและกระแส ต่าง ๆ กัน ณ ความถี่เดียวกัน” ขดลวดแรงดันสูง High Voltage (Low Current) ขดลวดแรงดันต่ำ Low Voltage (High Current)

4. Single-phase Transformer Department of Electrical Engineering, Faculty of Engineering, KMITL หม้อแปลงไฟฟ้าเป็นอุปกรณ์ ทำหน้าที่ส่งผ่านค่ากำลังไฟฟ้า จากวงจรด้านหนึ่งไปยังวงจรอีกด้านหนึ่ง ขดลวดทุติยภูมิ Secondary Output Input แกนเหล็ก Core ขดลวดปฐมภูมิ Primary ขดลวด Winding Laminated Cores

5. Single-phase Transformer Department of Electrical Engineering, Faculty of Engineering, KMITL Exciting Current Core Loss (W) Open Exciting Power (VA) (9)

6. Variac + + Voltmeter com com Current coil Voltage coil V A W Power meter Single-phase Transformer Department of Electrical Engineering, Faculty of Engineering, KMITL อุปกรณ์การทดลอง P1 พิกัดกำลังไฟฟ้า 660VA พิกัดแรงดันขดลวดด้านแรงดันสูง 220 V ขดลวดด้านแรงดันต่ำ จำนวน 240รอบ

7. Single-phase Transformer Department of Electrical Engineering, Faculty of Engineering, KMITL Single-phase Transformer 660 VA H.V. ? turns L.V. 240 turns ? V 220 V

8. Variac Voltmeter V A W Power meter Single-phase Transformer Department of Electrical Engineering, Faculty of Engineering, KMITL ห้ามเปิด C.B. ก่อนได้รับอนุญาต และ Output ต้องกลับมาอยู่ตำแหน่ง 0V เสมอก่อนปิด C.B. การทดลองที่ 1 Primary Secondary กำหนดพิกัดหม้อแปลงไฟฟ้าเฟสเดียว ? ? ? ?

9. Single-phase Transformer Department of Electrical Engineering, Faculty of Engineering, KMITL การทดลองที่ 2 ปรับ %V1 Rated (H.V.) ตารางที่ 2.1 H.V. L.V. Primary Secondary

10. Single-phase Transformer Department of Electrical Engineering, Faculty of Engineering, KMITL ตารางที่ 2.1

11. Single-phase Transformer Department of Electrical Engineering, Faculty of Engineering, KMITL การทดลองที่ 2 ปรับ %V1 Rated (L.V.) ตารางที่ 2.2 L.V. H.V. Primary Secondary

12. Single-phase Transformer Department of Electrical Engineering, Faculty of Engineering, KMITL ตารางที่ 2.2 จากข้อมูลทุกชุดในตารางที่ 2.1 และ 2.2 ให้คำนวณค่า Voltage ratio (a) Exciting power Reactive power ความหนาแน่นเส้นแรงแม่เหล็ก

13. Single-phase Transformer Department of Electrical Engineering, Faculty of Engineering, KMITL คำถามท้ายการทดลอง 3. จากผลการทดลองในตารางที่ 2.1 และ 2.2 เมื่อจ่ายแรงดันไฟฟ้า ให้ด้านปฐมภูมิด้วยค่า % Rated Voltage เดียวกัน เพราะเหตุใด ค่ากำลังไฟฟ้ากระตุ้น (Exciting Power) จึงมีค่าที่ใกล้เคียงกัน 4. จากผลการทดลองในตารางที่ 2.1 และ 2.2 เมื่อจ่ายแรงดันไฟฟ้า ให้ด้านปฐมภูมิด้วยค่า % Rated Voltage เดียวกัน เพราะเหตุใด ค่าสูญเสียในแกนเหล็ก (Core Loss) จึงมีค่าที่ใกล้เคียงกัน 5. ในการทดลองที่ 2.1 และ 2.2 จะเกิดผลอย่างไรกับหม้อแปลงไฟฟ้า ถ้าปรับแรงดันไฟฟ้าด้านปฐมภูมิให้มีค่า 200% Rated Voltage