KOSZYKARZ-PLECIONKARZ wersja dla gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych

1. KOSZYKARZ-PLECIONKARZ wersja dla gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych

2. KOSZYKARZ-PLECIONKARZ Multimedialna charakterystyka zawodu Nazwa zawodu: KOSZYKARZ-PLECIONKARZ Kod zawodu w klasyfikacji szkolnictwa zawodowego: 742[02] Kod zawodu w klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy: 731702 2

3. Syntetyczny opis zawodu i środowisko pracy • Czy wiesz, że koszykarz-plecionkarz: • Wykonuje za pomocą różnego rodzaju splotów i połączeń wyroby użytkowe i dekoracyjne (kosze, koszyki gospodarcze i galanteryjne, meble, skrzynie, pojemniki, zabawki i inne ozdoby)z wikliny oraz innych surowców i materiałów stosowanych w plecionkarstwie (rotangu, bambusa, rafii, drewna, metalu, rogożyny, tworzywa sztucznego). • Przeważnie pracuje w pomieszczeniach produkcyjnych o dobrym oświetleniu, wyposażonych w urządzenia wentylacyjne lub szopach, stodołach (jeżeli pracuje chałupniczo). • 3. Większość prac wykonuje ręcznie. Prace zmechanizowane dotyczą głównie przetwórstwa wikliny, obróbki materiałów, wytwarzania mebli wyplatanych. • 4. Często zatrudniany jest w systemie pracy nakładczej – chałupniczej lub w warsztacie wikliniarskim. • 5. W trakcie pracy czasami współpracuje z innymi pracownikami, z którymi dzieli się jej etapami (np. wykańczanie, malowanie). Częściej jednak pracuje sam (chałupnik). • 6. W zależności od sposobu zatrudnienia: 8 godzin pracuje w zakładach wikliniarskich, a jako chałupnik organizuje swoja pracę dowolnie, dbając jedynie o terminowość zamówienia. 3

4. Praca własna… Po zapoznaniu się z powyższym opisem zawodu i środowiska pracyz pewnością znalazłeś sformułowania niezrozumiałe dla Ciebie. Wypisz je, a następnie, korzystając z dostępnych źródeł informacji, postaraj się wyjaśnić znaczenie tych sformułowań. W tym celu najlepiej porozmawiaj z osobami zatrudnionymi w zawodzie lub poszukaj samodzielnie informacji w Internecie. Efekty pracy udokumentuj poprzez stworzenie własnej rozszerzonej wersji charakterystyki zawodu. Może to być teczka, do której włożysz wszystkie, Twoim zdaniem ważne, informacje dotyczące zawodu. Uwaga: Podobnie postąp, kiedy będziesz zapoznawał się z treścią kolejnych slajdów. Na wesoło 4

5. NA WESOŁO Szef do pracownika:– Mam dla Ciebie zadanie. – Słucham? – Wejdź na stronę praca.pl. – Wszedłem. – A teraz szukaj sobie nowej pracy. –Kowalski, dlaczego niesiesz wiklinę na plecach, nie lepiej wziąć taczkę? – Brałem taczkę, ale kółko uwierało mnie w plecy. Powrót W zakładzie pracownicy rzucają monetą: – Jak wypadnie reszka, to gramy w karty, a jak orzeł, to idziemy spać. – A jak stanie na sztorc? – No to wtedy trudno, weźmiemy się do roboty. 5

6. Zadania i umiejętności zawodowe • Organizuje miejsce pracy zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska oraz wyposaża w narzędzia i oprzyrządowanie pomocnicze. • Dobiera i obsługuje maszyny i urządzenia (pilarka tarczowa, wiertarka itp.). • Sporządza dokumentację rysunkową i technologiczną wyrobu. • Dobiera surowce, materiały i technologie do wytwarzania wyrobów. • Określa rodzaj, ilość i jakość materiału do wykonania wyrobu, sporządza kalkulacje. • Wykonuje wyroby plecionkarskie z wikliny lub wikliny łączonej z innymi surowcami plecionkarskimi lub konstrukcjami (drewno, metal, tworzywa sztuczne), takie jak: meble, opakowania, kosze gospodarcze i galanteryjne, torebki i zabawki itp. • Wybiera sploty do wyplatania wyrobów (warstwowe, ażurowe, kostkowe), zakończenia, uchwyty, zamknięcia i złącza plecionkarskie. • Ozdabia i uszlachetniania wyroby. • Ocenia jakość materiałów i wyrobów gotowych. • Suszy i składuje wyroby. • Wykonuje prace związane z pakowaniem, magazynowaniem i transportowaniem materiałów i wyrobów. • Wykonuje naprawy i renowacje wyrobów koszykarsko-plecionkarskich. • Projektuje wyroby, dokonuje aranżacji i wystroju wnętrza. 6

7. Organizuje miejsce pracy zgodnie z przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska. • Dobiera, użytkuje i konserwuje narzędzia (nóż, sekator, młotek, wygniatacz, ubijak, obcęgi, szczypce, piły itp.), oprzyrządowanie pomocnicze (formy, szablony, piramidy, wałki, wzorniki do kształtowania prętów i kijów). • Obsługuje maszyny i urządzenia (pilarka tarczowa, wiertarka itp.). • Wykonuje szkice i rysunki wyrobów, posługuje się normami i dokumentacją wyrobu. • Rozróżnia surowce i materiały stosowane w koszykarstwie-plecionkarstwie. • Określa rodzaj, ilość i jakość materiału do wykonania wyrobu. • Dobiera materiały i technologie do wytwarzania wyrobów. • Wykonuje wyroby koszykarsko-plecionkarskie o różnych konstrukcjach i różnym przeznaczeniu. • Stosuje sploty, zakończenia, uchwyty, zamknięcia i złącza plecionkarskie. • Łączy różne materiały plecionkarskie w jednym wyrobie. • Stosuje techniki wykończania i uszlachetniania wyrobów (barwienie, lakierowanie, siarkowanie itp.). • Ocenia jakość materiałów i gotowych wyrobów. • Dobiera sposoby pakowania, magazynowania i transportu wyrobów. • Dokonuje napraw i renowacji wyrobów koszykarsko-plecionkarskich. • Sporządza kalkulacje cen na gotowe wyroby. • Projektuje wyroby, dokonuje aranżacji i wystroju wnętrza. • I wiele innych… Na wesoło Praca własna…Uwaga: W tekstach podanych powyżej dotyczących zadańi umiejętności zawodowych z pewnością pojawiły się nowe niezrozumiałe sformułowania, spróbuj je rozszyfrować, korzystając z pomocy rodziców, nauczyciela, doradcy zawodowego, Internetu, literatury. 7

8. NA WESOŁO Kierownik zatrzymuje dwóch swoich pracowników i pyta się: – Co robicie? – Niesiemy wiklinę na koszyki. Kierownik nie widzi żadnej wikliny, więc pyta: – Jaką wiklinę? Ci zatrzymali się, spojrzeli na siebie i jeden do drugiego mówi: –A widzisz Kowalski, mówiłem, że coś za lekko nam dziś ta praca idzie, a tu masz, chodzimy już tak 4 godziny i zapomnieliśmy wziąć wikliny… Rozmawia dwóch kolegów:– Wiesz, wczoraj znalazłem pracę.– A gdzie? – W przetwórni.–Jako kto? – Jako konserwator.– Konserwator dźwigów? – Nie, ogórków. Powrót 8

9. Podstawowe narzędzia pracy w zawodzie Do pracy w zawodzie koszykarza-plecionkarza niezbędne są: 9

10. Cechy psychofizyczne Test samooceny 1/3 Decydując się na podjęcie pracy w zawodzie koszykarza-plecionkarza, powinniśmy przede wszystkim wziąć pod uwagę swoje możliwości, cechy osobowości, temperamentu, swoje zainteresowania, uzdolnienia i wymagania fizyczne. Przed przystąpieniem do testu przygotuj kartkę papieru i ołówek lub długopis. Następnie przeczytaj uważnie poniższy tekst z cechami psychofizycznymi oraz wymaganiami fizycznymi i zdrowotnymi, a następnie oceń siebie pod kątem ich spełniania. Wyniki zapisz na przygotowanej kartce. Uwaga: Nie ma sensu zaznaczać nieprawdy, gdyż w ten sposób oszukiwałbyś sam siebie. Praca własna… Uwaga: W podanych treściach jest prawdopodobnie dużo nowych niezrozumiałych sformułowań, spróbuj je rozszyfrować. 10

11. Cechy psychofizyczne –test samooceny 2/3 11

12. Cechy psychofizyczne –test samooceny 3/3 Klucz odpowiedzi. Jeśli uzyskałeś: Od 7 do 10 punktów – Twoje odpowiedzi sugerują, że prawdopodobnie jest to zawód, który możesz wziąć pod uwagę w swoich wyborach. Zawsze jednak warto dokładnie przemyśleć decyzję i skonsultować się z doradcą zawodowym. Od 4 do 6 punktów – możesz rozważyć ten wybór, ale zastanów się – być może istnieją zawody lepiej dopasowane do Twoich cech osobowości i wymagań fizycznych. Ewentualnie zbierz więcej informacji na temat danego zawodu i ponownie je przeanalizuj. Zawsze warto dokładnie przemyśleć decyzję i skonsultować się z doradcą zawodowym. Od 0 do 3 punktów– zastanów się, może warto przyjrzeć się dokładniej innym zawodom, bliższym Twoim predyspozycjom. Zachęcamy także do zbierania kolejnych informacji, które ułatwią Ci podjęcie decyzji. Zawsze warto przemyśleć ją dokładnie i skonsultować się z doradcą zawodowym. Na wesoło 12

13. NA WESOŁO Kierownik do pracownika:– Panie Kowalski, ja już nie mam do Pana siły! Wszystko Pan robi wolno - wolno pracuje, wolno mówi... Czy jest do jakaś rzecz, którą robi Pan szybko? – Tak... szybko się męczę. Rozmowa kwalifikacyjna: Pracodawca do kandydata koszykarza-plecionkarza: – Co Pan może robić w pracy? – No jakby tu powiedzieć... hm... mogę np. wyplatać kosze! – To bardzo miło. Ale co jeszcze Pan może robić? – No... mogę np. nie wyplatać koszy. Powrót 13

14. Przeciwwskazania zdrowotne Decydując się na podjęcie pracy w zawodzie koszykarza-plecionkarza, powinniśmy także wziąć pod uwagę przeciwwskazania zdrowotne. Test samooceny 1/3 Przed przystąpieniem do zrobienia testu przygotuj kartkę papieru i ołówek lub długopis. Następnie przeczytaj uważnie poniższy tekst zawierający przeciwwskazania zdrowotne i oceń siebie pod tym kątem. Wyniki zapisz na przygotowanej kartce. Uwaga:Nie ma sensu wybierać nieprawdziwych odpowiedzi, gdyż w ten sposób oszukiwałbyś sam siebie. Uwaga: Zamieszczone treści zawierają dużo sformułowań medycznych, zanim odpowiesz, postaraj się je wyjaśnić. 14

15. Przeciwwskazania zdrowotne –test samooceny 2/3 15

16. Przeciwwskazania zdrowotne –test samooceny 3/3 Klucz odpowiedzi W przypadku, gdy choć raz, odpowiadając na powyższe pytania, wybrałeś wariant „TAK”, musisz się skontaktować z lekarzem medycyny pracy, który będzie w stanie stwierdzić, czy masz przeciwwskazania zdrowotne do wykonywania pracy w zawodzie koszykarza-plecionkarza. Pamiętaj, że istnieje dużo więcej przeciwwskazań do pracy w zawodzie, zatem warto, abyś dokonując wyborów zawodowych, szczegółowo zapoznał się z tymi przeciwwskazaniami. Zawsze możesz też skonsultować się z doradcą zawodowym. Na wesoło 16

17. NA WESOŁO Prezes wielkiej międzynarodowej korporacji wezwał do siebie jednego ze swoich ludzi:– Słuchaj – mówi. – Pół roku temu zaczynałeś u mnie jako kurier, po miesiącu zostałeś kierownikiem działu, następnie kierownikiem regionu, a potem głównym koordynatorem na terenie Polski. Po czterech miesiącach pracy awansowałeś na wiceprezesa. Postanowiłem odejść na emeryturę i chcę, żebyś to Ty został prezesem. Co Ty na to?– Dziękuję. – Tylko dziękuje? – Dziękuję, tato. Kierownik pyta pomocnika: – Kowalski, dlaczego ty nosisz po jednym koszyku, a Nowak po dwa? – Bo to jest leń, nie chce mu się dwa razy chodzić. Powrót 17

18. Kształcenie w zawodzie koszykarza-plecionkarza • Aby pracować w zawodzie koszykarza-plecionkarza,możesz: • 1.1. Jako absolwent gimnazjum –wybrać zasadniczą szkołę zawodową. • 1.2. Po ukończeniu zasadniczej szkoły zawodowej – kontynuować naukę w trzyletnim technikum uzupełniającym, a po uzyskaniu matury – podjąć naukę na uczelni wyższej. • 1.3. Pracując w zawodzie, po 3 latach przygotować się do egzaminu czeladniczego organizowanego przez Związek Rzemiosła Polskiego, następnie zdać egzamin mistrzowski. • Co zrobić, aby rozpocząć naukę w zasadniczej szkole zawodowej? Należy złożyć następujące dokumenty: świadectwo potwierdzające ukończenie gimnazjum (lub dawnej ośmioletniej szkoły podstawowej) oraz zaświadczenie lekarskie, potwierdzające brak przeciwwskazań do wykonywania zawodu koszykarza-plecionkarza. Zasadnicze szkoły zawodowe przyjmują uczniów, którzy nie ukończyli 18. roku życia. 18

19. Kształcenie w zawodzie koszykarza-plecionkarza • Czego będziesz się uczył w zasadniczej szkole zawodowej, przygotowując się do wykonywania zawodu koszykarza-plecionkarza? • W ramach modułu: • 3.1. Podstawy koszykarstwa-plecionkarstwa: przestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, posługiwania się terminologią z zakresu technologii koszykarstwa-plecionkarstwa, rozpoznawania gatunków i odmian wierzby krzewiastej oraz innych surowców i materiałów stosowanych w produkcji koszykarsko-plecionkarskiej, wykonywania prac związanych z pozyskiwaniem, przetwarzaniem i uszlachetnianiem wikliny, wykonywanie pomocniczych prac stolarskich i tapicerskich, posługiwania się normami i dokumentacją wyrobu, magazynowania, pakowania i transportu wyrobów. • 3.2. Technologia prac koszykarsko-plecionkarskich: wykonywania prac przygotowawczo- wykończeniowych związanych z wytwarzaniem wyrobów koszykarsko-plecionkarskich, wykonywania prac związanych z produkcją wyrobów koszykarsko-plecionkarskich, wykonywania wyrobów z zastosowaniem peddigu, rotangu, trawy morskiej, słomy i innych materiałów, wykonywania napraw i renowacji wyrobów koszykarsko-plecionkarskich. 19

20. Kształcenie w zawodzie koszykarza-plecionkarza • Z jakich podręczników będziesz się uczył w zasadniczej szkole zawodowej, przygotowując się do wykonywania zawodu koszykarza-plecionkarza? Przykładowe: • H. Bukiewicz, S. Zwolinski, Uprawa i eksploatacja wikliny, WSiP, 1979. • Kański B., Koszykarstwo PWSZ, Warszawa 1959.

21. Kształcenie w zawodzie • Praca własna… • Poszukaj w najbliższej okolicy adresów szkół zawodowych, w których możesz podjąć naukę w zawodzie koszykarza-plecionkarza. Zapisz je, a następnie zapoznaj się z ich ofertą edukacyjną. Możesz to zrobić na kilka sposobów: • odnaleźć strony szkół zawodowych w Internecie, • przeglądać poradniki, w których zaprezentowano ofertę szkół ponadgimnazjalnych, • rozmawiać ze znajomymi pracującymi w zawodzie lub z kolegami uczącymi się w danym zawodzie • i najtrudniejsze – wybierz się do szkoły, by na miejscu zrobić wywiad. • Dokumenty potwierdzające Twoją aktywność w poszukiwaniu informacji o zawodzie sukcesywnie wkładaj do teczki. • 2. Zapoznaj się z ofertą Związku Rzemiosła Polskiego (www.zrp.pl). Na wesoło 21

22. Rynek pracy • Czy wiesz, że: • Typowymi stanowiskami pracy w zawodzie koszykarza-plecionkarza są: plecionkarz wyrobów koszykarskich, plecionkarz mebli wyplatanych, plecionkarz wyrobów galanteryjnych i dekoracji. • Pokrewnymi stanowiskami pracy, na których może pracować koszykarz-plecionkarz, są: modelarz wyrobów plecionkarskich, łubiankarz, operator maszyn i urządzeń wikliniarskich, wikliniarz. • Koszykarz-plecionkarz może poszukiwać pracy w wytwórniach i zakładach rzemieślniczych produkujących meble i wyroby z wikliny. • Może prowadzić własny zakład rzemieślniczy. 23

23. Na wesoło Rynek pracy • Praca własna… • Czy są problemy ze znalezieniem pracy w zawodzie koszykarza-plecionkarza? • Na to pytanie samodzielnie poszukaj odpowiedzi. W tym celu możesz przeprowadzić wywiady z kilkoma osobami, najlepiej z koszykarzem-plecionkarzem pracującym na własny rachunek lub zatrudnionym w czyjejś firmie. • Jeżeli nie masz takiej możliwości, sięgnij po informacje z gazet (np. po ogłoszenia o pracę) lub z Internetu. • Wyniki zapisz w tabeli przygotowanej przez siebie według poniższego wzorca. Dodatkowo możesz zapoznać się z opracowaniami statystycznymi zamieszczonymi przez urzędy pracy. Takie zbiorcze opracowanie znajdziesz na portalu Publicznych Służb Zatrudnienia (www.psz.praca.gov.pl, patrz zakładka: „Informacje o rynku pracy”). 24

24. NA WESOŁO Rozmawiają dwaj pracownicy: – Wiesz, wczoraj spadłem z dziesięciometrowej drabiny. – I nic ci się nie stało?! To jakiś cud! – Jaki tam cud, po prostu spadłem pierwszego szczebla. Jak dziś żyje szlachcic? Dzisiejszy szlachcic żyje jak każdy. Mieszka w bloku, do pracy jeździ tramwajem, bywa plecionkarzem, introligatorem, hydraulikiem, taksówkarzem lub... profesorem wyższej uczelni Powrót 25

25. Źródła informacji I. Interesujące źródła informacji: Jeżeli chcesz pogłębić wiedzę na temat świata zawodów, możliwości kształcenia, to zachęcamy do przejrzenia informacji zawartych w publikacjach wskazanych w zakładce „Polecane publikacje”. • II. Czasopisma specjalistyczne: • Cztery Kąty (http://czterykaty.pl/czterykaty/0,0.html, 27 listopada 2009). • m design (http://www.emebel.pl/aktualnosci/m-design-meble-tkaniny-wzornictwo.html, 27 listopada 2009). • Stolica meblarstwa (www.emebel.pl/.../nowe-czasopismo---„stolica-meblarstwa”.html, 27 listopada 2009). 26

26. Źródła informacji • III. Przy opracowywaniu charakterystyki wykorzystaliśmy poniższe źródła informacji: • Doradca 2000 – przewodnik po zawodach. Koszykarz-plecionkarz(https://doradca.praca.gov.pl/d2k5/zawody, 25 listopada 2009). • Informator o egzaminie potwierdzającym kwalifikacje zawodowe. Koszykarz-plecionkarz, Centralna Komisja Egzaminacyjna Warszawa, Okręgowa Komisja Egzaminacyjna w Łomży 2003 (www.cke-bip.waw.pl/assets/files/infor_ZAW_ZSZ/koszykarz_pl.pdf, 25 listopada 2009). • Gołgowska R., Gryk. S., Modułowy program nauczania. Koszykarz-plecionkarz 742[02], MEN, Warszawa 2001 (http://www.koweziu.edu.pl/programy/programy.php, 25 listopada 2009). • Klasyfikacja zawodów i specjalności – opis zawodu. Koszykarz-plecionkarz (http://www.praca.gov.pl/index.php?page=klasyfikacja_zawodow&klasyfikacja_zawodow_id=241, 25 listopada 2009). • Lelińska K., Gruza M., Sołtysińska G. (red.), Zawody szkolnictwa zawodowego. Vademecum informacyjne doradcy zawodowego, MEN, Warszawa 2005. s. 348–349. • Gołgowska R., Gryk. S.,Krajowy standard kwalifikacji zawodowych. Koszykarz-plecionkarz (742401), MPiPS, Warszawa 2006 (www.standardyiszkolenia.praca.gov.pl, 25 listopada 2009). • Podstawa programowa kształcenia w zawodzie koszykarz-plecionkarz, MEN, Warszawa (www.men.gov.pl/images/stories/zawody/zawody_742_02.pdf, 25 listopada 2009). • Przewodnik po zawodach, wydanie II, tom VI, MGPiPS, Warszawa 2003, s. V–397–V–403. • Standard wymagań – egzamin czeladniczy dla zawodu koszykarz-plecionkarz, Związek Rzemiosła Polskiego, Warszawa (www.irpoznan.com.pl/imgs/File/Standardy_czeladnik/cs_koszykarz_plecionkarz.pdf, 25 listopada 2009). • Standard wymagań – egzamin mistrzowski dla zawodu koszykarz-plecionkarz, Związek Rzemiosła Polskiego, Warszawa (www.zrp.pl/files/40.m-koszykarz%20plecionkarz.doc, 25 listopada 2009). 27

27. Źródła informacji • Akty prawne: • Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia 2010 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (DZ. U. 2010 Nr 82, poz. 537).  • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 czerwca 2007 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz.U. nr 124, poz. 860, z późn. zm.). Na wesoło 28

28. NA WESOŁO Kierownik krzyczy do pracownika: – Ale tu bałagan, warsztat niesprzątany od miesiąca, wiklina porozrzucana od miesiąca, narzędzia niepoukładane od miesiąca! – A to moja wina?! Ja tu jestem dopiero od dwóch tygodni! Idą dwaj pomocnicy, niosą we dwóch jeden kosz. – Dlaczego niesiecie ten kosz we dwóch? – Bo trzeci jest na zwolnieniu. Jedzie zajączek z niedźwiedziem na jeden bilet i przychodzi kanar. To niedźwiedź schował zajączka do kieszeni w marynarce i pokazuje bilet.Kanar się pyta:- A co pan tam trzyma w kieszeni marynarki?Niedźwiedź uderza się w pierś (tu powinien być taki zamaszysty gest), wyciąga spłaszczonego zajączka i mówi:- Zdjęcie kolegi. Powrót 29

29. Dziękujemy za uwagę i zachęcamy do dalszych poszukiwań informacji na temat zawodów, które Cię interesują. 30