LOJ340 Ulaştırma ve Lojistik Terminolojisi Ders - I

1. LOJ340 Ulaştırma ve Lojistik Terminolojisi Ders - I Yrd. Doç. Dr. A. Özgür KARAGÜLLE Arş. Grv. Gültekin ALTUNTAŞ

2. Ulaştırma ve Lojistik Terminolojisi – Ders İçeriği • Karayolu Taşımacılığı • Havayolu Taşımacılığı • Denizyolu Taşımacılığı • Demiryolu Taşımacılığı • Ödev Sunumları

3. Karayolu Taşımacılığı - Sektörde Yanlış Kullanılan Tanımlar • DORSE Semi-treyler araçları tanımlamada genel olarak kullanılan terim…

4. Karayolu Taşımacılığı – DOĞRULAR • SEMİ-TREYLER – YARI RÖMORK Bir motoru haiz çekici araç tarafından çekilen ve taşıyacağı yükün özelliklerine has biçimde tasarlanıp imal edilen en az bir dingilli ve çekildiği araca king pim adı verilen bir bağlantı aracılığıyla bağlanan yük taşıma amaçlı karayolu taşıt aracı… Dingil, lastik, fren, süspansiyon, ABS, vb. yürüyüş grubu ve güvenlik aygıtları haiz olmakla birlikte, motoru haiz değildir.

5. Karayolu Taşımacılığı - Sektörde Yanlış Kullanılan Tanımlar • THERMO KING Soğutucu ünite… Thermo King Dorse?

6. Karayolu Taşımacılığı - Sektörde Yanlış Kullanılan Tanımlar • TIR DORSESİ TIR  Uluslar arası Karayolu Taşımacılığı (Transport Internationaux Routiers) • THERMO KING DORSE İki yanlış bir doğru mu? (Tanımlanmak istenen soğutucu üniteye haiz kapalı bir semi-treyler)

7. Karayolu Taşımacılığı - Sektörde Yanlış Kullanılan Tanımlar • PİLOT DORSE Sürücülerin üç dingil tek lastik tekerlekli semi-treyler tanımlaması

8. Karayolu Taşımacılığı - Sektörde Yanlış Kullanılan Tanımlar • RÖMORK Terim doğru kullanımı yanlıştır. Semi-treyler tanımlamak için kullanılır ama semi-treylerin doğru tanımı yarı-römorktur.

9. Karayolu Taşımacılığı - DOĞRULAR • TAM RÖMORK Bir kamyon tarafından çekilen ve taşıyacağı yükün özelliklerine has bir şekilde tasarlanıp imal edilen en az bir dingilli ve çekildiği kamyona çeki, oku, döner tabla, kanca, vb. adlarla tanımlanan bir bağlantı aygıtı aracılığıyla bağlanan yük taşıma amaçlı karayolu taşıt aracıdır.

10. Karayolu Taşımacılığı - DOĞRULAR • FRİGORİFİK SEMİ – TREYLER Sıcaklık değişimine duyarlı gıda maddeleri ile ilaçlar ve bazı kimyasal maddelerin taşınması için tasarlanan ve imal edilen, duvar kalınlıkları ve izolasyon değeri taşınan malzemenin sıcaklık değişimine duyarlılık boyutlarına bağlı olarak değişen ve bir soğutucu üniteyi haiz karayolu taşıt aracıdır.

11. Karayolu Taşımacılığı - DOĞRULAR • KONTEYNER ŞASİ SEMİ – TREYLER ISO Konteynırların taşınması amacıyla tasarlanan ve imal edilen, iskelet halinde bir şasi ile taşıyacağı konteynır tipine uygun adet ve mesafede enine kroslar ucuna yerleştirilmiş konteynır kilidi bulunduran yarı-römork araçtır.

12. Karayolu Taşımacılığı - DOĞRULAR • ÇEKİCİ (TRACTOR) Semi-treyler araçları çekmek amacıyla kullanılan en az iki dingilli ve beşinci tekeri haiz motorlu kara motorlu kara taşıt aracıdır. Bazı ihalelerde kullanılan “prime mover” kavramı ile aynı şeyi ifade eder. Arızalı araçları çekmek için kullanılan çekici terimi ile karıştırılmamalıdır.

13. Karayolu Taşımacılığı - DOĞRULAR • KAMYON (TRUCK) Şasisi, farklı amaçlı şasi üstü ekipman veya kasa monte etmeye uygun, en az iki dingilli motorlu kara taşıt aracıdır. Tasarımı ve motor gücü itibarıyla kamyonların bazıları römork çekmeye uygun araçlardır.

14. Karayolu Taşımacılığı - DOĞRULAR • KONTEYNIRLAR Okyanus ve atmosferik koşullara dayanıklı olarak tasarlanan ve imal edilen kargo kasalarıdır. Boylarına göre, 20, 30, 40 foot olarak sınıflandırılırlar. TEU, bir başka deyişle Twenty Foot Equivalen Unit (20 foot muadili) sözcüğü bir ölçü birimidir. 40 footluk bir konteynır 2 TEU’dur.

15. Karayolu Taşımacılığı - DOĞRULAR • KONTEYNIRLAR • Open Top Type (Üzerleri açık ve branda ile kapatılabilir tip) • Refrigitated Type (İzoleli ve soğutucu üniteli tip) • Cylindirica Chemical Type (Kimyasal maddelerin taşındığı silindir şeklindeki tanker ve onun etrafına kaynatılmış olan ve silindiri standart bir ISO konteynır boyut ve şekline getiren çerçeveli tip)

16. Karayolu Taşımacılığı - DOĞRULAR • SWAP BODY Konteynırlar gibi taşınan, ancak, boyutları itibarıyla ISO konteynırlardan farklılık gösterebilen, yapısı itibariyle semi-treyler kasasının özelliklerini taşıyan kargo kasalarıdır. Tüm duvarları saç değilse, üst üste istiflenemezler. Kombine taşımacılığa uygundurlar ve yükleme ve boşaltma anında araçları serbest bırakmaları nedeniyle esneklik sağlarlar.

17. Karayolu Taşımacılığı - Ticari Araçlarda Görülen Komponentler • Dingil (Aks) • Treyler Dingili • Fren Sistemi • Anti Blokaj Sistemi (ABS) • Elektronik Fren Sistemi (EBS) • RSS (RollStabilitySupport) • IVTM (IntegratedVehicle Tire PressureMonitoring) • ECAS (ElectronicallyControlledAirSuspension) • Anti Patinaj Sistemi (ASR) • Beşinci Teker • King Pim • Çeki Kaplini • Yük Bağlama Halkaları • Yan Koruyucular • Tampon • Anti-Sprey Çamurluklar • Sis Reflektörü

18. Karayolu Taşımacılığı - DOĞRULAR • KOMBİNE TAŞIMACILIK • Yükün, taşındığı kasa veya araçtan çıkarılmaksızın, tek bir taşıma zinciri üzerinde ve genellikle, kara, deniz ve demiryolu gibi taşıma türlerinden en az ikisinin kullanıldığı taşıma sistemidir. • Araçlar; • Çekici veya taşıyıcı araçtan bağımsız olarak, • Çekici ile birlikte taşınabilir.

19. Karayolu Taşımacılığı - DOĞRULAR • SEMİ-TREYLER TÜRLERİ • Rulo taşıyıcı, • Konfeksiyon tipi, • Silobas, • Tanker, • Konteynır taşıyıcı, • Gıda tankeri, vb.

20. Karayolu Taşımacılığı - Yaygın Dingil Konfigürasyonları • 4 X 2 • 4 X 4 • 6 X 2 • 6 X 4 • 8 X 2 • 8 X 4

21. Karayolu Taşımacılığı - DOĞRULAR • Ölçü ve Ağırlıklarla İlgili Tanımlar • Araç yüksekliği (Gabari) • Dingil Mesafesi • Araç Boş Ağırlığı • Azami Yüklü Ağırlık • Faydalı Yük (İstiap Haddi) • Dingil Kapasitesi • Katar Ağırlığı • Azami Katar Ağırlığı

22. Karayolu Taşımacılığı - DOĞRULAR • Ölçü ve Ağırlıklarla İlgili Tanımlar • Araç yüksekliği (Gabari)  4 metre • Genişlik • Motorlu Araçlar / Römorklar  2,55 metre • Frigorifik  2,60 metre • Uzunluk • Motorlu araç  12,00 metre • Yarı-römork  16,50 metre • Tam römork  18,75 metre • Dingil Yükü • Tahriksiz dingil  10 ton • Tahrikli dingil  11,5 ton

23. Karayolu Taşımacılığı - DOĞRULAR CO: Karbon Monoksit, HC: Hidro Karbonlar, NOx: Azot Oksit, PM: Partikül

24. Karayolu Taşımacılığı - DOĞRULAR • ADR (Accord Europeen Relatif Au Transport Internationaux Des Merchandises Dangereuses Par Route) Yanıcı ve patlayıcı (tehlikeli maddeler kapsamına giren mallar) maddelerin taşınması ile ilgili kuralları içeren bir standarttır. Sözü edilen malları taşımak için araçlar ve sürücülerin ADR belgelerine sahip olmaları gerekir.

25. Karayolu Taşımacılığı - DOĞRULAR • ATP (Agreement on the International Transportation of Perishable Foodstuff) Frigorifik taşıma standartlarının belirlendiği anlaşmadır. • Taşınabilecek malların listesini belirler. • Taşınacak malların taşınmasında kullanılacak araç, makine, malzeme standartlarını belirler. • Standartlara uygunluğun tespit edecek test standartlarını belirler. • Sertifika standartlarını belirler. • Taraf ülkelerin uygulamalarını izler.