240 likes | 476 Views
Generalplan Ost. Wysiedlenia i wypędzenia Polaków w latach 1939-45 dr Joanna Lubecka OBEP IPN Kraków. „Herz verschließen g egen Mitleid ” Zamknąć serca na współczucie z rozkazu Hitlera przed atakiem na Polskę 22.08.1939. Niemiecka wizja Europy.
E N D
Generalplan Ost.Wysiedlenia i wypędzenia Polaków w latach 1939-45dr Joanna Lubecka OBEP IPN Kraków
„Herz verschließen gegen Mitleid”Zamknąć serca na współczucie z rozkazu Hitlera przed atakiem na Polskę 22.08.1939
Niemiecka wizja Europy • Koniec XIX wieku kanclerz Bernhard von Bülow – „unseren Platz an der Sonne” („nasze miejsce pod słońcem”) • Koncepcje geopolityczne (Ratzel, Haushofer, nawiązanie do Drang nach Osten – marsz na Wschód) • „Blick nach dem Land im Osten” („spojrzenie na kraje wschodu”), „Lebensraum” („przestrzeń do życia”; Hitler, Mein Kampf)
Generalplan Ost – podstawy filozoficzne • Filozofia rasy – Gustaw Friedrich Klemm • Friedrich Nietzsche – Übermenschen (nadczłowiek) • Volkizm • Odrzucenie chrześcijaństwa – rola okultyzmu
Hans F. K. Günthers „Rassenkunde des deutschen Volkes“ von 1930
Generalplan Ost – • Rasa panów (Herrenvolk, Herrenrasse) • Słowiańscy podludzie (Slavische Untermenschen) • Plan pozostawienia przy życiu 4-5 mln Polaków
Generalplan Ost - cele • Polityczne i militarne zabezpieczenie zdobytych terenów, poprzez masowe wysiedlenia i „zniemczenie” tych terytoriów; • Ekspansję wielkiego kapitału niemieckiego, zabezpieczenie dla narodu niemieckiego złóż bogactw naturalnych oraz zapewnienie taniej siły roboczej • Zapewnienie „źródeł” wyżywienia dla narodu niemieckiego
Generalsiedlungsplan(Generalny Plan Przesiedleńczy) • Rozkaz Hitlera z 7 października 1939 r: „Zur Festigung deutschen Volkstums” („O wzmacnianiu niemieckości”) • Rozkazy i plany z lat 1939-43 • Cel germanizacja (Eindeutschung) => - wysiedlenie ludności polskiej - osiedlenie Niemców lub volksdeutschów - zamiana pozostałej ludności polskiej w „naród niewolników”
Fazy przemieszczania się ludności polskiej: ucieczki, dzikie wysiedlenia, planowe wysiedlenia Dzikie wysiedlenia: Z inicjatywy lokalnych władz niemieckich Ok. 30 – 40 tys. Polaków Do końca listopada 1939 r.
Wysiedlenia planowe • Z terenów II Rzeczpospolitej wcielonych do Niemiec (Kraj Warty, Pomorze – Gdańsk, Śląsk) planowano wysiedlić 8 mln ludzi= 80% ludności; ostatecznie wysiedlono 50% • W pierwszej kolejności wysiedlano Żydów i Polaków nie pochodzących z tych ziem
Wysiedlenia ludności polskiej z terenów wcielonych do Rzeszy
Wysiedlenia planowe – Kraj Warty • Do końca 1939 r. przesiedlono do GG 87 883 osób • Do końca 1940 r. ponad 250 000 osób • W 1941 r. nasilono politykę wysiedlania Żydów z Kraju Warty • Z samego Poznania przesiedlono do GG ok. 70 000 osób • Setki tysięcy ludzi wysiedlono jako robotników przymusowych w głąb Rzeszy
Wysiedlenia planowe- Pomorze • Mniejsza skala wysiedleń • 120 - 170 tys. Polaków wysiedlono • Na to miejsce przybyło ok. 120 tys. Niemców
Wysiedlenia z Zamojszczyzny • od listopada 1942 do sierpnia 1943 • 100-110 tys. Polaków, w tym 30 tys. dzieci • Polaków podzielono na kategorie: • Osoby zdatne do zniemczenia • Osoby zdatne do pracy przymusowej • Osoby powyżej 60 roku życia i dzieci poniżej 14 • Osoby przeznaczone do eksterminacji (21%)
Pobór Polaków do Wehrmachtu • 250 tys. byłych obywateli II Rzeczpospolitej • Ponad 100 tys. mężczyzn pochodzenia polskiego
Robotnicy przymusowi • Z terenów Generalnego Gubernatorstwa wywieziono około 1,3 miliona osób • z ziem wcielonych do Niemiec około 600-700 tysięcy • ze wschodnich terenów Rzeczypospolitej- szacunkowe dane to 300-600 tysięcy osób
Kinderraub(Rabunek dzieci) • Uprowadzanie dzieci – udział Wehrmachtu • Mowa Himmlera do esesmanów w Poznaniu, 4 października 1943 r.: …Nie interesuje nas los Rosjan czy Czechów. Z tych narodów weźmiemy każdego, kto ma „dobrą krew”, przede wszystkim dzieci, które zostaną wychowane u nas.
Kinderraub (Rabunek dzieci) • Wioski dziecięce – selekcja rasowa • Rola Lebensborn (Źródło życia) • braunen Schwestern der SS (brunatne siostry SS) • Heu – Aktion 1944, przeprowadzona przez Grupę Armii Środek (rabunek 40-50 tys. polskich dzieci w wieku 10-13 lat) • Do Polski wróciło jedynie 10% dzieci
Według orzeczenia Międzynarodowego Trybunału Wojskowego w Norymberdze z 1946: • tzw. łapanki uliczne, • praca niewolnicza, • wysiedlenia ludności, • celowe burzenie miast, wsi oraz osiedli Uznane zostały za zbrodnie