1 / 21

GEOGRAFIJA

GEOGRAFIJA. MINERALI I STENE. pripremila : profesor geografije Milka Ivi ć. MINERALI. Minerali su tela homogene mase, odre|enog hemijskog sastava i fizi~kih osobina. Naj~e{}i minerali u litosferi su kvarc i feldspat. Ametist. Kvarc. FIZI^KE OSOBINE MINERALA. 1. Tvrdo}a

rune
Download Presentation

GEOGRAFIJA

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. GEOGRAFIJA MINERALI I STENE

  2. pripremila: profesorgeografije MilkaIvić

  3. MINERALI

  4. Minerali su tela homogene mase, odre|enog hemijskog sastava i fizi~kih osobina. Naj~e{}i minerali u litosferi su kvarc i feldspat. Ametist Kvarc

  5. FIZI^KE OSOBINE MINERALA 1. Tvrdo}a Tvrdo}a se odre|uje Mohsovom skalom od 10 stepeni (najve}u tvrdo}u ima dijamant i ozna~en je brojem 10).

  6. 2. CepqivostDijamant ima pravilan raspored atoma i dobru cepqivost u odnosu na grafit. Model gra|e dijamanta Model gra|e grafita

  7. 3. Specifi~na te`ina Najve}u specifi~nu te`inu ima platina (22gr/cm3), dok malu specifi~nu te`inu imaju sumpor, gips i so. Minerali soli 4. Opti~ke osobine Opti~ke osobine su boja, sjaj i prelamawe svetlosti. Ove osobine zavise od hemijskog sastava minerala i na~ina kristalizacije. 5. Elasti~nost 6. Magnetna svojstva

  8. HEMIJSKE OSOBINE MINERALA • Silikati • Silikati spadaju u petrogene minerale (ulaze u sastav stena). To • su jediwewa oksida silicijuma i • oksida metala, aluminijuma i gvo`|a. Primer: feldspat, liskun i serpentin. Serpentin 2. Oksidi Oksidi su jediwewa kiseonika sa drugim elementima. Primer: kvarc, hematit, kalcedon i opal. Hematit

  9. 3. KarbonatiKarbonati spadaju u petrogene minerale i nastali su uglavnom talo`ewem iz vode. Primer: kalcit, dolomit i magnezit. (Od kalcita i dolomita stvorene su naslage kre~waka, mermera i dolomitskih stena) 4. HalitiHaliti su kuhiwska i kamena so. 5. Samorodni mineraliSamorodni minerali su zlato, srebro, platina, dijamant i grafit. Zlatna `ica

  10. 6. Minerali gline Minerali gline su nastali raspadawem stena. Glinoviti kre~wak 7. Sulfati Sulfati su soli sumporne kiseline. Primer: galenit, gips i cinabarit. Od cinabarita se dobija `iva

  11. 8. SulfidiSulfidi su soli sumpor vodonika. Primer: pirit. 9. FosfatiFosfati su soli fosforne kiseline. Primer: fosforit i apatit. Pirit

  12. STENE

  13. Stene su prirodni mineralni skupovi ( agregati ), odre|enog hemijskog sastava i fizi~kih osobina.U prirodi se stene pojavquju u ~vrstom ( kamenite )i rastresitom stawu ( pesak, {qunak, ilova~a, glina, les, ugaq, nafta...).Nauka koja se bavi prou~avawem stena naziva se petrologija.Stene sastavqene od jednog minerala nazivaju se monomineralne (mermer, kre~wak ), dok se stene sastavqene od vi{e minerala nazivaju polimineralnim (granit je sastavqen od kvarca, feldspata i liskuna ).

  14. Magmatske steneMagmatske stene su nastale hla|ewem i o~vr{}avawem lave na povr{ini ili magme u dubini litosfere.a) Dubinske ili plutonske stene su nastale sporim hla|ewem magme i wenom kristalizacijom na ve}im dubinama. Ovakve stene se odlikuju zrnastom strukturom a u prirodi se pojavquju u obliku batolita i lakolita. Primer: granit, diorit, sijenit, gabro. Granit

  15. b) Povr{inske ili vulkanske stenesu nastale hla|ewem lave na povr{ini zemqe. Tako nastaju vulkanske kupe, platoi i okameweni potoci lave. Primer: riolit, dacit, andezit, bazalt.v) @i~ne stenesu nastale utiskivawem magme u pukotine ve} postoje}ih stena. takva stena je kimberlit – jedina `i~na stena koja sadr`i dijamante. Bazalt Kimberlit

  16. 2. Sedimentne stene nastaju talo`ewem i nagomilavawem razli~itog materijala mineralnog i organogenog porekla u vodenim basenima ili na kopnu. Sedimentne stene su najrasprostrawenije stene u litosferi. Po na~inu postanka mogu biti: - mehani~ke - organogene - hemijske. Na steni su vidqivi talo`ni slojevi

  17. a) Mehani~ke stenesu nastale talo`ewem materijala mineralnog porekla razli~itog sastava i veli~ine zrna.Takve su {qunkovite i peskovite stene (bre~a, konglomerat, pe{~ar i les). Bre~a Konglomerat

  18. b) Organogene stene su nastale talo`ewem ostataka biqnog i `ivotiwskog porekla.Talo`ewem kre~wa~kih qu{tura morskih `ivotiwa nastali su kre~wak i dolomit. Posebna vrsta organogenih stena su kaustobioliti (ugaq, nafta, asfalt ). Kameniugaq

  19. v) Hemijske stenesu nastale izlu~ivawem i talo`ewem iz rastvora.Tako su nastale: kuhiwska so, gips, {alitra i glinovite stene ( laporac, boksit, glina ) Boksit je ruda od koje se dobija aluminijum

  20. 2. Metamorfne stene • nastaju metamorfozom ( preobra`ajem ) magmatskih i sedimentnih stena pod uticajem visoke temperature, pritiska, pare ili gasova. • Po na~inu postanka mogu biti: • - dinamo – metamorfne • - kontaktno – metamorfne. • dinamo-metamorfne stene • su nastale preobra`ajem postoje}ih magmatskih stena zbog kretawa mase unutar zemqe i promene pritiska. • Tako se granit preobrazio u kristalaste {kriqce – gnajs. Granit Gnajs

  21. b) kontaktno-metamorfne stenesu nastale preobra`ajem postoje}ih sedimentnih stena u kontaktu sa magmom ili lavom. Tako se kre~wak pod uticajem visoke temperature lave ili magme pretvorio u mermer. Kre~wak Mermer Vrste mermera

More Related