Groepsvoorlichting Voeding voor de BeweegKuur

1. Groepsvoorlichting Voeding voor de BeweegKuur Ontwikkeld door NVD en Invorm

2. Kennismaken • naam • sinds wanneer overgewicht of obesitas? • wat heeft u er zelf in het verleden al aan gedaan? • Waarom neemt u deel aan de BeweegKuur? Schrijf vervolgens uw (voor)naam op het naambordje.

3. Overzicht programma (deze opzet is een richtlijn) • week 0 intake • week 2 groepssessie • week 5 groepssessie • week 9 groepssessie • week 12 individuele sessie • week 15 groepssessie • week 22 groepssessie • week 29 groepssessie • week 38 groepsbijeenkomst • week 48 individuele sessie

4. Overzicht programma De groepsbijeenkomsten zijn onderverdeeld in 3 thema’s: 1. motivatie en individuele doelstellingen; 2. gezonde voeding en beweging; 3. gedragsverandering: - lijngerichte eter / externe eter/emotie eter; - stimuluscontrole / moeilijke situaties; - voor en nadelen van de huidige en toekomstige leefstijl; - vakantie en bijzondere gelegenheden; - disfunctionele gedachten; - actief zelf leren stabiliseren, terugvalpreventie en de toekomst.

5. Behandeling Aanpassen Leefstijl: voeding – gezonder eten; beweging – meer bewegen.

6. Doel behandeling verbeteren van de leefstijl; voedingspatroon leren waarmee gewichtsreductie bereikt wordt; streven naar 5-15% gewichtsreductie voedingspatroon ontwikkelen waarmee in de toekomst het gewicht stabiel kan blijven; goede kwaliteit van leven.

7. Ongezond gewicht?

8. Buikomvang VROUWEN - onder de 80 cm is ideaal; - tussen 80-88 cm is acceptabel; - boven de 88 cm is ongezond. MANNEN - onder de 94 cm is ideaal; - tussen de 94-102 cm is acceptabel; - boven de 102 cm is ongezond.

9. 1. trek uw hemd uit en maak uw riem los;2. plaats het meetlint halverwege tussen de bovenkant van uw heupbeen en de onderkant van uw borstkast;3. adem uit en ontspan uw buik wanneer u het meetlint plaatst;4. noteer uw middelomtrek.

10. Persoonlijk doel welk doel gaat u nastreven oftewel wat wilt u veranderen op het gebied van uw huidige leefstijl (voeding/beweging)? hoe gaat u dat doen? wanneer wilt u dit doel bereikt hebben? welke moeilijkheden verwacht u hierbij? hoe groot is de kans dat u dit doel gaat bereiken op een schaal van 1-10?

11. Stages of change

12. Stages of change • In welke fase zit u zelf?

13. Huiswerk opdracht • stages of change; • individuele doelstellingen.

14. Schijf van vijf Wat is uw eerste gedachte als u denkt aan gezonde voeding?

15. Schijf van vijf Vijf regels: gevarieerd; eet niet te veel & beweeg; eet minder verzadigd vet; eet veel groente, fruit en brood; ga veilig met uw voedsel om.

16. Schijf van vijf Vijf vakken: groente en fruit; brood, (ontbijt)granen, aardappelen, rijst, pasta of peulvruchten; zuivel, vlees(waren), vis, ei of vleesvervangers; vetten, olie; drinken (vocht).

17. Gezonde voeding Gezonde voedingsmiddelen geven ons alle benodigde voedingsstoffen: koolhydraten; vetten; eiwitten; vitamines en mineralen; vezels; vocht.

18. Gezonde voeding Aanbevolen hoeveelheden: per leeftijdsgroep; geslacht (man of vrouw); individueel aanpassen, o.a. aan lichamelijke activiteiten.

19. Regelmatig eetpatroon Waarom een regelmatig eetpatroon? Regelmatig eetpatroon bestaat uit: ontbijt; middagmaaltijd / lunch; avondmaaltijd / warme maaltijd; eventueel 3-4 tussendoor momenten.

20. Groene vak • Groente en fruit; • Vitamines en mineralen; • Vezels.

21. Bruine vak ZETMEEL: aardappelen, rijst, deegwaren, brood, crackers, graanproducten, peulvruchten FRUCTOSE (= vruchtensuiker): fruit, vruchtensappen LACTOSE (= melksuiker): melk, melkproducten zoals yoghurt, karnemelk, kwark, koffiemelk, vla SACCHAROSE: (kristal)suiker, stroop, koek, snoep, frisdrank, gebak, zoet broodbeleg • koolhydraten = brandstof • vitamine B, vezels

22. Rode vak • zuivel, vlees(waren), vis, ei en vleesvervangers; • eiwit = bouwstof; • vitamine B, Calcium en IJzer; • vis: bevat essentiële vetzuren (omega 3 en 6 vetzuren) ADH 1 á 2 x per week vis.

23. Rode vak • Nederlandse voeding bevat voldoende eiwit voor een sporter • overschot opslaan als vet!

24. Gele vak • vetten en olie • vetten = brandstof • vitamine A,E,D en K • verzadigd vet / onverzadigd vet onzichtbaar vet / zichtbaar vet • risico op hart- en vaatziekten • calorieën, relatie met (over)gewicht

25. Verzadigde vetten vooral in: volvette zuivelproducten, volvette kaas en roomboter; vet vlees en vleeswaren; kokosvet in o.a. koeken e.d.; cacaoboter in chocolade; harde margarine en bak en braadvetten, vaak in een wikkel; geharde plantaardige olie = transvet.

26. Transvetten ook wel genoemd: geharde (hydrogenated) plantaardige olie; oorspronkelijk dus onverzadigd vet; verzadigd gemaakt door: industriële bewerking. Transvetten zijn waarschijnlijk meest schadelijke vetten die er bestaan, verzadigde vetten in zuivel zijn waarschijnlijk niet gevaarlijk.

27. Onverzadigde vetten vloeibare bak en braadvetten in knijpfles; olie; zachte margarine en halvarine in kuipje; vis (met uitzondering van paling); zaden en noten.

28. Vis Gebruik 2 keer per week vis, waarvan 1 keer per week vette vis: haring, zalm, makreel, sardines bokking (met uitzondering van paling).

29. Blauwe vak • dranken; • vocht = vervoer; • lichaamstemperatuur; • dagelijkse behoefte 1,5 - 2 liter.

30. Water/Frisdrank/Sap/zuivel/sportdrank? • 1 glas frisdrank bevat 5 klontjes suiker; • 1 glas sap telt als 1 stuk fruit; • sportdrank vult mineralen en energie aan en bevat energie (energiedrank/dorstlesser); • zuivel 600 ml per dag; • water mag altijd!

31. Alcohol

32. Alcohol alcohol bevat calorieën en kan het gewicht negatief beïnvloeden. TEVEEL ALCOHOL IS ONGEZOND.

33. Alcohol gezond gebruik van alcohol: MANNEN, MAX. 2 CONSUMPTIES PER DAG; VROUWEN, MAX. 1 CONSUMPTIE PER DAG; dagelijks gebruik mag niet tot verslaving leiden.

34. Variatie variëren binnen de vakken van de Schijf van Vijf is belangrijk; alleen dan is het vol te houden tot uw 100ste! de volhouder is de winnaar!

35. Bewegen-sporten verbetering lichaamssamenstelling; fitter voelen; Gewichtsvermindering; handhaven gewichtsvermindering; betere conditie; daling bloedglucosewaarden; daling bloeddruk en bloedvetten.

36. Hoeveel bewegen? GEZONDHEIDSNORM: Minimaal 5 dagen per week 30 minuten matig intensief bewegen BIJ OVERGEWICHT OF VOORKOMEN GEWICHTSTOENAME (Gezondheidsraad): Dagelijks 60 minuten matig intensief bewegen - fietsen, wandelen, zwemmen. Matig intensief:

37. Huiswerk opdracht • eetdagboek; • beweegdagboek.

38. Type eters • extern eten; • lijngericht eten; • emotie eten.

39. Externe eter • Wanneer iemand ongevoelig is geworden voor prikkels binnen in het lichaam die een honger of verzadigingsgevoel geven. • Eten is niet meer afhankelijk van interne prikkels binnen het lichaam maar eerder van externe omstandigheden zoals de aanwezigheid van voedsel, reclame of een vast tijdstip waarop men gewend is te gaan eten. • Externe eters kunnen dus ook door blijven eten ook al is er sprake van verzadiging.

40. Externe eter • behandeling; • verhoging van de zelfcontrole.

41. Lijngerichte eter • Binnen het lichaam is er sprake van een onbewust proces dat zorgt dat mensen gaan eten zodat er geen tekorten ontstaan en dat zorgt dat mensen stoppen met eten zodat er geen sprake is van overmaat. • Langdurig lijnen kan dit proces verstoren. • Door te lijnen ga je automatisch meer aan eten denken.

42. Lijngerichte eter • Veronderstelling dat hongergevoelens veroorzaakt door langdurig caloriebeperkt diëten bij mensen met overgewicht kan de aanleiding zijn om te gaan eten. • Mensen zijn in staat om langdurig bepaalde eetregels te volgen maar wanneer ze de eigen dieetgrens overtreden, bijvoorbeeld door overeten, bestaat het risico om door te schieten. • (Ik heb het nu toch al verpest dus kan ik net zo goed die zak chips ook leegeten).

43. Lijngerichte eter • behandeling; • zoeken naar balans.

44. Emotionele eter • Wanneer eetgedrag als functie heeft om met bepaalde emoties om te gaan. • Emotionele eters eten om negatieve emoties te onderdrukken. • Eten zorgt voor onderdrukking van de onaangename emoties en leidt tot aangename gevoelens.

45. Emotionele eter Behandeling: • Het leren herkennen, verdragen en reguleren van onaangename gevoelens.

46. Huiswerkopdracht • type eters; • moeilijke situaties.

47. Voor,- en nadelen leefstijl • Voordelen van ongezond eten doen zich vaak op de korte termijn voor terwijl nadelen zich vaak op de lange termijn voordoen. • Dit maakt het vaak lastig om motivatie te blijven houden om het eetgedrag te veranderen. • Wanneer er meer voordelen dan nadelen zijn zal het gedrag gemakkelijker stand houden, anders om zal er makkelijker terugval in het oude gedrag voorkomen. • Daarom is het belangrijk de voor en nadelen van uw eetgedrag op een rijtje te krijgen.

48. Nadelen gezonde leefstijl • kan niet altijd meedoen; • zal keuzes moeten maken; • zal regelmatig moeten blijven eten; • kan niet alles zomaar gedachteloos meer eten; • zal moeten blijven bewegen volgens NNGB; • zal niet altijd direct beloning krijgen voor het gezonde gedrag; • omgeving vindt dat het nu genoeg is en gaan vragen of u niet weer gezellig meedoet!

49. Voordelen gezonde leefstijl • voelt zich fitter; • heeft betere conditie; • krijgt complimenten; • kan makkelijker bewegen; • kan makkelijker kleding kopen; • weegschaal geeft minder gewicht aan.

50. Lichamelijke gevolgen, minder risico op: • Hart- en vaatziekten; • Slaap apneu; • Diabetes Mellitus type II; • Obstipatie; • overbelasting gewrichten; • afname vruchtbaarheid; • minder kwaliteit van leven; • Minder fit voelen zijn; • Minder tevreden met je lichaam; • Minder makkelijk kleding kopen etc.