210 likes | 317 Views
Meervoudige hoofdstad en stad-rand relatie. Caroline Van Wynsberghe c.vanwynsberghe@uclouvain.be Colloquium Internationalisering van de rand Leuven, 26/06/2012. Brussel. Agglomeratie Deelstaat Enige tweetalige gebied in België Meervoudige hoofdstad: België en twee deelstaten
E N D
Meervoudige hoofdstad en stad-rand relatie Caroline Van Wynsberghe c.vanwynsberghe@uclouvain.be Colloquium Internationalisering van de rand Leuven, 26/06/2012
Brussel • Agglomeratie • Deelstaat • Enige tweetalige gebied in België • Meervoudige hoofdstad: België en twee deelstaten • Zetel van internationale organisaties en van belangrijkste instellingen van de Europese Unie
Internationalisering van Brussel en de rand • Aanwezigheid van Europese en internationale • Brussel oefent een bijzondere aantrekkingskracht • Diplomatieke delegaties, journalisten en lobbygroepen + hoofdzetel internationale ondernemingen • Ook immigratie • > internationalisering van Brussel + impact op het sociaal en economisch leven in het hinterland
2 politieke problemen • Het statuut van meervoudige hoofdstad • Brussel als machtscentrum en aantrekkingskracht uit op de periferie • In de typisch Belgische omstandigheden zijn deze twee aspecten nauw met elkaar verbonden • Taboes
Probleem 1 Brussel alshoofdstad
Kiezen van een federale hoofdstad: kiezen voor neutraliteit • Risico’s van interne spanningen van een deelstaat • > vereiste van neutraliteit • Ook een patriottische eis (zich thuis voelen) • Federale hoofdsteden > federale districten • Redenering ook geldig voor EU instellingen
3 vragen (Harris, 1995) • Is conflict likely to be limited to a few issues or felt across a broad range of areas ? • Is the conflict really between the federal interest and city residents’ desire for self-government, or are there other forces at work? • When there is conflict between a national government and the government of a capital city, which side is likely to prevail and why?
Brussel als federale hoofdstad • Beschouwd als een stadstaat • In werkelijkheid: agglomeratie & deelstaat • In Berlijn en Wenen: samenvalling van de 2 machtsniveaus (en 1 gemeentebestuur met districten)
Brussel als hoofdstad van deelstaten • Enige plaats waar de 2 gemeenschappen parallelle bevoegdheden hebben • Door statuut van hoofdstad van beide gemeenschappen: tweetalige karakter vastgelegd • Beide gemeenschappen eisen Brussel in het geval van splitsing
Brussel als hoofdstad van Europa • Statuut diep doorgedrongen bij bevolking en politici • Het Gewest moet sommige beslissingen aan de federale overheid overlaten • Brussels, DC: het dossier van het politieke toneel ontruimen
Meervoudige hoofdstad, betwist grondgebied • Politiek en economisch = eerste stad van Brussel • Belangrijk cultureel centrum • Universiteitstad • Groot aantal actoren die een invloed willen uitoefenen
Vergeliijking met Washington, DC • Hoofdstad van een federale Staat • Aantrekkingskracht • National Capital Planning Commission (in DC maar ook in Maryland en Virginia)
3 antwoorden • V1: conflicten tussen machtsniveaus niet beperkt tot enkele uidagingen • V2: conflicten tussen de 2 gemeenschappen > conflicten tussen federale en lokale belangen • V3: niet relevant maar politieke partijen als coördinatieplatform tussen verschillende overheden
Probleem 2 Brussel en de rand
HOOFDstad • Hoofdstad als organiserend centrum • (aantrekkings)macht • Hoofdstad > hoofdkwartier (multinationals, internationale organisaties) • Als een centrum, hoofdstad >< rand/omtrek
Hoofdsteden typologie (P. Hall) • Andere federale hoofdsteden (Washington, Canberra, Ottawa…) = alleen politieke hoofdsteden • Ook centrum voor internationale organisaties (// Genève, New York) • Multifunctionele hoofdstad: politieke, economische, culturele functies (// Paris, Madrid) • > Brussel = super-hoofdstad
Politieke ‘probleem Brussel’ • In werkelijkheid ligt het probleem BUITEN Brussel • Dubbel probleem • Uitoefening van het stemrecht (maar opgelost in Vlinderakkoord) • Taalfaciliteiten
Het probleem van de metropool • Paradox (Kesteloot & Saey, 2002): internationale success maar ‘divided city’ • 1ste oorzaak: geen samenvaling tussen de grenzen en het economische hinterland • 2de oorzaak: administratieve versnippering (opgelost met vlinderakkoord?) • Ook Lagrou (2000): brain drain probleem (//pendelen)
Metropolitane gemeenschap (Vlinderakkoord) • Vage term – enige zekerheid: stad = centrum • Bijzondere wet + samenwerkingsakkoord • Federale Staat + 3 gewesten + de gemeenten (voormalige Brabant) + 2 provincies • Geen privé-actoren (Metropolitan Brussels) • Gewestoverschrijdend belang • Overleg – intergouvernementele werking?
besluit paradox
Een nieuw probleem? • Centrifugaal Belgische federalisme • Risico : de spanningen overdragen van federaal tot metropolitaan niveau