170 likes | 623 Views
Ahlâk Terbiyesini Planlamak. Nurettin Topçu’nun Önerisi. Yrd. Doç. Dr. Z. Şeyma Arslan İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi İlköğretim Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Eğitimi Bölümü. Nurettin Topçu (1909-1975).
E N D
Ahlâk Terbiyesini Planlamak Nurettin Topçu’nun Önerisi • Yrd. Doç. Dr. Z. Şeyma Arslan • İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi • İlköğretim Din Kültürü ve Ahlâk Bilgisi Eğitimi Bölümü
Nurettin Topçu (1909-1975) • Cumhuriyet devri Türk felsefeci ve aydınları arasında ahlâk konusunda en çok yazı kaleme alan ve bu alandaki vurgularını bütün hayatı boyunca sürdüren bir düşünce adamı • 40 yıl süreyle görev yapmış bir öğretmen
Topçu’nun ahlâk düşüncesi • Ahlâk telakkisini dayandırdığı iç içe üç ana kavram • İsyan • Hareket • İrade
Topçu’nun ahlâk eğitimiyle ilgili yazıları.. “Okul, karakter inşa eden bir yerdir.” “İnsanlar doğuştan düşünme yetisine sahip oldukları gibi ahlâk yetisine de sahiptirler. Şuurun gelişmesinde zihnin terbiyesine lüzum olduğu gibi ahlâkın gelişmesinde de ahlâki terbiyeye ihtiyaç vardır.”
Duyma, ihtiyacını hissetme Kötülüklerin denenmesinden kaçınma Kendi varlığını örnek yapma Kişinin şahsiyetine değer verme Telkin ve öğüt Ahlâki davranışı alışkanlık haline getirme
Duyma, ihtiyacını hissetme Kötülüklerin denenmesinden kaçınma Kendi varlığını örnek yapma Şahsiyete değer verme Telkin ve öğüt Alışkanlık haline getirme “Ahlâklılık ve ahlaklı davranış, söz veya fikir halinde ileri sürülmeden öce onu hareket halinde yaşatmak ve ahlâk olayını yaşayan insanda iyilik duygusunu yaratmak lazımdır. Düşünmeden önce duymalı, öğrenmeden önce ıstırabını çekmelidir.”
Duyma, ihtiyacını hissetme Kötülüklerin denenmesinden kaçınma Kendi varlığını örnek yapma Şahsiyete değer verme Telkin ve öğüt Alışkanlık haline getirme “Vicdanın bir iyilik eseri ortaya koyması, bir matematik probleminin çözülmesine benzemez. Matematik probleminin çözülmesinde her zekânın başvurması zorunlu olan metot kullanılacaktır. Hâlbuki ahlâk hareketinde davranışı seçmede herkes serbesttir. Her insan kendi hareketini kendi yaratır.”
Duyma, ihtiyacını hissetme Kötülüklerin denenmesinden kaçınma Kendi varlığını örnek yapma Şahsiyete değer verme Telkin ve öğüt Alışkanlık haline getirme “Sempati duygusu, hareketler dünyasında ruhları birbirine yaklaştırıcı ve davranışlarda da bulaşma sağlayıcı olduğundan, kötü olmamak için kötülüklerden uzak durmamız gerekiyor. “Ben kötü insanlara yaklaşırım ama kötü olmam” sözü psikolojinin gerçeklerine aykırıdır. İnsan yaklaştık-larındanhuy kapar..”
Duyma, ihtiyacını hissetme Kötülüklerin denenmesinden kaçınma Kendi varlığını örnek yapma Şahsiyete değer verme Telkin ve öğüt Alışkanlık haline getirme “Kendimizden örnek vererek iyiliği sevdirmeliyiz. Bir öğretmen öğrencilerine kendindeki çalışma, saygı, ödev, adalet ve millet sevgisi, kanunlara bağlık gibi halleri davranışlar halinde göstermeli, bütün bu üstün ahlâk değerlerine kendi varlığını örnek yapmalıdır.”
Duyma, ihtiyacını hissetme Kötülüklerin denenmesinden kaçınma Kendi varlığını örnek yapma Şahsiyete değer verme Telkin ve öğüt Alışkanlık haline getirme “Hoca talebesine karşı baba gibi merhametli olmalı, zulüm yapmamalıdır. Zulüm, kötü sözle, gözden düşürmekle, küçük görmekle, intikamcı metotlarla not vermekle yapılır. Bu vasıtaları kullanan hoca gelecek nesiller ve insanlık için zalim hazırlamaktadır.”
Duyma, ihtiyacını hissetme Kötülüklerin denenmesinden kaçınma Kendi varlığını örnek yapma Şahsiyete değer verme Telkin ve öğüt Alışkanlık haline getirme “Bir insanın kötülüklerini yumruk halinde yüzüne vurmakla o insan düzeltilemez. Kötü olduğuna inanan insanın ahlâk yolculuğunda yürüyecek kuvveti kalmamıştır. Bu yolda bütün ümit kapıları açık tutulmalıdır. Her kötü söz ve hareket, buna uğrayan kişide düzelme yollarını tıkayıcı olur..”
Duyma, ihtiyacını hissetme Kötülüklerin denenmesinden kaçınma Kendi varlığını örnek yapma Şahsiyete değer verme Telkin ve öğüt Alışkanlık haline getirme “Saygıyı duyan insanın asıl kendi ruhunda büyüklük yaşanmaktadır. Saygısı ne kadar çok ise insan o kadar büyüktür. Büyük ruhlar, büyük saygıların barındığı yerdir. ”
Duyma, ihtiyacını hissetme Kötülüklerin denenmesinden kaçınma Kendi varlığını örnek yapma Şahsiyete değer verme Telkin ve öğüt Alışkanlık haline getirme “Sadece “iyi olun!” demekle insanların iyi olmadıklarını görüyoruz. Ahlâkta öğütlerin faydası vardır. Ancak kendisine hazır olanlar üzerinde öğüt etkili olur. Ona hazırlanmamış olanlar için öğüt, kuru nasihattir. Onlar öğütlerden kuvvet alamazlar, çünkü onu benimseyemezler.”
Duyma, ihtiyacını hissetme Kötülüklerin denenmesinden kaçınma Kendi varlığını örnek yapma Şahsiyete değer verme Telkin ve öğüt Alışkanlık haline getirme “Alışkanlık, tekrarlanan hareketleri gittikçe daha mükemmel olarak yapmaya yarayan, fert tarafından kazanılmış bir yetidir… Farkında olmadan onlar varlığımızda yerleşir ve yaşamımıza hâkim olurlar, hareketlerimizi onlar kumanda ederler.”
Duyma, ihtiyacını hissetme Kötülüklerin denenmesinden kaçınma Kendi varlığını örnek yapma Şahsiyete değer verme Telkin ve öğüt Alışkanlık haline getirme “Her gün yapılan hareketler insanı iyi veya fena karakter sahibi yapar. Bir hareketi kendinde deneyen, onun kendi varlığında yerleşip kalabileceğini hiçbir zaman unutmamalıdır. “Günün en küçük hareketleri karakteri yapar ve yıkar.””