IKAR ZNAD DUNAJCA czyli NIE MA GENIUSZU BEZ ZIARNA SZALEŃSTWA Arystoteles

1. IKAR ZNAD DUNAJCAczyli NIE MA GENIUSZU BEZ ZIARNA SZALEŃSTWA Arystoteles MAŁOPOLSKA AKADEMIA AKTYWNEGO SENIORA 2009

2. „Małopolskie Dni Dziedzictwa Kulturowego”wyraźnie pokazują nam, jakże prawdziwe w naszej ojczyźnie jest przysłowie„Cudze chwalicie, swego nie znacie, sami nie wiecie co posiadacie”

3. Jesteśmy tutaj w Odporyszowie

4. ODPORYSZÓW Początki wsi sięgają średniowiecza, a parafia z drewnianym kościołem i otaczanym czcią obrazem Matki Boskiej Odporyszowskiej wymieniana jest w dokumentach z XV wieku. Słynący łaskami obraz przeniesiono do nowej zbudowanej na przełomie XVII i XVIII wieku i istniejącej do dnia dzisiejszego świątyni. Odporyszów stał się celem pielgrzymek i miejscem uroczystych odpustów.

5. Dojeżdżając do Odporyszowa z daleka widoczna jest piękna sylwetka kościoła pw. Oczyszczenia Najświętszej Maryi Panny

6. Świątynia góruje nad wioską Neobarokowa wieżyczka na sygnaturkę Barokowa dzwonnica Dwuspadowy dach

7. Dzwonnica Hełm z latarnią Brama wejściowa

8. Malowidła znajdujące się w bramie prowadzącej na dziedziniec kościoła

9. Wnętrze jednonawowej barokowej świątyni Piękne sklepienie kolebkowe z lunetami

10. Ołtarz główny z łaskami słynącym obrazem Matki Bożej z Dzieciątkiem oraz świętymiWojciechem i Stanisławem

11. Rokokowe ołtarze boczne

12. Chrzcielnica i ambona

13. Organy

14. Polichromia ornamentalno-figuralna

15. Właśnie do przyozdobienia tej świątyni w Odporyszowie zatrudniono wspaniałego cieślę, samouka artystę rzeźbiarza, wynalazcę, ale przede wszystkim ogromnego entuzjastę latania - nazywanego czasem „Polskim Ikarem”JANA WNĘKA

17. W 1991 roku przy kościele utworzono Muzeum Jana Wnęka

18. O szczególnym muzeum informują już nas z daleka rozwieszone kolorowe samoloty

20. Jan Wnęk – rzeźbiarzstworzył kilkaset płaskorzeźb i rzeźb w drewnie lipowym, zachwycających detalami, szczegółami anatomii i bezbłędnie uchwyconymi emocjami. Do dzisiejszego dnia zachowało się zaledwie 100, część z nich umieszczono w utworzonym Parafialnym Muzeum Jana Wnęka

21. Zbiory Muzeum

22. Ostatnia Wieczerza

23. Boże Narodzenie

24. Święta Rodzina

25. Anioł

26. Inne eksponaty

27. Pieta- znajdująca się w zespole kapliczek Siedmiu Boleści Maryi

28. Jan Wnęk - wynalazca Projektował różne sprzęty, m.in. • „automobil” – pojazd napędzany siłą ludzkich mięśni (pedały), lub siłą wiatru (żagiel) • Machinę do podniesienia hełmu, kuli i krzyża na dzwonnicę kościoła w Odporyszowie

29. Jan Wnęk - lotniarz • Największym marzeniem, które towarzyszyło mu od dzieciństwa było latanie • Już jako młody chłopak podpatrywał zachowania ptaków w powietrzu. • Na wzór ptasich skrzydeł skonstruował własne • Konstrukcję swoich skrzydeł („lotów” jak je nazywał) wykonał z drzewa jesionowego • Konstrukcję tą obciągnął cienkim płótnem i całość zaimpregnował olejem lnianym, a łączenia, linki i dźwignie z włókien lnianych zaimpregnowane zostały pokostem.

30. Rekonstrukcja lotni Jana Wnęka znajdująca się w Muzeum Etnograficznym w Krakowie

31. Realizacja marzeń • Pierwszy lot Jana Wnęka jest dobrze udokumentowany – był to 1866 rok, odpust Zesłania Ducha Świętego. • Jan Wnęk pokonywał "lotami" kilkumetrowe trasy wielokrotnie na wzgórzach w Odporyszowie, później za zgodą proboszcza z wieży kościelnej • Ostatni lot miał miejsce 10 czerwca 1869 roku. Jan Wnęk spadł w odległości 1350 m od kościoła (inni podają odległość 500 m) i na skutek odniesionych obrażeń zmarł po 2 miesiącach

32. Zapomniany pionier „Wynaleźć samolot – nic takiego. Wybudować go – to już coś. Lecz latać – znaczy wszystko” Otto Lilienthal 25 lat przed Niemcem - autorem tych słów uznanym za pierwszego lotnika w historii Jan Wnęk zrealizował swoje marzenia i latał, ale do dzisiejszego dnia nie potrafimy pokazać i udokumentować światu jego osiągnięć.

33. Nie można znaleźć wzmianki o Janie Wnęku w Encyklopedii Powszechnej, ani nie widać starań o znalezienie dokumentów potwierdzających jego dokonania w dziedzinie lotnictwaa…….

34. …..cytując fragment opracowania Małgorzaty Skowrońskiej pt. „Lotny bohater zapatrzony w gotyk” (Gazeta. pl Kraków)współcześni mieszkańcy Odporyszowa ….„O Wnęku mówią jednak nie jak o prawdziwym bohaterze, ale jak o Twardowskim na Księżycu. Widać to w języku. "Ponoć latał" - mówią. "Podobno frukał z wieży" - dodają. Mają go za wariata? Być może ("Obyś na Wnęka się nie podał" - mówią tutejsze matki do ogarniętych ciekawością świata dzieci, "Loty się zaczęły" - komentują kobiety problemy alkoholowe mężczyzn z Odporyszowa). Nie wierzą, że mógł z 45-metrowej kościelnej wieży polecieć? Raczej nie dowierzają”.….

35. Dobrze, że przynajmniej jest pomnik W 1995 roku - na placu przed kościołem w Odporyszowie stanął piękny pomnik Jana Wnęka przedstawiający stojącą na kamiennym cokole uskrzydloną postać, zrywającą się do lotu

36. Pomnik Jana Wnęka w Odporyszowie wykonany przez Mariana Pajora z Łososiny.

37. Opracowano na podstawie; • Zdjęć i notatek wykonanych przez autora niniejszej prezentacji podczas zorganizowanej wycieczki w dniu 16.05.2009 w ramach projektu „Aktywny senior znawcą kultury i dziedzictwa Małopolski” • Materiałów informacyjnych wydanych przez Małopolski Instytut Kultury • Opracowania Małgorzaty Skowrońskiej pt. „Lotny bohater zapatrzony w gotyk” umieszczonego na portalu gazeta. pl Kraków • Publikacji Andrzeja Rataja pt. „Prawda czy legenda?” Muzeum Etnograficzne w Krakowie • Publikacji Piotra Kulawika pt. „Jan   Wnęk   -   Podniebny   Bohater „ • Wydawnictwo „Ikar znad Dunajca” Aleksander Minorski - Nasza Księgarnia; Warszawa 1970 • Albumu "O Janie Wnęku, który ptakom pozazdrościł". wydanym przez Fundację Rozwoju Społecznego DEMOS 2008 Godło „Sebastian”