Download
1 / 19
E N D
Michał Białek Inteligencja
Definicja inteligencji • Inteligencja to konstrukt teoretyczny odnoszący się do względnie stałych warunków wewnętrznych człowieka, determinujących efektywność działań, wymagających procesów poznawczych. Warunki te kształtują się w wyniku interakcji genotypu, środowiska i własnej aktywności człowieka. (Strelau) • Inteligencja to zdolność rozwiązywania problemów (Piaget) • Inteligencja to dostrzeganie zależności (edukcja relacji), relacji i wyciągania wniosków (edukcja korelacji). (Spearman) • Inteligencja to zdolność uczenia się (G. Ferguson)
Definicja inteligencji • Inteligencja to to, co mierzą testy inteligencji (E. Boring) • Inteligencja to zdolność ogólna do celowego działania, racjonalnego myślenia i skutecznego radzenia sobie z trudnościami. [D. Wechsler] • Inteligencja to umiejętność adaptacji do warunków środowiska, dopasowania środowiska do potrzeb jednostki i wyboru kontekstu najbardziej odpowiedniego dla satysfakcjonującego działania. [Sternberg]
Definicja inteligencji • Inteligencja to zdolność przystosowania się do okoliczności, dzięki dostrzeganiu abstrakcyjnych relacji, korzystaniu z uprzednich doświadczeń i skutecznej kontroli nad własnymi procesami poznawczymi. [Nęcka, 2004]
Definicja inteligencji • Podsumowanie: • Inteligentni ludzie rozwiązuja problemy i rozumieją skomplikowane zagadnienia i uczą się ich z łatwością (nie zajmuje im to zbyt wiele czasu). • Kosslyn Rosenberg: Inteligencja to zdolnośc poprawnego rozwiązywanie problemów oraz rozumienia i uczenia się złozonego materiału.
Iloraz inteligencji • Iloraz inteligencji (IQ) – wynik osiągnięty w teście odnoszony do norm populacji (kiedyś do wieku).
Klasyczne testy inteligencji: • Bineti Simon: różne zadania zostały podane do wykonania przez dzieci w różnym wieku. Wybrano dla każdego wieku te, które są wykonywanie przez nie poprawnie, a już nie przez młodsze. Następnie porównywano wyniki badanego z normą ustalona jak powyżej opisano. • NP. 12 latek wykonuje zadania typowe dla 14latków. Jego IQ to 14/12*100=117
Klasyczne testy inteligencji: • Wechsler: WAIS (dla dorosłych) WISC – dla dzieci. • Wprowadzono skalę werbalna i niewerbalną. Ta druga jest mniej obciążona kulturowo i wiedzą szkolną.
Czynnik g i czynnik s. • Zastosowanie analizy czynnikowej do badania inteligencji zapoczątkował Charles Spearman w 1904 i on jest twórcą pierwszej teorii czynnikowej inteligencji. Na podstawie analizy korelacji wyników wykonywania różnych zadań wyodrębnił on czynnik ogólny (g) jako wartość statystyczną najsilniej korelującą z wykonaniem zadań intelektualnych - czyli właściwą inteligencję - oraz czynnik odpowiedzialny za specyficzne zdolności człowieka (s).
Teorie czynników równorzędnych. • Teorię jednolitego czynnika g często poddawano krytyce, uważając go za artefakt statystyczny. Powstało wiele teorii, które inteligencję sprowadzają do kilku równorzędnych zdolności. Według L. L. Thurstone'a na inteligencję składa się 7 niezależnych czynników odnoszących się do różnych aspektów funkcjonowania:
Teorie czynników równorzędnych. • rozumienie słów • płynność słowna • zdolności liczbowe • zdolności przestrzenne • rozumowanie • pamięć • szybkość spostrzegania • Jednak dalsze badania samego Thurstone'a wskazały na istnienie jednak czynnika nadrzędnego, który nazwał zdolnością indukcji.
Test Apis-Z. • APIS-Z jest wielowymiarową baterią służącą do pomiaru inteligencji ogólnej.
Test Apis-Z. • Opis: APIS-Z składa się z ośmiu testów. • Konstruując APIS-Z uwzględniono cztery typy zdolności: • Abstrakcyjno-logiczne, Kwadraty, Klocki, • Werbalne, Synonimy, Nowe Słowa, • Wzrokowo-przestrzenne: Klasyfikacja, Przekształcenia Liczb • Społeczne. Zachowania; Historyjki. • Każdą z tych zdolności reprezentują dwa testy. Pięć testów ma po 15 zadań, a trzy - po 10. W dwu testach zadania mają charakter zamknięty, w pozostałych – otwarty.
Test Apis-Z. • Rzetelność: wysoka zgodność wewnętrzna wyniku ogólnego, niższa - wyników poszczególnych testów. Zadowalająca stabilność dla studentów, niska - dla uczniów. • Trafność: wyniki APIS-Z korelują dodatnio, choć niewysoko, z ocenami szkolnymi w próbie uczniów. Wyniki analiz czynnikowych, różnice między wynikami studentów w zależności od kierunku studiów oraz różnice międzypłciowe potwierdzają, że poszczególne testy baterii mierzą różne zdolności.
Test Apis-Z. • Normy: dla uczniów klas III szkół średnich (obecnie II klasa szkół średnich), dla studentów III roku (próby ogólnopolskie), dla dorosłych z wykształceniem średnim i wyższym (próby incydentalne). • Zastosowanie: przede wszystkim selekcja oraz doradztwo zawodowe. Łatwiejszą wersją baterii APIS jest bateria APIS-P(R).
Test Apis-Z. • Obliczanie wyniku: • Obliczanie wyników surowych (ilośc punktów) • Przekształcanie surowych w przeliczone • Obliczanie wyniku ogólnego (suma wyników przeliczonych) • Odniesienie wyniku ogólnego do norm
Test Apis-Z. • Ocena wyniku ogólnego: • 1 bardzo niskie • 2-3 niskie • 4 obniżone • 5-6 średnie • 7 podwyższone • 8-9 wysokie • 10 bardzo wysokie
