1.2k likes | 1.89k Views
به نام يگانه داناي توانا. مهندسي ارزش Value Engineering. دكتر محمدحسين سليمي عضو هيات علمي دانشگاه صنعتي اميركبير نايبرييس انجمن مهندسي ارزش ايران مهندس محمود كريمي نايبرييس موسسه مطالعات نوآوري و فناوري ايران داراي گواهينامه بينالمللي Module I از SAVE Int. تاريخچه.
E N D
به نام يگانه داناي توانا مهندسي ارزشValueEngineering دكتر محمدحسين سليمي عضو هياتعلمي دانشگاه صنعتي اميركبير نايبرييس انجمن مهندسي ارزش ايران مهندس محمود كريمي نايبرييس موسسه مطالعات نوآوري و فناوري ايران داراي گواهينامه بينالمللي Module I از SAVE Int.
تاريخچه • ابداع مهندسي ارزش: پس از جنگ جهاني دوم • پايهگذار مهندسي ارزش: لارنس دي مايلز كارشناس ارشد خريد جنرال الكتريك مامور يافتن راهي براي بهبود كيفيت، كاهش ضايعات و پايين آوردن هزينههاي توليد از طريق يافتن مواد اوليه و روشهاي توليد جايگزين • در ايران: مطالعه و پژوهشهاي دانشگاهي، تلاش جدي از 1379 در دانشگاه و دولت و تاسيس انجمن SIVE Lawrence D. Miles مهندسي ارزش / دكتر محمدحسين سليمي . محمود كريمي
تعريف مهندسي ارزش رويكردي گروهي، سيستماتيك و كاركردگرا، براي حذف هزينههاي غيرضروي، بهبود ارزش محصول (خدمات، پروژه، نرمافزار)و ارتقاي كيفيت Team Working / Systematic Approach / Function Oriented هدف:حل مسايل، كاهش هزينهها و بهبود عملكرد كيفيت مهندسي ارزش / دكتر محمدحسين سليمي . محمود كريمي
دستاوردها • در آمريكا:بين سالهاي 1973 تا 1995 15 تا 30% صرفهجويي و در كل تا 5 ميليارد دلار در سال • در عربستان: 1 به 400 دلار • در ايران:بين 1 به 20 تا 1 به 90 و در يك مورد خاص، 1 به 1000 تومان • درصد صرفهجوييها: 5 تا 30% در كل، بيش از 2300 ميليارد ريال مهندسي ارزش / دكتر محمدحسين سليمي . محمود كريمي
مهندسي ارزش: تعريف • مهندسي ارزش استراتژي مبتني بر كار گروهي است كه در آن هيچ فردي مهمتر از تيم نيست. هيچ يك از ما زرنگتر از همه ما نيست. مهندسي ارزش / دكتر محمدحسين سليمي . محمود كريمي
COSTهزينههاي مشهود و نامشهود مشتري تجهيز كارگاه سرمايه پرداختيهاي جاري اثاثه و مبلمان فرصتهاي از دست رفته انرژي نگهداري و تعمير عمليات مهندسي ارزش / دكتر محمدحسين سليمي . محمود كريمي
ديگر موارد عمليات - توليد سازندگان طراحي ذينفعان استانداردها و الزامات تاثيرگذاران بر هزينه مهندسي ارزش / دكتر محمدحسين سليمي . محمود كريمي
دلايل ايجاد هزينههاي غير ضروري • كمبود اطلاعات • كمبود ايده • محور قراردادن شرايط موقتي (بي برنامگي) • اعتقادات صادقانه ولي نادرست • عادات و گرايشها • تغيير خواست كارفرما • ضعف ارتباطات و ناهماهنگي • استفاده از استانداردها و مشخصههاي فني نامناسب • ساير موارد مهندسي ارزش / دكتر محمدحسين سليمي . محمود كريمي
تعريف ارزش و بها از ديدگاه VE • تعريف ارزش (Value) • كمترين هزينهاي كه توسط آن يك نياز را ميتوان به صورت مؤثر، قابل اطمينان و در سطح مشخصي از كيفيت پاسخ داد. • تعريف بها (Worth) • مقبوليتي كه محصول از ديدگاه مشتري دارد. مهندسي ارزش / دكتر محمدحسين سليمي . محمود كريمي
مفاهيم چهارگانه ارزش مهندسي ارزش / دكتر محمدحسين سليمي . محمود كريمي
بها = ارزش هزينه كيفيت + كاركرد F + Q = = ارزش هزينه C مطلوبيت محصول = ارزش قيمت مطلوبيت محصول = ارزش هزينه هاي طول عمر شاخصهاي ارزش خدمات پشتيبان + (عملكرد + كاركرد ) = مطلوبيت محصول (با فرض ثابت بودن سود) مهندسي ارزش / دكتر محمدحسين سليمي . محمود كريمي
كاركردFUNCTION • عاملي كه موجب توليد يا فروش محصول ميشود. • كاري كه يك جزء در سيستم مربوطه در راستاي هدف سيستم، با توجه به ارتباطاتش با ديگر اجزاي سيستم، انجام ميدهد. مهندسي ارزش / دكتر محمدحسين سليمي . محمود كريمي
راههاي افزايش ارزش • رسيدن به كاركرد معادل يا بهتر با هزينه كمتر • نگهداري سطح كيفيت با هزينه كمتر • به كارگيري فناوري و توسعه دانش و خلق محصولات جديد • شناسايي، جداسازي و حذف هزينههاي مربوط به كاركردهاي ناخواسته و غيرضروري • تمركز كامل بر كاركردهاي مورد نظر مشتري • دسترسي به اندازه، ظاهر و جذابيت بيشتر محصول • جلوگيري از مصرف بيرويه منابع • كنترل نسبت بها به هزينه مهندسي ارزش / دكتر محمدحسين سليمي . محمود كريمي
بهبود شاخص ارزش • سه رويكرد در بهبود شاخص ارزش: • كاهش هزينه با حفظ كيفيت (هدف هزينه) • بهبود اجزاي محصول يا خدمت بدون افزايش هزينه (هدف كاركرد) • بهبود هزينه و كيفيت (هدف ارزشي) مهندسي ارزش / دكتر محمدحسين سليمي . محمود كريمي
ضرورت اجراي فرايند مهندسي ارزش و بيش از پنجاه سال تجربه موفق و نتايج شگفتآور ثبت شده در ايالات متحده آمريكا ژاپن عربستان سعودي و بيش از بيست كشور ديگر • افزايش رضايت مشتري از طريق: • دستيابي به كاركرد موردنظر • بهبود عملكرد • بهبود كيفيت • كاهش قيمت و زمان • افزايش منافع ارايهكننده از طريق: • ارتقاي بهرهوري • تسريع در بازگشت سرمايه • صرفهجويي در هزينهها تا بيش از 20% • ساير موارد مهندسي ارزش / دكتر محمدحسين سليمي . محمود كريمي
رويكرد متعارف تلاشهاي فردي كارفرما يا مالك نگهداري و تعميرات پيشگيرانه مهندسين طراح كاربران رويكرد مهندسي ارزش تلاش كارگروهي و تيمي مهندسي ارزش / دكتر محمدحسين سليمي . محمود كريمي
تيم مهندسي ارزش عدهاي با اهداف مشترك كاري و آماده گذشت از استقلال فردي براي رسيدن به هدف • 5 تا 9 نفر . تمام وقت (در پروژههاي بزرگ: 12 تا 15 نفر) • دعوت به همكاري پارهوقت متخصصان مورد نياز تيم • آموزش مفاهيم مهندسي ارزش و يا حل خلاقانه مساله به اعضاي تيم مهندسي ارزش / دكتر محمدحسين سليمي . محمود كريمي
اعضاي تيم مطالعه ويژگيهاي رهبر تيم • تجربه و مهارت • قدرت رهبري • توانايي در ايجاد ارتباط ويژگيهاي اعضاي تيم • خودجوش و محرك • خلاق و خوش فكر • روحية كاري تيمي بالا مهندسي ارزش / دكتر محمدحسين سليمي . محمود كريمي
8 پرسش اساسي در مهندسي ارزش گروه اول به مفهوم يا آيتم مورد نظر اشاره دارد • اين جزء چيست؟ • چه كار ميكند / چه كاري بايد بكند؟ • آيا واقعا ضروري است؟ • قيمت آن چه قدر است؟ مهندسي ارزش / دكتر محمدحسين سليمي . محمود كريمي
8 پرسش اساسي در مهندسي ارزش گروه دوم به گزينههاي ممكن اشاره دارد • چه چيز ديگري ميتواند همين كار را انجام دهد؟ • چه قيمتي دارد؟ • آيا اين ايده جديد عملي است؟ • احتمال پذيرفتن و اجراي آن چقدر است؟ مهندسي ارزش / دكتر محمدحسين سليمي . محمود كريمي
سه مرحله اصلي مهندسي ارزش 2 3 1 VALUE STUDY مطالعه ارزش POST STUDY مطالعه تكميلي PRE STUDY پيشمطالعه 1 تا 3 روز / 1 هفته 3 تا 5 روز / 1 هفته 1 تا 4 هفته مهندسي ارزش / دكتر محمدحسين سليمي . محمود كريمي
1 2 3 ارتباط مرحلههاي اصلي مهندسي ارزش • شناسايي مشخصههاي مورد نظر مشتري • تعيين معيارهاي ارزيابي • تعيين محدوده مطالعه • ساخت مدلهاي داده • تعيين تركيب تيم مطالعه • فاز اطلاعات • فاز تحليل كاركرد • فاز خلاقيت • فاز ارزيابي • فاز توسعه • فاز ارايه • تكميل تغييرات • پيادهسازي • تعيين اثربخشي مهندسي ارزش / دكتر محمدحسين سليمي . محمود كريمي
مرحله پيشمطالعهPre-Study/ • فعاليتهاي ششگانه اين مرحله • مشخص كردن نيازها و خواسته هاي كارفرما، كاربران و مشتريان پروژه؛ • گردآوري مجموعه دادهها و اطلاعات پروژه؛ • تعيين معيارهاي ارزيابي؛ • تعيين محدوده مطالعه ارزش؛ • نحوه ايجاد مدل دادهها؛ • تداركات برگزاري نشستهاي گروه مطالعه. مهندسي ارزش / دكتر محمدحسين سليمي . محمود كريمي
اهداف اين مرحله • تشخيص و اولويتگذاري ويژگيهاي مهم پروژه يا محصول؛ • تشخيص و اولويتگذاري ضرورتهاي مدنظر كاربران و مشتريان پروژه يا محصول؛ • مقايسه پروژه يا محصول با موارد مشابه. مهندسي ارزش / دكتر محمدحسين سليمي . محمود كريمي
2-گردآوري مجموعه دادهها و اطلاعات پروژه انسانها اطلاعات پروژه اوليه مستندات منابع اطلاعاتي موارد مشابه ثانويه اطلاعات مشابه سايت پروژه مهندسي ارزش / دكتر محمدحسين سليمي . محمود كريمي
3- تعيين معيارهاي ارزيابي • چه معيارهايي را براي ارزيابي ايدهها مدنظرقرار ميدهيم؟ • معيارها، چه ارتباط مهمي با گزينه(هاي) پيشنهادي پايان مطالعه خواهند داشت؟ • اين فاكتورها با تبادلنظر همزمان مشتري/كاربر و مديران پروژه تعيين ميشود. • تأمين شدن آنها، بهمعناي حصول رضايت سفارشدهنده مطالعه است. مهندسي ارزش / دكتر محمدحسين سليمي . محمود كريمي
4- تعيين محدوده مطالعه • محدودهاي كه قرار است گروه روي آن متمركز شده و كار كند. • خطوط قرمز فرا نرفتن گروه • چه چيزهايي جزو مطالعه نيستند. مهندسي ارزش / دكتر محمدحسين سليمي . محمود كريمي
مقايسه ديدگاههاي مختلف مهندسي ارزش / دكتر محمدحسين سليمي . محمود كريمي
طرح شغل مهندسي ارزش مراحل مطالعه ارزش بر مبناي استانداردInternational SAVE. خير Creativity خلاقيت اطلاعات تحليل كاركرد بله مطالعه تكميلي ارزيابي Evaluation تاييد چرخه ارزش توسعه Development ارايه مهندسي ارزش / دكتر محمدحسين سليمي . محمود كريمي
فرايند مطالعات اوليه مهندسي ارزش • تجزيه و تحليل كاركرد، ارزش، هزينه و بها • ترسيم نمودار FAST براي پروژه/محصول موجود • محاسبه شاخص ارزش • تهيه قلمرو مطالعه و ادبيات پروژه كاركرد = شاخص ارزش ( VI ) هزينه مهندسي ارزش / دكتر محمدحسين سليمي . محمود كريمي
1- فاز اطلاعات • هدف: كامل كردن مجموعه اطلاعات مرحله پيشمطالعه • تامين كمبودهاي اطلاعاتي گروه؛ در صورت نقص اطلاعات مرحله پيشمطالعه مهندسي ارزش / دكتر محمدحسين سليمي . محمود كريمي
2- فازتحليل كاركرد • تحليل كاركرد:قلب تپنده و شريان حياتي مهندسي ارزش • وجه تمايز مهندسي ارزش از ديگر روشها و تكنيكهاي بهبود:رويكرد كاركردگرا مهندسي ارزش / دكتر محمدحسين سليمي . محمود كريمي
گامهاي فاز تحليل كاركرد • شناسايي و تعيين هر يك از كاركردهاي خريد و فروش و محصول، پروژه يا فرآيند، با بهكارگيري مصدر+اسم قابل شمارش؛ • دستهبندي كاركردها به دو گروه كلي اصلي و ثانويه؛ • گسترش كاركردهاي تعيينشده در گام اول؛ • ترسيم و ايجاد يك مدل كاركردي، مانند مدل منطقي/ سلسله مراتبي كاركردهايا نمودار تكنيك سيستمي تحليل كاركرد (FAST) مهندسي ارزش / دكتر محمدحسين سليمي . محمود كريمي
گامهاي فاز تحليل كاركرد • تخصيص هزينه و يا ديگر معيارهاي قابل اندازهگيري و شمارش براي هر يك از كاركردها؛ • تخمين بهاي كاركرد با توجه به برآوردهاي انجامشده توسط كاربر/ مشتري براي هر كاركرد؛ • انتخاب تعدادي از كاركردها، براي ادامه فرآيند تحليل. مهندسي ارزش / دكتر محمدحسين سليمي . محمود كريمي
انواع كاركرد • كاركرد اصلي: كاركرد(هايي) كه بدون آنها پروژه/ محصول مورد نظر، هدف و عملكرد مطلوب را بدست نميآورد. • كاركرد ثانويه: كاركردهايي كه كاركرد اصلي را حمايت كرده و يا باعث بهبود عملكرد ميشوند. مهندسي ارزش / دكتر محمدحسين سليمي . محمود كريمي
كاركرد • كاركرد غيرضروري: كاركردهايي كه نه از كاركرد اصلي حمايت ميكنند و نه باعث ارتقاي عملكرد ميشوند. مانند كاركرد مارك لباس، يا رنگ و شكل هندسي سطح مقطع مداد. • كاركرد روشي: ابزاري كه به كمك آنها، كاركردهاي اصلي و ثانويه موثر واقع ميشوند. مهندسي ارزش / دكتر محمدحسين سليمي . محمود كريمي
مفهوم اول مهندسي ارزش: كاركرد مقصد و هدف مصدر انجام كار يا رخدادن حالتي اسم مصدر + آن چه كار ر ويش انجام ميشود. كاري كه ميخواهيم انجام شود. قابل شمارش، اندازهگيري و ملموس بن فعل معلوم مهندسي ارزش / دكتر محمدحسين سليمي . محمود كريمي
كاركرد مهندسي ارزش / دكتر محمدحسين سليمي . محمود كريمي
كاركرد اصلي را بشناسيم • يك بار تعريف ميشود، تغيير نميكند. • هزينهآن معمولا، كمتر از 5% هزينه كل محصول است. • نميتوان بهتنهايي آنرا فروخت. • بيتوجهيبه كاركرد اصلي، منجر به از دست دادن مشتري ميشود. مهندسي ارزش / دكتر محمدحسين سليمي . محمود كريمي
چرا فقط دو كلمه؟ • اطلاعات كم اهميت و گمراهكننده حذف ميشود. • بيشترين بار اطلاعاتي و توجه را به مخاطب منتقل ميكند. • شرايط تمركز بيشتر براي پيشنهاد و انتخاب راهحلهاي جايگزين ايجاد كاركرد فراهم ميشود. • نزديكي فكري و مشاركت بيشتر اعضاي گروه مطالعه را درپي دارد. مهندسي ارزش / دكتر محمدحسين سليمي . محمود كريمي
جدول تعريف كاركرد اجزاي مهتابي مهندسي ارزش / دكتر محمدحسين سليمي . محمود كريمي
تجزيه و تحليل كاركردي • هدف از مطالعه مهندسي ارزش: مهيا كردن گزينهاي با كمترين هزينه عملي است كه نيازهاي كاركردي مورد توافق مشتري را بدون خسارت زدن به كاركرد و كيفيت كلي برآورده كند. • وجود يك هدف كاركردي واضح ضروري است. • توضيح مشخصي از نيازهاي مصرفكننده ذكر شود. مهندسي ارزش / دكتر محمدحسين سليمي . محمود كريمي
سه گونهنمودار:FAST • 1- كلاسيك • 2- تكنيكي • 3- مشتريگرا • اصول كلي هر سه مدل FAST يكسان است. • تفاوتدر نوع ترسيم، شكل ظاهري نمودار و نگرش گروه در زمان تعريف كاركردها است. مهندسي ارزش / دكتر محمدحسين سليمي . محمود كريمي
FAST كلاسيك منگنه بازكن How Why كشيدن منگنه جداسازي كاغذ جداسازي منگنه انتقال نيرو مشت كردن انگشتان اعمال نيرو بازكردن منگنه بستن انگشتان فشردن انگشتان When مهندسي ارزش / دكتر محمدحسين سليمي . محمود كريمي
منگنه بازكنFAST تكنيكي How Why كشيدن منگنه جداسازي كاغذ جداسازي منگنه انتقال نيرو مشت كردن انگشتان اعمال نيرو بازكردن منگنه When مهندسي ارزش / دكتر محمدحسين سليمي . محمود كريمي
نمودار FAST و اجزاي آن مهندسي ارزش / دكتر محمدحسين سليمي . محمود كريمي
نمودار پارتو • قانون پارتو در مسايل اقتصادي و بسياري از تكنيكهاي مهندسي صنايع، بهويژه مباحث مرتبط با كيفيت و فنون آماري، بهكار گرفته ميشود. • )قانون هشتاد ـ بيست(: 80% هزينههاي يك پروژه از 20% فعاليتهاي آن ناشي ميشوند. Vital Few مهندسي ارزش / دكتر محمدحسين سليمي . محمود كريمي
3- فاز خلاقيت/ Creativity Phase • هدف: توليد ايدههاي متعدد، براي عملياتي كردن هر يك از كاركردهاي انتخابشده. • خلاقيت = روح مهندسي ارزش • ذهن باز، تجربه، تسلط به ابزار و فنون ايدهپردازي، ويژگياعضاي گروه است. • عامل موثر ديگر در بروز ايدههاي مناسب پروژه، محيط و فضاي بروز خلاقيت است. • معمولاًروشطوفان فكري در مهندسي ارزش استفاده ميشود. مهندسي ارزش / دكتر محمدحسين سليمي . محمود كريمي
3- فاز خلاقيت/ Creativity Phase • ابزارهاي TRIZ : نتيجه نهايي ايدهآل، اپراتور سيستمي و 40 اصل نوآوري • طوفان ذهني Brainstorming مهندسي ارزش / دكتر محمدحسين سليمي . محمود كريمي
طوفان ذهني Brainstorming • در روش طوفان فكري، قضاوت يا بررسي ايدهها تا مرحله ارزيابي بهشدت ممنوع است! • كيفيت هر ايده در فاز بعدي تحليل ميشود. • تنها توليد بيشترين تعداد ايده توسط حاضران در جلسه داراي اهميت است. • دو عامل اصلي در موفقيت اين فرايند نقش دارند: • هدفدستيابي يا كشف راههايي براي توليد محصول يا انجام پروژه نيست، بلكه بايد روشهايي را براي انجامكاردهاي انتخابشده بياييم. مهندسي ارزش / دكتر محمدحسين سليمي . محمود كريمي