De middeleeuwen

1. De middeleeuwen NarshisWindey – Marijke Andries

2. De vroege Middeleeuwen 475 - 1500

3. Verval van het Romeinse rijk • Bloeitijd (1ste – 2de eeuw) • 1 keizer • Ontwikkelde handelseconomie • Polytheïsme • Christendom = staatsgeloof • 3de eeuw  crisis

4. Inval Germaanse stammen • 395: rijkt valt uiteen • Oost-Romeinse rijk • Constantinopel • Byzantijns rijk • West-Romeinse rijk • Germaanse koninkrijke • Geen koning • Landbouweconomie • Nauwelijks handel • Christendom = verplichte godsdienst • Latijn

5. Het byzantijnse rijk (500-1453) • 3 continenten • Europa, Azië en Afrika • Keizers • Handelseconomie • Christendom • Grieks • Keizer Justinianus • Eenheid • Na justinianus • Veel ging verloren

6. Byzantium • Byzantijnse theocratieéén staat, een kerk, één wet • 750 000 inwoners Economie • Handelscentrum • Draaischijf • De bezant • Bloeiende economie • Arm <> rijkvrije burgers <> slaven

7. Cultuur • Kunst = kerk • Architectuur • Mozaïekkunst • Iconenkunst = Byzantijnse topprestaties Christus (mozaïek) Marie met kind (icoon)

8. Arabische beschaving (600-1300) • Woestijngebieden • Halfnomaden • Herderseconomie • Stopplaatsen: oasen • Landbouw • Mekka = landbouwscentrum • Ka’aba • Polytheïsme • Religieuze en politieke verdeeldheid

9. Mohammed (570) • Jodendom en christendom • Engel Gabriel (612) • Allah • Uitverkorene • Politieke en religieuze leider • Ka’aba = belangrijkste heiligdomMekka = heilige stad vd islam • 632  dood van de profeet

10. Koranéén geloof, één moraal, één wet • Monotheïsme • Vijf Pijlers van het geloof naleven: • Haji • Zakah • Shahadah • Salah • Saum

11. Wereldwijde contacten • Nieuwe technieken • Hoogstaande culturen • Hoogtepunt 9de tot 11de eeuw • Meesters in decoratiekunst • Geen levende wezens ! • Tuinen= aards paradijs, eeuwige zaligheid • Inspiratie • Origineel en typisch Arabisch

13. De Frankische beschaving Merovingers • Germaanse stamhoofden namen gezag over • Rijk van Franken • Dynastie • Clovis • Dopen (rond 500) • Nieuwe prestige • Steun kerk • Na dood  verdeling aan zonen

14. Karolingers • Hofmeiers • Hofmeier Karel Martel • Pepijn de Korte • 751  staatsgreep • Dynastie van de Karolingers • Kerk • Veroveringen • Kerkelijke staat • Zalving

15. Karel de Grote • Uitbreiden Karolingische rijk • Christendom • Speciale beschermer • Wederdienst • Verdeling rijken • Graven en hertogen besturen • Ruil • Verdrag van Verdun (843)

16. De late middeleeuwen Ca. 1270-1500

17. De late middeleeuwen • Kenmerken • De kruistochten • De 100-jarige oorlog • Het feodaal systeem • Het christendom

18. Kenmerken van de late middeleeuwen • Ca. 1270-1500 • Verstedelijking Europa • Zware economische crisis • Heropleving geldhandel • Afbrokkelen feodaal systeem • Honderdjarige oorlog

19. 1.De kruistochten

20. 1.2 Wat? • Militaire tochten • Vechten voor het Christendom • Vernoemd naar het ‘Rood kruis’ • Definitie: Alle Militair georganiseerde ondernemingen tegen de vijanden van het rooms-katholieke geloof (albigenzen, de islam, hussieten,…)

21. 1.3 Waarom een kruistocht? • Pelgrims hadden heilig land ‘Palestina’ • Rond 1500 land veroverd door Mohammedaanse stam • Pelgrims levens waren verschrikkelijk • Grootste reden! • Daarom: Christenen ‘heilig land’ veroveren

22. Plundering van jeruzalem

23. 1.4 Motivaties om deel te nemen? • Mogelijkheid zich te verrijken • Straf voor begane misdrijven ontkomen • Voor edelen: nieuwe territoria • Economische stimulans voor kooplieden en schippers • Bevrijding lijfeigenschap • Vrijstelling van belastingen en schulden

24. 1.5 Resultaten? Geen resultaten: • Opbloei handel (was er al) • Nieuwe producten en technieken (via andere wegen) • Intellectuele rijkdommen (kwamen uit Spanje, Italië, Griekenland)

25. 1.5 Resultaten? Wel resultaten: • Versterking ‘nationaal’ gevoel • grotere bewegelijkheid van mensen en goederen • dramatische gevolgen voor Joodse gemeenschappen

26. 1.6 Data kruistochten • 1ste kruistocht (1096-1099) Jeruzalem wordt ingenomen • 2de kruistocht (1147-1149) Mislukt, na val van Odessa • 3de kruistocht (1189-1192) Mislukt na dood van Keizer • 4de kruistocht (1202-1204) werd geleid door Venetianen

27. 1.6 Data kruistochten • 5de kruistocht (1217-1221) kruistocht naar Egypte • 6de kruistocht (1228-1229) Jeruzalem in handen van Christenen • 7de kruistocht (1248-1254) 8ste kruistocht (1270) Geleidt door Franse Koning naar Egypte en Tunesië • 9de kruistocht (1271-1272)

28. Kruistochten in kaart

29. Kruistochten in kaart

30. 2. De 100-jarige oorlog

31. 2. De 100-jarige oorlog • 1337-1453 • Verzamelnaam: aantal gewapende conflicten • Engeland en Frankrijk • Wapenstilstanden • Duur: 116jaar

32. 2. De 100-jarige oorlog • Dood van franse Koning Charles IV • Engelse Koning III, zus van Charles • Troonopvolging NIET via vrouwelijke tak • Philips VI benoemd als Koning • 24 mei 1337 barstte de bom • Reden: Engeland had groot deel Frans gebied bezet

33. 3. De standenmaatschappij

34. 3. De standenmaatschappij • Bevolking opgedeeld in groepen, eigen rechten en plichten • 1ste stand: Geestelijkheid  geestelijken • 2de stand: Adel edelen • 3de stand: Boeren en burgers

35. 4. Feodale systeem

36. 4. Het feodale systeem • Leenstelsel  Héél belangrijk • Beloning aan onderdanen • Stuk land (=feodum) • Voorwaarden:- leenheertrouw en gehoorzaamheid - Leenheer bij raad en daad bijstaan Kernbegrip feodale stelsel = TROUW!

37. 4.Het feodale systeem Renaissance: politieke, culturele,maatschappelijke veranderingen. • VERLOOR FEODALE SYSTEEM HAAR KRACHT. (West-Europa) Waarom? • Ééndezelfde leenheer • Ontstaan 2 bondgenootschappen • Bloedige strijden om de macht • Rond 1500 einde middeleeuwen, ook einde feodale stelsel. • Niet de rest van Europa

38. 5. Het christendom

39. 5. Het christendom • Middeleeuwse beschaving  Christelijke beschaving • Hemel / Hel • GOD! • Kerk stond centraal • Bijbelse verhalen gaven richting van hun leven aan (geestelijken lazen deze voor)