630 likes | 1.02k Views
استفاده مجدد از پساب. ما هرگز قدر آب را نمي دانيم تا چاهی خشك شود. فهرست مطالب تحولات كلي آب در دنيا و ايران انواع مصارف مجدد فاضلاب تصفيه شده ملاحظات زیست محیطی استفاده مجدد از فاضلاب مثالهای از استفاده مجدد در دنیا و ایران. استفاده مجدد چرا؟. 1- جمعیت جهان در حال افزایش است
E N D
استفاده مجدد از پساب ما هرگز قدر آب را نمي دانيم تا چاهی خشك شود
فهرست مطالب • تحولات كلي آب در دنيا و ايران • انواع مصارف مجدد فاضلاب تصفيه شده • ملاحظات زیست محیطی استفاده مجدد از فاضلاب • مثالهای از استفاده مجدد در دنیا و ایران
1- جمعیت جهان در حال افزایش است 2- تهدید منابع آب سطحی و زیرزمینی با فاضلاب تولیدی 3- توزیع ناعادلانه منابع اب 4- دنبال منابع جدید تامین آب می گردیم 5- حفظ محیط زیست
نگاهي به تحولات آب در دنيا • بر اساس گزارش سازمان ملل متحد در اجلاس جهاني مكزيك، در سال 2006 بيش از 2/1 ميليارد نفر از مردم جهان از دسترسي به آب شرب بهداشتي محروم بوده اند و پيش بيني شده است اينتعداد در سال 2025 به 2/8 ميليارد نفر و در سال 2050 به 4 ميليارد نفر برسد. • 40 درصد از جمعيت 9 ميليارد نفري دنيا در سال 2025 به آب سالم دسترسي نخواهند داشت. در اين سال از هر 3 نفر مردم جهان، 2 نفر دغدغه ي آب خواهند داشت.
تحولات كلي آب در كشور • در نيم قرن اخير ميانگين بارندگي در ايران حدود 250 ميلي متر بوده كه از يك سوم ميانگين جهاني بارش و نيمي از ميانگين بارش قاره اي آسيا نيز كمتر است. • توزيع مكاني همين بارش كم در كشور نيز بسيار ناهمگون است، بطوريكه فقط يك درصد از مساحت ايران بارش بيش از 1000 ميلي متر را تجربه نموده و 28 درصد از سطح كشور داراي بارش ساليانه كمتر از 100 ميلي متر مي باشد. ضمن اينكه 40 درصد از بارش ها نيز در زمان غير لازم انجام مي شود.
تحولات كلي آب در كشور • در 40 سال گذشته ، 15 سال تر سالي ، 5 سال نرمال و 20 سال خشكسالي وجود داشته است. • به عبارت ديگر طي چهل سال اخير حداقل 50 درصد از سالها، در كشور خشكسالي هايي با درجه هاي مختلف وجود داشته است. • خشكسال ترين سال طي چهل سال گذشته سال 80-1379 با حدود 160 ميلي متر بارش و پر باران ترين آن سالهاي 72-1370 با حدود 340 ميلي متر بارش بوده است.
تحولات كلي آب در كشور • از ميزان 412 ميليارد مترمكعب آب كشور، 70 درصد آن بر اثر تبخير از بين مي رود و تنها 30 درصد آن يعني 130 ميليارد مترمكعب باقي مي ماند كه در حاضر 100 ميليارد مترمكعب آن در حال استفاده است. • با توجه به مشكل توزيع مكاني و زماني نامناسب آب در كشور، سهم سرانه ي منابع آب تجديد پذير كشور از 7000 مترمكعب به ازاي هر نفر در سال 1335 به 1850 مترمكعب به ازاي هر نفر در سال 1385 تقليل يافته است.
تحولات كلي آب در كشور • پيش بيني مي شود در سال 1400 ميزان سهم سرانه ي منابع آب تجديد پذير كشور به كمتر از 1000 مترمكعب به ازاي هر نفر در سال (يعني پايين تر از مرز كم آبي) برسد. • همانطور كه ملاحظه مي شود طي 65 سال ( از 1335 تا 1400 شمسي) سرانه ي منابع آبي تجديد پذير كشور به يك هفتم كاهش خواهد يافت و كشور ايران بر اساس تقسيم بندي سازمان ملل متحد به جرگه ي كشورهاي درگير با كم آبي شديد مي پيوندد و شرايط تنش و فشار ناشي از كمبود آب را تجربه خواهد كرد.
تحولات كلي آب در كشور • در حال حاضر از 95 ميليارد مترمكعب آب مصرفي كشور ، 92 درصد در بخش كشاورزي (با راندمان آبياري 30 درصد) مصرف مي شود. اين در حالي است كه بخش صنعت حدود 2 درصد مصرف را داراست و سهم آب شرب تنها 6 درصد است. • حاصل مصرف اين ميزان آب در بخش هاي مختلف، توليد 32 ميليارد مترمكعب فاضلاب مي باشد كه تصفيه اين فاضلابها و استفاده مجدد از پساب تصفيه شده اين فاضلابها پتانسيل خوبي جهت تامين بخشي از آب مورد نياز كشور است.
مهمترين راه حل منطقي توسعه منابع در آينده • بطور كلي، تصفيه فاضلابهاي شهري و صنعتي بايد بتواند چنان كيفيتي توليد نمايد كه دور ريخته نشود، بلكه مصارف مطلوبي براي آن قابل پيش بيني باشد. • مهمترين راه حل منطقي توسعه منابع آب در آينده ، استفاده مجدد از فاضلابهاي تصفيه شده بعنوان يك منبع جديد است.
انواع مصارف استفاده مجدد از پساب • استفاده مجدد برای مصارف شهری • استفاده مجددبرای مصارف صنعتی • استفاده مجدد برای مصارف کشاورزی • استفاده مجدد در تغذیه آبهای زیرزمینی • استفاده مجدد در مراکز تفریحی آبی
استفاده مجدد شهری استفاده مجدد از فاضلاب تصفیه شده می تواند شامل موارد زیر باشد: آبیاری پارکها، زمینهای گلف و غیره استفاده تجاری از قبیل شتشوی اتومبیل، شتشوی شیشه ها و غیره آتش نشانی کنترل گرد و غبار و تولید بتن استفاده در فلش تانک های دستشویی ها
استفاده مجدد برای مصارف صنعتی • آب سیستم خنک کننده • تامین آب بویلر ها • استفاده در چرخه فرایند صنعت
استفاده مجدد برای مصارف کشاورزی در استفاده از پساب جهت آبیاری زمینهای کشاورزی بایستی پارامترهای شیمیایی و میکروبی آن کنترل شود
پارامترهاي مهم كيفي براي يك پساب تصفيه شده از نظر آبياري • غلظت كل مواد محلول (TDS) • هدايت الكتريكي (EC) • نسبت جذب سديم (SAR) • يونهاي سمي شامل بر ، كلر و سديم • عناصر كمياب شامل آلومينيوم، بريليوم، كبالت، فلور، آهن، ليتيوم، منگنز، موليبدن، سلنيم، قلع، تيتانيوم، تنگستن، واناديم • فلزات سنگين شامل آرسنيك، كادميوم، مس، سرب، جيوه، روي • pH
مسائل اساسي در مديريت آبياري با پساب تصفيه شده • انتخاب روش مناسب آبياري • مديريت اجرايي و تجربي • آميختن آب نرمال با پساب تصفيه شده • استفاده از هر دو منبع به نسبت حجم و به نوبت
استفاده مجدد تفریحی معیارهای مورد توصیه شامل موارد ذیل است : • آب نباید محتوی هیچگونه موادی باشد که در اثر بلغ ایجاد مسمومیت کند و موجب التهاب چشمها ویا پوست بدن نشود . • PH قابل قبول آبها برا ی آب تنی و شنا کردن در گستره 5/6 تا 3/8 می باشد . • درجه حرارت به استثناء شرایط طبیعی ، برای شنا کردن و ماهیگیری بالاتر از 30 درجه سانتی گراد قابل قبول نیست . • جهت جلوگیری از اوترفیکاسیون نیاز به تقلیل فسفر و ازت می باشد . • معیار های کیفی آب بطور محدود با بدن در تماس است یا تماس ثانوی ( قایقرانی و ماهیگیری ) نسبت به تماس مسقیم نامحدود ، کمتر محدودیت دارد
تغذیه آبهای زیرزمینی نفوذ و عبور آب احیاء شده از داخل خاک ومنطقه آب زیرزمینی ممکن است ، تصفیه اضافی انجام دهد وقابلیت اعتماد سیستم تصفیه را بالا برد . این چنین تغذیه از لحاظ در نظر گرفتن سلامت جامعه در مواردیکه آب احیاء شده ممکن است بر لایه های آبدار زیر زمینی اثر گذارد اهمیت فوق العاده دارد
معیارهای تصفیه جهت آبهای که به سفره های زیرزمینی تزریق می شود
تصاويري از انواع مصارف استفاده از پساب
تصاويري از انواع مصارف استفاده از پساب
ملاحظات زیست محیطی استفاده مجدد از فاضلاب
- جنبه هاي بهداشتي - جنبه هاي اقتصادي - جنبه هاي اجتماعي – فرهنگي - جنبه هاي مديريتي - جنبه هاي زيست محيطي
تقسيم بندي پسابهاي تصفيه شده براي آبياري فضاي سبز(طبق نظر سازمان مشترك المنافع علمي و تحقيقات صنعتي استراليا، CSIRO,1999)
استاندارد كيفي پيشنهادي براي كار برد پساب ها و آب هاي برگشتي در آبياري فضاي سبز
استاندارد پيشنهادي براي دفع پساب ها و آب هاي برگشتي به چاه جاذب
مراحل تصفيه تكميلي پساب جهت استفاده مجدد • صاف نمودن (عبور از فيلترهاي شني) • انعقاد ، لخته سازي و ته نشيني (تصفيه شيميايي) • تصفيه بيولوژيكي تكميلي با استفاده از فرآيندهاي بيولوژيكي ممبراني (با استفاده از ممبران بيوراكتور يا MBR) • تصفيه تكميلي پساب به روش اكسيداسيون پيشرفته (AdvancedOxcidation) با استفاده از فرآيندهاي ازن زني، H2O2 و UV • عبور پساب از ستون هاي ذغال فعال (كربن اكتيو) • عبور پساب از ستون هاي تبادل يوني و سختي گير • بي ملح نمودن فاضلاب (با عبور پساب از اسمز معكوس ياRO)
سابقه استفاده از فاضلاب تصفيه شده در دنيا • از سال 1912 در بسياري از كشورها براي آبياري محصولات كشاورزي • در سال 1940 براي كارخانه فولاد سازي در يكي از ايالتهاي آمريكا • از سال 1960 تقريبا در كليه ايالتهاي آمريكا براي مصارف كشاورزي و صنعتي • در حال حاضر 66 درصد مصارف آب سيستمهاي خنك كننده صنايع و 17 درصد مصارف آبهاي مورد نياز ديگهاي بخار صنايع در ايالات متحده را فاضلاب تصفيه شده تشكيل مي دهد. • در حال حاضر در كشور سنگاپور روزانه 50000 مترمكعب فاضلاب تصفيه شده براي مصارف صنعتي بكار مي رود.
در امریکا 1/5 درصد کل آب مورد نیاز از طریق استفاده مجدد از پساب تامین می شود در سال 1996 4/3 درصد از آب در تونس از طریق استفاده مجدد تامین می شد که احتمالا این میزان در سال 2030 به 11 در صد خواهد رسید.( حدود 25 درصد خروجی تصفیه خانه ها) در کویت 10 درصد پساب تصفیه شده مورد استفاده مجدد قرار می گیرد در قبرس 25 درصد پساب تصفیه شده مورد استفاده مجدد قرار می گیرد در فلسطین 18 درصد پساب تصفیه شده مورد استفاده مجدد قرار می گیرد
وضعيت كاربرد فاضلا بها و پساب ها در سطح دنيا
نوع و میزان استفاده از پساب در توکیو سال 1993
خلاصه اي از تجارب عملي و تحقيقاتي استفاده از پساب ها و آب هاي برگشتي در سطح كشور
برنامه پايش استفاده مجدد از پساب ها و آب هاي برگشتي در آبياري فضاي سبز مراحل پايش استفاده از پساب در آبياري فضاي سبز داراي اجزايي به شرح ذيل مي باشد: - منابع آب سطحي - منابع آب زيرزميني - خاك - گياهان
مراحل پايش استفاده از پساب ها و آب هاي برگشتي در آبياري فضاي سبز
طرح مراحل مختلف پايش در استفاده از پساب ها و آب هاي برگشتي در تغذيه مصنوعي
اقدامات كنترلي پيشنهادي در استفاده از پساب ها و آب هاي برگشتي - تصفيه پساب ها تا حد رسيدن به استانداردهاي مورد نظر - اعمال محدوديت در كاربري اين منابع - به كارگيري روش هاي آبياري متناسب با كيفيت پساب و گونه زراعي - محافظت و اقدامات كنترلي براي افراد در معرض كاربرد پساب ها (كارگران و مصرف كنندگان) - محافظت از خطوط انتقال پساب از تصفيه خانه تا محل مصرف - رعايت فاصله از اماكن مسكوني و اجتماعات انساني