07-08 OCAK 2012 ÇALIŞMA TOPLANTISI Selahattin İNCİ Başhukuk Müşaviri ve Muhakemat Genel Müdürü

1. 07-08 OCAK 2012 ÇALIŞMA TOPLANTISI Selahattin İNCİ Başhukuk Müşaviri ve Muhakemat Genel Müdürü MALİYE BAKANLIĞI BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

2. 659 SAYILI KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMENİN USUL VE ESASLARI MALİYE BAKANLIĞI BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

3. Amaç ve kapsam; -İdarelerde hukuk hizmetlerinin; etkili, verimli ve usul ekonomisine uygun şekilde yerine getirilmesi ve uygulama birliğinin sağlanması, İlkeler; Mahkeme kararlarının hukuka uygun olarak, adil, süratli ve en az masrafla verilebilmesine yardımcı olunması Uyuşmazlıkların, adil ve hakkaniyete uygun olarak çözümlenmesi, Davaların usul ekonomisine uygun, idarede istihdam edilen hukuk müşaviri ve avukatlar tarafından takibi. AMAÇ KAPSAM VE İLKELER

4. Hukuk hizmetlerini yerine getirmek Hukuk hizmetlerinin yerine getirilmesi; Muhakemat hizmetleri kapsamında Yargıda ve uyuşmazlıklarda idareyi temsil, Vekil sıfatı ile dava takibi, Hukuk danışmanlığı kapsamında Hukuki mütalaa, Uyuşmazlıkların sulhen çözümü mütalaası, Mevzuat, sözleşme ve şartname taslaklarını incelemek, Plan ve programa uygun teklif ve görüş hazırlamak, HUKUK BİRİMLERİNİN GÖREVLERİ

5. İdare bünyesinde avukat istihdamı, İhtiyaç duyulması halinde Maliye Bakanlığından muhakemat hizmeti talebi, Bakanlıklar ve bağlı kuruluşların birbirlerinden muhakemat hizmeti talebi, Serbest avukatlardan ve avukatlık ortaklıklarından, hizmet satın alma imkânı. Üst yönetici tarafından Merkez ve taşra birim amirlerine temsil yetkisi verilmesi. Üst yönetici bu yetkisini hukuk birimi amirine devredebilir. İDARELERİN MUHAKEMAT HİZMETİ TEMİNİ

6. Genel Bütçe kapsamındaki kamu idarelerine adli yargıda taraf sıfatı ve idarelerin avukatlarına vekil sıfatı ile temsil yetkisi verilmiştir. TARAF VE VEKİL SIFATI İLE TEMSİL YETKİSİ

7. Dava açma ve icra takibine başlama yetkisi üst yönetici veya birim amirine aittir. Dava açmaya yetkili olanlarca maddi ve hukuki sebeplerle dava açılmasında kamu menfaati bulunmadığı görüşü halinde, üst yöneticinin talimatına göre işlem yapılacaktır. Üst yönetici bu maddedeki yetkilerini sınırlarını belirtmek suretiyle yardımcılarına veya hukuk birim amirine devredebilir. DAVA AÇILMASINDA YETKİ

8. İdarelerin adli yargıda dava açmadan veya icra takibine başlamadan önce karşı tarafı sulhe davet etmesi esası düzenlenmiştir. Amacı; ihtilafın tamamının çözümlenmesi. kamu menfaatinde kısmi sulh de olur. 30 günlük süre verilir. Taksit teklifleri sulh kapsamındadır. 60 günde sonuç. SULHE DAVET ESASI VE AMACI

9. Sulh yetkisi, 659/11 deki sınır ve yetkiler çerçevesinde sulh olunabilir. Sulh Anlaşmasının hükmü; Sulh anlaşma tutanağı ilam hükmündedir. İlamların icrasına dair genel hükümler uygulanır. Yaptırımlar 1-Anlaşma hükümleri yerine getirilmezse, 6183 sayılı Kanunun 51 inci maddesine göre belirlenen gecikme zammı oranında hesaplanan faizi ile birlikte takip ve tahsil edilecektir. 2- Sulhen anlaşılan konularda dava açılamayacaktır. ADLİ UYUŞMAZLIKLARDA SULH YETKİSİ, ANLAŞMANIN HÜKMÜ VE YAPTIRIMLARI

10. Adli yargıda sulhun dava ve icra takibine etkisi; Kanuni süreler durur. Sulh sağlanamaması halinde bu husus tutanağa bağlanır. Kanuni süreler tutanak tarihinden itibaren yeniden işlemeye başlar. Mücbir sebep halinde genel hükümlere göre işlem yapılır.

11. Vazgeçme, sulh, kabul ve feragat yetkileri standart ve vazgeçilen veya tanınan veya terkin edilen hak veya menfaatin değerine göre sınırlanmak suretiyle Üst yönetici, Bakan, Bakanlar Kurulu’na verilmiştir. YETKİLER

12. KHK’nın 11/1-a maddesine göre; İdarelerin Kendi aralarındaki uyuşmazlıkların sulh yolu ile çözümünde, dava açılmasında, dava ve icra takiplerinden veya kanun yollarına gidilmesinden vazgeçilmesinde, sözleşmelerin değiştirilmesinde veya sona erdirilmesinde, KHK nın 11/1b maddesine göre; İdarelerin gerçek veya tüzel kişilerle aralarındaki sözleşmelerde belirtilen sebeplerle yapılan her türlü sözleşme değişikliklerinde çıkabilecek uyuşmazlıkların sulhen çözümünde, Onay ve anlaşmaları imzalamaya; Bakanlıklarda BAKAN, Diğer idarelerde; ÜST YÖNETİCİ yetkilidir. ADLİ UYUŞMAZLIĞIN SULH YOLUYLA HALLİ, UZLAŞMA VE VAZGEÇME YETKİLERİ

13. KHK nın 11/2 maddesine göre; birinci fıkrada belirtilenlerin dışında kalan ve idarelerin, herhangi bir sözleşmeye dayanıp dayanmadığına, uyuşmazlıkların yargıya intikal edip etmediğine bakılmaksızın; -Her türlü hukuki uyuşmazlığın sulh yoluyla halinde, -Her türlü dava açılmasında veya icra takibine başlanılmasında, -Takipten veya temyizden vazgeçilmesinde, -Kabul ve Feragatte, -Ceza yargısında şikayetten vazgeçilmesinde veya uzlaşmaya gidilmesinde, -Sözleşmede belirtilmeyen sebeplerle sözleşme değiştirilmesinde veya sona erdirilmesinde -Maddi ve hukuki sebeplerle kamu menfaati görülmesi halinde, Buna dair onay veya anlaşmaları imzalamaya, vazgeçilen veya tanınan yada terkin edilen hak ve menfaatin değeri dikkate alınmak suretiyle; ADLİ UYUŞMAZLIĞIN SULH YOLUYLA HALLİ, UZLAŞMA VE VAZGEÇME YETKİLERİ

14. KHK nın 11- 2/a maddesi kapsamında; Tutara ilişkin olmayanlarla 1.000.000.TL ye kadar, Hukuk birimi görüşü, harcama yetkilisinin teklifi - Üst yönetici KHK nın 11- 2/b madesi kapsamında, -1.000.000.TL ile 10.000.000. TL arasında; Komisyon görüşü, üst yönetici teklifi-BAKAN KHK nın 11- 2/c madesi kapsamında, -10.000.000 TL dan fazlasına; Komisyon ve Maliye Bakanlığının görüşü İlgili bakanlığın teklifi - Bakanlar Kurulu yetkilidir. Yetkileri bulunmayan özel bütçeli idarelere de sulh ve vazgeçme yetkileri tanınmıştır. ADLİ UYUŞMAZLIĞIN SULH YOLUYLA HALLİ, UZLAŞMA VE VAZGEÇME YETKİLERİ

15. KHK nın 11/3 maddesine kapsamında; Açılmasında ve takibinde Hazine veya idare hak ve menfaati bulunmayan, Yanlışlıkla açılan veya konusu kalmayan davaların takibinden, Bu davalarda aleyhe kararların temyizinden, Her türlü karar düzeltilmesinden vazgeçme yetkisi Hukukbirim amirine aittir. ADLİ UYUŞMAZLIĞIN SULH YOLUYLA HALLİ, UZLAŞMA VE VAZGEÇME YETKİLERİ

16. 659/12 Md. Ye göre; - İdari işlemler, - İdari eylemler nedeniyle hakları ihlal edilenlerce; dava açma süresindesulh talebi yapılabilir. 2577 sayılı İYUK/13-1’e göre yapılan başvurular da sulh başvurusu olarak kabul edilecek ve bu maddede yer alan hükümler çerçevesinde incelenecektir. Vazgeçme yetkileri 11inci md.deki esaslara göre belirlenir. İDARİ UYUŞMAZLIKLARIN SULH YOLU İLE HALLİ VE VAZGEÇME YETKİLERİ

17. Başvuru, işlemeye başlamış olan dava açma süresini durdurur. Başvuru sonuçlanmadan dava açılamaz. Başvurularının altmış gün içinde sonuçlandırılması zorunludur. Sonuçlandırılmamışsa istek reddedilmiş sayılacaktır. Başvuru, belli bir konuyu ve somut bir talebi içermiyorsa, idari makam tarafından reddedilmesi gerekmektedir. İDARİ DAVALARDA SULH BAŞVURUSUNUN HUKUKİ SONUÇLARI

18. 659 sayılı KHK’da yer alan parasal sınırlar; her takvim yılı başından geçerli olmak üzere , Bakanlar Kurulunca daha yüksek tutar belirlenmedikçe, o yıl için 213 sayılı VUK.’nun mükerrer 298 inci maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanır. Uygulanacak tutarlar her yıl Ocak ayı içerisinde Maliye Bakanlığı tarafından yayınlanır. PARASAL SINIRLAR

19. Hukuki uyuşmazlık değerlendirme komisyonunun çalışma usul ve esasları, Avukatlık hizmeti satın alınmasıyla ilgili usul ve esaslar ile bunların takip ve denetimine ilişkin hususlar, Vekalet ücretlerinin dağıtımına dair usuller Maliye Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca yürürlüğe konulacak yönetmelikle belirlenecektir. YÖNETMELİK

20. 178 sayılı KHK.’nin 2 inci maddesinin (b) bendi; “Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri ve özel bütçeli idarelerin hukuk danışmanlığını ve muhakemat hizmetlerini talepleri halinde yerine getirmek” şeklinde değiştirilmiştir. 178 sayılı KHK.’nın 9 uncu maddesi değiştirilmiş, Başhukuk Müşavirliği ve Muhakemat Genel Müdürlüğünün görevleri yeniden düzenlenmiştir. 178 SAYILI KHK’DA YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER

21. Ayrıca 178 sayılı KHK’nın Ek 20/1 maddesinde yer alan “muhakemat” ibaresi “Hazine avukatlığı” şeklinde değiştirilmiştir. Ek 24 üncü maddesi başlığı ile birlikte değiştirilerek Muhakemat birimlerinin, muhakemat müdürlükleri ve müdürlük olmayan yerlerde Hazine avukatlığı servisinden oluşacağı, Başhukuk Müşavirliği ve Muhakemat Genel Müdürlüğünün görevlerinin il ve ilçeye ilişkin olanlarını muhakemat müdürlükleri ve Hazine avukatları tarafından yürütüleceği öngörülmüştür. MUHAKEMAT BİRİMLERİ

22. ÜST YÖNETİCİNİN TALİMATI ALEYHE AÇILAN DAVALARI DOĞRUDAN TAKİP. ALEYHE OLAN KARARLARIN TEMYİZ EDİLMESİ VEYA VAZGEÇİLMESİNE DAİR HUKUKİ GÖRÜŞ VERİLMESİ HARCAMA YETKİLİSİNİN TEKLİFİ VAZGEÇME MAKAMLARININ ONAYI İLE VAZGEÇME VEYA SÜRESİNDE TEMYİZ. ADLİ DAVALARIN AÇILMASI VE TAKİBİ

23. Daire amirlerinin temsil yetkisi esas iken, Hukuk birim amiri,hukuk müşaviri ve avukatların temsili esastır. İDARİ DAVALARIN TAKİBİ

24. İdari uyuşmazlıklarda da sulhe davet esas olup hakları ihlal edilenler sulh talep edebilecekleri gibi, İdare de sulh talebinde bulunabilir. Hakları ihlal edilenler tarafından idareye yapılan her türlü başvurunun sulhe davet olarak kabul edilmesi gerekir. İDARİ DAVALARIN TAKİBİ

25. Üst yönetici veya birim amirinin Dava açma veya açılan davanın takip talimatı, İlgilisi tarafından idareye sulh başvurusunda bulunulup bulunulmadığının, Bulunulmuş ise başvuru tarihinin, Bu konuda süresi içerisinde işlem yapılıp yapılmadığının, Varsa uyuşmazlık tutanağının da eklenerek hukuk birimine gönderilmesi gerekir. İDARİ DAVALARIN TAKİBİ

26. Davaya ilişkin dilekçe taslaklarının idari birimce hazırlanması, Muhakemat birimlerine gönderilmesi, Avukatlarca hukuki yönden incelenerek gerekli görüldüğü takdirde eklemeler yapılmak suretiyle ilgili mahkemesine intikal ettirilmesi esastır. İDARİ DAVALARIN TAKİBİNE İLİŞKİN ESASLAR

27. Tebligatın İdareye yapılması halinde; İdarece, süre geçirilmeksizin hukuki işlemlere başlanılmak üzere muhakemat birimlerine intikal ettirilmesi gerekir. Tebligatın muhakemat birimlerine yapılması halinde; Davayı takiple görevli Avukat tarafından tebligatın bir örneğinin savunma, cevap, temyiz veya itiraz dilekçesi taslağı hazırlanmak üzere süre geçirilmeksizin ilgili idari birime gönderilmesi gerekir. TEBLİGAT

28. Tebligatı alan idari birim işin niteliğine göre; Savunma, cevap, temyiz veya itiraz dilekçesi taslaklarını hazırlayacak, Hukuki yönden değerlendirilmek ve mahkemesine sunulmak üzere (mümkünse ayrıca elektronik ortamda) muhakemat birimlerine gönderecektir. İDARECE YAPILACAK İŞLEMLER

29. Süre Zamanaşımı ve hak düşürücü süreler dikkate alınarak tebligatın yapıldığı tarihten itibaren yürütmenin durdurulmasına ilişkin işlerde en geç 4 gün, diğer işlerde en geç 15 gün içinde gönderilmesi gerekmektedir. DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR

30. Belgelerin aslı veya tasdikli suretlerinin eklenmesi Gerekli görülen hallerde ve yeterli süre bulunması durumunda, dilekçe taslakları hakkında ilgili idari birimle yazışma yapılmak suretiyle eksikliklerin giderilmesi, Eksik ve hatalı göndermelerden idari birimlerin sorumlu olacağı, DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR

31. Duruşmaya katılmanın sağlanması, İhtiyaç duyulduğunda idari birim tarafından uygun görülecek bir yetkilinin, 659 sayılı KHK’nın 6/4 maddesi uyarınca Hazine Avukatı ile birlikte duruşmaya katılmanın sağlanması, Bakanlığımız idari birimleri tarafından takip edilen ve halen devam eden davalarda; dava dosyalarında yer alan belgelerin (dava, savunma dilekçe örnekleri ve sair delillerin) birer örneğinin de eklenmesi ve mümkünse ayrıca elektronik ortamda gönderilmesi Gerekir. DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR

32. TEŞEKKÜR EDERİZ. MALİYE BAKANLIĞI BAŞHUKUK MÜŞAVİRLİĞİ VE MUHAKEMAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ