TEDARİK ZİNCİRİ VE LOJİSTİK YÖNETİMİ

1. TEDARİK ZİNCİRİ VE LOJİSTİK YÖNETİMİ

2. Lojistik Nedir ? • Nakliye • Depolama • Gümrükleme • Dağıtım • Değer yaratıcı aktiviteler LOJİSTİK DEĞİLDİR Lojistik birbirine değen en az üç tedarik zinciri operasyonunun kontrol altında yerine getirilmesini gerektirir

3. NAKLiYE: HANGi ÜRÜNÜ, NEREDEN, NEREYE, NASIL? Nakliye; ürünlerin/yüklerin belirli bir noktadan alınıp belirli bir noktaya götürülmesi/tasınmasıdır. Bu tasıma karayolu, deniz/su yolu, havayolu, demiryolu veya boru hattı kullanılarak yapılabilir. Bu tasıma modlarından birden fazlasının kullanılması seklinde yapılan tasımacılıga intermodal tasımacılık denir. Kombine tasımacılık, ilk ve son kısmında karayolu, ara ve uzun olan kısımda demir veya denizyolu kullanılır. Bu tür yenilikçi sistemlerin kullanıldığı taşımacılığa intermodal taşımacılık denir. Ro-Ro(kara+deniz), Ro-La(kara+demir) bu tür tasımacılıga ait örneklerdir.

4. DEPOLAMA : HANGİ ÜRÜNÜ, NEREDE, NE KADAR, NASIL? Depolama; belirli nokta/noktalardan gelen ürünlerin/yüklerin teslim alınıp, elleçlenip ve/veya belirli bir süre korunup, belirli nokta/noktalara gönderilmek üzere teslim edilmesidir. Depolama süresinin uzunlugu depoları farklılastırır. Depo, Dagıtım Merkezi(DC), Aktarma/Konsolidasyon Merkezi(hub) kavramları bu farklılıkları ifade eder. Üretim ve tüketim hızları arasında fark oldugu sürece depolama her zaman var olacaktır. Çapraz Sevkıyat(Cross-Docking), Döngüsel Sefer(Milk- Run) hız esitleme çabalarıdır.

5. LOJiSTK : NAKLYE + DEPOLAMA + ….…NEREYE KADAR? Lojistik; nakliyeyi kapsar, bununla yetinmez depolamayı da kapsar, bununla da yetinmez siparis yönetimi, tedarik, stok kontrol, paketleme, dıs ticaret, gümrük, sigorta, iadeler vd ürün/yüklerin akısı ve depolanmaları ile ilgili diger faaliyetleri de kapsar. Bir sevkıyat kapsamında siparis yönetimi, nakliye, depolama, paketleme, vd operasyonlar entegre bir sekilde yapılırsa lojistik olur.

6. Lojistik Nedir? Lojistik, müşterilerin ihtiyaçlarını karşılamak üzere, ham maddenin başlangıç noktasından, ürünün tüketildiği son noktaya kadar olan tedarik zinciri içindeki malzemelerin, hizmetlerin ve bilgi akışının etkili ve verimli bir şekilde, her iki yöne doğru taşınması, depolanması, planlanması, uygulanması ve kontrol edilmesi sürecidir. Bu sürecin ve faaliyetlerin yönetilmesine ise lojistik yönetimi denilmektedir.

7. LOJİSTİK SEKTÖRÜ • Karayolu taşımacılığı • Denizyolu taşımacılığı • Demiryolu taşımacılığı • Deniz ve iç suyolu taşımacılığı • Boru hattı taşımacılığı • Kombine taşımacılık • Kentsel lojistik

9. Lojistik Çıktıları Lojistik Girdileri LOJİSTİK YÖNETİMİ DOĞRU ÜRÜNÜN, DOĞRU YERE, DOĞRU MİKTARDA, DOĞRU ZAMANDA, EN DÜŞÜK MALİYETLE, EN YÜKSEK ESNEKLİKLE HASARSIZ TESLİMİ Planlama Uygulama Kontrol TESİS VE DONANIMLAR İNSAN KAYNAKLARI BİLGİ KAYNAKLARI FİNANSAL KAYNAKLAR Tedarikçiler Müşteriler Tedarik(Inbound) Lojistiği Dağıtım(Outbound) Lojistiği Üretim Lojistiği LOJİSTİK YÖNETİMİ

10. İşletme Lojistiği Malzeme yönetimi Giriş lojistiği (INBOUND) Çıkış lojistiği (OUTBOUND) Depo veya Fabrika (Tesis) Tedarik Dağıtım Depo yönetimi

11. Lojistik Yönetimi Taşıyıcı Üretici Paketleme Yan Sanayi Paketleme Taşıyıcı Taşıyıcı Paketleme Kabul Lojistik Firması Depolama Hammadde Sevkiyat Taşıyıcı Kullanıcı

12. LOJİSTİKTE AMAÇLAR - Hızlı yanıt (Siparişten Teslimata olan Süre) - En Az Stok - En Az Maliyet (Yüklerin Birleştirilmesi, Konsolidasyon, Verimlilik) - Kalite (Hasarsızlık, Performans) - İzlenebilirlik(Yük, Araç, Kap Takibi) - Sürdürebilirlik(Yaşam Çevrim Desteği, Yedek Parça, Ambalaj Malzemesi ve Hurda Geri Toplama, Çevresel Duyarlılık)

13. Lojistik Neden Bu Kadar Önemli ?

14. LOJİSTİK HARCAMALAR

15. GSMH ile lojistik giderler ilişkisi TARIM MADEN AĞIR ENDÜSTRİ TEKNİK ÜRETİM KNOW-HOW % 20 - % 18 % 20 - % 15 % 16 - % 13 % 13 - % 11 % 11 - % 9,5

16. Lojistik Potansiyel • Dünya 3.600 Milyar $ 2003 yılı GSMH (% 12) • ABD 1.100 Milyar $ 2003 yılı GSMH (%9,9) • AB 950 Milyar $ 2003 yılı GSMH ( %10,5) • Türkiye 31 Milyar $ 2003 yılı GSMH ( % 13) 45 Milyar $ 2008 yılı • GSMH Dünya Bankası yaklaşımı

17. Türkiye’de lojistik • LOJİSTİK PAZARINDA ÖNDE GELEN ŞİRKETLERİN CİROLARI 2004 ( 2007) • O Lojistik: $ 215 milyon (370) • H Lojistik: $ 205 milyon (300) • B Lojistik: $ 136 milyon (180) • R Lojistik: $ 126 milyon • M Lojistik: $ 107 milyon • E Lojistik $ 100 milyon (160) • S Lojistik: $ 90 milyon • B Lojistik: $ 83 milyon En Büyük Ciro Potansiyelin % 0,9 u

18. DIS KAYNAK KULLANIMI(OUTSOURCING) ÜÇÜNCÜ PART(TARAF) LOJiSTiK THIRD PARTY LOGISTICS (3PL) Uluslar arası rekabet ortamı işletmeleri uzmanlık alanları dışındaki faaliyetleri konusunda uzman, profesyonel şirketlere devretmeye zorlamaktadır. (outsourcing) Üçüncü Parti Lojistik Sirketleri (3PL Providers, LLP Lead Logistics Providers), müsterilerinin tedarik zinciri içindeki temel lojistik faaliyetlerinin tümünü veya bir kısmını üstlenen sirketlerdir.

19. Türkiye ne durumda • % 88 Üreticiler kendi depolarını kullanıyorlar • Stok devir Hızları • Hammadde 26 gün • Ürün 38 Gün • % 41 üreticiler kendi filolarını kullanıyorlar • % 54 Kamyonet • % 50 Van • % 47 Kamyon • % 15 Çekici • % 18 Dorse • % 22 si dışarıdan hiç hizmet almıyor

20. Outsourcing Oranını Yükseltmek

21. Türkiye’de Outsource oranları ( IBS araştırması)

22. Üçüncü parti lojistik şirketleri ile iş birliği yapma nedenleri; • Lojistik maliyetleri azaltmak • Lojistik yetenekleri optimize etmek • Müşteri memnuniyetini arttırmak • Firmanın ana faaliyetleri üzerine yoğunlaşmasını sağlamak • Sermaye bağlamaktan kaçınmak • Piyasada esneklik ve piyasanı değişen koşullarınakarşı çeviklik kazanmak • Yeterli düzeyde bilgi ve iletişim teknolojisine sahip olmak

23. Tedarik Zinciri Tedarik zinciri malzemelerin tedarik edilmesi, tedarik edilen malzemelerin yarı mamul veya nihai ürünlere dönüstürülmesi ve nihai ürünlerin müsterilere dagıtım fonksiyonunu yerine getiren tedarikçiler, fabrikalar, depolar, dağıtımmerkezleri ve perakendeciler agıdır (Lee & Billington, 1993). Tedarik zinciri, tedarikçilerin tedarikçisinden müsterinin müsterisine kadar olan tüm müsteri, malzeme ve bilgi etkilesimlerini içerir.

24. Tedarik Zinciri Taşıma Üretici Paketleme Paketleme Yan Sanayi Taşıma Taşıma Kabul Paketleme Depolama Hammadde Taşıma Satıcı Kullanıcı Taşıma

26. TEDARİK ZİNCİRİ KAVRAMINI DÜŞÜMDÜĞÜMÜZDE;ÜRÜNLERİN VEYA MALZEMELERİN, TEDARİKCİLERDEN, ÜRETİCİLERE, ÜRETİCİLERDEN DAĞITICILARA, DAĞITICILARDAN BAYİLERE,BAYİLERDEN, MÜŞTERİLERE DOGRU BİR ZİNCİR İÇNDE HAREKETİNİ ANLAMALIYIZ

27. Tedarik Zincirinin Halkaları • Taşıma • Kapıdan mal alma • Kalite kontrol • Acentalık • Liman işletmesi • Konteynerleme • Paket Açma • Koruyucu bakım • Depolama • Konsolidasyon • Montaj • Yeniden paketleme • Etiketleme, Bandrolleme, Kılavuz ilavesi • Sigorta ve Danışmanlık

28. Tedarik Zincirinin Halkaları Stok Yönetimi Satın alma Ödeme ve Tahsilat Müşteri hizmetleri Test Sayımı Takım Yapma İletişim Fazla malzeme dönüşü Hurda dönüşü Tamir Gümrükleme Raporlama • JIT sevkiyat • Satış Sonrası Hizmetler • Dönüş lojistiği

30. ÖRNEK BİR TEDARİK ZİNCİRİ İNCELEMESİ TANSAŞ

31. DERTERJAN İHTİYACI OLUP DA TANSAŞ MAĞAZASINA GİREN EV HANIMI-MÜŞTERİ BOSTANLI TANSAŞ MAĞAZASI TANSAŞ ANA DEPOSU VE DAĞITIM ÖRĞÜTÜ VEYA 3. BİR DAĞITIM FİRMASI HENKEL ÜRETİÇİ BAK AMBALAJ PLASTİK İMALATCISI PETRO KİMYA ENDÜSTRİSİ KARTON İMALATCISI OLMUKSA PETRO KİMYA ENDÜSTRİSİ PETKİM DETERJAN TEDARİK ZİNCİRİ AŞAMALARI

32. TEDARİK ZİNCİRİ OLDUKCA DİNAMİKTİR VE DÜZENLİ OLARAK • BİLĞİ • ÜRÜN- MATERYAL • FON AKIŞINI FARKLI ZİNÇİR ÜYELERİ YADA AŞAMALARI ARASINDA SAĞLAR

33. DERTERJAN İHTİYACI OLUP DA TANSAŞ MAĞAZASINA GİREN EV HANIMI-MÜŞTERİ Müşteri parayı tansaşa tranfer eder Tansaş ürünleri sağlar aynı zamanda Fiyatlandırma ve bilgiyi ortaya koyar (müşteri için) BOSTANLI TANSAŞ MAĞAZASI Tansaş pos verisini ve aynızamanda Yenileme siparişlerini dagıtım Merkezine aktarır Tansaş yeni siparişle birlikte dağıtım Merkezine fon tarnsferini yapar TANSAŞ ANA DEPOSU VE DAĞITIM ÖRĞÜTÜ VEYA 3. BİR DAĞITIM FİRMASI Dağıtım merkezi yeni Siparişleri kamyonla Tansaşa gönderir Dağıtım merkezi aynı zamanda fiyatlama Bilgilerini ve dağıtım-teslimat programını Tansaşa bildirir HENKEL ÜRETİÇİ BAK AMBALAJ PLASTİK İMALATCISI PETRO KİMYA ENDÜSTRİSİ KARTON İMALATCISI OLMUKSA PETRO KİMYA ENDÜSTRİSİ PETKİM DETERJAN TEDARİK ZİNCİRİ AŞAMALARI

34. HER BİR TEDARİK ZİNCİRİ AŞAMASI (ÜYESİ) KENDİ SÜRECLERİNİ UYGULAR VE ZİNCİRDEKİ DİGER ÜYELERARASINDA ETKİLEŞİM HALİNDEDİR.

35. MÜŞTERİ TEDARİK ZİNCİRİNİN BİR ÜYESİ MİDİR?

36. TEDARİK ZİNCİRİ FAALİYETLERİ MÜŞTERİ SİPARİŞİ İLE BAŞLAR, SATIN ALMA EYLEMİ SONRASI TATMİN OLMUŞ MÜŞTERİ ÖDEMESİ İLE SONA ERER

37. TEDARİK ZİNCİRİNDE TEK BİR GELİR KAYNAGI VARDIR:***MÜŞTERİ***

38. MÜŞTERİ; TEDARİK ZİNCİRİNDEKİ TEK GERÇEK POZİTİF NAKİT AKIŞ NOKTASIDIR.

39. Tedarik zinciri kavramını ve yönetimini bu kadar önemli kılan sebep nedir ?

40. How must we organize the network? What and How much do we have to produce? Where is the material? How many goods do we want to keep? I WANT IT! NOW! Cevaplanması gereken sorular ? Material Suppliers Component Assembly Manufacturing International Transport Distribution When do I have to collect the goods? What and How much do we have to transport? Outbound Trans X-Dock/ Retail DC Sales Channel What goods do we have? Where are they stocked? Client

41. Talep Tedarik Dağıtım Alt Montaj/Hazırlık Üretim/Montaj Değişim Değişim Değişim Değişim Değişim Değişim Dağıtım Dağıtım Üretim Üretim Arz Arz Zaman Zaman Zaman Zaman Zaman Zaman Müşteri 1 A Tedarikçisi Değişim Dağıtım Merkezi 1 Arz Zaman A Fabrikası Alt Montaj Müşteri 2 B Tedarikçisi Dağıtım Merkezi 2 Müşteri 3 C Tedarikçisi Belirsizlik Belirsizlik Belirsizlik Talep Talep Talep Zaman Zaman Zaman TEDARİK ZİNCİRİ Sonuç: Fazla Stok Azalan Müşteri Hizmet Düzeyi Daha Pahalı Lojistik Daha Maliyetli Üretim

42. Bullwhip Effect

43. Tedarik zinciri üyeleri arasında ürün talep bilgilerini paylaşmak önemlidir. Bununla beraber, doğru olmayan veya bozulmuş bilgiler zincir boyunca kalın kırbacın çözülmesi gibi dolaşabilir.

44. Bullwhip etki, tedarik zincirindeki farklı düzeylerde düzensiz siparişlerin verilmesine denen olmaktadır

45. müşteri bayi sipariş dağıtıcı toptancı sipariş üretici sipariş Geleneksel tedarik zinciri

46. Yenileme siparişleri! • Bayi dağıtıcıya • Dagıtıcı toptancıya • Toptancı üreticiye • Üretici toptancıdan aldıgı yenileme sipariş bilgilerine dayalı üretim planlarını (siparişlerini) yapar

47. Üretici nihai tüketicinin talebi hakkında hiçbir şey bilmez sadece toptancının talebini bilir

48. Tedarik zincirindeki katmalar artıkca nihai tüketici talepleri ile üretici arasındaki mesafe daha da artacaktır

49. Zincirdeki tedarikciler, müşteri talebinin ne oldugunu ve /veya yeni siparişlerin ne zaman gelecegini bilemediklerinden tedarikciler yüksek stok yapmak durumunda olacaklardır.

50. Satış Miktarı Perakendeci Talebi Müşteri Talebi Üretim Planı Bayi Talepleri Zaman Kamçı Etkisi (Bullwhip Effect) ÇÖZÜM : TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİ