130 likes | 550 Views
Omega-3 fjölómettaðar fitusýrur. Þórður Skúli Gunnarsson. Fitusýrur. Fáum fitusýrur úr fæðu eða lipogenesis í lifur. Mettaðar án tvítengja Ómettaðar með tvítengi Fjölómettaðar með mörg tvítengi. Ómega kolefni. Ómega kolefni. Bygging ómega-3 og ómega-6 fitusýra. Línólsýra 18:2 w -6.
E N D
Omega-3 fjölómettaðar fitusýrur Þórður Skúli Gunnarsson
Fitusýrur • Fáum fitusýrur úr fæðu eða lipogenesis í lifur. • Mettaðar án tvítengja • Ómettaðar með tvítengi • Fjölómettaðar með mörg tvítengi
Ómegakolefni Ómega kolefni Byggingómega-3 og ómega-6 fitusýra Línólsýra 18:2 w-6 O= 9 6 C-OH H H H C H Ómettunarensím bætir við tvítengi í kolefniskeðjuna. Línólensýra 18:3 w -3 H O= 9 3 H C-OH C H Ekki til ensím í mönnum sem bætir við tvítengi innan 9. kolefnis.
DHA og EPA • Möguleg heilsubætandi áhrif: • Hjarta og æðakerfi: ↓TAG, ↑HDL kólesteról,↓BÞ, ↓HT, ↓Atherosclerosu, fækkar MI og stroke ofl. • MTK þroski fóstra og ungbarna. • Alzheimer • Sjálfofnæmi: RA, SLE. • Slitgigt og osteoporosa. • Geðsjúkdómar: Bipolar dis, þunglyndi, Schizophrenia. • ADHD hjá börnum • Colon, brjósta og prostatacancer. • Túrverkir • Ofl.
DHA áhrif á þroska barna • DHA er mikilvæg byggingareining í fr.himnur heilans og augna og er mikið tekið upp af DHA í heila fóstra á 3.trimester og á fyrstu 2 árum ungbarna þegar vöxtur heilans er hvað mestur. • Fóstur fá omega-3 fitusýrur gegnum naflastreng. • Nýburar fá omega-3 fitusýrur frá brjóstamjólk.
Rannsóknir á þroska barna og DHA • 2003 Oslo. Tvíblind randomiserað trial. 590 konur. 10 ml lýsi (1,1 g DHA) frá 18. viku til 3 mánuðum eftir fæðingu. • Lýsishópur með stærri höfuð við fæðingu og hærra skor á greindarprófi við 4 ára aldur. • 2008 Ástralia. Tvíblind randomiserað trial. 70 börn kláruðu rannsókn. Lýsi frá 20.viku að fæðingu. • Lýsishópur ekki með betri árangur á greindarprófi en betri samhæfing augna og handa við 2,5 ára aldur. • 2010 Ástralia. Tvíblind randomiserað trial. 726 börn. • Ekki marktækt betra skor í cognitive eða túngumála getu barnanna við 18 mán aldur. • 2007 Bresk afturvirk rannsókn. 11.875 konur svöruðu spurningum um mataræði sitt á meðgöngu. • Börn kvena sem borðuðu minna an 340g af fisk á viku höfðu lakari niðurstöður í verbal IQ prófi, fínhreyfingum, samskipta og félagslegan þroska.
Omega-3 fitusýrur börnum • Hraust börn: • Rannsóknir benda ekki til hærra IQ eða betri hegðunar hjá 8-12 ára börnum. • Phenylketonuria: • Hærra skor á VEP, betri fínhreyfingar og samhæfing. • ADHD: • Rannsóknir hafa sýnt fram á bætta hegðun ofvirkra barna sem hafa fengið DHA og EPA.
Lýsi.is Þorskalýsi í flöskum 736 IU Þorskalýsiperlur 360 IU
Niðurstaða • Ómega-3 fitusýrur hafa ótvíræð áhrif á hjarta og æðakerfi. • Áhrif ómega-3 fitusýra tengd við betri útkomu í mörgum sjúkdómum en erfitt að greina marktækan mun frá control hópum. • Líklegast gott fyrir mæður að taka lýsi á meðgöngu fyrir þroska barnanna fyrstur árin. Mest tengsl við bætta samhæfingu handa og augna og fínhreyfingar barna en ekki stafest að það hækki IQ. • Skipta úr lýsiperlunum í lýsi í flösku og hætta að væla yfir vondu bragði.
Heimildir • http://www.uptodate.com/online/content/topic.do?topicKey=nutritio/2992&selectedTitle=2~150&source=search_result • http://www.uptodate.com/online/content/topic.do?topicKey=antenatl/18328&selectedTitle=3~150&source=search_result • http://www.umm.edu/altmed/articles/omega-3-000316.htm • Maternal supplementation with very-long-chain n-3 fatty acids during pregnancy and lactation augments children's IQ at 4 years of age. Helland IB et.al. Pediatrics. 2003 Jan;111(1):e39-44. • Cognitive assessment of children at age 2(1/2) years after maternal fish oil supplementation in pregnancy: a randomised controlled trial. Dunstan JA et.al. Arch Dis Child Fetal Neonatal Ed. 2008 Jan;93(1):F45-50. Epub 2006 Dec 21. • Effect of DHA supplementation During Pregnancy on maternal depression and Neurodevelopment of Young Children. Maria Makrides et.al. JAMA 2010;304 (15). • Effects of an open-label pilot study with high-dose EPA/DHA concentrates on plasma phospholipids and behavior in children with attention deficit hyperactivity disorder. Sorgi PJ. et.al. Nutr J. 2007 Jul 13;6:16. • EPA supplementation improves teacher-rated behaviour and oppositional symptoms in children with ADHD. Gustafsson PA et.al. ActaPaediatric 2010 oct;99(10) 1540-1549. • http://lysi.is/Neytendavara/Thorskalysi/