390 likes | 613 Views
3 MAJA 1791 rok. Majowe święto jest dla wszystkich POLAKÓW DNIEM SZCZEGÓLNYM. Dzień 3 maja ustanowiono świętem narodowym w dowód pamięci o przodkach, którzy pragnęli ocalić kraj przed upadkiem.
E N D
3 MAJA 1791 rok
Majowe święto jest dla wszystkich POLAKÓW DNIEM SZCZEGÓLNYM. Dzień 3 maja ustanowiono świętem narodowym w dowód pamięci o przodkach, którzy pragnęli ocalić kraj przed upadkiem.
Żyjemy w Polsce, która może szczycić się długo oczekiwaną wolnością. Patrząc w przeszłość, powinniśmy jednak pamiętać o doświadczeniach minionych lat. Dlatego dziś zatrzymajmy się na chwilę i spójrzmy w przeszłość.
Aby lepiej zrozumieć ogromną rolę Konstytucji 3 Maja, powinniśmy przypomnieć sobie trudną sytuację, w której znajdowała się Polska w XVIII wieku.
Panujący w Polsce w XVIII wieku królowie z dynastii saskiej – August II i August III prowadzili politykę niekorzystną dla naszego państwa.
Doszło do upadku znaczenia Polski na arenie międzynarodowej. • Coraz większy wpływ na rządy miała grupa magnatów, którzy dbali jedynie o swoje prywatne interesy. • Sprawne funkcjonowanie sejmów uniemożliwiała zasada LIBERUM VETO, na mocy której nie tylko grupa posłów, ale nawet pojedynczy poseł mógł zerwać sejm, co przekreślało wszystkie, nawet wcześniej uzgodnione uchwały. • Nie pozwalało to na uchwalenie reform wzmacniających Polskę.
Poważny kryzys przeżywało wojsko. Armia polska liczyła zaledwie 12-tysięcy żołnierzy, źle uzbrojonych i wyszkolonych. Stwarzało to poważne zagrożenie dla bezpieczeństwa naszego kraju, tym bardziej, że państwa sąsiadujące z Polską (Prusy, Austria, Rosja) miały wielokrotną przewagę w uzbrojeniu i organizacji wojska.
Konsekwencją kryzysu i trudności Rzeczypospolitej była coraz większa ingerencja państw sąsiednich w wewnętrzne sprawy naszego kraju. Rosja, Austria i Prusy czekały dogodnego momentu, w którym będą mogły dokonać zaboru polskich ziem.
W 1764 r. wybrano na króla Polski, Stanisława Augusta Poniatowskiego.
Stanisław August Poniatowski został władcą przy poparciu carycy-władczyni Rosji - Katarzyny II, dlatego nie miał silnej pozycji w państwie i nie mógł prowadzić samodzielnej polityki. Jednak od początku swojego panowania starał się przeprowadzić wiele pożytecznychdla Polski reform.
Działalność Stanisława Augusta Poniatowskiego spotkała się z niezadowoleniem i niepokojem w stolicach Prus, Austrii i Rosji. Przywódcy sąsiednich państw rozpoczęli więc działania destabilizujące sytuację w Polsce, co doprowadziło do pierwszego rozbioru naszego kraju w 1772 roku.
Prusy Rosja Austria
Po dramacie rozbioru w oświeconych warstwach narodu dojrzało przekonanie, że ratunkiem dla suwerenności państwa polskiego może być tylko jego zasadnicza reforma. Dzieło to zapoczątkowały uchwały Sejmu Wielkiego obradującego w latach1788-1792.
Rezultatem obrad była przyjęta przez Sejm Ustawa Rządowa, nazwana później Konstytucją 3 Maja.
Twórcy Konstytucji 3 Maja Hugo Kołłątaj Stanisław Małachowski Ignacy Potocki Stanisław August Poniatowski
Pierwsze dwie strony Ustawy Rządowej z dnia 3 maja 1791 roku
Konstytucja to ustawa zasadnicza, określająca ustrój obowiązujący w państwie oraz prawa i obowiązki obywateli.
Konstytucja 3 Maja, była drugą na świecie a pierwszą w Europie ustawą zasadniczą. • Została uchwalona samodzielnie przez Polaków. • Była próbą wzmocnienia państwa i uwolnienia się od wpływów obcych mocarstw.
Postanowienia Konstytucji 3 Maja
Szlachta i ziemianie Szlachta miałazagwarantowane wszelkie prawa, wolności, pierwszeństwo w życiu prywatnym i publicznym, zapewnioną nietykalność osobistą i majątkową. Zobowiązano szlachtę do obrony Konstytucji i Rzeczypospolitej.
Mieszczanie Mieszczanie, posiadającynieruchomości miejskie, uzyskali prawa podobne do szlachty. Zapewniono im nietykalność osobistą oraz możliwość uczestniczenia w obradach sejmu.
Chłopi Konstytucja pozbawiła szlachtę wyłącznego prawazwierzchnictwa nad chłopami. Zostali oni wzięci pod opiekę prawa i rządu. Zapewniono im wolność osiedlania się, poruszania po kraju i za jego granice.
ReligiaW myśl Konstytucji 3 Maja w Rzeczypospolitej obowiązywała wolność wyznania. Jednak pierwszeństwo zagwarantowano wyznaniu rzymskokatolickiemu jako religii panującej
Zlikwidowany został podział na Koronę i Litwę. Polska stawała się odtąd jednolitym państwem, monarchią konstytucyjną. Oba kraje miały mieć odtąd wspólny rząd, skarb i wojsko.
Zniesiono liberum veto i wolną elekcję . Polska stała się monarchią dziedziczną. Miało to chronić Polskę przed niebezpieczeństwami okresów bezkrólewia i osłabienia kraju.
Konstytucja 3 Maja wprowadziła trójpodział władzy na: • Ustawodawczą (miała należeć Sejmu i Senatu, czyli Parlamentu) • Wykonawczą (miała należeć do króla i Straży Praw, czyli rządu) • Sądowniczą (miała należeć do odpowiednich organów sądowniczych i sejmowych)
Znaczenie Konstytucji 3 Maja Konstytucja 3 Maja jest świadectwem na to, że Polacy sami znaleźli siły na przezwyciężenie rozkładu państwa i zdobyli się na wytyczenie drogi, która spotkała się z uznaniem całej postępowej Europy.
Dzień 3 maja został uznany świętem narodowym - Świętem Konstytucji 3 Maja. Obchody tego święta były zakazane podczas rozbiorów, w czasie II wojny światowej oraz zostały zdelegalizowane przez władze komunistyczne w 1951 r.
Dopiero po zmianie ustroju, od kwietnia 1990 r., Święto Konstytucji 3 Maja należy do uroczyście obchodzonych polskich świąt narodowych.