GÖRME OPTİĞİ VE GÖRMENİN NÖROFİZYOLOJİSİ

1. GÖRME OPTİĞİ VE GÖRMENİN NÖROFİZYOLOJİSİ Prof. Dr. Ümmühan İşoğlu-Alkaç

2. Işık ışınları • Hava: 300.000 km/sn • Saydam bir cismin kırma indeksi = havadaki hızı / cismin içindeki hızı • Havanın kırma indeksi 1.00'dir. • İki ortam arasında kırılma: • İki saydam ortamın kırma indekslerinin oranına • Işınların geçiş yüzeyi ile yaptığı açıya bağlı olarak artar

3. Işık ışınlarının konveks (dış bükey) merceğin her iki yüzeyinde bükülmesi. • Paralel ışınlar odak noktasında toplanmaktadır (konverjans;yakınsama).

4. Işık ışınlarının konkav (iç bükey) merceğin her iki yüzeyinde bükülmesi. • Paralel ışınların ıraksandığı (diverjans) görülmektedir.

5. A:Paralel ışınların konveks küresel mercekte bir noktada odaklanması.B:Paralel ışınların konveks silindirik mercekte bir çizgi üzerinde odaklanması.

6. A: İki nokta ışık kaynağı merceğin diğer tarafında iki ayrı noktada odaklanır.B: Dış bükey silindirik mercek tarafından görüntü oluşturulması.

7. Dış Bükey (Konveks) Mercekler: ışık ışınlarını odaklar;yakınsama(konverjans) • İç Bükey (Konkav) Mercekler: ışık ışınlarını ıraksarlar;ıraksama (diverjans) Silindirik mercekler: ışık ışınlarını sadece bir düzlemde bükerler

8. Mercek gücünün odak uzaklığına etkisi.

9. Bir mercek ışıkışınlarını ne kadar fazla kırıyorsa, kırma gücü de o ölçüde büyüktür. Kırma gücü diyoptri birimiyleölçülür. "1 Diyoptri (D) = 1 / odak uzaklığı (m) dir. Paralel ışıkışınlarını 1 metre ötede odaklayan bir konveks küresel merceğin kırma gücü +1 D'dir, Konkav birmercek ışık ışınlarını konveks merceğin yakınsadığı ölçüde ıraksıyor ise bu merceğin gücü -1 D olarak ifadeedilir. Silindirik merceklerin kırma güçleri de küresel merceklerinkiyle aynıdır.

10. Gözün Optiği • Mercek sistemi • Değişebilen açıklık; pupilla • Filme karşılık; retina

11. Gözün Optiği

12. Mercek sistemi kırıcı yüzleri • Hava -Korneanın ön yüzü • Korneanın arka yüzü-hümör aköz • Hümör aköz-lensin ön yüzü • Lensin arka yüzü-hümör vitröz

14. Kırma indeksleri • Hava; 1 • Kornea; 1,38 • Hümör aköz; 1,33 • Lens; 1,40 • Hümör vitröz; 1,34

15. Gözün toplam kırma gücü ~ 59 D • 2/3 ‘ü korneanın ön yüzeyi tarafından sağlanır! • Lens; uyum (akomodasyon) da eğimini artırır. • Lensin kırma gücü;~ 20 D • Çocuklarda; 34 D Lens kalınlaşarak uyum mekanizması ile +14 D kırma gücü sağlar.

16. Silyer kasın içindeki meridyen ve dairesel (sirküler) kasların kasılması; lens kapsülünü tutan ligamanların gevşemesine lens kapsülünün doğal esnek yapısından dolayı daha küresel biçim almasına neden olur.

17. Akomodasyon

18. Uyum mekanizması parasempatik sinirlerle kontrol edilir • Parasemp uyarı(III. kafa çifti)---silyer kas grubunun kasılmasına---lensin kalınlaşarak kırma gücünü artırmasına neden olur. • Göz daha yakın objelere odaklanabilir.

19. Presbiyopi • Yaş ilerledikçe---lens proteinlerinin dejenerasyonu---lens genişler, kalınlaşır---esnekliği azalır • Çocuklarda 14 D • 45-50 Yaş; 2 D • 70 Yaş; 0 D (akomodasyon yapamaz)

20. Emetrop göz: • Uzaktan paralel gelen ışınlar silyer kas tamamen gevşekken retina üzerinde toplanabiliyorsa; normal (emetrop)

21. Hipermetropi • Göz küresi kısa veya mercek sistemi zayıf • Silyer kas tamamen gevşekken uzaktan gelen ışınlar retinanın arkasında toplanır.

22. Miyopi • Göz küresi uzun veya mercek sistemi güçlü • Silyer kas gevşekken uzaktan gelen ışınlar göz küresinin önünde toplanır.

23. Paralel ışınların emetrop gözde retinada odaklanırken, hipermetrop gözde retinanın arkasında, miyop gözde ise retinanın önünde odaklanır.

24. Miyopi; ? Mercek • Hipermetropi; ? Mercek

25. Miyopinin iç bükey (konkav) mercek ile, hipermetropinin konveks mercek ile düzeltilmesi.

26. Katarakt • Lenste bulunan proteinler denatüre olur • Protein koagüle olarak saydam protein liflerinin yerinde opak alanlar oluşturur

27. Retinanın Reseptör ve Sinirsel İşlevi Prof.Dr. Ümmühan İşoğlu-Alkaç

28. Retina • Koni; renkli görmeden sorumlu • Basil; siyah-beyaz ve karanlıkta görmeden sorumlu

30. Işık; • Mercek sistemi---vitröz hümör---retina (iç kısmından)---gang h.---pleksiform ve nükleer tab.---retinanın dışındaki basil ve koni • Fovea bölgesinde iç tabakalar kenara çekilmiştir.

31. Retina tabakaları

33. Basil ve konilerin işlevsel kısımlarının şematik çizimi.

34. Retina Pigment Tabakası • Melanin pigmenti ışığın göz küresinden yansımasını engeller---net görme • Albino • A vitamini içerir • Basil ve koni dış segment hücre zarından hücre içine ve dışına hareket eder

35. Basilde rodopsin-retinal görsel döngüsü. Rodopsinin ışığın etkisi ile parçalanması ve kimyasal süreçlerle yavaş bir biçimde tekrar oluşturulması.

36. A vitamini • Basil sitoplazması ve retina pigment tabakasında bulunur • Retinal oluşturmak için normalde A vit vardır • Fazla retinal olduğunda A vit.ne dönüştürülür---retinadaki ışığa duyarlı pigment azalır • Retinal-A vit dönüşümü; farklı ışık yoğunluklarına adaptasyonda önemlidir. • A vit eksikliği; gece körlüğü (iv A vit—1 saatte düzelir)

37. Rodopsinin parçalanması sonucu pozitif yüklü sodyum iyonlarının basilin dış segmentine akımının azalmasına bağlı olarak ortaya çıkan “hiperpolarizasyon reseptör potansiyelinin” kuramsal temeli.

38. Konilerde Renkli Görme • Koni-basil farkı; • Protein kısmı-opsin:Koni-fotopsin, basil-skotopsin • Görme pigmentinin retina kısmı: koni ve basil-aynı

39. Konilerde; • Mavi (445 nm) • Yeşil (535 nm) • Kırmızı (570 nm) duyarlı pigment

40. Basil pigmenti ve üç renge duyarlı koni pigmentleri tarafından ışığın absorpsiyonu. Basillerdeki rodopsinin 505 nm dalga boyunda tepe değerine ulaşan absorpsiyon eğrisi.

41. Renkli Görme • Kırmızı, mavi, yeşil monokromatik ışıklar farklı kombinasyonlarda renkli görmeyi oluşturur • Sinir sistemi konilerin uyarılma oranlarını renk olarak yorumlar; • Turuncu renk: kırmızı %99,yeşil %42, mavi %0; 99:42:0 • Mavi: 0:0:97; sarı:83:83:0; yeşil:31:67:36

42. Beyaz Işığın Algılanması • Kırmızı, mavi ve yeşil konilerin eşit derecede uyarılması

43. Renk Körlüğü • Konilerden bir grubunun olmaması durumu • Renkler ayırt edilemez • Örn:525-675nm yeşil,sarı,turuncu ve kırmızı renkler; kırmızı-yeşil konilerle • Bu konilerden biri eksikse, kırmızı ve yeşil birbirinden ayırt edilemez;kırmızı-yeşil renk körü

44. İki ishihara tablosu.Üst; N:74, yeşil-kırmızı renk körü:21Alt; N:42, kırmızı renk körü;2, yeşil renk körü;4