R ola operatorów instalacji w europejskim i planowanym krajowym handlu uprawnieniami do emisji

2. Krajowe Centrum Inwentaryzacji Emisji • Rola operatorów instalacji w europejskim i planowanym krajowym handlu uprawnieniami do emisji • Krzysztof Olendrzyński • informacje wstępne: Konwencja Klimatyczna, Protokół z Kioto, mechanizmy elastyczne • europejski system handlu uprawnieniami do emisji (2003/87/EC) • ustawa o handlu uprawnieniami do emisji GC i innych substancji • nowe zadania dla przedsiębiorstw – operatorów instalacji • przewidywane kierunki rozwoju systemu handlu po roku 2007 • Konferencja: Ochrona Środowiska w sektorze przemysłowym, 26 stycznia 2005r., Warszawa.

3. KonwencjaKlimatyczna, Protokół z Kioto – podstawowe informacje • UN FCCC - Ramowa Konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu; zobowiązanie do: ustabilizowania do roku 2000 emisji gazów cieplarnianych na poziomie roku bazowego (dla większości krajów: rok 1990) • zobowiązanie tylko dla państw wymienionych w Załączniku I do Konwencji tzn. krajów rozwiniętych i z gospodarkami w okresie transformacji • zobowiązanie to Polska wypełniła z nadwyżką • Protokół z Kioto rozszerza postanowienia Konwencji • jest pierwszym prawnie wiążącym porozumieniem międzynarodowym mającym na celu ochronę środowiska i realizację programu zrównoważonego rozwoju w skali globalnej; stanowi początek procesu, który ma doprowadzić do stabilizacji poziomu koncentracji gazów cieplarnianych w atmosferze • wejdzie w życie w lutym 2005 r; wymaganie 55/55; Rosja

4. cel PK: doprowadzenie do redukcji emisji gazów cieplarnianych łącznie przez Państwa wymienione w Załączniku I do Konwencji o 5,5%, w latach 2008 – 2012; Polska zobowiązała się do 6% redukcji • Mechanizmy elastyczneProtokołu z Kioto • Wspólne wdrożenia (Joint Implementation – JI) • transfer jednostek zredukowanej emisji (EmissionReduction Units – ERUs) pomiędzy stronami Załącznika I do UNFCCC • Mechanizm Czystego Rozwoju (Clean DevelopmentMechanism) • transfer certyfikowanych redukcji emisji (Certified EmissionReductions - CERs) pomiędzy stronami spoza Załącznika I doUNFCCC i stronami należącymi do Załącznika I; oraz zalesianie i ponowne zalesianie (RMU – Removal Units) • Międzynarodowy Handel Emisjami • transfer jednostek przyznanej ilości (Assigned Amount Units– AAUs) pomiędzy stronami Załącznika B do PK (krajamiposiadającymi konkretne cele redukcyjne

5. Krajowa emisja gazów cieplarnianych obejmuje: • instalacje w sektorach objętych europejskim systemem handlu (European Trading Scheme - ETS): energetyka zawodowa, elektrociepłownie przemysłowe, ciepłownie komunalne, produkcja żelaza i stali, cementu, wapna, szkła, ceramiki, papieru • pozostałe sektory: pozostały przemysł (chemiczny, metale nieżelazne), transport, usługi, gospodarstwa domowe, rolnictwo, leśnictwo, odpady • około 80,6% (2002) krajowej emisji gazów cieplarnianych to emisja CO2; pozostałe gazy: metan 12%, podtlenek azotu 7%, fluorowane gazy przemysłowe <0,5% • około 70% krajowej emisji CO2 pochodzi z instalacji objętych KPRU (wstępnie 286 mln ton na lata 2005-2007) • tylko niewielka część krajowej „nadwyżki” redukcji emisji GC objęta będzie handlem w ramach ETS • pozostała część może być sprzedana w transakcjach bilateralnych pomiędzy rządami państw-stron PK

6. Dyrektywa 2003/87/EC oraz dyrektywa „łącząca” 2004/101/EC • ustanawia europejski system handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych na poziomie instalacji/przedsiębiorstw • wprowadza zmiany w dyrektywie o zintegrowanym zapobieganiu i kontroli zanieczyszczeń (96/61/EC IPPC) • w pierwszym okresie (2005-2007) ograniczona lista działalności z progami produkcji i tylko dwutlenek węgla (CO2) • obowiązkowo nowe zezwolenia na emisję CO2 • zobowiązanie do umorzenia ilości uprawnień równej ilości wyemitowanej emisji w danym roku • dotkliwe kary (40/100 euro) za emisje powyżej ilości uprawnień • zasady monitorowania i raportowania i weryfikacji w aneksach • szczegółowe wskazówki do monitorowania emisji – osobny dokument Komisji Europejskiej • połączenie mechanizmów elastycznych Protokołu z Kioto (JI i CDM) z systemem ETS

7. Ustawa o handlu uprawnieniami do emisji GC i innych substancji (Dziennik Ustaw Nr 281 z 29.12.2004) • ustanawia system handlu uprawnieniami do emisji składający się z: - wspólnotowego systemu ETS dla gazów cieplarnianych (transpozycja do prawa krajowego dyrektywy 2003/87/EC) - krajowego systemu dla innych substancji (SO2, NOx, PM?) • Min. Środowiska w porozumieniu z Min. Gospodarki określi w drodzerozporządzenia: 1) rodzaje instalacji objętych systemem 2) wartości progowe odniesione do zdolności produkcyjnych instalacji 3) długość okresu rozliczeniowego w zależności od rodzajusubstancji objętych systemem 4) substancje objęte systemem w okresie rozliczeniowym

8. Systemem administruje Krajowy Administrator Systemu Handlu • Uprawnieniami do Emisji, zwany Krajowym Administratorem • do zadań Krajowego Administratora należy: • prowadzenie Krajowego Rejestru Uprawnień • prowadzenie bazy danych zawierającej informacje o instalacjach objętych systemem niezbędne do opracowania KPRU • monitorowanie funkcjonowania systemu, w tym przeprowadzanie przeglądów, analiz iocen jego funkcjonowania • opracowanie projektów krajowych planów rozdziału uprawnień • monitorowanie działań związanych z realizacją projektów wspólnych wdrożeń imechanizmu czystego rozwoju • udzielanie wyjaśnień, opracowywanie materiałów informacyjnych oraz prowadzenieszkoleń dotyczących funkcjonowania systemu • MŚwyznacza i sprawuje nadzór nad KrajowymAdministratorem.

9. Nowe zadania dla przedsiębiorstw – operatorów instalacji • zmiany w zasadach rachunkowości – uprawnienia jako aktywa w raportach finansowych; zarządzanie uprawnieniami • obowiązek ubiegania się o nowe zezwolenie na emisję dwutlenku węgla (do końca lutego 2005!) • we wniosku o zezwolenie wymagany jest opis procedur monitorowania wielkości emisji • odejście od bezpośredniego pomiaru emisji CO2; szacowanie emisji poprzez szczegółową analizę spalania paliw i emisji procesowych; trudna metodologicznie ilościowa ocena niepewności szacowań emisji • obowiązek weryfikacji raportów emisyjnych przez akredytowanych audytorów • uprawnienia do emisji – istotnym elementem strategii rozwoju przedsiębiorstwa; dodatkowe zadania i koszty związane z monitorowaniem, raportowaniem i weryfikacją emisji

10. Przewidywane kierunki rozwoju europejskiego systemu po 2007 r. • pozostałe gazy cieplarniane: CH4, N2O, PFC, HFC, SF6 • pozostałe typy aktywności: metale nieżelazne, przemysł chemiczny, pozostały przemysł; obniżenie wartości progów • uaktualnione kryteria oceny KPRU i ujednolicone metody alokacji (benchmarks); aukcje uprawnień • ostrzejsze redukcje ilości uprawnień w KPRU dla krajów EU-15 • od 2008r ETS stanie się elementem systemu globalnego; rejestr CITL zostanie zastąpiony ITL • kredyty ERU i prawdopodobnie RMU w systemie; więcej projektów JI i CDM (Polska donorem?)