Occupational Health and Safety Management Systems — Specification

1. Occupational Health and Safety Management Systems — Specification İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemleri - Şartlar

2. İŞ GÜVENLİĞİ • İşçi Güvenliği • İşletme Güvenliği • Üretim Güvenliği’ni KAPSAR

3. İŞ GÜVENLİĞİ AMACI • 1-ÇALIŞANLARI KORUMAK • 2-ÜRETİM GÜVENLİĞİNİ SAĞLAMAK(VERİM ARTIŞI VS.) • 3-İŞLETME GÜVENLİĞİNİ SAĞLAMAK(YANGINDAN KORUNMA V.S)

4. KAZA TEORİSİ • T.D=TEHLİKELİ DURUM • T.H=TEHLİKELİ HAREKET • KAZA=T.D*T.H

5. KAZA TEORİSİ • Bazı Tehlikeli Durumlar: • Yetersiz koruyucu ve korkuluk • Kusurlu araç • Emniyetli olmayan Yakıt • Yetersiz havalandırma • Uygun olmayan Işıklandırma

6. KAZA TEORİSİ • Bazı Tehlikeli Hareketler: • Tecrübesiz çalışmak. • Başkasının işine karışmak. • Çalışma hızının uygun olmaması. • Emniyet ekipmanını kullanmamak. • Kaba şaka yapmak.

7. KAZA TEORİSİ • T.H=%78 • T.D=%20(%98 İnsan Yaratır+%2Görünmez Kaza) • DOĞAL AFETLER:%2

8. KAZA TEORİSİ KAZANIN ARDINDAN SÖYLENENLER; • Dikkatim dağıldı. • Bana birşey olmaz. • Şimdiye kadar hep böyle yaptık. • Böyle olacağı aklıma gelmedi,bilmiyordum. • Güvenli görünüyordu. • Acelem vardı.

9. KAZA TEORİSİ • KAZA GELİYORUM DER!

10. KAZA TEORİSİ • Kazaların: • % 88’i insan hatası • %10’u mekanik hatalar • %2 ‘si öngörülemeyen,Sebebi bilinemeyen

11. KAZALARIN MALİYETLERİ • DİREKT GİDERLER: • Yaralanan kişilerin ücretleri; • Tedavi masrafları; • Tazminatlar,cezalar,mahkeme masrafları,Tamir; • İNDİREKT GİDERLER(direkt giderlerin en az 4 katıdır) • Başkasını çalıştırma;(eğitim,) • Üretim kayıpları(verim); • iş gücü kaybı(zaman)

12. KAZALARIN MALİYETLERİ • TEDAVİ • MAHKEME • SİGORTA PRİMLERİ • TAMİR GÖRÜNEN GİDERLER (DOĞRUDAN) • İŞ GÜNÜ KAYBI • ÜRETİM KAYBI • İŞ GÜCÜ KAYBI • TOPLUMUN UĞRADIĞI KAYIPLAR GÖRÜNMEYEN (DOLAYLI) BUZDAĞI

13. Bana önem Verir Bana Önem Vermez Önleyici Programlar Tepkisel Programlar Kaza Teorisi KAZALARI ÖNLEMEK , ÖDEMEKTEN HEM DAHA UCUZ , HEM DAHA İNSANCILDIR

14. İstatistikler • SSK 2001 • İSTATİSTİK YILLIĞINDAN • BAZI İSTATİSTİKLER

15. !”””””””””!!!

19. TS 18001 • 1. Kapsam • Bu İş Sağlığı , Güvenliği Denetim Serisi Standardı, organizasyonun iş sağlığı ve güvenliği (İSG) risklerini kontrol etmesi ve performansını geliştirmesini sağlamak için; İSG yönetim sistemi şartlarını verir. Bu standart spesifik İSG performans kriterleri ya da bir yönetim sisteminin tasarlanması için gerekli ayrıntılı şartları kapsamaz.

20. TS 18001 • Bu standard aşağıdakileri yapmak arzusunda olan her kuruluşa uygulanır; • İSG kurarak, faaliyetleri ile etkilediği çalışanları ve diğerleri üzerindeki riskleri ortadan kaldırmak ya da minimize etmek, • Bir İSG kurmak, işletmek ve sürekli iyileştirmek, • Kuruluşun beyan edilen İSG Politikasına kendi kendine uymayı sağlamak, • Bu gibi uygunlukları diğerlerine göstermek, • Kuruluşun İSG Yönetim Sisteminin bir dış kuruluş tarafından belgeletmek / sertifikalandırmasına istekli olmak, • Bu standardın şartlarına uygunluğunu kendi kendine tayin(belirlemek) ve deklerasyonunu (ispat) etmek • isteyen kuruluşlar için uygundur.

21. İSG Şartları • Bu standardın bütün şartlarının, herhangi bir İSG yönetim sistemi ile birleştirilmiş olması amaçlanmıştır. Uygulamanın kapsamı, kuruluşun İSG politikasına, faaliyetlerinin yapısına, işlemlerinin karmaşıklığına ve operasyonlarının risklerine bağlı olacaktır. • Bu standard ürün ve servis güvenliğinden çok, iş sağlığı, güvenliğine hitap etmektedir.

22. TS 18001 • 2. Atıf yapılan standardlar: • Bilgi ve referans gösteren diğer yayınlar kaynaklarda listelenmiştir. Bu yayınların son baskılarına başvurulması önerilir. • OHSAS 18002 : 1999 OHSAS 18001’in Uygulanması İçin Rehber

23. TERİMLER VE TARİFLER • Kaza (iş kazası) • Ölüme, hastalığa, yaralanmaya,hasara veya diğer kayıplara sebebiyet veren istenmeyen olay. • Tetkik • Faaliyet veya faaliyetlerle bağlantılı sonuçların,planlanan düzenlemelere uygunluğunu ve bu düzenlemelerin etkin bir şekilde uygulandığını,kuruluşun politikasını ve hedeflerini (madde 3.9) gerçekleştirmek için uygun olup olmadığını belirlemek amacıyla yapılan sistematik inceleme.

24. TERİMLER VE TARİFLER • Sürekli iyileştirme: Kuruluşun,İSG politikasına bağlı olarak,genel iş sağlığı ve güvenliği performansında ilerleme sağlamak için,ISO yönetim sistemini geliştirme süreci(Prosesi). • NOT: Prosesin aynı anda faaliyet gösterilen tüm alanlarında gerçekleştirilmesine ihtiyaç yoktur. • Zarar(Tehlike): • İnsanların yaralanması, hastalanması,malın,çalışılan yerin zarar görmesi veya bunların birlikte gerçekleşmesine neden olabilecek potansiyel kaynak veya durum.

25. TERİMLER VE TARİFLER • Zarar tanımlanması(Tehlike Belirleme): Bir zararın(tehlikenin) varlığını ve karakteristiklerinin tarifini tanıtan proses. • Vak’a(Olay): • Kazaya sebep olan veya kazaya sebep olacak potansiyele sahip olay. Not: Hastalığa,ölüme,yaralanmaya ,zarara veya diğer kayıplara sebep olmadan gerçekleşen vak’alar(olaylar) olmak üzere’dir. Vakalar(olaylar) olmak üzerileri de kapsar. • İlgili Taraflar: • Kuruluşun ISG performansı ile ilgilenen,ya da bu performanstan etkilenen grup veya şahıs.

26. TERİMLER VE TARİFLER • Uygunsuzluk Doğrudan ya da dolaylı olarak, yaralanma,hastalık,malın zarar görmesi,çalışanların,yerin zarar görmesi veya bunların birlikte gerçekleşmesine neden olabilecek yönetim sistemi performansından,konulardan ,işlemlerden,uygulamalardan ve çalışma standartlarından veya benzerlerinden herhangi bir sapma. • Hedefler • Kuruluşun kendisinin, başarmak için ISG performansı türünden koyduğu amaçlar. İş sağlığı ve güvenliği • çalışanların geçici işçilerin,müteahhit personelin.ziyaretçilerin ve çalışma alanındaki diğer insanların refahını(iyiliğini) etkileyen faktörler ve şartlar(durumlar).

27. TERİMLER VE TARİFLER • Kuruluş • Ortak ya da ortaksız.kamu ve özel.kendi fonksiyonları ve yönetimleri olan.birleşim,şirket,işletme,firma,enstitü,kurum veya bunların bir parçası. • Not- Birden fazla işletme birimi olan kuruluşlar için bir işletme birimi kuruluş olarak tarif edilebilir. • Performans • Kuruluşun İSG politika ve hedefleri temel alınarak, kuruluşun sağlık ve güvenlik risklerinin kontrolü ile ilişkili İSG yönetim sisteminin ölçülebilir sonuçları . • Not-performans ölçümü ,ISG yönetim faaliyet ve sonuçlarını kapsar. • Risk • Meydana gelebilecek zararlı bir olayın sonuçları ve oluşma olasılığının bileşkesi.

28. TERİFLER VE TARİFLER Risk Değerlendirmesi • Tüm proseslerde,riskin büyüklüğünü tahmin etmek ve riske tahammül edilip edilmeyeceğine karar vermek. Güvenlik • Kabul edilemez zara riski içermeme durumu (ISO/IEC kılavuz 2) Kabul edilebilir risk • Kuruluşun,yasal zorunluluk ve kendi ISG politikası dikkate alındığında,dayanabileceği düzeye indirilmiş risk.

29. TS 18001 İÇERİĞİ • GİRİŞ • 1.KAPSAM • 2.ATIF YAPILAN REFERANSLAR • 3.TERİMLER TARİFLER • 4.İSG YÖNETİM SİSTEMİ UNSURLARI • EK.A ISO 9001(1994) VE ISO 14001 İLE ARASINDAKİ UYUM

30. İSG YÖNETİM SİSTEMİ UNSURLARI • 4.1.Genel Şart • 4.2.Politika • 4.3.Planlama • 4.4.Uygulama İşlem • 4.5.Kontrol ve Düzeltici Faaliyet • 4.6.Yönetimin Gözden Geçirmesi

31. TS 18001 ŞARTLAR • 4.1 Genel şartlar • Kuruluş gerekli şartları 4.maddeden başlayan bir ISG yönetim sistemi kurmalı ve sürdürmelidir. • 4.2 ISG Politikası Yönetimin gözden Geçirmesi POLİTİKA Performans Ölçümünden Gelen Geri Besleme Tetkik Şekil 2. ISG Politikası Planlama

32. 4.2 ISG POLİTİKASI • Kuruluşun üst yönetimi tarafından onaylanmış,tüm sağlık ve güvenlik hedeflerini,sağlık ve güvenlik performansını geliştirme taahhüdünü açıkça ortaya koyan bir iş sağlığı ve güvenliği politikası olmalıdır.Politika: • a)Kuruluşun ISG risklerinin büyüklüğünü ve kuruluşun yapısına(özelliğine) uygun olmalı. • b)Sürekli iyileştirme için bir taahhüt içermeli: • c)En azından yürürlükte uygulanabilir ISG mevzuatına ve üyesi olduğu kuruluşların şartlarına uyulacağı taahhüdünü içermeli: • d)Dokumante edilmeli.uygulanmalı ve sürdürülmeli: • e)çalışanların kendi bireyse ISG sorumluluklarının farkında olmaları amacı ile tüm çalışanlara duyurulmalı: • f)İlgili taraflar için ulaşılabilir olmalı: • kuruluşun kendisine uygun ve ilgili olarak kalmasını sağlamak için periyodik olarak gözden geçirilmelidir.

33. 4.3 Planlama Politika Performans Ölçümünden Gelen Geri Besleme Tetkik Planlama Uygulama ve Çalıştırma(İşletme) Şekil 3- Planlama

34. 4.3.1Kaza Tanımlaması, Risk Değerlendirmesi ve Risk Kontrolü için Planlama • Kuruluş, devam eden tehlikelerin belirlenmesi, risklerin değerlendirilmesi ve gereklikontrolöIçümlerinin yapılması(altına alınması)için prosedürler oluşturmalı ve sürdürmelidir.Bu prosedürler aşağıdakiIeri içermeIidir, • •Rutin veya rutin olmayan faaliyetler • •İş yerine erişebilme imkanına sahip personelin faaliyetleri (taşeronlar ve ziyaretçiler dahil); • •Kuruluş veya diğerIeri tarafından sağIanan iş yerindeki olanaklar(tesisler).

35. 4.3.1 Kuruluş, İSG hedeflerini koyarken bu değerIendirmeIerin sonuçlarınıve bu kontrollerin etkilerinin dikkate alınmasını sağlamaIıdır.Kuruluş bu bilgileri dokümante etmeli ve günceltutmalıdır.Kaza(tehlike) tanımlamasıve risk değerlendirmesi için kuruIuşun metodolojisi; •Karşıt (reactive) olmaktan çok, lehte (proactive)olmayı sağlamak için, kapsamına, doğasına(yapısı) ve zamanlamasına göre tarif etmeli,(?) •Madde 4.3.3. vemadde 4.3.4 de tarif edildiği gibi, ölçümler ile giderilen veya kontroI edilen risklerin sınıflandırılmasıve tanımlanmasını sağlamalı,(?) • Çalıştırma deneyimi ve uygulanan risk kontrol önlemlerinin kapasiteleri ile tutarlı olmalı,

36. 4.3.1 • •KuruIuşun şartIarının tayinine, eğitim ihtiyacının tanımlanmasına ve/veya çaIıştırma kontrollerinin geliştiriImesine girdi sağIamalı, • •Gerekli faaliyetlerin hem etkin, hem de zamanında uygulanmasıiçin izlemeyi sağlamalıdır. • Not -Kaza(tehlike) tanımlaması, risk değerlendirmesi ve risk kontrolü hakkında daha fazla bilgi için OHSAS 18002’ye bakınız.

37. Risk Değerlendirme Neden Çok Önemli?

38. Risk değerlendirme çalışmalarının sonuçları nerelerde kullanılır? • Politika ve hedeflerin belirlenmesi / güncellenmesi, • İş talimatlarının hazırlanması, • Yönetim programları hazırlanması, • Yapı ve sorumlulukların belirlenmesi, • Danışma ve iletişim faaliyetleri, • Eğitim bilinçlendirme ve yetkinlik çalışmaları, • Kontrol ölçümleri için yapılan planlar (belirlenmiş risklerle ilgili kontrol ölçümlerinin güncelleştirilmesi), • Performans ölçümü ve izleme çalışmaları, • İyileştirme faaliyetleri, • Tetkik faaliyetleri, • Acil durumlara hazırlık çalışmaları

39. Risk Değerlendirmenin Amacı Risk değerlendirme çalışmaları ile • Risklerin sınıflandırılması, • Önlemlerle ortadan kaldırılabilecek risklerin belirlenmesi ve • Ortadan kaldırılması hedeflenmektedir.

40. YÜKSEK RİSK KONTROL ÖNLEMLERİ • 1-RİSKİN ORTADAN KALDIRILMASI TEMEL PRENSİPTİR. • 2-RİSK ORTADAN KALDIRILAMIYORSA AZALTILMA YOLUNA GİDİLMELİ. • 3-DAHA SONRAKİ AŞAMADA KORUYUCU EKİPMAN KULLANIMINA GİDİLMELİ

41. RİSK KONTROL KONNTROL YÖNTEMLERİ • MÜHENDİSLİK KONTROL(ekipman ve tesis tasarımı,tehlikeliri bertaraf eden proses oluşturulması,tehlikelerin hapsedilmesi izolasyonu v.s) • YÖNETSEL KONTROL(prosedür oluşturma,çalışma izni verme,çalışma zamanını kısıtlama,uyarı tabelası,eğitim v.s) • KİŞİSEL KORUYUCU EKİPMAN (eldiven,başlık,kulaklık,iş elbisesi)

42. Risk Belirleme Prosesi Kaza Sistem Şiddeti Tahmini Değişikliği sistem Tehlike Risk Risk İşletme Tanımlama Belirleme Tanımlama onay Sistemi Kaza Olasılığı Tahmini

43. Tehlike Risk RİSK SEVİYESİ Tehlike Ortaya Çıkarsa Yaratabileceği Şiddet Ortaya çıkma Olasılığı = X Risk Değerlendirmenin Temel Kavramları Somut • Yaralanma, hastalık, hasar, zarar meydana getirme potansiyeli olan kaynak ya da durumdur. • Tehlikenin oluşma olasılığı ile bu olasılık gerçekleştiğinde ortaya çıkabilecek sonucun ciddiyet derecesidir.

44. Bomba Patlama Şiddeti 5 Olasılık 2 Risk Tehlike Düşme Şiddeti 4 Olasılık 1 Yüksekte Çalışma Sıcak Maden Yanma Şiddeti 5 Olasılık 3

45. İşletme Faaliyetlerinin Sınıflandırılması. • Sürekli yapılan işler.(üretim,boyama vs.) • Seyrek yapılanlar.(bakım, temizlik) • Ağır ve tehlikeli işler kapsamına girenler. • Firma sahası içinde yapılanlar, dışında yapılanlar. • Kimyasal ,mekanik, biyolojik, elektriksel faaliyetler.

46. Tehlikeleri Belirlemek İçin Faaliyet Bilgi Gereklilikleri • Yapılan iş, süresi ve sıklığı, • İşin yapıldığı yer, • İşi normalde veya geçici olarak görevlendirilerek kimler yapar, • İşin yapıldığı alana yakın başka kimler çalışıyor, • Bu işten etkilenen diğer ilgili taraflar (örn: ziyaretçiler,taşeronlar,kamu), • Çalışanların işleri ile ilgili almış oldukları eğitimler, • İşin yapılışı ile ilgili yazılı dokümanlar (politika, prosedürler, iş talimatları, ünite içi eğitim sistemi el kitapları, MGBF vb. ) • Kullanılabilecek alan / Kullanılması sakıncalı olan alet, ekipmanlar, • Makinelerin ve alet ekipmanların kullanımı ve bakımına ilişkin tedarikçi veya imalatçıların talimatları, • Taşınacak malzemelerin boyut, şekil ve ağırlığı, • Malzemelerin taşınmak zorunda (elle veya ekipmanla) olunan mesafe ve yükseklik, • Yapıldığı varsayılan kontrol / ölçüm sonuçları • Reaktif izleme verileri • Kaza, olay bilgileri

47. TEHLİKELER NASIL BELİRLENİR. • Yasal Şartların incelenmesi. • Kaza Raporlarının,envanterlerinin,kitaplarınn sektörel istatistiklerin incelenmesi ile. • Tesis yapısı,yerleşimi incelenerek. • Faliyetlerin yapılış şekli,iş akış şemaları. • Standardlar incelenerek. • Daha önce alınmış tedbirler,alına bilecek tedbirler incelenerek. • Kullanılan malzemeler. • Politika,Tetkik Sonuçları vs.

48. RİSK TAYİN PROSESİ AŞAĞIDAKİLERİN TANIMLAMASINI İÇERMELİ • Risk Tayinin metodu,kapsamı,zamanlaması ve Doğası. • Uygulanabilir yasal ve diğer zorunluluklar. • Yetki ve sorumluluklar. • Personel yetkinlikleri ve eğitim ihtiyaçları. • Gözden geçirme, geliştirme ve çalışan görüşlerinin, bilgisi. • İncelenen proseste İnsan hatası riskinin nasıl dikkate alındığı. • Fazla çalışma zamanını azaltan malzeme,tesis ve ekipman tanımlaması.

49. RİSK TAYİN PROSESİ SONRASI FAALİYETLER • Sonraki risk değerlendirilmesi için kullanılmak üzere, düzeltici ve Önleyici faaliyetlerin izlenmesi. • Risk değerlendirmesi sonucu kararlaştırılan faaliyetlerin zamanında uygulanıp uygulanmadığının takibi. • Tehlikeli görevleri yapanların yetkinliklerinin risk tanımlama prosesinde tanımlananla tutarlı olup olmadığının değerlendirilmesi. • Temel alınan proseslerin ıslahı için işletme tecrübesinin bilgisinin oluşturulması.

50. Risk Belirleme • Zararın Şiddeti(Ş): Zararın etkisinin büyüklüğü • Zararın Meydana Gelme Olasılığı(O):Zarar ne sıklıkta meydana gelebilir. • RİSK=Ş*O OLASILIK 1 2 3 4 5 RİSK ŞİDDET