Sociale samenhang mythe of must? Paul van Soomeren DSP-groep Amsterdam/Rotterdam DSP-groep.nl

1. Sociale samenhang mythe of must?Paul van SoomerenDSP-groep Amsterdam/Rotterdamwww.DSP-groep.nl

2. Nuttig www.WMOindebuurt.nl www.invoeringWMO.nl VWS-programma’s • WMO in de buurt (sociale samenhang en leefbaarheid) • Welzijn Nieuwe Stijl Sociale samenhang: ‘handen en voeten geven’

3. Opvallend Sociale samenhang en leefbaarheid: 1ste prestatieveld Wmo Leefbaarheid: 5de prestatieveld BBSH • Is het een probleem dan? • Moeten we het aanpakken • Ja: waarde ontw., prettiger/leuker, veiliger • Nee: moet gemeente doen, of welzijnswerk • Corporaties en Gemeenten samen! • Welzijnswerk kan je inhuren hoor!

4. Boekje met 10 misvattingen/gangbare uitspraken + de discussie hier snel verwerkt • Iedereen weet toch wel wat met sociale samenhang wordt bedoeld!? • Het gaat helemaal niet goed met de sociale samenhang in Nederland, mensen hebben niets meer voor elkaar over! • Meer sociale samenhang in buurten doet de druk op voorzieningen afnemen • De bossen uit, de wijken in! • De wijk/buurt is een prima startpunt voor bevorderen van sociale samenhang

5. Iedereen weet toch wel wat met sociale samenhang wordt bedoeld? • “De betrokkenheid van mensen onderling, organisaties, bredere sociale verbanden, de samenleving als geheel.”(SCP) • “Verbinden”(RMO) • Contact (praatje) • Samen dingen doen (verjaardag, sport) • Sociaal netwerk, steun (luisterend oor, oogje in zeil, pannetje soep) • Betrokkenheid bij buren, buurtgenoten (ons kent ons) • Gedeelde normen, regels omgangsvormen • Feitelijk gedrag (groeten, contact, steun) • Beleving (gevoel; leefwereld/systeemwereld) Kèn je dat meten dan …die leefbaarheid en sociale samenhang?

6. Tips voor de beleidspraktijk • Gooi niet alles op één hoop • Wijk/buurtanalyse: stel prioriteiten • Gesprek met bewoners (leefwereld, bewoner als producent), begin met dit gesprek en NIET met het achter jouw bureau verzinnen van activiteiten • Achter de voordeur (analyse/inventarisatie en dan pas aanpak) • Verzin van te voren hoe een activiteit zou kunnen werken (als …dan)

7. Het gaat niet goed met ‘de’ sociale samenhang in Nederland Cultuurpessimisten Individualisering Lossere sociale verbanden & verzakelijking Niets meer voor elkaar over Optimisten Individualisering blijft beperkt Informele hulp blijft Lichte gemeenschappen: minder van meer

8. Tips voor de beleidspraktijk • Bewust van vooronderstellingen • Waak voor de selffulfilling prophecy • Verschillende uitingsvormen • Traditionele vormen • Eigentijdse invullingen • Denk na over vormgeving en maak één dekkend systeem (stop de beleids buitel spaghetti!) • Gemeente wijk/buurtaanpak • Corporatie van complexbeheer naar wijk/buurtaanpak • Rol welzijnswerk (opbouwwerk en maatschappelijk werk)

9. Meer sociale samenhang in buurten en wijken vermindert de druk op voorzieningen Wmo: langer zelfstandig wonen • Kwetsbare mensen iets groter beroep op voorzieningen • Burenhulp ≠ mantelzorg • Buren: vriendelijkheid op afstand • Eenvoudige wederzijdse dienstverlening • Latente contacten

10. Tips voor de beleidspraktijk • Realistische verwachtingen • In de buurt ≠ voor/door de buren • Weet waar mensen met beperkingen zitten • Gerichte acties nodig • Kerken en moskeeën • Achter de voordeur (corpo’s) • Burenhulpcentrales • Van Harte restaurants • Politie • Middenstand (vergeet de kapper niet!) • … en nog veel meer (brei-taartclub, en ….)

11. Herstructurering • Sloopt de sociale samenhang (of juist niet)? • Nieuwe buurt, nieuw woonmilieu • Maar hoeveel bewoners komen terug? • … en wie zijn dan dus DE bewoners (de nieuwe of de oude bewoners)? • Herstructurering is een fysiek en een sociaal proces. Maar jullie benadering is fysiek. • Denk na voor/tijdens/na • ‘Sociaal’ is vooral nodig voor en na

12. De bossen uit, de wijken in! • Vermaatschappelijking sociaal isolement • Kwetsbare groepen • Ouderen, lichamelijke beperking, verstandelijke beperking, psychiatrische achtergrond • Ouderen • Niet allemaal kwetsbaar • Lichamelijke handicap • Gewaardeerd en gezien + steun bij maatschappelijke participatie • Psychiatrische achtergrond • Klein netwerk + niet geaccepteerd • Verstandelijke handicap • Liever tussen eigen mensen • Kwetsbaarheid= sociale kwetsbaarheid

13. De wijk/buurt is een prima startpunt voor het bevorderen van sociale samenhangImpliciet zeggen jullie: jaaaaaaa! • Buurt/wijk als sociale gemeenschap Wereld, wijk, buurt, complex, portiek, huis&tuin • Belang buurt/wijk varieert naar levensfase WRR: Kinderwagens en rollators Levensfase en leefstijl (ik geel, ega rood en dan krijg je …)

14. Van heterogene wijken naar OSM • Woonruimteverdeling • Werkt dat wel? • Door schaarste negatief kiezen • Ruilen kan niet (of wel?) • Punten kwijt • Niet iedereen wil wat met de wijk buurtidentificatie ca. 25% geen identificatie 25-35% Levensstijl en levensfase Meer naar woonmilieus

15. Buurt als startpunt voor wie? Hanteerbaar schaalniveau professionals (dus maak een dekkend systeem ipv spaghetti) Tips • Niet iedereen doet mee • Mensen zonder kinderen • Wijkplatforms: proto-ambtenaren • Zoek de samenwerking gemeente/andere professionals • In gesprek met bewoners: persoonlijk contact – investeren • Welzijnswerk Wat mij opvalt: technocratische visie (complex denken) Normale mensen denken ‘kleiner’: buren, Portiek, achtertuin en pleintje. Totale mix versus dambord model

16. Organiseer de systeemwereld Werk in/met de leefwereld • Een dekkend lokaal systeem: gemeentelijke wijk/buurtaanpak • Iedereen past de eigen indelingen hierbij aan (corpo, politie, zorg, etc.) • Afstemming per gebied door de systeemwereld (van bobo tot uitvoerder) • Beleidscyclus afstemmen: analyse, doelen, plan, aanpak, evaluatie • Goede link naar politiek/bestuurlijk niveau (raad/college) • Doorzettingsmacht bij aangewezen uitvoerder (straatcoach) • Accounthouders voor zware multi probleem huishoudens (hard en zacht) • Goed inpluggen op de leefwereld; dat is meer dan inspraak en participatie! Denk klein en niet technisch (in) complex

17. Sociale samenhang:mythe EN must! Dank voor uw aandacht Vragen en discussie www.DSP-groep.nlwww.WMOindebuurt.nl