750 likes | 949 Views
Diabetes Project Vlaanderen module diabetespas. diabetes type 2 vormt een enorm gezondheidsprobleem in België. type 2 diabetes. wordt alsmaar frequenter blijft veel complicaties veroorzaken. No Data Less than 4% 4% to 6% Above 6%.
E N D
diabetes type 2 vormt een enorm gezondheidsprobleem in België
type 2 diabetes • wordt alsmaar frequenter • blijft veel complicaties veroorzaken
No Data Less than 4% 4% to 6% Above 6% Diabetes and Gestational Diabetes Trends Among Adults in the U.S., BRFSS 1990 Source: Mokdad et al., Diabetes Care 2000;23:1278-83.
No Data Less than 4% 4% to 6% Above 6% Diabetes and Gestational Diabetes Trends Among Adults in the U.S., BRFSS 1991-92 Source: Mokdad et al., Diabetes Care 2000;23:1278-83.
No Data Less than 4% 4% to 6% Above 6% Diabetes and Gestational Diabetes Trends Among Adults in the U.S., BRFSS 1993-94 Source: Mokdad et al., Diabetes Care 2000;23:1278-83.
No Data Less than 4% 4% to 6% Above 6% Diabetes and Gestational Diabetes Trends Among Adults in the U.S., BRFSS 1995-96 Source: Mokdad et al., Diabetes Care 2000;23:1278-83.
No Data Less than 4% 4% to 6% Above 6% Diabetes and Gestational Diabetes Trends Among Adults in the U.S., BRFSS 1995 Source: Mokdad et al., Diabetes Care 2000;23:1278-83.
No Data Less than 4% 4% to 6% Above 6% Diabetes and Gestational Diabetes Trends Among Adults in the U.S., BRFSS 1997-98 Source: Mokdad et al., Diabetes Care 2000;23:1278-83.
No Data Less than 4% 4% to 6% Above 6% Diabetes and Gestational Diabetes Trends Among Adults in the U.S., BRFSS 1999 Source: Mokdad et al., Diabetes Care 2001;24:412.
No Data Less than 4% 4% to 6% Above 6% Diabetes and Gestational Diabetes Trends Among Adults in the U.S., BRFSS 2000 Source: Mokdad et al., J Am Med Assoc 2001;286(10).
DM 2 veroorzaakt veel complicaties eigenschappen van de gemiddelde patiënt met pas gediagnostiseerde type 2 DM bij inclusie in de UKPDS • 52 j • BMI 29 kg/m² manvrouw • nuchtere glycemie : 209 230 mg/dl • HbA1c : 9.0 9.3 % • bloeddruk : 134/82 140/84 mmHg • LDL-cholesterol : 139 151 mg/dl United Kingdom Prospective Diabetes Study (UKPDS)
DM 2 veroorzaakt veel complicaties 15 jaar na de diagnose (ondanks vrij goede HbA1c 7-7.9%) : • 58 % significante diabetescomplicaties • cardiovasculair :28% gestorven t.g.v. diabetes 27% myocardinfarct 10% CVA • microvasculair : 23% significante microvasc. complicaties United Kingdom Prospective Diabetes Study (UKPDS)
Mevrouw, u hebt een beetje suiker …
nochtans veel mogelijkheden om het risico te reduceren evidence based medicine
DM 2 behandeling : evidence based predispositie gezonde levenswijzetijdige diagnose diabetes mellitus corrigeer risicofactoren vroeg stadium “merkers” rem evolutie af laat stadium “eindpunten”
DM 2 behandeling : evidence based predispositie gezonde levenswijzetijdige diagnose - voeding, lich.bew. (Da Qing, FDP, DPP) diabetes mellitus - glycemie (DCCT, Stockholm, Kumamoto, UKPDS) - BD (UKPDS, HOT, CAPPP, SystEur, Euclid, HOPE) - lipiden (HPS) - overgewicht - roken corrigeer risicofactoren vroeg stadium “merkers” - retinopathie : laser (DRS, ETDRS) - nefropathie : ACE-I (Lewis, RENAAL, …) - neuropathie : educatie, schoeisel - vaatlijden : correctie risicofactoren (cfr. supra) + aspirine (Phys Health, HOT) rem evolutie af laat stadium “eindpunten” - glycemie (Digami)- lipiden (4S, CARE, Lipid, HPS) - aspirine (Phys Health, HOT)
behandeling van type 2 diabetes = zeer complex • ingewikkelde medische zorgen • vraagt grote inzet van patiënt • chronic disease "management"
behandeling van type 2 diabetes = zeer complex • ingewikkelde medische zorgen • vraagt grote inzet van patiënt • chronic disease "management"
United Kingdom Prospective Diabetes StudyUKPDS • bewezen dat met goede glycemiecontrole de complicaties sterk verminderen • maar ook bewezen dat : - goede glycemiecontrole alleen niet voldoende is - goede glycemiecontrole met de klassieke aanpak niet lukt
goede glycemiecontrole complicaties Type 2 diabetes 60 50 Myocardial 40 infarction % Incidence per 1000 patient years 30 Microvascular disease 20 10 0 <6 6-<7 7-<8 8-<9 9-<10 10+ Updated HbA1c (%) UKPDS 35. BMJ 2000; 321: 405-412.
goede glycemiecontrole alleen niet voldoende Type 2 diabetes 60 HbA1c 7 % 50 Myocardial 40 infarction % Incidence per 1000 patient years 30 Microvascular disease 20 10 0 <6 6-<7 7-<8 8-<9 9-<10 10+ Updated HbA1c (%) UKPDS 35. BMJ 2000; 321: 405-412.
goede glycemiecontrole moeilijk te behouden met klassieke aanpak 9 Conventional 8 Median HbA1c (%) Intensive 7 6.2%=upper limit of normal range 6 0 0 3 6 9 12 15 Years from randomisation UKPDS Group. Lancet 1998;352:837–853.
goede glycemiecontrole moeilijk te behouden met klassieke aanpak 9 Conventional 8 volgende therapiestap wordt te laat gezet ! Median HbA1c (%) 7 6.2%=upper limit of normal range 6 0 0 3 6 9 12 15 Years from randomisation UKPDS Group. Lancet 1998;352:837–853.
treat to target : HbA1c 7% Insuline +/- Orale Antidiabetica Monotherapie (metforminevoorkeur) Combinatievan Orale Antidiabetica Dieet en Lichaams- beweging 7%
realiteit : we reageren te laat Insuline +/- Orale Antidiabetica Monotherapie (metforminevoorkeur) Combinatievan Orale Antidiabetica Dieet en Lichaams- beweging 7%
realiteit : we reageren te laat Monotherapie (metforminevoorkeur) Combinatievan Orale Antidiabetica Insuline +/- Orale Antidiabetica 150 mg% 8 % Dieet en Lichaams- beweging 8% 7%
realiteit : we reageren te laat Combinatievan Orale Antidiabetica Insuline +/- Orale Antidiabetica 170 mg% 9 % Monotherapie (metforminevoorkeur) 9% 150 mg% 8 % Dieet en Lichaams- beweging 8% 7%
realiteit : we reageren te laat Insuline +/- Orale Antidiabetica 220 mg% 10 % Combinatievan Orale Antidiabetica 10% 170 mg% 9 % Monotherapie (metforminevoorkeur) 9% 150 mg% 8 % Dieet en Lichaams- beweging 8% 7%
hoe UKPDS had kunnen verlopen :treat to target Conventional 9 Intensive 8 Median HbA1c (%) 7 6 0 0 3 6 9 12 15 Years from randomisation UKPDS Group. Lancet 1998;352:837–853.
hoe UKPDS had kunnen verlopen :treat to target Conventional 9 Complex Insulin Regimen Intensive +Sulphonylurea 8 Metformin +Basal Insulin Median HbA1c (%) 7 Treat to target 6 0 0 3 6 9 12 15 Years from randomisation UKPDS Group. Lancet 1998;352:837–853.
moderne aanpak van DM 2 • glycemieregeling : - voldoende snel reageren - doelgericht - progressief meer medicatie nodig ook andere risicofactoren aanpakken- voldoende snel reageren - doelgericht - progressief meer medicatie nodig
UKPDS : hypertensiestudie lichte daling van bloeddruk met 10/5 mm Hg (van 154/87 144/82 mm Hg) geeft : mortaliteit door DM 32% p=0.019 CVA 44% p=0.013 hartfalen 56% p=0.0043 microvasculaire complicaties 37% p=0.0092 UKPDS 38. BMJ 1998;317:703-13.
striktere diastolische bloeddrukcontrole nodig bij diabetici dan bij niet-diabetici diast. BP(mm Hg) HOT studie Lancet,1998, 351:1755-62
UKPDS : Myocardial Infarction 8 6 4 2 0 >150 140-150 HbA1C (%) Systolic BP (mm Hg) 130-140 <130
moderne aanpak van DM 2 • glycemieregeling : - voldoende snel reageren - doelgericht - progressief meer medicatie nodig ook andere risicofactoren aanpakken- voldoende snel reageren - doelgericht - progressief meer medicatie nodig
moderne aanpak van DM 2 doelstellingen moeten haalbaar zijn ! • glycemieregeling : - voldoende snel reageren - doelgericht - progressief meer medicatie nodig ook andere risicofactoren aanpakken- voldoende snel reageren - doelgericht - progressief meer medicatie nodig
effect van 10 % gewichtsdaling • mortaliteit > 20 % • bloeddruk SBD 10 mm Hg DBD 20 mm Hg • glycemie nuchtere glycemie 50 % • lipiden totale CH 10 % LDL-CH 15 % TG 30 % HDL-CH 8 % Goldstein DJ. Int J Obes 92;16:397-415
elke daling is winst vb. roken : - stoppen met roken als het kan - verminderen met roken geeft ook al veel verbetering
moderne aanpak van DM 2 • glycemieregeling : - voldoende snel reageren - doelgericht - progressief meer medicatie nodig ook andere risicofactoren aanpakken- voldoende snel reageren - doelgericht - progressief meer medicatie nodig realistische, maar toch voldoende strikte therapiedoelen
behandeling van type 2 diabetes = zeer complex • ingewikkelde medische zorgen • vraagt grote inzet van patiënt • chronic disease "management"
HET BESTE DAT JE KAN DOEN IS STOPPEN MET ROKEN, DRINKEN EN VETTIG ETEN ! WAT IS HET TWEEDE BESTE ?
vraagt grote inzet van patiënt • verandering levensstijl : voeding, beweging, regelmaat sociale druk • medicatie, controles • kosten weinig of geen symptomen van hyperglycemie
behandeling van type 2 diabetes = zeer complex • ingewikkelde medische zorgen • vraagt grote inzet van patiënt • chronic disease "management"
chronic disease "management" informatie, educatie, motivatie van patiënt progressief meer medicatie nodig complexe follow-up multidisciplinaire behandeling (shared care) vraagt veel organisatie - overleg - uitleg (management) we steken er veel Latijn in
spanningsveld team patiënt standpunt van de arts • aanpassen van levensstijl : voeding, beweging, roken, … • gebruik van verschillende farmaca • regelmatige opvolging van parameters • jaarlijkse nazicht van vroegtijdige merkers van complicaties = onpopulaire maatregelen standpunt van de patiënt • ik leef zoals ik mij goed voel • ik wil controle over mijn leven houden • ze zeggen allemaal wat anders, ze weten het zelf niet
spanningsveld tussen zorgverleners • werken niet steeds naar dezelfde doelstellingen • geven niet steeds dezelfde boodschappen aan patiënt • geven niet steeds alle relevante informatie aan elkaar door • werken vaak niet als een team
worden huisartsen voldoende ondersteund / omkaderd voor deze zorgen ? NEEN