380 likes | 750 Views
Adölesan Gebelik Doç.Dr.Recep Yıldızhan Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum AD & Perinatoloji BD. Sunum Hedefi. Tanımlar ve İnsidans Altta Yatan Nedenler Medikal ve Sosyal Sonuçları Hukuki Boyutu Önlem Eve Götürülecek mesajlar. 70 bin makale.
E N D
Adölesan Gebelik Doç.Dr.Recep Yıldızhan Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum AD& Perinatoloji BD
Sunum Hedefi • Tanımlar ve İnsidans • Altta Yatan Nedenler • Medikal ve Sosyal Sonuçları • Hukuki Boyutu • Önlem • Eve Götürülecek mesajlar
70 bin makale İlk yayınlanan çalışma Van Patten N. Obstetrics in Mexicopriorto 1600. AnnMedHist. 1932 Mar;4(2):203-12 Türkiye’den ilk çalışma Ozgur S. A briefstudy of motherandchildhealth in selectedvillages of theTorbaliprovince. A preliminaryreport. Turk J Pediatr. 1965Jul;7(3):150-3
Adölesan 10–19 yaş grubu, biyolojik, psikolojik sosyal değişimlerle çocukluktan yetişkinliğe geçilen zaman dilimi
Adölesan • Erken Dönem 12-14 yaş • Geç Dönem 15-19 yaş
Adölesan Gebelik 19 yaşın altında oluşan gebeliklerdir ancak ülkelerarası karşılaştırılabilirlik açısından doğum gerçekleştiğinde 15-19 yaş grubunda olan gebeler
İnsidanslar Yılda 16 milyon adolesan doğum (tüm doğumların %11’i) Yılda 3 milyon güvenli olmayan adolesan düşük % 95 gelişmekte olan ülkelerde % 5 gelişmiş ülkelerde Gelişmekte olan ülkelerde; adolesanların beşte biri gebe kalmaktadır. adölesan kız çocukları için en sık ölüm nedeni gebeliktir.
Altta Yatan Nedenler • Tecavüze uğraması • Akran baskısı • Düşük sosyoekonomik statü, gelir azlığı • Ailenin, adölesanın veya partnerinin eğitim seviyesinin düşüklüğü • Mutsuz çocukluk • Zayıf aile bağları • Parçalanmış aile çocuğu olmak • Aidiyet duygusunu yitirmek • Erken ve korunmasız cinsel ilişki yaşamak • Cinsiyet eşitsizliği
Altta Yatan Nedenler • Gelenekler • Çocuk evlilikleri • İnsan hakları engelleri • Göçler ve savaşlar • Annesinin adolesan gebeliğinin olması • Yakın çevresinde evlilik veya evlilik dışı adolesan gebelik olması • Cinsel şiddet ve baskı • Kontrasepsiyona erişimi kısıtlayan ulusal politikalar • Yaşa uygun cinsel eğitim verilmemesi • Üreme sağlığı ünitelerine ulaşamamak
Medikal Sonuçları • Yetersiz beslenme • Anemi • Servikovajinal enfeksiyonlar • Depresyon • Gebeliğe bağlı hipertansiyon • Uzamış doğum eylemi süresi • Zorlu doğum
Medikal Sonuçları • Perine yırtığı • Epizyo açılması • Puerperal enfeksiyonlar • Artmış sezaryen endikasyonu • Düşük doğum ağırlıklı bebek • Erken doğum • Perinatal ölüm • Maternal ölüm
DSÖ • Adölesananne & 20-29 yaş anne • > %50 daha fazla • Ülkemizde • ortalama bebek ölüm hızı binde 17 • adölesananne bebeklerinde binde 33
Sosyal Sonuçları • Eğitim • Meslek sahibi olmasını engelleyecek • Fiziksel yükün yanı sıra, taşıdığı bebeğe karşı sorumluluk yüklenmesine neden olacaktır
Sosyal Sonuçları • Evlilik dışı adölesan gebelik • Anne adayına • Partnerine • Ailelerine karşı sosyal çevre baskısı yaratacaktır
Hukuki Boyutu TCK’nin 280. maddesi gereğince Cezai sorumluluktan kurtulmak için evli olmayan adölesan gebe hastane polisine haber vermek
Prenatal Yönetim • Gebeliğin erken tespiti ile olası medikal komplikasyonlar engellenebilir • Sosyal ve medikal risk faktörlerine karşı önlem alınabilir • Kötü beslenme ve alışkanlıklar değiştirilir
Prenatal Yönetim • Aile hekimlerince daha sık bakılması ve olanak varsa ebe ve sosyal hizmet görevlisi kendisini evinde ziyaret etmeli • Gebelik, doğum ve çocuk bakımı ile ilgili sık bilgilendirme yapılmalı
Doğum • Adölesananne ve bebeğin iyilik halleri etkin bir şekilde izlenmeli • Emosyonel destek • İlerlemeyen eylem sıklığı nedeniyle olası sezaryene hazırlığı • Pretermdoğum nedeniyle yenidoğan yoğun bakım ünitesi için hazırlık
Postnatal • Yenidoğanıbesleme uygulamaları ve yenidoğanın gelişmesi ve güvenliği dikkatle izlenmeli • Etkin kontrasepsiyonsağlanmalı
Önlem • Erken evliliklerin önlenmesi (din adamlarının kıydığı nikah) • Cinsel eğitim ile erken gebeliklerin önlenmesi
Önlem • Eğitim fırsatlarını artırmak ve sosyo ekonomik destek programları düzenlemek • Kontrasepsiyon kullanımını artırmakve ulaşılabilir kılmak
Önlem • Cinsel baskıları azaltmak • Güvenli olmayan kürtajları önlemek • Prenatal, doğum ve postpartum bakımların kullanımını artırmak
Önlem • Yüksek riskli gebelikler gibi yeterli antenatal takip • Sektörler arası işbirliği ve bizzat adolesanlarla çalışarak bunları engellemek
Okullarda verilen cinsel eğitim cinsel aktif olmayı tetiklemiyor ancak, okullarda kondom dağıtılması da adölesan gebelik oranlarını düşürmüyor. Elfenbein DS, Felice ME. Adolescent pregnancy. PediatrClin North Am 2003;50:781-800.
ABD’de son 50 yılın adolesan gebelik oranları • 1960’da binde 89 • 1981’de binde 58 • 2002’de binde 46 • 2012’de binde 31 Elfenbein DS, Felice ME. Adolescent pregnancy. PediatrClin North Am 2003;50:781-800.
Gebeliklerin yarısı ilk cinsel deneyimi takip eden 6 ay içerisinde gerçekleşmiş Stevens-Simon C, et al. 2001
Eve Götürülecek Mesajlar • Adölesan gebelik bir dünya sorunu • Oranların her yıl azalması sevindirici • Erken tanı ve yönetimi önemli • Etkin kontrasepsiyon uygulanmalı
Eve Götürülecek Mesajlar • Evli kız çocuklarının gereksinimlerini karşılayabilecek sağlık merkezleri açılmalı • Kız çocuklarının eğitim sistemi içinde kalıp ekonomik özgürlük kazanmalı
Tüm gebeliklerin istendiği Tüm doğumların güvenli olduğu bir dünya temennisiyle