C PROGRAMLAMA DİLİNE GİRİŞ

1. C PROGRAMLAMA DİLİNE GİRİŞ

2. C Dili'nin Tarihçesi • C kendinden önceki programlama dilleri olan B ve BCPL 'nin gelişmişidir. 1967 1970 1972 B C BCPL

3. C Dili'nin Tarihçesi • C dili konusundaki ilk kitap, 1978'de Brian Kernighan ve Dennis Ritchie tarafından yazılmıştır.

4. C Dili'nin Tarihçesi • 1983 yılında C programlama dilini standardize etmek amacıyla toplanan bir komite ANSI C (American National Standart Institute) standardını tanımlamıştır. • C başlangıçta birçok kişi tarafından UNIX işletim sistemini geliştiren dil olarak biliniyordu. • Günümüzde hemen hemen bütün büyük işletim sistemleri C ya da C++ ile yazılmıştır.

5. C’nin özellikleri • C donanımdan bağımsız (machine independent) ve taşınabilirdir (portable). • Taşınabilirlik, aynı programın farklı donanımlarda ve farklı işletim sistemlerinde işletilebilirliğini ifade eder.

6. C’nin özellikleri • Bir dilin verimliliği (productivity), hızlı fakat fazla yer kaplamayan yazılımlar geliştirmeye olanak sağlaması ile ölçülür. • C programlama dili verimli, basit, fakat güçlü yapısından ve bu dilde geliştirilen uygulamaların taşınabilir olmasından dolayı yaygın olarak kullanılmaktadır.

7. C Programlarının Temel Yapısı

8. C Programlarının Temel Yapısı • Bir C programı iki temel bölümden oluşur: • Önişlemci Direktifleri (Preprocessor Directives) ve • Ana Fonksiyon (main function).

9. Önişlemci Direktifleri • Önişlemci direktifleri # işareti ile başlar ve program derlenmeden önce C önişlemcisi tarafından işletilir. • Her bir önişlemci direktifinin farklı bir görevi vardır. • En çok kullanılan iki direktif #includeve #definedır.

10. Önişlemci Direktifleri • C programlama dilinde belirli işleri gerçekleştiren program parçaları C’ nin temel yapısı içinde yer almaz. • Bu nedenle program içinde kullanılan fonksiyonların kendilerinin ya da başlıklarının yer aldığı dosyalar #include direktifi kullanılarak ana programa dahil edilir.

11. Önişlemci Direktifleri • Örneğin printffonksiyonunun özet bilgisi stdio.hisimli dosyanın içinde yeri almaktadır. • Bir programda printf fonksiyonu kullanılacaksa, programın başında stdio.h (Standart Input Output) dosyasının #includedirektifi ile programa dahil edilmesi gerekir. • Aksi halde printf fonksiyonu kullanılamaz. • Bu dosya programa #include <stdio.h>direktifi ile dahil edilir. • C dilinde .h uzantılı bu dosyalar başlık (Header)dosyaları adı verilir.

12. C’deki bazı kütüphaneler

13. Main Fonksiyonu • Hemen hemen bütün C programları birden fazla fonksiyondan oluşur. • main () bütün C programlarında bulunması gereken programın ana gövdesidir. • İlk çalıştırılacak olan fonksiyon main () yani ana fonksiyondur.

14. Main Fonksiyonu • Çalıştırılacak ifadeler, (statements)main () fonksiyonu içerisine { } işaretleri arasına yazılır. • Açılan her { işareti mutlaka }ile kapatılmalıdır. • Bu iki işaret arasında kalan kısımlara blok(block) ismi verilir.

15. Main Fonksiyonu • En dıştaki { } işaretleri arasında kalan blok programın asıl kısmıdır. • Bu kısım, bildiriler (declarations) ve işletilebilir ifadeler (executable statements) olmak üzere iki bölümden oluşur. • Bildiriler, bir program içerisinde kullanılacak değişkenlerin adlarını belirlemek amacı ile yazılırlar. • İşletilebilir ifadeler de yapılacak işlemleri yerine getirecek komutlardır.

16. Basit Bir C Programı Önişlemci direktifi Açıklama satırları Başlık dosyası Ana fonksiyon başlığı Blok başlangıcı ve bitişi

17. C Dili'nin Yazım Kuralları(Syntax) • C Dili birden fazla satırdan oluşan açıklama satırlarına izin verir. • Bu satırlar /*işaretleri ile başlar ve */ işaretleri ile biter ve açıklama (comment) adını alırlar. • Programın adı, ne iş yaptığı gibi açıklayıcı bilgi içerirler. • Programcı tekrar kendi yazdığı programa dönüp baktığında hatırlayamayacağı önemli yerlere de açıklama yazabilir.

18. C Dili'nin Yazım Kuralları(Syntax) • Açıklama satırları programın derlenmesi sırasında derleyici tarafından göz ardı edilir, yani dikkate alınmazlar. • Bu satırlar sadece programın okunabilirliğini (readability) arttırır ve program üzerinde daha sonra yapılacak çalışmaları kolaylaştırır. • İyi programcılık alışkanlıkları açısından programcı açıklama satırları yazmaya özen göstermelidir.

19. C Dili'nin Yazım Kuralları(Syntax) • C'de her işletilebilir ifade ; ile sonlandırılır. • Bir satıra birden fazla ifade yazılabilir. • Ancak önişlemci direktifleri, mutlaka her satırda yalnızca bir tane olacak şekilde yazılmalıdır.

20. C Dili'nin Yazım Kuralları(Syntax) • C programlama dilinde bütün anahtar kelimeler ve komutlar küçük harfle yazılır. • (# define direktifi hariç ) C büyük-küçük harfe duyarlıdır (case sensitive). • Yani "TOPLAM" , "toplam" ve "tOpLaM" kelimelerinin hepsi C derleyicisi tarafından farklı algılanırlar.

21. C Dili'nin Yazım Kuralları(Syntax) • Program yazım kuralları içerisinde olmasa dahi programlarımızı yazarken okunabilirliliği arttırmak için ana ifadeleri sola dayalı bloklariçerisine yazılan ifadeleri ise 3 boşluk girinti (indent) verilerek içerden yazmaya özen gösterilmelidir.

22. C Dili'nin Yazım Kuralları(Syntax) • Bir C programında birden fazla blok kullanılacaktır. • Blok içindeki ifadelerin 3 boşlukgirinti verilerek içeriden yazılması program stilinin düzgün olmasını sağlayacak bu da anlaşılabilirlik ve okunabilirliği arttıracaktır.

23. İyi Bir Program Stili Kötü Program Stili

24. İşleçler (Operatör)

25. İşleçler (Operatör) • İşleç (operatör), matematiksel, mantıksal ve atama işlemlerini gerçekleştirmek için kullanılan simgelerdir. • Bu işleçler ile işleme giren değerlere de işlenen (operand) adı verilir. • Operatörler birden fazla operand alabilirler.

26. Matematiksel İşleçler

27. Unary operatörlerin ifadenin sağında ya da solunda olması ile anlam değişik olur

28. a=4 ve b=5 olsun…

29. Programcı, • Arttırma ve eksiltme operatörlerini kullanırken ifadeleri yoruma mahal bırakmayacak şekilde anlaşılır ve açık bir şekilde yazmalıdır.

30. Örneğin; • c=a+++b; • ifadesinde ++, a değişkenine mi aittir yoksa b değişkenine mi aittir? • Derleyiciler de burada takılacakları için hangisine aitse ona göre bir boşluk bırakılmalıdır. • Farklı derleyiciler farklı şekilde yorumlayabilir.

31. Yani; • ya c=a++ +b ya da c=a+ ++b şeklinde yazmak daha doğru olacaktır.

32. Mantıksal işleçler

33. Ve (&&)

34. Veya (||)

35. Atama (Assign) İşleçleri

36. İşleçlerde Öncelik (Precedence) Sırası

38. Değişken Tanımlamaları (Definition) ve Veri Türleri (Data Type) • Kullanılacak bütün değişkenlerin kullanılmadan önce C derleyicisine bildirilmeleri gerekir. • Derleyiciye değişkenleri bildirme işine, değişken tanımlamak (variable definition) denir. • Değişken tanımlamak, değişken için bir isim seçmek ve içerisinde ne tür bir veri saklayacağını söylemekle yapılır.

39. Değişken Tanımlamaları (Definition) ve Veri Türleri (Data Type) • Her değişkenin ismi, veri türü ve değeri (value) vardır. • Değişken ismi değişkeni saklamak içinayrılmış hafıza hücresine verilecek isim; veri türü saklanan bilginin türü (ondalık sayı, tamsayi...), değer ise değişken içinde saklanan bilginin kendisidir.

40. Değişken İsimlendirme • Program içinde kullanılacak değişken isimleri programcı tarafından verilir. • Değişkenlere isim verirken aşağıdaki kurallara uyulması zorunludur.

41. Kural 1 • Her programlama dilinin kendine ayırdığı (reserve) ve komutları için seçtiği sözcükler vardır. • Bunlara anahtar sözcük (keyword) denir. • C dili içerisindeki anahtar sözcükler, komut veya fonksiyon adları değişken ismi olarak kullanılamaz.

42. C’de ayrılmış sözcükler

43. Kural 2 • Değişken isimleri içerisinde a-z ve A-Z arası İngiliz harfleri, • 0-9 arası rakamlar ve özel karakter olarak yalnızca "_" (alt çizgi) kullanılabilir. • Özel karakterler (+, -, ! vs.) ve Türkçe karakterler (ÜüÇçĞğİıÖöŞş) kullanılamaz.

44. Kural 3 • Değişken ismi rakam ile başlayamaz, fakat daha sonra rakam kullanılabilir. • 1.vizeadında değişken olamaz ama vize1olabilir.

45. Kural 4 • Değişken isimleri istenilen uzunlukta olabilir. • Ama C derleyicisi için ilk 32karakter belirleyicidir. • Yani, iki değişken isminin ilk 31 karakteri aynı ise sonrakiler farklı bile olsa derleyici tarafından aynı algılanır.

46. Ayrıca • Her değişkene içerisinde tuttuğu değeri hatırlatacak şekilde isimler verilmelidir. • Değişkenlerin isimlerinin çok fazla uzun olmamasına dikkat edilir. • İki kelimeden oluşan değişken isimleri arasına ya altçizgi ( _ ) ya da ikincikelimenin baş harfi büyük yazılarak okunması kolaylaştırılmalıdır.

47. Veri Türleri

48. Veri Türleri • Program içerisinde kullanılacak değerlerin türünü belirlerler. • C dili içerisindeki temel veri türleri char, int, floatve double'dır.

49. char • Bir harf, bir rakam veya özel bir simgeyi saklayabilirler. • chartipindeki her değer tek tırnak ‘ ‘ karakteri arasında yazılmalıdır.

50. Örnek: • ‘A’ ‘z’ ‘2’ ‘*’ ‘:’ ‘ ’ • Yalnız aktarılan karakterler hafızada karakter olarak değil, ASCII tablosundaki sayısal karşılıkları ile tutulurlar.