كلاس تجارت الكترونيك

كلاس تجارت الكترونيك • تعداد واحد 3 جمعا 48 ساعت (سه ساعت در هفته) • كلاسها در دو گروه تشكيل خواهد شد در ابتداي هر كلاس مسائل تئوري و آشنايي با مفاهيم جديد مطرح مي شود، در ادامه به مرور همان مفاهيم پرداخته و تمرينهايي مرتبط با آن مفاهيم را در محيط وب انجام خواهيم داد. • مبناي امتحان پايان ترم: • فعاليت كلاسي و انجام و ارسال به موقع تمرينات و case study (10 نمره) • آزمون پايان ترم (10 نمره) • منبع آزمون پايان ترم مطالب ارائه شده در كلاس و تمرينها و مطالعات موردي انجام شده است.

منابع براي مطالعه • 1- تجارت الكترونيك: مفاهيم و كاربردها. ترجمه دكتر عباس معمارنژاد. همدان: انتشارات نور علم، 1385 • 2- Electronic commerce: A managerial perspective. Turban, Efraim, 2008. • 3- Electronic commerce: Business, Technology, society. Laundon, Kenneth C. 2008

اهداف آموزشي • تعريف تجارت الكترونيك و مفاهيم مربوطه به آن • محتوا و چارچوب تجارت الكترونيك • مهمترن انواع مبادلات در تجارت الكترونيك • انقلاب ديجيتالي بعنوان محرك تجارت الكترونيك • محيط تجاري بعنوان محرك تجارت الكترونيك

اهداف آموزشي • مدلهاي كسب و كار در تجارت الكترونيك • مزاياي تجارت الكترونيك براي افراد (مشتريان)، سازمانها و جامعه • موانع و محدوديتهاي بر سر راه تجارت الكترونيك

مفاهيم و تعاريف تجارت الكترونيك • تجارت الكترونيك (تعريف) • عبارتست از فرايند خريد، فروش يا مبادله كالاها، خدمات يا اطلاعات از طريق شبكه هاي كامپيوتري

مفاهيم و تعاريف تجارت الكترونيك • تجارت الكترونيك را مي توان از ديدگاههاي زير تعريف نمود: • از ديدگاه ارتباطات (حمل و تحويل كالاها، خدمات و اطلاعات يا پرداخت وجوه مربوطه از طريق شبكه هاي رايانه اي يا ديگر ابزارهاي الكترونيك نظير تلفن همراه) • از ديدگاه بازرگاني (خريد و فروش كالاها، خدمات و اطلاعات از طريق شبكه هاي رايانه اي) • از ديدگاه فرآيند كسب و كار(انجام كسب و كار به روش الكترونيكي با استفاده از شبكه هاي الكترونيكي و جايگزيني اطلاعات به جاي فرايند كار فيزيكي) • از ديدگاه خدمات (ارائه خدمات سريعتر، بهتر و با هزينه پايينتر توسط شركتها و دولت به مشتريان) • از ديدگاه آموزش و يادگيري (فراهم كننده امكان آموزش و تحصيل در مدارس، دانشگاهها و ديگر سازمانها به روش برخط يا آنلاين)

مفاهيم و تعاريف تجارت الكترونيك • داد و ستد الكترونيك (E-Business) و تجارت الكترونيك (E-Commerce): • داد و ستد الكترونيكي تعريف گسترده تري از تجارت الكترونيك را داراست و نتنها شامل خريد و فروش كالاها و خدمات مي شود بلكه • خدمات رسانی به مشتریان • همکاری با شرکای تجاری • برگزاری دوره های آموزش الکترونیکی • انجام تراکنش های الکترونیکی در داخل یک سازمان • و ...

مفاهيم و تعاريف تجارت الكترونيك • تجارت الكترونيك خالص(كامل) در برابر ناخالص(جزئي) • تجارت الكترونيك بر اساس درجه ديجيتالي شدن (انتقال از وضعيت فيزيكي به ديجيتالي) مي تواند • اشكال زيادي بخود بگيرد: • كه اين درجه بر اساس سه عامل زير مشخص مي شود: • محصولي يا خدمتي كه ارائه مي شود  کتاب کاغذی و کتاب الکترونیکی یا آموزش سنتی و آموزش مجازی • فرايند  بازاریابی ، جستجوی کالا ، انتخاب و خرید نهایی به صورت الکترونیکی • روش تحويل (توزيع) محصول  تحویل محصولات یا خدمات به صورت الکترونیکی يا به شكل سنتي

مفاهيم و تعاريف تجارت الكترونيك

با توجه به سه بعد محصول ، فرآیند فروش و روش تحویل ، انواع تجارت الکترونیک عبارتند از : 1- تجارت الکترونیک خالص هر سه فاکتور الکترونیکی است  فروش محصولات دیجیتالی 2- تجارت الکترونیک ناخالص : یکی از سه فاکتور غیر الکترونیکی است  بیشترین نوع مورد استفاده در دنیا مثلا فروش انواع کالاهایی که ماهیت فیزیکی منجمله لوازم کامپیوتر ، سخت افزار ، انواع لوازم و اثاثیه منزل و محل کار و ... 3- تجارت سنتي : در این نوع تجارت ، هر سه فاکتور غیر الکترونیکی است .

مفاهيم و تعاريف تجارت الكترونيك • brick-and-mortar organizations • سازمانهاي سنتي هستند كه كالاهاي فيزيكي را با استفاده از فرايند فيزيكي و با روش تحويل فيزيكي به فروش مي رسانند. • click-and-mortar (click-and-brick) organizations سازمانهايي كه برخي از فعاليتهاي تجاري خود از قبيل بازاريابي را از طريق تجارت الكترونيك انجام مي دهند • virtual organizations • سازمانهايي كه فعاليتهاي تجاري خود را منحصرا بصورت آنلاين انجام مي دهند

مفاهيم و تعاريف تجارت الكترونيك • تجارت الكترونيكي اينترنتي و غير اينترنتي • علي رقم اينكه بخش عمده تجارت الكترونيك از طريق اينترنت صورت مي پذيرد اما تجارت الكترونيك از طريق شبكه هاي خصوصي و شبكه هاي محلي يا حتي يك دستگاه رايانه منفرد نيز قابل اجرا مي باشد. • انجام عملیات بانکی و دریافت پول از طریق دستگاههای خود پرداز ( ATM ) یا خرید با کارت اعتباری از پایانه های فروشگاهی ) POS ) یا حتی سیستم های خرید مبتنی بر تلفن گویا ( IVR ) یک تجارت الکترونیک محسوب می شوند .

مفاهيم و تعاريف تجارت الكترونيك • بازار الكترونيكي (electronic market) بازار آنلايني است كه در آن خريداران و فروشندگان براي مبادله كالاها، خدمات و اطلاعات با يكديگر ملاقات مي نمايند.

مفاهيم و تعاريف تجارت الكترونيك • سيستمهاي اطلاعاتي برون سازماني سيستمهاي ارتباطي كه امكان مبادلات يا جريان يافتن اطلاعات را بين دو يا چند سازمان برقرار مي نمايند. • سيستمهاي اطلاعاتي درون سازماني سيستمهاي ارتباطي كه امكان فعاليتهاي تجاري را در درون يك سازمان ايجاد مي كنند.

چارچوب، طبقه بندي و محتواي تجارت الكترونيك • بازاريابي مستقيم، جستجوي مشاغل، عمليات بانكي آنلاين، دولت الكترونيكي، مبادله B2B، تجارت مشاركتي، تجارت سيار، خدمات مسافرتي، نشر آنلاين و...

چارچوب، طبقه بندي و محتواي تجارت الكترونيك • زيرساختهاي معمول خدمات تجاری : امنیت کارت های هوشمند ، تعیین اعتبار پرداخت های الکترونیکی و کاتالوگ ها • زيرساختهاي مربوط به توزیع اطلاعات : EDI ، پست الکترونیکی ، اتاق های گفتگو • نشر محتوای چند رسانه ای و شبکه ای : HTML , JAVA , XML , Flash • شبکه و ارتباطات : ارتباطات سیار ، تلویزیون کابلی ، بیسیم ، اینترنت ، اینترانت ، اکسترانت ، تلفن های همراه ماهواره ای • رابط کاربری : پایگاه های داده ، برنامه های کاربردی شرکای تجاری { زیرساخت

چارچوب، طبقه بندي و محتواي تجارت الكترونيك • مردم : فروشندگان ، خریداران ، واسطه ها ، متخصصین سیستم های اطلاعاتی ، سایر کارمندان و هر فردی به نحوی که در بخش پشتیبانی نقشی را ایفا کند . • قوانین عمومی : قوانین حقوقی و سایر نکات اصولی مانند حمایت از بخش خصوصی و اخذ مالیات که توسط دولت در مورد آن ها تصمیم گیری می شود . از جمله قوانین دولتی می توان به استانداردهای فنی اشاره کرد که توسط دولت یا گروه سیاست گذار صنعتی تدوین می شود . • بازاریابی و تبلیغات : مانند هر کار دیگری ، تجارت الکترونیک نیز به پشتیبانی بازاریابی و تبلیغات نیاز دارد . این ویژگی به خصوص برای معاملات آنلاین که در آن خریدار و فروشنده یکدیگر را نمی شناسند اهمیت بیشتری دارد . • خدمات پشتیبانی : شامل نهادهاي پشتيباني كننده تجارت الكترونيك، سيستمهاي پرداخت و امنيت معاملات. • مشارکت تجاری : فروش زنجیره ای ، مبادله کالا و مشارکت تجاری در تجارت الکترونیک امری کاملا طبیعی است . از این ویژگی ها در تمام مراحل زنجیره تامین ( معاملات صورت گرفته بین شرکت و تولید کنندگان و مصرف کنندگان و سایر شرکا ) استفاده می گردد . { خدمات حمايتي

چارچوب، طبقه بندي و محتواي تجارت الكترونيك • طبقه بندي تجارت الكترونيك • بر اساس ماهيت معاملات و شركت كنندگان در معاملات مي توان طبقه بندي ذيل را در تجارت الكترونيك انجام داد: • تجارت الكترونيك بنگاه با بنگاه (B2B) مدل تجارت الكترونيكي كه شركت كنندگان در مبادلات بنگاهها يا سازمانها هستند. كه 85% از حجم تجارت الكترونيك را در بر مي گيرد.

چارچوب، طبقه بندي و محتواي تجارت الكترونيك • تجارت الكترونيك بنگاه با مشتري (B2C) مدل تجارت الكترونيكي است كه در آن بنگاه محصولات خود را به افراد به فروش مي رساند • خرده فروشي الكترونيك(e-tailing) خرده فروشي بصورت آنلاين است كه عمدتا در مقوله مدل تجاري بنگاه با مشتري قرار مي گيرد. • تجارت الكترونيكي بنگاه با بنگاه با مشتري (B2B2C) مدل تجارت الكترونيكي است كه در آن يك بنگاه كالاها و خدماتي را براي بنگاه ديگري كه داراي مشتريان خاص خود است فراهم مي آورد.

چارچوب، طبقه بندي و محتواي تجارت الكترونيك • تجارت الكترونيك مشتري با بنگاه (C2B) مدل تجارت الكترونيكي كه در آن اشخاص با استفاده از اينترنت محصولات يا خدماتي را به سازمان ها يا بنگاه ها ارائه مي دهند. (طراحي محصول توسط افراد براي شركت Nike يا خريد ايده هاي افراد براي ساخت فيلم توسط شركت فرهنگي هنري تصوير دنياي هنر يا سايتي كه اين امكان را بوجود مي آورد تا افراد تواناييها و تخصصهاي خود را معرفي كنند و بنگاهها نسبت به دريافت خدمات اين افراد اقدام نمايند. www.elance.com) اين مدل همچنين مي تواند شامل پيشنهاد خريد توسط مشتري به فروشنده باشد. • تجارت الكترونيك سيار (m-commerce) مبادلات تجارت الكترونيكي كه در محيط شبكه هاي بي سيم صورت مي پذيرد. مثلا يك فرد از طريق تلفن همراه خود پول را در سيستم بانكداري الكترونيك از حسابي به حساب ديگر منتقل مي كند

چارچوب، طبقه بندي و محتواي تجارت الكترونيك • تجارت الكترونيك سيار بر پايه محل خاص (l-commerce) مدل تجاري سياري كه هدف آن افراد در يك محدوده زماني و مكاني خاص باشند. • تجارت الكترونيك بنگاه با كاركنان (B2E) مدلي از تجارت الكترونيك است كه طي آن بنگاه كالاها، خدمات يا اطلاعاتي را در اختيار كاركنان خود مي گذارد.مثلا پرداخت حقوق كاركنان از طريق سيستم پرداخت حقوق آنلاين سازمان

چارچوب، طبقه بندي و محتواي تجارت الكترونيك • تجارت مشاركتي (c-commerce) مدل تجارت الكترونيكي است كه در آن اشخاص يا گروهها بصورت آنلاين با يكديگر به همكاري مي پردازند. مثلا شركاي تجاري بصورت آنلاين با يكديگر در طراحي يك محصول جديد همكاري مي نمايند يا وضعيت عرضه و تقاضاي جامعه را در آينده نزديك با مشاركت يكديگر پيش بيني مي كنند. • تجارت الكترونيك مشتري با مشتري (C2C) مدل تجارت الكترونيكي است كه در آن مشتري مستقيما به مشتري ديگري محصول مورد نظر خود را بفروش مي رساند. مثل حراجي ها

چارچوب، طبقه بندي و محتواي تجارت الكترونيك • آموزش الكترونيك مدل تجارت الكترونيك است كه در آن اطلاعات بصورت آنلاين با هدف يادگيري و آموزش در شبكه منتقل مي شود. مثل دانشگاههاي مجازي • دولت الكترونيك مدلي از تجارت الكترونيك است كه در آن دولت اطلاعات، خدمات يا كالاهايي را براي سازمان يا شهروندان خويش فراهم نموده يا از آنها اطلاعات، كالاها يا خدماتي را دريافت مي نمايد و مي تواند خود طبقه بنديهاي از قبيل موارد ذيل را داشته باشد: • B2G ( فروشنده با دولت ) : مبادلات تجاری بین شرکتها و دولت ایرانسل و مخابرات • C2G ( مشتری با دولت ) : مبادلات مردم با دولت مالیات بر در آمد • G2G ( دولت با دولت ) : مبادلات تجاری بین ادارات دولتی پرداخت هزینه برق ادارات به شرکت برق

چارچوب، طبقه بندي و محتواي تجارت الكترونيك • نظامهاي داخلي تجارت الكترونيك • تجارت الكترونيك با علوم رايانه، بازاريابي، رفتار مصرف كننده و مشتري، امور مالي و اقتصادي، سيستمهاي اطلاعات مديريت، حسابداري، مديريت، قوانين و مقررات كسب و كار، ادارات عمومي و سيستمهاي مهندسي ارتباط تنگاتنگ و نزديكي دارد.

مدلهاي كسب و كار در تجارت الكترونيك • مدل كسب و كار(تعريف) (Business model) استراتژي انجام تجارت است كه بدان وسيله بنگاه درآمد خود را بدست آورده و بقاي خود را تضمين مي نمايد. • مدل درآمد(Revenue model) چگونگي كسب درآمد يك بنگاه يا پروژه تجارت الكترونيك را توصيف مي كند.

مدلهاي كسب و كار در تجارت الكترونيك • مهمترن مدلهاي درآمدي عبارتند از: : • Sales (مدل فروش) • Transaction fees(مدل نرخ مبادله) • Subscription fees (مدل نرخ اشتراك) • Advertising fees (مدل نرخ تبليغات) • Affiliate fees (مدل نرخ واسطه گري) • Other revenuesources (ديگر مدلهاي درآمدي)

مدلهاي كسب و كار در تجارت الكترونيك

بازاريابي آنلاين مستقيمOnline direct marketing سيستمهاي مناقصه الكترونيكيElectronic tendering systems. معامله با قيمت مورد نظر خودName your own price يافتن بهترين قيمتFind the best price بازاريابي وابسته يا با واسطهAffiliate marketing بازاريابي ويروسيViral marketing خريد گروهيGroup purchasing حراجيهاي آنلاينOnline auctions محصولات و خدمات سفارشيProduct and service customization بازارالكترونيك و مبادلاتElectronic marketplaces and exchanges مدلهاي كسب و كار در تجارت الكترونيك مدلهاي كسب و كار معمول در تجارت الكترونيك

مدلهاي كسب و كار در تجارت الكترونيك • كارگزاران اطلاعاتInformation brokers (informediaries) • مبادله پاياپايBartering • تخفيف ويژه اعضاءDeep discounting • عضويت Membership • فروش مستقیم توسط توليد كنندگانDirect sale by manufacturers

مدلهاي كسب و كار در تجارت الكترونيك • سيستم مناقصه tendering (bidding) system مدلي است كه در آن خريدار كالا يا خدمات مورد تقاضاي خود را اعلام مي كند و فروشندگان پيشنهادهاي خود را ثبت كرده و در نهايت پايين ترين قيمت پيشنهادي مورد پذيرش قرار مي گيرد. مدل قيمت مورد نظر خود را مشخص كنname-your-own-price model مدلي است كه طي آن خريدار قيمت مورد نظر خود را براي پرداخت مشخص مي نمايد و از فروشندگان براي عرضه كالا و خدمات در آن رنج قيمت دعوت مي كند.

مدلهاي كسب و كار در تجارت الكترونيك • بازاريابي وابستهaffiliate marketing قراردادي است كه بوسيله آن شريك بازاريابي كه مي تواند يك بنگاه، سازمان يا يك شخص باشد مشتريان را به سايت بنگاه فروشنده ارجاع مي دهد. viral marketing مدلي است كه از طريق آن محصولات توسط مشتريان به دوستان و اطرافيان آنها معرفي مي شود.

مدلهاي كسب و كار در تجارت الكترونيك • خريد گروهيgroup purchasing مدلي است كه در آن با انبوه سازي مدل خريد خريداران گروهي را قادر مي سازد تا تخفيف قابل توجهي را بر روي محصولات خريداري شده خويش داشته باشند.

مدلهاي كسب و كار در تجارت الكترونيك • سفارشي سازي customization خلق محصول يا خدمت بر اساس ويژگيهاي مورد نظر مشتري

مزايا و محدوديتهاي تجارت الكترونيك • مزايا و منافع تجارت الكترونيك براي سازمانها و بنگاهها • توسعه بازار • كاهش هزينه • بهبود زنجيره عرضه • افزايش ساعات كار به 24*365 • بومي سازي • مدلهاي جديد كسب و كار • افزايش تخصص فروشندگان • سرعت دسترسي به بازار • كاهش هزينه هاي ارتباط • كارايي در تداركات • بهبود ارتباط با مشتري • اطلاعات به روز بنگاهها • عدم پرداخت حق مجوز • و...

مزايا و محدوديتهاي تجارت الكترونيك • منافع تجارت الكترونيك براي مشتريان يا مصرف كنندگان: • امكان حضور در همه جا و همه وقت • دسترسي به كالاها و خدمات بيشتر • دسترسي به كالاها و خدمات ارزانتر • امكان تحويل به موقع • دسترسي به اطلاعات بيشتر • مشاركت در حراجيها • ايجاد جوامع الكترونيكي • عدم پرداخت ماليات بر فروش

مزايا و محدوديتهاي تجارت الكترونيك • منافع و مزاياي تجارت الكترونيك براي جامعه: • كاهش مشكلات حمل و نقل و آلودگي هوا • بالا رفتن استاندارد زندگي • اميدي براي فقرا • دسترسي بيشتر به خدمات عمومي

مزايا و محدوديتهاي تجارت الكترونيك • محدوديت هاي تكنولوژيك يا فني تجارت الكترونيك: • فقدان استانداردهاي جهاني قابل قبول براي كيفيت، امنيت و قابليت اطمينان • نكافي بودن پهناي باند ارتباطات به خصوص در مورد تجارت سيار • كامل نبودن ابزارهاي توسعه نرم افزار • مشكلات مربوط به هماهنگي اينترنت و نرم افزارهاي تجارت الكترونيك با بانكهاي اطلاعاتي و كاربردهاي موجود • مشكلات دسترسي به اينترنت و گران بودن هزينه آن

مزايا و محدوديتهاي تجارت الكترونيك • محدوديتهاي غير فني تجارت الكترونيك: • ملاحظات امنيتي و محرمانه ماندن اطلاعات مشتريان • فقدان اطمينان در محيط تجارت الكترونيك و ناشناخته ماندن خريداران و فروشندگان • عدم اصلاح يا تغيير سياست هاي دولت و قوانين مربوطه مثل قانون ماليات • عدم تعديل مقررات ملي و بين المللي بر اساس نيازهاي تكنولوژيك • عدم وجود متدولوژي مشخص براي اندازه گيري تجارت الكترونيكي و شناسايي مزايا و منافع آن • مشكلات فرهنگي مربوطه به بكارگيري تجارت الكترونيكي مانند اين كه مردم هنوز تمايل دارند پس از لمس محصول آن را خريداري كنند، يا مراجعه به فروشگاههاي فيزيكي را ترجيح مي دهند • عدم آگاهي مردم از منافع و مزاياي معاملات غيرحضوري • افزايش حجم و ميزان كلاهبرداريها در محيط اينترنت

كلاس تجارت الكترونيك