460 likes | 960 Views
. . G?venlik Sistemleri. Aktif :S?r?s kararliligi (dynamic stability)S?r?c?y? devreden ?ikarip araca aktif m?dahalePasif :Yolcu emniyetiA?ik s?re? (geri besleme yok). Pasif G?venlik Sistemleri. Kaza Sonrasi Dizginleme Sistemleri (Reaktif)Emniyet KemeriHava YastigiDevrilme KorumasiHirsiza Karsi KorumaAlarmYakit Kilidi (immobilizer).
E N D
1. OTOMOBIL ELEKTRONIGINDEYENI TEKNOLOJILER Pasif Gvenlik Sistemleri
2. Gvenlik Sistemleri Aktif :
Srs kararliligi (dynamic stability)
Srcy devreden ikarip araca aktif mdahale
Pasif :
Yolcu emniyeti
Aik sre (geri besleme yok)
3. Pasif Gvenlik Sistemleri Kaza Sonrasi Dizginleme Sistemleri (Reaktif)
Emniyet Kemeri
Hava Yastigi
Devrilme Korumasi
Hirsiza Karsi Koruma
Alarm
Yakit Kilidi (immobilizer)
4. Dizginleme SistemleriRS (Restaint Systems) KAZA ANINDA NE OLUR ?
arpismada ara momenti ani olarak degisir : Hiz / yn degisir
Momentin korunumu : Yolcular eski hiz ve ynlerinde hareketi srdrr
40 km/h hizla duvara arpan arataki yolcu, ayni hizla camdan firlar!
5. Dizginleme SistemleriRS (Restaint Systems) KAZADA LM SEBEBI :
Yolcunun koltuguna sabitlenememesi
Momentin yumusak bir sekilde yutulmasi gerekir, aksi takdirde yolcu zarar grr
?v = a ? dt
Mmkn olan en dsk ivme uygulanir
6. Dizginleme SistemleriRS (Restaint Systems) s = v / 2 ? dt
n panel-yolcu arasinda 50 cm bosluk
36 km/h hiz iin : ?t = 0.1s; a = 10g
72 km/h hiz iin : ?t = 0.05s; a = 40g
7. Ana Dizginleme Sistemi
Emniyet Kemeri
Yardimci Dizginleme Sistemleri (SRS)
Hava Yastigi
Devrilme Korumasi Dizginleme SistemleriRS (Restaint Systems)
8. Emniyet Kemerinin Tarihesi Ilk olarak 1947 yilinda kullanildi :
2 noktali kemer : Belden kavrama, koltuktan firlamayi nlemeye ynelik
1958de Volvo, 3 noktali kemeri gelistirdi :
Ggsten geerek vcudun ne egilmesini kontrol altina alir
1968de emniyet kemeri, 1969da kafaliklar zorunlu tutuldu (A.B.D.)
9. Emniyet Kemerinin Gelisimi Degisken kemer boyu : Sarmal Dzenek
Kaza aninda kemer zerindeki ani kuvvet bobini kilitler :
Bobin kilitlenene kadar geen srede bobin bir miktar ailir
Bobin kilitlenince ggs kafesi zerinde asiri basin olusur
10. Emniyet Kemerinin Gelisimi
11. n Gergi Dzenegi (Pretensioner) Kaza aninda kemerin boslugunu alir
Hava yastigina ok yaklasmayi nler
Darbe sensr tarafindan tetiklenir
Orta / siddetli arpismalarda aktif olur
12. Elektromekanik
Solenoid, yayli mekanizmayi tetikler
Piroteknik
Fisek dzenegi
Daha hizlidir
Tekrar kullanilamaz n Gergi Dzenegi (Pretensioner)
13. Baski Sinirlayici (Limiter) Kemerin gerginligini sabit tutar
Ggse uygulanan basinci sinirlar
Kemeri kontroll olarak saliverir
14. Hava Yastiginin Tarihesi 2. Dnya Savasi : Uaklar iin kaza aninda siserek yolcuyu koruyan bir sisteme patent alindi
1950-60 : Basinli tpte saklanan havanin salinmasiDezavantajlari : Tpn byklg, gazin zamanla tpten sizmasi, basincin sicaklikla degismesi
1970 : Kati roket yakitlarinin kesfi
1973 : Impala, Buick, Oldsmobile, Cadillac gibi lks sinif otolarin bazilarinda kullanilmaya baslandi
1980 : Orta sinif aralarda da grlmeye baslandi
1991 : Src hava yastigi zorunlu hale geldi (A.B.D.)
15. Hava Yastigi Sistemi
Darbe Sensr
Elektronik Kontrol Birimi
Hava Yastigi
16. Darbe Sensr Mekanik
Yaya bagli ktle kayarak devreyi tamamlar
Elektronik
Silikon ip zerine yerlestirilmis ivmeler
17. Darbe Sensr n : 35-50 g
Yan : 50 - 220 g
18. Algilayici Emniyeti nde : Iki ayri sensrn ayni anda sinyal gndermesi gerekir. Bklebilir blme yerlestirilir
Arkada : Emniyet (safing) sensr, hizli darbede daha ge sinyal gnderecektir
19. Elektronik Kontrol Birimi
20. Hava Yastigi Yapisi Yastik
Katlanmis ince naylon
Katlar arasinda nisasta / talk pudrasi
Sisirme Mekanizmasi
21. Sisirme Mekanizmasi Metal kutu iindeki sodyum azid (NaN3) granlleri, fisege uygulanan patlatma sinyaliyle ateslenir
Azot gazi kutudan ikar, sodyum tuzu kutuda kalir
300 km/h hizla sisen yastik, nndeki zayif plastik blmeyi yirtarak firlar
Gaz, yastigin deliklerinden ikarak yavasa snmesini saglar
22. Sisirme Mekanizmasi 4NaN3 + O2 ? 2Na2O + 6N2
Yavas bomba : 30 ms iinde aiga ikan 2.100C sicakliktaki azot gazi yastigi sisirir
23. Src Hava Yastigi
24. Yolcu Hava Yastigi
25. Src Hava Yastigi Kesiti
26. Yan Hava Yastigi Yandan arpmalarda yolcunun ggs kafesini korur
Aracin yan tarafinda koltuk altina yerlestirilen sensrler tarafindan tetiklenir
n yastiklardan bagimsiz alisir
27. Yan Hava Yastigi
28. Bas-Ggs Korumali Yan Hava Yastigi
29. arpisma PerdesiIC (Impact Curtain)
30. Dagitik KontrollDizginleme Sistemi
31. Bugne kadar ailan hava yastigi adedi : 3 milyon (%85i src yastigi)
Src iin %31, yan yolcu iin %27 koruma
Hava yastigi, bizzat lme de neden olmustur :
ne oturan ocuklar
Yastiga fazla yakin durmak Akilli Hava Yastigi (Smart SRS, i-SRS)
32. Yan yastik : 13 cm
Yolcu n yastigi : 25 cm
Src n yastigi : 50 cm
Koltuk geriye itilmeli ve arkaya yaslanmali Hava Yastigi Emniyet Mesafesi
33. Hava Yastigi Emniyet Mesafesi
34. -n yolcu- hava yastiginin SADECE gerektigi zaman sisirilmesi
1999 yilindan itibaren piyasaya srlmstr
Agirlik Sensr : n yolcu koltugunun altindaki sensr, 18 kg.in altindaki agirlikta hava yastigini devre disi birakir
PIR Dedektr : n yolcu koltuguna canli olmayan esya konmasi durumunda da hava yastiginin devre disi kalmasini saglar Akilli Hava Yastigi (Smart SRS, i-SRS)
35. ocuk Emniyet Koltugu(ISOFIX)
36. Sestesi Algilama Emniyet kemerini baglamayan ya da koltukta dzgn oturmayanlari fark etmeye yarar
n koltuk evresi taranarak yolcunun pozisyonu ve n panelden uzakligi saptanir
Yan hava yastigina da kumanda edilebilir
37. Kapasitif Algilama
38. Yastigin sisme hizini kontrol etme imkani sunar
Yavas arpmalarda atesleyiciler birbiri ardina (150 ms ara ile) tetiklenir
Hizli arpmalarda her iki atesleyici ayni anda tetiklenir
Yolcunun durumuna gre de seim yapabilir
2000 yilindan itibaren kullanima gemistir Iki Asamali Sisirme
39. Devrilme durumunda tavan ker, boyun zedelenmesi lmle sonulanir
Metal kafes, tavana destek olur Devrilme Korumasi ROPS (Roll-Over Protection System)
40. Ilk olarak Mercedes firmasi tarafindan gelistirilmistir
1999dan itibaren Volvo, BMW tarafindan kullanilmaya baslanmistir
zellikle st ailabilen aralar iin elzemdir
Bas hizasinda belli bir boslugun kalmasini saglar
Elektromekanik veya hidrolik tahrikli olabilir
Devrilme algilayicisi tarafindan tetiklenir
Emniyet kemeri takili olmalidir ! Otomatik Devrilme Korumasi
41. ubuk Devrilme Korumasi
42. Kafalik Devrilme Korumasi
43. 250/s dnme hizinda tetiklenir
Hava yastiklarina da kumanda edebilir Devrilme Algilayici
44. Hirsiz Koruma Sistemleri
45. Alarm Sistemi
46. Kodlu Kart Sistemi
47. Yakit Kilidi(Immobilizer)