Platentektoniek , aardbevingen en vulkanisme

1. Platentektoniek, aardbevingen en vulkanisme Landbouw in Europa

2. FOTO 1 1. Beschrijf precies wat je op de foto ziet? 3. Welk gevoel krijg je bij deze foto en waarom? 2. Wat denken of voelen de mensen op de foto volgens jou? 4. Waar op aarde is deze foto genomen volgens jou?

3. FOTO 2 1. Beschrijf precies wat je op de foto ziet? 3. Welk gevoel krijg je bij deze foto en waarom? 2. Wat denken of voelen de mensen op de foto volgens jou? 4. Waar op aarde is deze foto genomen volgens jou?

4. Wat is het verband tussen deze twee foto’s?

5. Wat is het verband tussen deze twee foto’s? Pingvellir - IJslandDeze plaats ligt op de scheiding van de Euraziatische en Noordamerikaanse aardplaat.Nergens ter wereld is de breuklijn zo goed zichtbaar als hier. Izmit – Turkije 17 augustus 1999  aardbeving met kracht van 7,2 op de schaal van Richter. 14.000 doden en tienduizenden gewonden waarvan sommige pas na een paar dagen onder het puin worden gehaald. Verband: beide plaatsen liggen langs plaatranden

6. FOTO 3 1. Beschrijf precies wat je op de foto ziet? 3. Welk gevoel krijg je bij deze foto en waarom? 2. Wat dacht of voelde de fotograaf toen hij deze foto nam? 4. Waar op aarde is deze foto genomen volgens jou?

7. FOTO 4 1. Beschrijf precies wat je op de foto ziet? 3. Welk gevoel krijg je bij deze foto en waarom? 2. Wat dacht of voelde het meisje op de foto volgens jou? 4. Waar op aarde is deze foto genomen volgens jou?

8. Wat is het verband tussen deze twee foto’s?

9. Wat is het verband tussen deze twee foto’s? Omayra Sanchez was één van de 25000 slachtoffers van de uitbarsting van de Nevado del Ruiz in Colombia (14 november 1985). Dit 13-jarig meisje zat klem drie dagen klem in water en beton. Deze foto is kort voor haar dood genomen en heeft veel ophef veroorzaakt in de wereld.

10. Platentektoniek, aardbevingen en vulkanisme Aan het eind van deze les kun je: • De oorzaken van plaattektoniek opnoemen; • De verschijnselen aardbeving en vulkanisme beschrijven; • Jouw gevoel in eigen woorden weergeven van gevolgen van natuurrampen als aardbevingen en vulkaanuitbarstingen; • Door goede samenwerking de werkvorm ‘viskom’ uitvoeren; • Van recente aardbevingen aantonen welke platen de oorzaak van de beving waren en om welk type plaatbeweging het ging;

11. Hoe is het mogelijk…

12. …dat de aarde zo tekeer gaat?!

13. Platentektoniek De platentektoniek zorgt voor verwoestende natuurkrachten. Platentektoniek is de motor achter: • Vulkanisme • Aardbevingen • Tsunami’s • Gebergtevorming • In deze les gaan we aandacht besteden aan vulkanisme en aardbevingen..

14. Wat is platentektoniek? De aardbol bestaat uit: • Binnenkern • Buitenkern • Mantel • Aardkorst De aardkorst drijft over het vloeibare magma in de mantel.

15. Van de aardkorst naar de kern

16. De aardkorst: het buitenste laagje

17. De platen van de aarde De aardkorst bestaat uit ongeveer 9 grote platen en meerdere kleine platen.

18. De aardbevingen van afgelopen week • http://earthquakes.tafoni.net/

19. De opbouw van de aarde • http://www.schooltv.nl/beeldbank/clippopup/20060208_opbouw01 (2’40 min)

20. Platentektoniek http://www.youtube.com/watch?v=GYVS_Yh6dTk&feature=player_embedded (1’141 min)

21. Drie typen plaatbewegingen: • Transform (platen schuiven langs elkaar) • Convergent (platen duiken onder elkaar) • Divergent (platen bewegen uit elkaar) • Transform:

22. Divergent (uit elkaar bewegen) Convergent (onder elkaar duiken)

23. Gevolgen van ’drijvende’ platen (1)

24. Gevolgen van ’drijvende’ platen (2)

25. Wat gebeurt er bij aardbevingen? • Twee platen schuiven langs elkaar heen of duiken onder elkaar • Snelheid: paar centimeter per jaar • Soms met grote schokken • De kracht die vrij komt bij schokken veroorzaakt aardbevingen • Hypocentrum: Het diepste punt in de aarde waar de aarbeving begin • Epicentrum: Het punt aan het aardoppervalk recht boven het hypocentrum (hier voel je de zwaarste schokken)

26. San Andreas breuk Soms is een breuklijn zichtbaar in het landschap. Zoals hier: De San Andreasbreuk in Californië: De grens tussen de Noord- Amerikaanse plaat en de Pacifische plaat Gemiddelde verschuiving: 5 a 6 cm per jaar

27. Wonen op een breuk is riskant...

28. De schaal van Richter • Deze schaal geeft de kracht van aardbevingen weer • Bij de allerlichtste trilling staat de schaal van Richter op 0 • Als de trilling tien keer zo zwaar is, krijgt deze het getal 1 en als hij weer 10 keer zo zwaar is getal 2

29. AardbevingenWaardoor ontstaan ze? • http://www.schooltv.nl/beeldbank/clippopup/20060208_aardbeving01 (2’04 min)

30. Waar ontstaan vulkanen?

31. Waar ontstaan vulkanen? (2)

32. Een vulkaan

33. Wat zijn de gevaren? Bij een uitbarsting komt naar buiten: • Gloeiend hete lava • Aswolk (grote verspreiding) • Giftige gassen en stoom • Vulkanische bommen

34. Het ontstaan van vulkanen en eilandenOp de grens van twee aardplaten • http://www.schooltv.nl/beeldbank/clippopup/20060208_vulkaan01 (3’10 min)

35. Afrikaanse Slenk

37. Thetyszee Niet meer bestaande oceaan. Overblijfselen zijn Middellandse Zee, Kaspische Zee, Zwarte Zee, Aralmeer