YANGIN GÜVENLİĞİ VE TABİİ AFETLERE MÜDAHALE

2. YANGIN GÜVENLİĞİ VETABİİ AFETLERE MÜDAHALE

3. İTFAİYE TEŞKİLLERİ Türkiye'de ilk itfaiye teşkili İstanbul'a aittir. 12 Mart 1579 yılında III. Murat İstanbul kadısına gönderdiği fermanda her evde bir fıçı su ve dam yüksekliğinde bir merdiven bulundurmasını emretmiştir. Personel, araç gereç ve teşkilat 1720 yılında kurulan Tulumbacı ocağı olmuştur. 1871 de büyük Beyoğlu yangınından sonra 1874 yılında bir itfaiye alayı kurulmuş bu alay 25 Eylül 1923 yılında Bakanlar Kurulu kararı ile İstanbul Belediyesine devredilmiş böylece ilk modern teşkilata geçilmiş oldu. Günümüzde belediye itfaiye teşkillerinin kuruluş ve işleyişleri 23 Ağustos 1985 tarih ve 18851 sayılı resmi gazetede yayınlanan "itfaiye teşkillerinin kuruluş, görev, eğitim ve denetim esaslarına dair yönetmelik" çerçevesinde yürütülmektedir. İTFAİYENİN GÖREVLERİ Esas görevleri: Yangın, su baskını, afet, eğitim, denetim vs. görevleri) Tali görevleri; a.Susuz semtlere su dağıtmak, b.Belediye sınırları içinde cadde, sokak, yeşil alan vs. sulamak, c. Encümence belirlenecek ücret karşılığında fosseptik ve su baskınları dışındaki suları boşaltmak,

4. YANMA VE YANGIN • Maddenin ısı ve oksijenle birleşmesi sonucu oluşan kimyasal bir olaydır. • YANMANIN KOŞULLARI • Yanma olayının oluşabilmesi için yanıcı madde, ısı ve oksijen'in bir arada • olması gerekmektedir. Bu olaya yangın üçgeni denir. • YANICI MADDELER • Katı haldeki yanıcı maddeler • Sıvı haldeki yanıcı maddeler • Gaz haldeki yanıcı maddeler • OKSİJEN • Oksijenin hava içerisindeki oranı % 21 dir. • Bir ateşin varlığını sürdürebilmesi için en az % 16 oranında oksijene gereksinmesi vardır. • ISI KAYNAKLARI • DOĞAL ISI KAYNAKLARI: Güneş, yıldırım, şimşek, volkan, • YAPAY ISI KAYNAKLAR: • a.Katı ısı kaynakları: Odun, kömür, ocak, soba vs. • b.Sıvı yakacaklı kaynaklar: benzin, gazyağı vs. • c.Gaz yakacaklı kaynaklar: LPG, doğalgaz vs. • d.Elektrik • e.Sürtünme • f.Patlayıcı maddeler

5. YANMANIN ÇEŞİTLERİ • Yavaş yanma • Hızlı yanma • Parlama-patlama şeklinde yanma • Kendi kendine yanma • YANMANIN ÜRÜNLERİ • Duman • Zehirli gazlar • Isı • Alev • YANGIN • Yararlanmak amacı ile yakılan ateş dışında oluşan ve denetlenemeyen yanma olayına yangın denir. Başka bir tanım olarak yangın; Katı, sıvı veya gaz maddelerin alevlenerek kontrolsüz yanmasıdır. • YANGININ SINIFLARI NELERDİR? • A sınıfı yangınlar • B sınıfı yangınlar • C sınıfı yangınlar • D sınıfı yangınlar

6. YANGININ ÇIKMA • NEDENLERİ • Talimatlara uymamak • Koruma önlemlerinin alınmaması • Bilgisizlik • İhmal • Sabotaj • Kazalar • Tabii afetler • Nükleer silahlar • Kaliteli malzeme kullanmama • A SINIFI YANGINLAR • Yanıcı katı maddeler; odun, kömür, kâğıt, ot, • dokumalar vb. yangınlarıdır. • B SINIFI YANGINLAR • Yanıcı sıvı maddeler; benzin, benzol, makine • yağları, yağlı boyalar, solvent vb. yangınlarıdır. • C SINIFI YANGINLAR • Yanıcı gaz maddeler; metan, propan, bütan, • Lpg, asetilen, doğalgaz,hidrojen vb. yangınlarıdır. • D SINIFI YANGINLAR • D türü yangın yanabilen hafif metaller; alüminyum, magnezyum, sodyum, potasyum, lityum ve bunların alaşımları ile karışımları yangınlarıdır. • YANGIN OLUŞUM SAFHALARI • Başlangıç safhası • Kararlı yanma safhası • İçten yanma safhası

7. YANGIN TÜRLERİLPG YANGINLARI Özellikleri. LPG gazı renksiz, kokusuz ve kaynama noktaları çok düşüktür. Basınç altında sıvı, basınç kalkınca gaz haline dönüşürler. Kullanım sahası: Evlerde, ticari ve endüstriyel alanda kullanılır. Çeşitleri: Sanayi tipi tüpler, ev tipi tüpler,Bütün önlemlere karşın tüpte gaz kaçağı olması durumunda aşağıdaki işlemler yapılmalıdır. Tüp vanası kapatılmalıdır. Elektrik açık ise açık, kapalı ise kapalı olmalıdır, (kıvılcım çıkaracak her hareketten kaçınılmalıdır) Kapı ve pencereler açılarak, yere çökmüş olan gaz kapı veya balkona doğru süpürülmelidir. İlgili bayisine haber verilmelidir. LPG yangınlarında ABC kimyevi toz içerikli yangın söndürme cihazları ile müdahale edilmelidir. Yangının ilk çıkışında LPG tüpü hemen ısınmayacağından patlama tehlikesi oluşmaz. YANGININ ÇIKMASINA ETKİ EDEN FAKTÖRLER 1. Bacalar 2. Sigara-kibrit 3. Kıvılcım 4. Elektrik 5. Benzin 6. Lpg-doğalgaz 7. Hayvanlar 8. Yıldırım 9. Güneş ışığı YANGIN YERİNDEKİ TEHLİKELER 1. Yangının gücü (dinamiği) 2. Yangın esnasındaki ısı dereceleri, 3. Yangının sıçraması (flash-over) 4. Uzun alevler 5. Oksijen ve hava 6. Tabii rüzgârlar 7. Yanıcı ve patlayıcı maddeler 8. Zehirli gazların yarattığı tehlikeler

8. Doğalgaz yangınlarının meydana gelmesi durumunda; • Vananın kapatılarak gaz akışının durdurulmalıdır. • İtfaiye, acil yardım kuruluşlarına ve genel kolluğa haber verilmelidir. • Yangına müdahale edilmelidir. • Yangın planlarına uygun olarak olay yeri tahliye edilmelidir. • Yaralılara ilk yardım yapılmalıdır. • Olay yerinin çevre emniyeti sağlanmalıdır. • AKARYAKIT YANGINLARI • Ham petrol sıvı halde iken yanmaz ancak buhar haline geçip hava ile belli bir oranda karıştıktan sonra yanabilir. Bir litre benzin buhar haline geçince 30 litre yanıcı buhar elde edilir. Akaryakıt buharları zehirlidir. • Akaryakıtların yanabilmesi için buhar haline gelerek hava ile karışması zorunludur. 100 İt. hava içinde 1–7 İt arasında akaryakıt buharı olan karışım yanıcı olur. • Akaryakıt yangınının oluşumu: • Açık kaplardaki akaryakıtın buharlaşarak çevreden ateş alması. • Temizlik nedeniyle benzin ve gazyağı gibi petrol ürünlerinin kullanılması sonucu oluşan buharların ateşleteması ile • Akaryakıt tanklarının temizlenme amacı ile kapaklarının açılması sonucu çevreye dağılan buharların ateşle teması, • Akaryakıt buharlarının bulunduğu yerlerde çalışan motorlardan çıkan kıvılcımlarla temas etmesi.

9. Akaryakıt yangınını söndürme Boğma prensibine göre yangın söndürülmelidir. Bu sistemde yanıcı madde ile havanın ilişkisi kesilmelidir. Su: Su akaryakıt yangınlarında pulverize şeklinde kullanılmalıdır. Karbondioksiti'!, kuru kimyevi tozlu ve halojenli maddeler kullanılır. Köpük: Akaryakıt yangınlarının söndürülmesinde en etkili söndürücü köpüktür. Kütlesi küçük kabarcıklar şeklinde olup, yanan maddenin üzerine 15–20 cm. kalınlıkta bir örtü oluşturarak yanan maddenin hava ile ilgisini keser. BACA YANGINLARI Mutfak aspiratörü ve bacalarda biriken is ve kurumlar zaman zaman tutuşur ve potansiyel yangın tehlikesi oluştururlar. Bu yangınlara baca yangınları denir. Kurum ve kurumun tuttuğu kimyasal gazlar zamanla baca çeperini daraltır. Daralan baca çeperlerinden dolayı soba tam olarak yanamaz. Yanma olmadığından çıkan duman bol miktarda zehirli gazlar zamanla bacada sıkışarak patlama şeklinde kurumla birlikte yanarlar. Patlamanın şiddetinden zayıf olan bacalar dağılarak alevlerin odalara dağılması ve bina yangınlarının çıkmasına sebep olur. Bacalar kullanılan yakıt maddesi ve kullanma sıklığı göz önüne alınarak belirli periyotlarla temizlenmelidir. Doğalgaz bacaları yılda bir, normal bacalar yılda iki, lokanta ve yemek fabrika bacaları ise 15 günde bir defa yetkili ve ehliyetli kişilere temizlettirilmelidir. Baca yangınları kolayca çatı yangınlarına, çatı yangınları da bina yangınlarına dönüşür. Bacada biriken kurumlar gaz çıkışını etkiler yanma verimini düşürür, Geri tepen dumandan yayılan karbon monoksit gazı zehirlenmeleri nedeniyle ölümler yaşanabilir.

10. ELEKTRİK YANGINLARI • Elektrikli cihazlar, trafo, sigorta panelleri, kablolar vs. de meydana gelen kısa devreler sonucunda oluşan yangınlara elektrik yangınları denir. • Elektrik yangınlarında sadece yangın etkisi altındaki hatların elektriği kesilmelidir. • Aydınlatmalar, asansör, su pompası, elektrikle çalışan makinelerin elektrik kesilmesi yönetimle görüşülmelidir. • Elektrik yangınlarında sarkan kablolara el sürülmemelidir. • Yangın bölgesinde iletken olabilecek su, demir kısımlara dokunulmaz. • Elektrikli cihazlar talimatlarına uygun olarak kullanılmalıdır. • Elektrik teçhizatı yetkili ve uzman personele periyodik olarak kontrol ettirilmelidir. • Uzatma kablolarıyla hatlara fazla elektrikli cihazları takarak yük artırılmamalıdır. • Sigortalar otomatik ve dirençleri en düşüğe ayarlanmalıdır. • Elektrikli makineler yetkisiz kişilere kullandırılmamalıdır. • Lüzumsuz yere ışıklar yakılmamalıdır. • Mesai saati sonrasında gereksiz lambalar kapatılmalıdır. • Farelere karşı önlem alınmalıdır. • Yere düşmüş hatların çevresi tehlikelidir (gerilim yayılma alanı). Bu yüzden yere düşmüş hatlara 10 metreden daha fazla personel yaklaştırılmamalıdır. • Elektrik yangınlarında kuru kimyevi toz ihtiva eden yangın söndürücüler kullanılmalıdır. Yüksek gerilim hatları devre dışı olup olmadığı bilinmeyen hatlar arasında şu mesafeler bırakılmalıdır: 30.000 V'luk gerilimlerde 2 metre 110.000 V'luk gerilimlerde 3 metre 220.000 V'luk gerilimlerde 4 metre 380.000 V'luk gerilimlerde 5 metre

11. ORMAN YANGINLARI • Çeşitli nedenlerle ormanlarda çıkan ve büyük ölçüde ormanları yok eden yangınlara orman yangınları denir. • ORMAN YANGINLARI ÜZERİNDE ETKİ EDEN FAKTÖRLER: • Ağaç türü • Ağacın yapısı • Yetiştiği yer • Ormanın seyrek ve sık oluşu ile saf ve karışık oluşu • Orman alanının genişliği • Mevsim ve hava durumları • Orman yangınlarının çeşitleri • 1.Örtülü yangınlar: Örtülü yangınları toprağı örten ot, funda, yaprak, dal, kütük, ibre, yosun, çalı ve devriklerin yanması ile meydana gelir. Yangınların % 80'i örtülü yangınlardır. • 2.Tepe Yangınları: Örtülü yangınlarına zamanında müdahale edilmezse tepe yangınına dönüşür. Sık ormanlıkta görülür, söndürülmesi zordur. Yangınların % 10'u tepe yangını şeklinde meydana gelir. • 3.Gövde yangını: Ağaçlardaki balları almak için ateş ve tütsü yakılması sonucu ağaçların gövdelerinde meydana gelir, zamanında söndürülmezse tepe yangını veya örtü yangınına sebebiyet verebilir. Orman yangınlarının % 5 ni oluşturmaktadır. • ORMAN YANGINLARININ NEDENLERİ: • Avcılar :%4 • Lokomotiflerin veya fabrika bacalarından çıkan kıvılcımlar: %8 • Dikkatsizlik, tedbirsizlik, ihmal ve bilgisizlik: % 39 • Kasıtlı olarak : %41 • Diğer sebeplerden %8

12. ORMAN YANGINLARININ SÖNDÜRÜLME USÛLLERİ • Örtülü yangınların söndürülmesi: Henüz çıkmış bir örtü yangın 3-5 kişi tarafından kolayca söndürülebilir. Yandan müdahale yapılırken söndürücüler yangının her iki tarafından ve birbirlerinden 5-10 adım aralıklarla dizilerek örtü yangınını çırpmak ve süpürmek suretiyle ateşi daraltarak söndürürler. • 2. Tepe yangınların söndürülmesi: Tepe yangını tehlikeli bir yangındır. Tepe yangınını söndürmek için rüzgaristikametinde ateşin ilerlediği tarafta ve yan taraflarda ayırma şeritleri açılır. Emniyet şeritleri açılırken ormandaki tabiiengellerden yararlanılmalıdır. Emniyet şeridi arkasında yangın söndürücüler hazır bekler ve sıçrayan ateşleri anındasöndürürler. • 3. Gövde yangınların söndürülmesi: Tek tek yanan ağaçların gövdelerindeki kovuklara toprak doldurularak ateşinhava ile teması kesilir ve yangın söndürülür veya ağaç gövdeden kesilerek devrilir ve yerde söndürme yapılır. • Bir orman yangını söndürmek için balta, kazma, kürek, testere, tırmık, sürt • pompası, seyyar su tankları, motopomplar, arozözler, uçak ve helikopterler • kullanılır.

13. ORMAN YANGINLARINA KARŞI ALINACAK TEDBİRLER, • Yasalara ağır ceza tedbirleri konmalıdır. • Halkın bu konuda eğitimine önem verilidir? • Yangın gözetleme ve ihbar kulelerinin adedi arttırılmalıdır. • Motorlu ve seyyar söndürme ekiplerinin adedi arttırılmalıdır. • Yangın emniyet yolları açılmalıdır. • 0rmanlar bölümlere ayrılmalıdır. • 0rmanda kesimler iyi yapılmalıdır. • ARAÇ YANGINLARI • Araç yangınına müdahalede uygulanan temel prosedür önce aracın çevresindeki ya da altındaki yangını söndürmek ve daha sonra aracın içindeki yangına müdahale etmektir. • ARAÇ YANGINLARININ SEBEPLERİ • Elektrik kontağı, • Akaryakıt kaçağı, • Lastiklerin yanması, • Kayışların ısınması, • Egzoz yanması, • Karbüratörün yanması, • İhmal, • Bilgisizlik

14. ARAÇ YANGININDA • Önce kontak kapatılır. • Yangın söndürme cihazı yerinden alınır, kaput açılmadan motorun altına önüne ve kaputa sıkılır. • Daha sonra motor kaputu açılır ve motora yangın söndürme maddesi püskürtülür. • Kaput kapatılarak tekrar motorun altına önüne sıkılır. • Kaput tekrar açılır ve motora iyice püskürtülerek yangın söndürülür. • Soğumamış motorun tekrar alevlenmemesi için alevler söndükten sonra 2-3 dakika daha yangın söndürme maddesi püskürtülmeye devam edilir. • KAZA NETİCESİNDE OLUŞAN ARAÇ YANGININDA • Sürücü yerinde değilse olayı gören şahıs tarafından aracın kontağı kapatılır, • Sızan yakıtların tutuşmaması için akü devreden çıkarılır, yangını müdahale edilir • Başka bir kazaya sebebiyet vermemek için emniyet tedbirleri alınır, • Dengesi bozulmuş bir araç ise dengelenir ve sabitlenir, • Olay yerinden insanlar uzaklaştırılır. BİNA YANGINLARI Binalarda oluşan yangınlar genel olarak ahşap yangınlarıdır. Binalarda ortaya çıkan yangınların sebebi; çöp veya kağıt kutusunun tutuşması, elektrik kontağı, soba, baca, doğalgaz, tüp gibi etkenlerdir. Genel olarak ahşap yangınlarını her türlü söndürme vasıtası ve söndürme cihazları ile söndürülebilir. (Su, CO2, kuru kimyevi toz gibi). Bu tür yangınları söndürmek için ısı dereceleri düşürülür. Isı düşürerek söndürme vasıtası sudur. Bina içinde bulunan ve su temas ettiğinde zarar görecek gizli ve değerli evrakların bulunduğu yerlerde (arşiv gibi) çıkan yangınları söndürmede ıslanmadan dolayı çok zarar vermemek için karbondioksit veya kuru kimyevi toz kullanılmalıdır.

15. YANGIN SÖNDÜRÜCÜ MADDELER VE YANGIN SÖNDÜRME İLKELERİ • SÖNDÜRME YÖNTEMLERİ • Islak söndürme (su): 1 Kg. Su buharlaştığında çevresinden 539 Kg/Kal değerinde ısı almaktadır. Ayrıca subuharlaşması sırasında 1,7 defa artan hacmi eşit miktardaki havayı yangın ortamından uzaklaştırır. • Kuru söndürme: Yanan cismin üzerine halı, kilim, yorgan, branda atarak, yanan cisimlerin hava ile temasıkesilerek yangın söndürülür. • SÖNDÜRÜCÜ MADDELER • 1. SU: Serinletici, kapatıcı, akıcı, karıştırıcı, yayıcı özelliklere sahip bir maddedir. Isıyı emerek buharlaşır ve hacimce genişler. Oksijen ağır olduğu için yanıcı maddenin üstünü ve çevresini kaplar. Yangında suyun; • Soğutucu özelliği (0,35 mm.lik damlalar halinde ateşe tatbik edilmesi söndürücü vasfını artırır) • Kaplama-Boğma özelliği (stim meydana getirerek havayı kovar, ateşi oksijensiz bırakır) • Emülsiyon-Söndürücü özelliği

16. Karbondioksit (CO2): Akaryakıt ve elektrik yangınlarında kullanılır. Tüp içerisinde sıvı halde bulunur. Havadan 1,5 kat ağır olduğundan yangının üzerini kaplar, havayı kovar oksijensiz bırakarak boğma yoluyla yangını söndürür.Boğucu olduğundan %9'un üzerinde boğulmalara, %20'ye yükselmesi ölümlere neden olabilir. Akaryakıt ve metalyangınlarında kullanılmaz. • Kuru kimyevi toz: B ve C sınıfı yangınlar için kullanılan tozlar, sodyum bikarbonat asıllı tozlardır. A,B,C sınıfıyangınlarda kullanılan tozlar ise Amonyum Fosfat asıllı bileşiklerden meydana gelir. Kuru kimyevi tozların; • Yangını söndürücü özelliği (ateşi boğarak söndürürler) • Yangını soğutucu özelliği (ateşe püskürtüldüklerinde sıcaklığın bir kısmını emerler) • Aleve kalkan olma özelliği (Yanıcı madde ile alev arasında toz bulutu meydana getirerek yanıcı maddeyialevden korur). • Zincirleme yanma olayını engelleme özelliği (yanmayı sağlayan maddelerin birbiri ile reaksiyonunu önleler,yanma zincirinin oluşmasına mani olur. Bu kuru kimyevi tozların en etkili özelliğidir.

17. Köpük (FOAM): FOAM kimyasal bileşiktir. Basınçlı su ile karıştığında, karışım köpük yapıcıdan tazyiklegeçerken hava ile karışır ve köpüğü meydana getirir. Köpük, yangın yüzeyini battaniye gibi tamamen kaplar, hava ileteması keser, ayrıca soğutma özelliği vardır. Köpük, rafine, kimyasal madde yangınları, akaryakıt ürün yangınları,hava alanları, uçak hangarlarındaki yangınlarda kullanılır. • Holejenli hidrokarbonlar: Ozon tabakasına zarar verdiği için 1995'te Sanayi Bakanlığınca önce yasaklanmış • 1997 yılında tekrar Bakanlık talimatıyla kullanılmaya başlanmıştır. • Özelliği; • Bilgi işlem merkezleri, telekomünikasyon merkezleri gibi hassas cihazların korunmasında kullanılır. • İz ve leke bırakmaz, malzemeye zarar vermez, • 2.4.6.12 Kg. portatif ve sprink sisteminde kullanılır. • Temiz ve renksizdir, iletken değildir, atık bırakmaz, uçucu özelliğe sahiptir.

18. YANGIN SINIFLARINA GÖRE SÖNDÜRÜCÜ MADDELER A sınıfı yangınlarda yanıcı madde, su kullanılmak suretiyle su püskürtücü cihazlar ve kuru kimyasal tozlu cihazlarla soğutularak söndürülür. B sınıfı yangınlar, yanıcı maddelerin üzeri kum, toprak, köpüklü karbonhirdartlı ve kuru kimyasal tozlu maddelerle örtülüp oksijenle temasının kesilmesi suretiyle söndürülür. C sınıfı yangınlarda gazın irtibatını kesmek suretiyle kuru kimyevi toz halon kullanılarak söndürülür. D sınıfı yangınlarda kimyasal reaksiyonla söndürülür. Kuru kimyevi tozlu cihazlar kullanılır.

19. YANGIN SÖNDÜRME CİHAZLARI Yangın söndürmede esas, başlangıçta ilk gören kişinin yangına müdahale etmesidir. Bunu sağlayabilmek için yanan maddenin cinsine uygun söndürme maddeleri içeren portatif yangın söndürme cihazları kullanılmaktadır. Yangın söndürme cihazlarının etkileri çeşitlidir. Bu etkiler cihazın soğutarak, havayı keserek, oksijeni azaltarak reaksiyon sonucu yangın söndürücü özelliklerinden ileri gelmektedir. YSC'Ierin dağıtımı: Her bağımsız bölüm için bir adet olmak üzere, her 200 m2Tık taban alanı için bir adet ilave edilmelidir. Çok katlı yüksek binalar ve endüstriyel yapılarda her 100 m2 için bir adet 6 Kg.lık yangın söndürücü bulundurulur. Motorlu araçlar için: Oturma yeri 14 kişiye kadar olan otobüslerde 6 Kg.lık bir adet YSC, tehlikeli madde taşıyan araçlar ile oturma yeri 14 ve fazlası araçlarda 6 Kg.lıklardan 2 adet YSC bulundurulması zorunludur. Binek araçları için 2 Kg.lık YSC bulundurulur.

20. YANGIN SÖNDÜRME CİHAZLARININ TESİS VE BİNALARA YERLEŞTİRİLMESİ YSC'Ierin bina ve tesis içerisinde yerleştirilmesinde göz önünde de bulundurulacak hususlar; • LYSC'Ier konulacağı yerler yangın çeşidine uygun olmalı, • YSC'Iere çabuk ulaşılmalı, • YSC'Ierin yerleri hiç değiştirilmeme^ • YSC'Ier duvarda ise 150 cm. yüksekte olmalı, • YSC'ler yangın çıkması otâsılığı olan yerin yakınında konulmalıdır. • YSC'LERİN KULLANIMI VE BAKIMI • 1. Köpüklü cihazlar (minimaks tipi): A ve B sınıfı yangınlarda kullanılırlar. Elektrik kesilmeden kullanılmazlar. İç ve dış kaptaki kimyasal madde birleşerek köpük meydana gelir. +4+50 0C arasına kullanılır. • Kullanılması: Cihaz yerinden alınır, tutacak yerinden tutularak yangın yerine götürülür, ters çevrilerek yere vurulur, mümkünse ters tutularak köpüğün daha iyi çıkması sağlanır. • Kontrolleri: • Aylık kontrol: Genel durumu gözden geçirilir, püskürtme memesi ve lansının tıkalı olup olmadığı kontrol edilir. • 6 aylık kontrol: Cihazın kapağı açılarak kimyasal maddenin yeterliliği kontrol edilir. • 1 yıllık kontrol: Cihaz yangın deneyine tabi tutularak boşaltılır, yeniden doldurulur, kapak contaları yenilenir, • 5 yıllık kontrol: Su basınç testine tabi tutulur.

21. 2. CO2 YSC'Ier: Renksiz, kokusuz havadan ağır bir gazdır. 6,12, 30 Kg.(arabalı) olanları vardır. • Kullanılması: Emniyet pimi çıkarılır, lansi yerinden çıkarılır, valf açılır veya sola çevrilir, rüzgâr arkaya alınarak en yakın yerden ateşin dibine tatbik edilir, cihazın paslanmasını önlemek için bir miktar gaz cihazın içerisine bırakılır. • Kontrolü: • Aylık kontrol: Cihazın genel durumu gözden geçirilir, pimi, mührü olmayan cihazlar tartılmalıdır. • Altı aylık kontrol: Cihazlar tartılarak dolu oldukları saptanmalıdır. • On iki yıllık kontrol: Tüp 12 yılda bir boşaltılarak su basınç testine tabi tutulur. • 3.Kuru kimyevi tozlu cihazlar: A,B,C yangınlarına karşı etkili bir şekilde kullanılır. Yangına 2–7 m. Mesafeden sıkıldığından etkili olur. Yangınlarda usu ile birlikte kullanılmamalıdır. Püskürtmeyi karbondioksitten başka Azot gazı da sağlamaktadır. • 1, 6,12, 25, 30,100, 250 Kg. çeşitleri vardır. • Kullanılması: Cihaz bulunduğu yerden alınır, ters-düz yapılır, rüzgâr arkaya gelecek şekilde, tetik hortumla birlikte ateşe yöneltilir, tetiğe basılır, ateşin dibine ve ileriye doğru püskürtülür, ateş söndürülür. • Kontrolü: • Aylık kontrol: Cihazın genel durumu gözden geçirilip, pimi, mührü, boyası, nem izi, hortumu, lans ve tetik sağlam olup olmadığı kontrol edilir. • Altı aylık kontrol: Aylık kontrole ilaveten cihaz tartılarak kontrol edilir. • Bir yıllık kontrol: Altı aylık kontrole ilaveten cihaz kapağı açılarak içindeki toz kontrol edilir. • On yıllık kontrol: Cihaz her on yılda bir boşaltılarak su basınç testine tabi tutulur.

22. YANGIN SÖNDÜRME PRENSİPLERİ • Soğutarak söndürme • Havayı kesme • Yanıcı maddeyi ortadan kaldırma • Zincirleme reaksiyonun önlenmesi • Soğutarak söndürme: • Su ile soğutma • Yanıcı maddeyi dağıtma • Kuvvetli üfleme • Havayı kesme: • Örtme • Boğma • Oksijeni azaltma • Yanıcı maddeyi ortadan kaldırma: • Yanıcı maddeyi ısıdan ayırmak • Ara boşluğu meydana getirmek • YANGIN ÖNLEYİCİ TEDBİRLER • İnşası bakımından önleyici tedbirler, • Tesisat bakımından Önleyici tedbirler • a.Sabit tesisler, • b.Yangın ihbar tesisleri, • c.Yangın söndürme sistemleri, • Kullanma bakımından önleyici tedbirler, • Diğer tedbirler

23. İNŞA BAKIMINDAN ÖNLEYİCİ TEDBİRLER • İnşaat ve dekorasyon malzemeleri, • Bacaların inşa durumu (baca ahşaptan 10–15 cm. uzaktan geçirilmeli) • Yangın bölme duvarı (ahşap çatılarda), • Asansör motor daireleri ve havalandırma bacaları (çatı dışına çıkarılmalıdır) • Bacaya yakın yapılan kapı ve pencere söveleri • Yangına hassas yerlerin ayrılması (mutfak, depo vs,) • Yanmaz boya veya maddelerle kolay yanıcı maddelerin üzerlerinin boyanması, • Yangın merdivenleri • TESİSAT BAKIMINDAN ÖNLEYİCİ TEDBİRLER • Elektrik tesisatı bakımından, • Su tesisatı bakımından, • Havagazı tesisatı bakımından, • Kalorifer teçhizatı bakımından, • Paratoner tesisatı bakımından, • Drenajlar bakımından, • Yangın ihbar sistemleri bakımından • a.Mekanik sistemler, • b.Otomatik sistemler • 8.Yangın söndürme sistemleri bakımından • a.Otomatik sabit yangın söndürme sistemleri, • b.Yağmurlama (sprinkler) sistemi, • c.Köpüklü söndürme sistemi • d.Kuru tozlu söndürme sistemi, • e.Co2 gazlı söndürme sistemi, • f.Halon gazlı söndürme sistemi

24. KULLANMA BAKIMINDAN ÖNLEYİCİ TEDBİRLER • Soba bacaları en az 2 ayda bir, kalorifer ve mutfak bacaları ise ayda bir kere kontrol edilerek temizlenmelidir. • Çatılar temiz ve kapakları kapalı olmalıdır. • Sobalar yanma olasılığı olan maddelere 20-25 cm. olmalı soba altları 10 cm. yüksekliğinde çinko veya tablakonmalıdır. • Linyit kömür yığınları taban çapı en çok 3m, yüksekliği 1,5 m. Yığınlar arası 0,50 cm. olmalıdır. • Büyük linyit stok yığınlarının üst kısmından derinliği 4m. Delikli 15 cm. kalınlığında kalaslardan yapılmışbacalar olmalıdır. • Açık alandaki kömür yığınları en çok 4 m. Yükseklik, 2 m. Genişlik, 1–1,5 m. Aralıklarla istiflenmelidir. • Elektrik cihazlarında topraklama yapılmalıdır. • Gerekli ikaz işaretleri her yere konulmalıdır • DİĞER ÖNLEYİCİ TEDBİRLER • Yasal tedbirler: • Eğitim tedbirleri ve denetimler; • a. Halkın eğitimi, • b. Okullarda eğitim, • c. Çalışan personelin eğitimi, • d. Ekiplerin eğitimi

25. YANGINDAN KORUNMA VE YANGIN GÜVENLİĞİ ÖNLEMLERİ • Binalarda yangın planı yapılmalı. • Toplu yaşam mekânlarında gece tahliye planı hazırlanmalı. • Binalarda yangından konuma ve yangın güvenliği ile ilgili bulunması gereken; araç, gereç ve malzemetamamlanmalı, bu ekipmanların zamanında kontrolleri yapılmalıdır • Eğitici çalışmalara öncelik verilmelidir. • Bireyler yangından korunma ve • Yangın güvenliği konularında bilgilendirilmeli. • Binalarda bulunan yangın merdiveni ile çıkış -kaçış yolları gösterilmeli. • Bireylere yangın söndürme tüplerinin kullanılması öğretilmeli. • Binalarda yılda en az iki kez yangın tahliye tatbikatları yapılmalı. • İtfaiye ve sivil savunma teşkilatlarıyla birlikte her yıl uygulamalı yangın tatbikatı yapılmalı. • Binalarda yangından korunma ve yangın güvenliği ile ilgili eğitici, bilgilendirici afişler aşılmalı ve yangınköşeleri düzenlenmeli. • Elektrik tesisatını gösterir elektrik planı, camlı bir pano elektrik sayacı yanında bulundurulması sağlanmalı. • Elektrik sistemlerinde TSE standartlarına • Uygun otomatik sigortaların kullanılması sağlanmalı.

26. Belirlenen yerler dışında elektrik sobası, elektrik ocağı ve ütü vb. Gibi elektrikli aletlerin kullanılmamasısağlanmalı. Elektrik tesisatının yetkili teknik elemanlarca yılda en az bir kez kontrol edilmesi sağlanmalı. • Kullanılacak elektrikli cihazların güçlerini elektrik tesisat projesine uygun olarak seçildiği kontrol edilmeli. • Binaların tamamının veya ayrı ayrı bölümlerinin elektriğini lüzumu halinde kesebilecek ve yangın tehlikesindekalmayacak bir alanda elektrik ana şebeke panosu tesis edilmeli. • Bacalar her yıl soba ve kaloriferler yanmaya başlamadan itfaiye'ye temizlettirilmeli. • Binalarında, atölye vb. Gibi yerlerde elektrik şebekelerinin kullanılacak araç veya gereçlerin güçlerine göredeğerlendirilerek planlanması sağlanmalı. • Yangın çıkışlarının ana kapıları her zaman dışarı doğru açılmalıdır. • Yangın çıkış kapıları asla kilit altına alınmamalı, kapının içeriden gelenin kolayca açabileceği bariyer tertibatıkolu olmalı, vücutla bile açılabilmelidir. • Yangın çıkış kapılarının önüne çıkışı engelleyecek herhangi bir şey konulmamalıdır. • Kaçış yollarının aydınlatılması iyi olmalıdır. • Kaçış yolları, çıkış kapıları ile direkt ilişkili olmalı ve bu yol üzerinde kaçışı engelleyici bir engelbulunmamalıdır.

27. Kaçış yollarını gösterir işaretler tam olmalıdır • İki kat ve daha yüksek binalara sahip yangın merdiveni tesis edilmelidir. • Arşiv odaları tercihen bina dışında olmalıdır. • Kıymetli eşyaların durduğu odalarla, idareci odaları dışındaki pencerelere demir parmaklıklarla korumayapılmamalıdır. Demir parmaklıklar yapılacaksa içeriden dışarıya açılabilmelidir. • Binaların çatıya açılan kapıları kapalı tutulmalı, buralarda yanıcı, patlayıcı maddeler depolanmamalıdır. • Yıldırım tehlikesine karşı paratoner tesis edilmelidir. • Binalarda her katta, her büyük laboratuarda, kalorifer dairesinde yangın hortum dolapları tesis edilmelidir. • Binalarda yeteri kadar elde taşınabilir yangın söndürücü bulundurulmalı ve uygun yerlere yerleştirilmelidir. • Binaların temizliğine ve atıkların güvenli alanlara ulaştırılmasına gereken önem verilmelidir. • Laboratuar ve kantinlerde, elektrik ve gazla çalışan bütün cihazların vana ve şalterleri kullanımından sonrakapatılmalıdır. • Binaların kömür ve sıvı yakıt depoları tercihen bina dışında tesis edilmeli, kaloriferli okullarda kömürdeposunda havalandırma sağlanmalıdır. • Doğalgazla ısıtılan binalarda gaz kaçaklarını haber veren ikaz sistemi tesis edilmelidir.

28. BİNALARDA YANGIN ÇIKTIĞINDA YAPILMASI GEREKENLER • Yangını gören kişi varsa yangın ihbar düğmesine basarak, zil çalarak veya bağırarak yangını duyurmalı. • Telaşlanmadan, kargaşaya yol açmadan yangın merdiveni ve çıkış -kaçış yolları kullanılarak tahliyesağlamalı. • Kişiler önceden tespit edilen toplanma bölgelerinde görevliler • Nezaretinde toplanmalı. • Görevliler toplanma bölgesinde yoklama yaparak mevcudunun tam olup olmadığını tespit etmeli. • Eksik var ise; görevliler bu durumu gerekçesiyle beraber yetkililere bildirmeli. • İtfaiye personeli olay mahalline gelince binanın durumu ve yangın hakkında bilgi verilmeli. • İdare tarafından kişi yakınlarına yangın ve kişiler hakkında bilgi • Verilmeli. • Yangını büyüklüğü ve yayılma şekline göre binada kurulu bulunan diğer yangından korunma ekipleri (ilkyardım kurtarma, koruma) olaya müdahale etmeli.

29. ACİL DURUM PLANI VE EKİPLER • Yapı bina tesis ve işletmelerde yangın güvenliğinden kamu kurum ve kuruluşları ile özel kuruluşlarda en büyük amir, diğer bina ve işletmelerde sahip ve yöneticileri sorumludur. Çalışma saatleri içerisinde her katta yangın sorumluları seçilir. • Sorumlu çalışma saatinin başından sonuna kadar sorumlu olduğu bölümde yangına karşı korunma önlemlerini kontrol etmek ve aldırmakla yükümlüdür. Kamu binalarında bir gece bekçisi veya bir güvenlik görevlisi bulundurulması zorunludur. • Bina sahipleri ve yöneticileri yangına müdahale için gerekli malzemeleri bulundurmakla yükümlüdürler. 50 ve daha fazla insan bulunan her türlü yapı bina tesis ve işletmelerde yangın ekipleri oluşturulması zorunludur. • BİNALARDA KURULACAK YANGINDAN KORUNMA EKİPLERİ • Söndürme ekibi • Kurtarma ekibi • Koruma ekibi • İlkyardım ekibi • Söndürme ve kurtarma ekipleri en az üçer koruma ve ilk yardım ekipleri ise en az ikişer kişiden oluşmalıdır. Her ekipte bir ekip başı bulunmalıdır. • Başta güvenlik personeli olmak üzere binadaki bütün görevliler yangın söndürme alet ve edevatının nasıl kullanılacağını ve itfaiyeye nasıl haber vereceklerini bilmelidirler.

30. EKİPLERİN GÖREVLERİ Söndürme ekibi: Binada çıkacak yangına hemen müdahale ederek genişlemesini mani olur. Kurtarma ekibi: Yangın anında cam ve mal güvenliği işlemlerini yürütür. Koruma ekibi: Kurtarma ekibince kurtarılan eşya ve evrakı korumak, panik ve kargaşayı önler. İlkyardım ekibi: Hasta ve yaralıları müdahale eder. BİNALARDA DÂHİLİ SÖNDÜRME, ALGILAM VE TAHLİYE SİSTEMLERİ Binaların yangın söndürme algılama ve tahliye projeleri tesisat projelerinden ayrı olarak hazırlanır. Projeler belediye ve mücavir alan sınırları içerisinde belediyeler, belediye sınırları dışında ise valilikler tarafından onaylanmak şartıyla uygulanır. Binalar insanların kaçışını sağlayacak acil çıkışlarla donatılır. Çıkış yolları aydınlatılır, levhalarla işaretlenir. Binalarda yangını haber verecek yangın alarm sistemi kurulur. Yangın algılama sistemlerinin alarm fonksiyonları en az 24 saat yerine getirebilmelidir. Algılama durumunda bunu 30 dakika süreyle yerine getirebilecek şekilde teçhiz edilmelidir. Acil durum aydınlatmaları yapılmalıdır. YANGIN DOLAPLARI Kapalı kullanım alanı 2.000 m2 den büyük olan bütün binalar 1.000 m2 den büyük imalathane ve atölyelere yangın dolaplarının yaptırılması zorunludur. Yangın dolapları her katta ve yangın duvarlarıyla ayrılmış her bölümde aralarında 30m. Den fazla olmayacak şekilde düzenlenmelidir. YANGIN DOLAPLARI MALZAMELERİ Yangın söndürme dolabında bir adet yangın söndürücü 6. Kg.lık, yangın musluğu, yangın söndürme hortumu (30 m), lans, rekor bulunması gerekmektedir.

31. DOĞAL AFETLER AFET NEDİR? • Genel olarak insan için fiziksel, ekonomik ve sosyal kayıplar meydana getiren, normal yaşam ve insan faaliyetlerini durdurarak veya kesintiye uğratarak toplulukları etkileyen doğal, teknolojik ve insan kökenli olaylara AFET denilmektedir. • Doğal afetleri önlemek her zaman mümkün olmamaktadır. Ancak hiçbir afet ÖNLENEMEZ veya ETKİLERİ AZALTILAMAZ diye düşünülmemelidir. • DOĞAL AFET NEDİR? • Yerleşim, üretim, alt yapı, ulaşım, haberleşme gibi genel hayatın zorunlu vasıtalarını ve akışını bozacak ölçüde aniden ve belirli bir süreç içerisinde meydana gelen doğal yer ve hava hareketleridir. • AFET BÖLGESİ? • Doğal afetin olumsuz sonuçlarından ciddi • boyutlarda etkilenen ve yetkililerce acil yardıma • ihtiyaç duyulduğuna "AFET BÖLGESİ“ilan edilmesi şartı aranmaksızın doğal olarak ortaya çıkan bölgelerdir. • AFET ÇEŞİTLERİ • Doğal afetler: Deprem, su baskını, kaya düşmesi, toprak kayması, çığ, kuraklık, fırtına-kasırga-tayfun-tornada-hortum, volkan patlaması, tusunami, hava-su-çevre kirliliği. • Teknolojik afetler: Baraj patlaması, sınaî kazalar, • İnsan kökenli afetler: Yangın, hava-su-çevre kirlenmesi, ulaşım kazaları • ÖZELLİKLERİ VE SONUÇLARI • Çeşitli güç ve genişlikte olurlar. • Alt yapıyı bozarlar, • Şok tesiri yaratırlar, • Ölüm, sakatlık ve öksüz kalma gibi sonuçlar doğururlar, • Bulaşıcı ve salgın hastalıkların çıkmasını neden olurlar, • Yörenin ekonomik yapısını bozarlar, • Devletin planladığı yatırımları geciktirirler.

32. DEPREM NEDİR? • Yer kabuğunun derin katmanlarının kırılıp yer değiştirmesi ya da yanardağların püskürme durumuna geçmesi nedeniyle oluşan sarsıntılardır. • DEPREMDEN ÖNCE ALINACAK TEDBİRLER NELERDİR? • Acil durum planı yapılmalıdır. • Ağır beyaz eşya, mobilya duvara monte edilmelidir. • YSC'Ier hazır bulundurulmalı, aile fertlerine kullanımı öğretilmelidir. • İlkyardım bilgilerini tazelenmeli çantanız hazırlanmalıdır. • Ev ve iş yerinizi DASK yaptırınız. • Önemli eşyalarınızı alıp çıkacak şekilde hazırlanmalıdır. • Bulunulan mekânlarda deprem anında neler yapılması düşünülmelidir. • Alternatif buluşma yeri belirlenmelidir. • Kurutulmuş, bozulmayan yiyecek ve su bulundurulmalıdır. • EI radyosu, el feneri, telefon kartı bulundurulmalıdır. • Aile üyelerine doğalgaz, su elektrik şartel ve vanalarının yerini, açılıp kapatılmaları öğretilmelidir. • Evinizde yaşam üçgeni alanları oluşturulmalı, belirlenmeli, uygulama yapılmalıdır. • Kıymetli evraklar (tapu, pasaport, nüfus cüzdanı vs), faturalar noterden onaylı yanınızda muhafaza edecekşekilde tedbir alınmalıdır.

33. DEPREM ESNASINDA ALINACAK TEDBİRLER NELERDİR? • Eğer 10–15 saniyede binayı terk etme olanağı bulunmuyorsa, kesinlikle oradan oraya koşmayın ve ayaktadurmayın. • Merdivenlerden, merdiven boşluklarından uzak durun, asansör kullanmayın. • Bir yaşam üçgeni alanı yaratın. Para kasaları, buzdolabı, çamaşır ve bulaşık makinesi gibi nesnelerin yanımyatın ve cenin pozisyonu alın. Herhangi bir yıkılma anında bu nesneler belki ezilecek ama yok olmayacaktır • Mutfak ve banyolar en uygun korunma mekânlarıdır. Çünkü enkaz altında kalındığı takdirde bu bölümde hemyaşam üçgeni alanı yaratabileceğiniz unsurlar vardır, hem de patlayan borulardan sızan su içilebilir. • Açık alanlara gitmeye çalışınız. Elektrik telefon ve yüksek gerilim tel ve direklerden, bacalar, çatı altı, anıkule, yüksek bina ve duvarlardan uzak durunuz • Deprem sırasında bir arabada bulunuyorsanız geçitlerden, köprülerden uzakta bir yerde arabanızı durdurunuzve sarsıntı geçinceye kadar içinde çıkmayınız. • Deprem sırasında okulda iseniz; sıraların aralarındaki boşluklara girerek cenin pozisyonunu alın. Eğearalarda boşluklar yoksa sıraların önlerine veya yanlarına geçerek cenin pozisyonunu alınız.

34. BİNA İÇERİSİNDE ALINACAK TEDBİRLER NELERDİR? • Kesinlikle panik yapmamalıyız. Sabitlenmemiş dolap, raf, pencere vb. eşyalardan uzak durmalıyız. Varsa sandalyelerle desteklenmiş masa altına veya dolgun ve hacimli koltuk, kanepe, içi dolu sandık gibi korum* sağlayabilecek eşya yanına çömelmeli veya uzanmalıyız. Başımızı iki elimizin arasında alarak veya bir koruyucu (yastık, kitap vb) malzeme ile korumalıyız. Sarsıntı geçene dek beklemeliyiz. • Tekerlekli sandalyede isek tekerlekleri kilitleyerek başımızı ve boynumuzu korumaya almalıyız. • Mutfak, imalathane, laboratuar gibi iş aletlerinin bulunduğu yerlerde; ocak, fırın ve bu gibi cihazlar kapatmalıyız. Dökülebilecek malzeme ve maddelerden uzaklaşmalıyız. Birinci maddede belirtildiği şekilde kendimiz korumalıyız.

35. BİNA İÇERİSİNDE ALINACAK TEDBİRLER NELERDİR? • Sarsıntı geçtikten sonra elektrik, gaz ve su vanalarını kapatmalıyız. Soba ve ısıtıcıları söndürmeliyiz • Merdiven, balkon, koridor ve geniş sahanlı yerlerden, kolonlardan ve pencerelerden uzaklaşmalıyız. • Kesinlikle asansör kullanmamalıyız. Asansörde isek kat çıkış düğmesine basarak asansörü terk etmeliyiz. • Enerji hatlarından, diğer binalardan ve duvar diplerinden uzaklaşmalıyız. Açık arazide çömelerek etraftan gelen tehlikelere karşı hazırlıklı olmalıyız. • Deniz kıyısından uzaklaşmalıyız. • Toprak kayması, taş veya kaya düşebilecek yamaç altlarında bulunmamalıyız. Böyle bir ortamda isek en seri şekilde güvenli bir ortama geçmeliyiz. • Binalardan düşebilecek baca, cam kırıkları ve sıvalara karşı tedbirli olmalıyız. • Toprak altındaki kanalizasyon, elektrik ve gaz hatlarından gelecek tehlikelere karşı dikkatli olmalıyız.

36. DEPREMDEN SONRA ALINACAK TEDBİRLER NELERDİR? • Yaralanıp yaralanmadığınızı kontrol edin. İlk yardım yapın. • Kalabalık bir yerde bulunuyorsanız paniği engellemeye çalışın ve düzenli bir şekilde çıkışı sağlayın • Kalabalık bir yerde bulunuyorsanız paniği engellemeye çalışın ve düzenli bir şekilde çıkışı sağlayın. Ailenizi, özellikle çocuklarınızla konuşarak sakinleştiriri, onlara moral verin. • Güvenlik kontrolü yapın. Gaz kaçağını kontrol ediniz. Gaz kaçağı olup olmadığından emin olana kadar kibri ateşlemeyin. Elektriği kullanmayın. • Bina içinde karanlıkta kalsanız bile kibrit, çakmak, mum, gaz lambası, piknik tüpü kullanmayınız Başlangıç halinde olan küçük yangınları söndürünüz. • Arka arkaya gelebilecek sallantılara karşı hazırlıklı olun. • Etrafa cam kırığı, kesici ve yaralayıcı maddeler olacağı için kalın elbise ve ayakkabı giyin. • İlmi bir dayanağı olamayan dedikodulara inanmayınız, yetkili makamların açıklamalarına itimat ediniz. • Zarar görmüş binalara girmek için yetkililerin talimatlarıyla birlikte hareket edin. • Eğer biliyorsanız evin iç planını belirten basit bir krokiyi de çizdikten sora kurtarma için gelen profesyonel ekibe teslim ediniz. • Elektrik, doğal gaz ve su hatlarında arıza meydana gelebilir. Sigortalarınızı gevşetmeden, su ve doğal gazvanalarını kapatmadan, ocağınızı ve sobanızı söndürmeden evinizi terk etmeyiniz.

37. Şiddetli bir sarsıntı sonrasında eğer bina zarar görmemişse, binaya girmek için en az bir saat bekleyiniz. • Etrafa saçılmış olan kimyasal, yanıcı ve parlayıcı maddeleri temizleyin ve kaldırın. • Bina içindeki parlayıcı, patlayıcı kolay yanıcı maddelerin yerleri biliyorsanız yerlerini işaretleyin, not alın ya da uyarıcı ibareler koyun. Bu bölümlere kesinlikle ateşle yakmayınız. • Enkazdan aldığınız ilk sese yönelmeniz. Yerini işaretledikten sonra binanın bütün bölümlerini arayarak diğer canlıları da tespit ediniz. Eğer kurtarma eğitimi almış iseniz mevcut canlıların kurtarmadaki önceliklerini belirleyiniz. • Deprem den sonra ilk 12 saat can kurtarma faaliyetleri açısından hayati ehemmiyet arz etmektedir. Aşırı telefon trafiğinin santralleri kilitleyip,telefonları kullanılamaz hale getirdiğinden ,daha önemli haberleşmelerin yapılabilmesi için telefonunuzu kullanmayın. • SEL TANIMI VE NEDENLERİ • SEL NEDİR? Atmosferdeki anı değişiklikler sonucu oluşan sağanak yağmur şeklindeki fırtınalardan sonra oluşan can ve mal kayıplarına neden olan doğal bir afettir.

38. SEL DURUMUNDA ALINACAK TEDBİRLER NELERDİR? • Yaşadığınız bölgenin sel tehlikesi içinde olup olmadığını Afet İşleri Genel Müdürlüğünden öğrenin. • Bulunduğunuz binanın su seviyesi altında kalıp kalmadığını ve o bölgenin sel ile ilgili geçmişini öğrenin. • Eğer sık sık sel baskınlarının gerçekleştiği bir bölgede yaşıyorsanız kontra plak, plastik levhalar, el arabası, çivi, çekiç, testere, kürek, kum torbaları gibi acil durumlarda kullanabileceğiniz malzemeler bulundurun. • Ev içinde ki atık su borularından suların geri tepmesi söz konusu olabilir. Bunu önlemek için gerekli tedbirleri alın. • Evde bulunan lavabo, küvet ve duş alınan yerlerdeki atık su deliklerini su sızdırmayacak şekilde tıpalarla kapatın. Birçok sel baskınında bu konu üzerinde hassasiyetle durulmadığı görülmüştür. • Kaçış planı yapın ve bunu deneyin • Yerel sığınakları ve su seviyesinden yüksek yerleri tespit edin • Sel felaketi sırasında sığınaklara gidilebilecek en güvenli yolu bulun. • Eğer sel felaketinin sıkça yaşandığı yerlerde yaşıyorsanız bu yerlere ulaşabileceğiniz alternatif yollar bulun • Yerel sığınakları ve su seviyesinden yüksek yerleri tespit edin. • Sel felaketi sırasında sığınaklara gidilebilecek en güvenli yolu bulun.

39. BİZİ DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKÜR EDERİZ