OPIEKUN OSOBY STARSZEJ WERSJA DLA GIMNAZJUM I SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH

1. OPIEKUN OSOBY STARSZEJ WERSJA DLA GIMNAZJUM I SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH

2. Opiekun osoby starszej Multimedialna charakterystyka zawodu Nazwa zawodu: Opiekun osoby starszej Kod zawodu w klasyfikacji szkolnictwa zawodowego: 346[05] Kod zawodu w klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy: 341202

3. Syntetyczny opis zawodu i środowiska pracy • Czy wiesz, że opiekun osoby starszej: • Podejmuje profesjonalne działania ukierunkowane na zaspokojenie potrzeb podopiecznych (osób starszych) przebywających głównie we własnych domach. • Zapewnia troskliwą i profesjonalną opiekę (pomaga przy codziennej toalecie, podawaniu leków, przygotowywaniu posiłków, karmieniu itp.), bezpieczeństwo oraz życzliwość osobom starszym. • 3. Przeważnie pracuje w pomieszczeniach zamkniętych i ze względu na wiek, związane z tym choroby, ograniczenia ruchowe podopiecznych musi być odporny na wysiłek fizyczny oraz psychiczny. • 4. Wykonuje pracę na zmiany, a czas pracy wynika z umowy zawartej z pracodawcą (może być od 8 do 24 godzin na dobę). • 5. Ze względu na konieczność ciągłej opieki nad osobą starszą zamieszkuje z nią w jej domu.

4. Praca własna… Po zapoznaniu się z powyższym opisem zawodu i środowiska pracy,z pewnością znalazłeś sformułowania niezrozumiałe dla Ciebie. Wypisz je, a następnie, korzystając z dostępnych źródeł informacji, postaraj się wyjaśnić te sformułowania. W tym celu najlepiej porozmawiaj z osobami zatrudnionymi w zawodzie lub poszukaj samodzielnie informacji w Internecie. Efekty pracy udokumentuj poprzez stworzenie własnej rozszerzonej wersji charakterystyki zawodu. Może to być teczka, do której włożysz wszystkie, Twoim zdaniem ważne, informacje dotyczące zawodu. Uwaga: Podobnie postąp, kiedy będziesz zapoznawał się z treścią kolejnych slajdów. Na wesoło

5. Zadania i umiejętności zawodowe • Planowanie kompleksowej pomocy i opieki, z uwzględnieniem potrzeb osoby starszej, rozwiązań prawnych oraz dostępnych świadczeń i usług. • Udzielanie pomocy w rozwiązywaniu społecznych i osobistych osoby starszej w celu podniesienia jakości jej życia. • Udzielanie pomocy osobom starszym w prowadzeniu gospodarstwa domowego i w zarządzaniu materialnymi i niematerialnymi zasobami podopiecznego. • Stosowanie różnych metod pracy podczas sprawowania opieki nad osobą starszą. • Współdziałanie z rodziną, środowiskiem lokalnym oraz specjalistami uczestniczącymi w opiece nad starszą osobą. • Wykonywanie przy osobie podstawowych zabiegów higienicznych oraz czynności opiekuńczych. • Pobudzanie aktywności oraz sprawności fizycznej i psychicznej osoby starszej. • Udzielanie pomocy osobie starszej w korzystaniu z usług medycznych, socjalnych, zdobyczy techniki (komputera, Internetu). • Wspieranie podopiecznego w rozwijaniu jego zdolności twórczych oraz organizowaniu różnych form spędzania czasu wolnego.

6. Rozpoznawanie zaburzeń zdrowotnych i psychicznych osób starszych. • Pomaganie podopiecznemu w zakresie utrzymania higieny osobistej, załatwiania potrzeb fizjologicznych, utrzymania porządku w mieszkaniu. • Dobieranie i wykonywanie ćwiczeń fizycznych z podopiecznym z uwzględnieniem jego sprawności. • Pomaganie osobie starszej w utrzymaniu i prowadzeniu go|spodarstwa domowego. • Wspomaganie osoby starszej w gospodarowaniu jej środkami finansowymi. • Rozwiązywanie sytuacji trudnych i konfliktowych występujących w pracy z osobą starszą. • Stosowanie metod i technik radzenia sobie ze stresem. • Posługiwanie się językiem migowym podczas pracy z osobami niesłyszącymi. • Udzielanie pierwszej pomocy osobie starszej w sytuacji zagrożenia jej zdrowia. • Współpracowanie ze specjalistami w procesie opieki nad osobą starszą. • Współpracowanie z rodziną osoby starszej. • Ocenianie pracy własnej. • Korzystanie z różnych źródeł informacji oraz doradztwa specjalistycznego. • Ciągłe doskonalenie zawodowe. • I wiele innych… Na wesoło Praca własna…Uwaga: W podanych powyżej tekstach dotyczących zadańi umiejętności zawodowych z pewnością pojawiły się nowe niezrozumiałe sformułowania. Spróbuj je rozszyfrować, korzystając z pomocy rodziców, nauczyciela, doradcy zawodowego, Internetu, literatury.

7. Podstawowe narzędzia pracy w zawodzie Do pracy w zawodzie opiekuna osoby starszej niezbędne są:

8. Cechy psychofizyczne Test samooceny 1/3 Decydując się na podjęcie pracy w zawodzie opiekuna osoby starszej, powinniśmy przede wszystkim wziąć pod uwagę swoje możliwości, cechy osobowości, temperament, swoje zainteresowania, uzdolnienia i predyspozycje fizyczne. Przed przystąpieniem do testu przygotuj kartkę papieru i ołówek lub długopis. Następnie przeczytaj uważnie poniższy test dotyczący wymaganych cech psychofizycznych oraz predyspozycji fizycznych i zdrowotnych, a następnie oceń siebie pod kątem ich spełniania. Wyniki zapisz na przygotowanej kartce. Uwaga: Nie ma sensu zaznaczać nieprawdy, gdyż w ten sposób oszukiwałbyś sam siebie. Praca własna… Uwaga: W podanych treściach jest prawdopodobnie dużo nowych niezrozumiałych sformułowań, spróbuj je rozszyfrować.

9. Cechy psychofizyczne –test samooceny 2/3

10. Cechy psychofizyczne –test samooceny 3/3 Klucz odpowiedzi. Jeśli uzyskałeś: Od 7 do 10 punktów – Twoje odpowiedzi sugerują, że prawdopodobnie jest to zawód, który możesz wziąć pod uwagę w swoich wyborach. Zawsze jednak warto dokładnie przemyśleć decyzję i skonsultować się z doradcą zawodowym. Od 4 do 6 punktów – możesz rozważyć ten wybór, ale zastanów się – być może istnieją zawody lepiej dopasowane do Twoich cech osobowości i predyspozycji fizycznych. Ewentualnie zbierz więcej informacji na temat danego zawodu i ponownie je przeanalizuj. Zawsze warto dokładnie przemyśleć decyzję i skonsultować się z doradcą zawodowym. Od 0 do 3 punktów– zastanów się, może warto przyjrzeć się dokładniej innym zawodom, bliższym Twoim predyspozycjom. Zachęcamy także do zbierania kolejnych informacji, które ułatwią Ci podjęcie decyzji. Zawsze warto przemyśleć ją dokładnie i skonsultować się z doradcą zawodowym. Na wesoło

11. Przeciwwskazania zdrowotne Decydując się na podjęcie pracy w zawodzie opiekuna osoby starszej, powinniśmy także wziąć pod uwagę przeciwwskazania zdrowotne. Test samooceny 1/3 Przed przystąpieniem do zrobienia testu przygotuj kartkę papieru i ołówek lub długopis. Następnie przeczytaj uważnie poniższy test, dotyczący przeciwwskazań zdrowotnych, a następnie oceń siebie pod tym kątem. Wyniki zapisz na przygotowanej kartce. Uwaga:Nie ma sensu wybierać nieprawdziwych odpowiedzi, gdyż w ten sposób oszukiwałbyś sam siebie. Uwaga: Zamieszczone treści zawierają dużo sformułowań medycznych, zanim odpowiesz, postaraj się je wyjaśnić.

12. Przeciwwskazania zdrowotne –test samooceny 2/3

13. Przeciwwskazania zdrowotne –test samooceny 3/3 Klucz odpowiedzi W przypadku, gdy choć raz, odpowiadając na powyższe pytania, wybrałeś wariant „TAK”, musisz się skontaktować z lekarzem medycyny pracy, który będzie w stanie stwierdzić, czy masz przeciwwskazania zdrowotne do wykonywania pracy w zawodzie opiekuna osoby starszej. Pamiętaj, że istnieje dużo więcej przeciwwskazań do pracy w zawodzie, zatem warto, abyś dokonując wyborów zawodowych, szczegółowo zapoznał się z tymi przeciwwskazaniami. Zawsze możesz też skonsultować się z doradcą zawodowym. Na wesoło

14. Kształcenie w zawodzie opiekuna osoby starszej • Aby pracować w zawodzie opiekuna osoby starszej,możesz: • 1.1. Jako absolwent trzyletniego liceum ogólnokształcącego, trzyletniego liceum profilowanego, czteroletniego technikum, dwuletniego liceum uzupełniającego lub trzyletniego technikum uzupełniającego wybrać szkołę policealną • 1.2. Po uzyskaniu matury podjąć naukę na uczelni wyższej, na kierunkach: fizjoterapia, pielęgniarstwo, psychologia lub pedagogika specjalna. • Co zrobić, aby rozpocząć naukę w szkole policealnej? Należy złożyć następujące dokumenty: świadectwo potwierdzające ukończenie trzyletniego liceum ogólnokształcącego, trzyletniego liceum profilowanego, czteroletniego technikum, dwuletniego liceum uzupełniającego lub trzyletniego technikum uzupełniającego oraz zaświadczenie lekarskie, potwierdzające brak przeciwwskazań do wykonywania zawodu opiekuna osoby starszej.

15. Kształcenie w zawodzie opiekuna osoby starszej • Czego będziesz się uczył w szkole policealnej, przygotowując się do wykonywania zawodu opiekuna osoby starszej? • W ramach bloku programowego: • 3.1. Psychologiczno-społecznego: posługiwania się podstawowymi pojęciami z zakresu psychologii, socjologii, polityki społecznej; rozpoznawania problemów i kwestii społecznych oraz patologii społecznych; charakteryzowania procesu starzenia się w aspekcie biologicznym, psychologicznym i społecznym; określania możliwości i ograniczeń funkcjonalnych, mających wpływ na jakość życia osoby starszej; motywowania osoby starszej do aktywności i samodzielności życiowej; diagnozowania pozycji osoby starszej w systemie rodzinnym; określania problemów, sytuacji trudnych i kryzysowych z uwzględnieniem możliwości podopiecznego; pomagania w radzeniu sobie ze stresem. • 3.2.Organizacyjno-prawnego:sporządzania harmonogramu pracy z podopiecznym, prowadzenia korespondencji (pism urzędowych, wniosków itp.), pomagania w załatwianiu podopiecznemu spraw urzędowych, prowadzenia dokumentacji dotyczącej opieki nad osobą starszą, obsługi komputera, posługiwania się podstawowymi pojęciami z zakresu prawa rodzinnego, administracyjnego i karnego. • 3.3. Opiekuńczego: rozpoznawania problemów i potrzeb osób starszych oraz chorób wieku starszego, rodzajów niepełnosprawności; opracowywania indywidualnych planów opieki nad osobami starszymi; stosowania zasad zdrowego stylu życia; wspierania osoby starszej w utrzymaniu higieny osobistej, czystości w mieszkaniu, w planowaniu wydatków; organizowania czasu wolnego osobie starszej; posługiwania się urządzeniami technicznymi wykorzystywanymi w codziennym życiu. • 3.4. Podstawy działalności zawodowej: sporządzania dokumentów niezbędnych do uruchomienia własnej firmy, posługiwania się Kodeksem Pracy, poszukiwania pracy, przestrzegania przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony środowiska, organizowania stanowisk pracy zgodnie z zasadami ergonomii.

16. Kształcenie w zawodzie opiekun osoby starszej • Z jakich książek możesz się więcej dowiedzieć na temat wykonywania zawodu opiekuna osoby starszej? • Przykładowe: • Kędziora-Kornatowska K., Muszalik M.: Kompendium pielęgnowania pacjentów w starszym wieku, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2007. • Krasowski G., Kruk M.: Leczenie odleżyn i ran przewlekłych, PZWL, Warszawa 2008. • Walden-Gałuszko K. (red.): Podstawy opieki paliatywnej, PZWL, Warszawa 2006. • Wieczorkowska-Tobis K., Talarska D.:Geriatria i pielęgniarstwo geriatryczne, PZWL, Warszawa 2010.

17. Kształcenie w zawodzie • Praca własna… • Poszukaj w najbliższej okolicy adresów szkół zawodowych, w których możesz podjąć naukę w zawodzie opiekuna osoby starszej. Zapisz je, a następnie zapoznaj się z ich ofertą edukacyjną. Możesz to zrobić na kilka sposobów: • odnaleźć strony szkół zawodowych w Internecie; • przeglądać poradniki, w których zaprezentowano ofertę szkół ponadgimnazjalnych; • rozmawiać ze znajomymi pracującymi w zawodzie lub z kolegami uczącymi się w danym zawodzie; • i najtrudniejsze – wybrać się do szkoły, by na miejscu zrobić wywiad. • Dokumenty potwierdzające Twoją aktywność w poszukiwaniu informacji o zawodzie sukcesywnie wkładaj do teczki. Na wesoło

18. Rynek pracy • Czy wiesz, że: • Typowymi stanowiskami pracy w zawodzie opiekuna osoby starszej są: asystent, opiekun osoby starszej. • Pokrewnymi stanowiskami pracy (zawodami), na których może pracować opiekun osoby starszej, są: opiekun w domu pomocy społecznej, opiekunka środowiskowa, asystent osoby niepełnosprawnej, pracownik socjalny. • Opiekun osoby starszej może przede wszystkim poszukiwać pracy w domach, w których zamieszkują samotnie osoby starsze. Może także pracować w domach opieki społecznej, szpitalach, hospicjach i innych placówkach sprawujących opiekę nad osobami starszymi, ośrodkach pomocy społecznej, organizacjach społecznych (Caritas, PCK), a także prowadzić własną firmę.

19. Na wesoło Rynek pracy • Praca własna… • Czy są problemy ze znalezieniem pracy w zawodzie opiekuna osoby starszej? • Na to pytanie samodzielnie poszukaj odpowiedzi. W tym celu możesz przeprowadzić wywiady z kilkoma osobami, najlepiej z opiekunami osób starszych, pracującymi na własny rachunek lub zatrudnionymi w czyjejś firmie. • Jeżeli nie masz takiej możliwości, sięgnij po informacje z gazet (np. po ogłoszenia o pracę) lub z Internetu. • Wyniki zapisz w tabeli przygotowanej przez siebie według poniższego wzorca. Dodatkowo możesz zapoznać się z opracowaniami statystycznymi zamieszczonymi przez urzędy pracy. Takie zbiorcze opracowanie znajdziesz na portalu Publicznych Służb Zatrudnienia (www.psz.praca.gov.pl, patrz zakładka: „Informacje o rynku pracy”).

20. Źródła informacji • I. Interesujące źródła informacji: • Jeżeli chcesz pogłębić wiedzę na temat świata zawodów, możliwości kształcenia, to zachęcamy do przejrzenia informacji zawartych w publikacjach wskazanych w zakładce „Polecane publikacje”. • II. Czasopisma specjalistyczne: • Problemy Społeczne – Vademecum Kadr Socjalnych (http://www.av.fr.pl/oferta.htm, 20 stycznia 2010). • Wspólne tematy (http://www.tematy.info/, 20 stycznia 2010). • Na temat (http://www.tematy.info/, 20 stycznia 2010). • Polityka Społeczna (http://politykaspoleczna.ipiss.com.pl/, 20 stycznia 2010). • Praca Socjalna (http://www.irss.and.pl/, 20 stycznia 2010). • Psychogeriatria Polska http://www.fozp.org.pl/, 20 stycznia 2010). • Dojrzały wiek.

21. Źródła informacji • III. Przy opracowywaniu charakterystyki wykorzystaliśmy poniższe źródła informacji: • Lelińska K., Gruza M., Sołtysińska G. (red.): Zawody szkolnictwa zawodowego. Vademecum informacyjne doradcy zawodowego, MEN, Warszawa 2005, ss. 209-210. • Podstawa programowa kształcenia w zawodzie opiekuna osoby starszej, MEN, Warszawa 2009.

22. Źródła informacji • Akty prawne: • Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia 2010 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (DZ. U. 2010 Nr 82, poz. 537).  • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 czerwca 2007 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. nr 124, poz. 860, z późn. zm.). Na wesoło

23. Dziękujemy za uwagę i zachęcamy do dalszych poszukiwań informacji na temat interesujących Cię zawodów.