Download
1 / 56
560 likes | 1.68k Views
YURDUMUZUN İŞGALİNE TEPKİLER…. SANAYİ İNKILABI VE FRANSIZ İHTİLALİ. SANAYİ İNKILABI El kol hayvan gücüne dayalı üretimden,makine gücüne dayalı üretime geçmiştir. İlk defa dokumacılık sektöründe İngiltere’de 1750’den itibaren ortaya çıkmıştır. FRANSIZ İHTİLALİ
E N D
SANAYİ İNKILABI VE FRANSIZ İHTİLALİ SANAYİ İNKILABI • El kol hayvan gücüne dayalı üretimden,makine gücüne dayalı üretime geçmiştir. İlk defa dokumacılık sektöründe İngiltere’de 1750’den itibaren ortaya çıkmıştır. FRANSIZ İHTİLALİ • 1789’da Fransa’da ortaya çıktı.bütün dünyaya Hürriyet,Eşitlik,Adalet,Milliyetçilik gibi fikir akımlarının yayılmasına neden oldu.
SANAYİ İNKILABININ SONUÇLARI • Üretim hızla arttığı için ham madde ve Pazar ihtiyacı ortaya çıktı.Bu da sömürgecilik yarışına neden oldu. • Köyden kente göç başladı. • İşçi sınıfı ortaya çıktı.Bu sınıf haklarını aramak için isyanlar çıkardı. ***NOT=OsmanlıDevleti sanayi inkılabını gerçekleştiremediği için kısa sürede Avrupa’nın ham madde ve Pazar kaynağı haline gelmiştir.Ekonomik anlamda büyük zarara uğramıştır.
1. DÜNYA SAVAŞININ NEDENLERİ • Ham madde ve sömürgecilik yarışı • İngiltere ve Almanya arasındaki ekonomik rekabet. • Silahlanma yarışının hızlanması. • Fransız ihtilalinin getirdiği milletçilik akımının etkisi. • Fransızların Alsos-Loren bölgesini Almanlardan geri almak istemesi. • Devletlerarası bloklaşma. • Avusturya’nın ve Rusya’nın Balkanlar üzerindeki çıkar çatışmaları. • Siyasi birliğini geç tamamlayan Almanya ve İtalya’nın siyasi dengeleri değiştirmesi.
Birinci Dünya Savaşında taraflar. İtilaf güçleri=yeşil, İttifak güçleri=sarı
1. DÜNYA SAVAŞI SIRASINDA OSMANLI DEVLETİ HAKKINDA YÖNETİCİLERİN DÜŞÜNCELERİ...
AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ:WOODROW WİLSON • Bağımsızlığı kazanalı çok uzun zaman olmadı. Ancak zengin tarım alanları,ham madde bolluğu ve dış tehditlerden uzak oluşumuz hızla gelişmemize olanak sağladı.Dünya siyasetinde söz sahibi olmak için dünyanın her köşesiyle ekonomik ilişkiler kurmalıydık.Osmanlı topraklarında kurduğumuz okul ,hastane ve matbaa gibi kurumlar aracılığıyla kısa sürede siyasi ve ekonomik nüfuz elde ettik.
RUSYA:ÇAR II.NİCHOLAS • Tarih boyunca n büyük hayalimiz,Boğazlar’ı ele geçirerek sıcak denizlere inmek e merkezi İstanbul olmak üzere bir Slav İmparatorluğu kurmak.Amacımıza ulaşmak için de Balkanlarda Panslavist hareketlere destek veriyoruz.Osmanlı ülkesinde yaşayan Ortadoksları da devlete karşı isyana karşı teşvik ediyoruz.
Osmanlı Devleti Savaşın başında tarafsızlığını ilan etti.Bir taraftan İngiltere ve Fransa ile görüşme yaptı.Bu görüşmelerden bir sonuç çıkmamıştı.Almanya ise Osmanlı Devleti kendi yanında savaşa katılmasını çok istiyordu.Çünkü; • Padişahın cihan yetkisi • Bağdat,Berlin demir yolu projesi • İyi donatılan Türk askerlerinin iyi savaşacağına dair inanması • Savaşın geniş alanlara yayılmasını istemesi Osmanlı Devletinde İttihat ve Terakki partisi ve onun başkanı Enver Paşa Alman hayranı idi.Savaşa Almanya’nın yanında girilirse Osmanlı Devleti kaybettiği toprakları geri alabilir.Eski gücüne geri ulaşabilirdi ve Almanya ile gizli bir dostluk anlaşması yapıldı.Akdeniz de İngiliz donanmasından kaçan Goben ve Breslav (Yavuz ve Midilli)gemileri Osmanlı Devletine sığındı. Bu gemiler Enver paşanın bilgisi dahilinde boğazlardan geçerek Rus limanlarını Rusya Osmanlı Devletine savaş ilan etti.Böylece Osmanlı Devleti 1.Dünya Savaşı Almanya’nın yanında girmiş oldu
KAFKASYA CEPHESİ • Rusya’yı içten çökertmek amacıyla Enver paşa komutasındaki Osmanlı ordusu taarruza geçti.Fakat sarı kamış civarında soğuk ve salgın hastalıklar yüzünden başarısız oldu.1907’de Rusya’da bovşevik ihilali çıktığı için Rusya 3 mart 1918’de Brest Litovusk antlaşmasını İtilaf devletleriyle imzalatarak savaştan çekildi.Bu antlaşma ile Kars,Ardahan ve Batum Osmanlı Devletine geri verilmiştir. NOT:Osmanlı’nın başarısız olmasına rağmen toprak kazandığı tek cephedir.
KAFKASYA CEPHESİNİN ÖNEMİ NEDİR? • Kasım 1914 ‘te Rusların Doğudan saldırıya geçmesiyle bu cephe açılmıştır. • Enver Paşanın Anadolu’daki Türkler ile Orta Asya’daki Türkleri birleştirerek büyük Türk devleti kurmak istemesi • Bakü petrollerini ele geçirmek isteyen Almanya’nın bu cephenin açılması için Osmanlı’yı kışkırtması • 22 Aralık 1914’te 150 bin kişi ile başlatılan” Sarıkamış Harekatı” hezimetle sonuçlanmış ve 90 bin askerimiz donarak şehit olmuştur. Ruslar Erzurum, Muş,Bitlis ve Erzincan’ı ele geçirmişlerdir. M. Kemal 1916’da Muş ve Bitlis’i geri almıştır. • Rusların 3 Mart 1918’de imzaladığı Brest Litowsk Antlaşmasıyla I. Dünya savaşından ayrılmış ve doğu cephesi kapanmıştır.(Bu ant. İle Berlin ant. İle kaybettiğimiz Kars,Ardahan,Batum Rusya’dan Osmanlı Devletine geçmiştir.)
ÇANAKKALE CEPHESİ NEDENLERİ • İstanbul’u alıp Osmanlı’yı yıkmak. • Boğazlara yerleşmek. • Rusya’ya yardım etmek • Balkanlar üzerinde Almanya’ya yeni bir cephe açmak. SONUÇLARI • 1. Dünya Savaşı en az 2 yıl uzadı. • Mustafa Kemal’i bütün dünya tanıdı. • Rusya’ya yardım edilemediği için ihtilal çıktı ve Rusya savaştan çekildi. • Türklerin kahramanlığı dünya’ya bir kez daha gösterildi.
IRAK CEPHESİ • İngilizler, Türk kuvvetlerinin İran' a girmesi ve Hindistan’ı tehdit etmesini önlemek istiyordu. Ayrıca, kuzeye çıkarak Ruslarla birleşmek amacındaydılar. Irak petrollerini ele geçirmeyi planlayan İngiltere, Basra’ya asker çıkardı. İngiliz birlikleriyle savaşan Osmanlı kuvvetleri başarılı oldu.Küt' ül amare denilen yerde, İngiliz kuvvetleri geri çekildi(1915). Ancak elde edilen bu başarı uzun sürmedi. Yeniden Basra’ya asker çıkaran İngilizler, 1917 yılında Bağdat' a girdiler.
KANAL CEPHESİ • Bu cephenin açılma nedeni;Süveyş Kanalı ve Mısır'ı ele geçirmek,İngiltere'nin sömürgelerine giden yolu tutmaktır.Türk ordusu 2-3 Şubat 1915'te Süveyş kanalını geçmek için saldırıya geçmiştir.Fakat bu saldırı başarısızlıkla sonuçlanmıştır.Bölgedeki Araplar,İngilizlerle işbirliği yapmışlar ve İngiliz kuvvetleri Sina yarımadasını ele geçirerek Suriye sınırına kadar dayanmışlardır.Mustafa Kemal Paşanın kuvvetleri,İngilizleri Suriye sınırında durdurmayı başarmışlardır.***NOT: Bu bölgede Osmanlı ordusu Hicaz ve Yemende de savaşmışlar fakat İngiliz birlikleri karşısında olumlu bir sonuç alamamışlardır.
MONDROS ATEŞKES ANTLAŞMASI • Almanya’ya savaştan çekildiği için ve Osmanlı’nın gücü tükendiği için Osmanlı Devleti barış istemiştir. Mondros mütarekesi(Ateşkesi)Osmanlı Devletini böyle parçalayan ve fiilen yok eden antlaşmadır.7. maddesiyle her yeri işgal etme hakkına ,24. madde ile Doğu Anadolu’da bir ermeni devleti kurma maksadına Osmanlı ordusu teşhis etme çabasıyla ulaşmaya çalıştı.
1.DÜNYA SAVAŞININ SONUÇLARI • Demokrasi yaygınlaştı. • Osmanlı Devleti Avusturya-Macaristan İmparatorluğu gibi İmparatorluklar dağıldı,yerine Türkiye-Yugoslavya gibi yeni devletler kuruldu. • Avrupa haritası yeniden çizildi. • Milletler cemiyeti(Cemiyeti Akvam)kuruldu. • Bu savaşın sonuçları 2.Dünya Savaşının nedenlerini oluşturur.
1.DÜNYA SAVAŞI SONUCUNDA İMZALANAN BARIŞ ANTLAŞMALARI ALMANYA=VERSAY MACARİSTAN=TRİANON AVUSTURYA=SENJERMEN BULGARİSTAN=NÖYYİ OMANLI DEVLETİ=SEVR
PARİS BARIŞ KONFERANSI (18 OCAK 1918) • Yenen Devletler yendikleri Devletlerle yapacakları barış anlaşmalarının esaslarını görüşmek üzere toplandılar.Bu konferansta İtalya’ya söz verilen İzmir ve civarı İngiliz çıkarlarına daha uygun düştüğü için Yunanistan’a verilmiştir.
WİLSON PRENSİPLERİ (8 OCAK 1918) • ABD Cumhurbaşkanı Woodrow Wilson I.Dünya Savaşı sonrasında yapılacak barışın esaslarını yayınladığı on dört ilke ile açıklamış, İtilaf devletleri de ABD’yi yanlarında tutmak istediklerinden dolayı bu ilkeleri kabul ettiklerini bildirmişlerdir. ABD başkanı Wilson, savaştan sonra barışın devam etmesini bir daha böyle büyük savaşların çıkmamasını istiyordu.
WİLSON İLKELERİNİN ÖNEMİ • İttifak grubu mütareke imzalama konusunda ce-saretlendi.(Savaşın bitişi hızlandı) • Çok uluslu imparatorlukların parçalanması ön görüldü • Wilson ilkeleri itilaf devletlerinin çıkarlarına ters düşmüştür. Bu nedenle kabullenmiş gibi göründükleri bu ilkeleri kendi çıkarları doğrultusunda yorumlamışlardır. İttifak devletleri ise bu ilkeleri barışın anahtarı olarak görüp benimsemişlerdir. • Savaştan sonra prensiplerine uyulmadığını gören ABD belli bir dönem Avrupa siyasetinden çekildi. • İmzalanan antlaşmalarda prensiplere uyulmadı • Kurtuluş Savaşı ve II. Dünya Savaşının çıkması Wilson Prensiplerinin amacına ulaşmadığını gösterir.
İŞGALLER KARŞISINDA OSMANLI DEVLETİNİN TUTUMU • Osmanlı Devletine göre işgaller karşısında direnmek imkansızdır.İngilizlerin her dediği yapılırsa saltanat ve halifelik devam ettirilebilir. ***NOT: Böylece padişah ve hükümetin aldığı kararları denetleyen bir kurum ortadan kalkmış oldu. Tevfik Paşa da bir süre sonra istifa etti. Damat Ferit Paşa yeni hükümeti kurdu. ***NOT:Damat Ferit Paşa İngiliz yanlısıdır. İngiliz çıkarları doğrultusunda çalışmıştır.
MAVRİ MİRA CEMİYETİ • Rum patrikhanesinde kurulan cemiyet,Yunan Hükümeti’nden aldığı maddi ve manevi destekle çalışıyordu.Amacı,eski Bizans Devleti’ni yeniden diriltmek Ege Bölgesi’nde çeteler kurarak ve propaganda yaparak Yunanlılara yardımcı olmaktı.
PONTUS RUM CEMİYETİ • Rum patrikhanesi tarafından desteklenen cemiyet,Samsun merkez olmak üzere Doğu Karadeniz’de bir Pontus devleti kurmak amacındaydı.
Kürt Teali Cemiyeti: İstanbul’da Mayıs 1919’da kurulan cemiyetin amacı,doğu illerimizi kapsayacak şekilde ayrı bir devlet kurmaktır. Hürriyet ve İtilaf Fırkası: Bu fırka,1911 yılında İttihat ve Terakki Cemiyetine karşı kuruldu.Mondros Ateşkesi’nden sonra Anadolu’daki Milli Mücadele Hareketi’ne karşı muhalefet oluşturdu. İngiliz Muhipleri Cemiyeti: İstanbul’da Ağustos 1919’da halifenin etrafında bütünleşerek bir İngiliz mandası sağlamak amacıyla kuruldu. İslam Teali Cemiyeti: Bu cemiyet,İstanbul medreselerinin bazı müderrisleri tarafından kuruldu.Saltanat ve hilafeti koruyucu bir yol izledi.İngilizlerin destek ve yardımlarını alan cemiyet,Anadolu’da başlayacak olan milli hareketlere cephe aldı.Halkın dini duygularını kötüye kullanarak amacına ulaşmaya çalıştı.
MUsTAFA KEMAL’İN SAMSUN’A ÇIKIŞI …(19 MAYIS 1919)… • Orta ve Doğu Kara Deniz Bölgesinde Pontus Rum Cemiyetinin çalışmaları sonucunda bölgedeki Rum halkı karışıklıklar çıkarıyor ve olayın sorumlusu olarak da Türk halkı gösteriliyordu. Bu durum karşısında İngilizler, Osmanlı hükümetine bölgede güvenliğin sağlanmasını; aksi takdirde, bölgeyi işgal edeceklerini bildirdiler. Rumların da zaten beklentisi, bölgenin İngilizler tarafından işgal edilerek Rumların işlerinin kolaylaştırılmasıydı. Bölgede güvenliğin sağlanması için İstanbul yönetimi IX. Ordu Müfettişliğine getirerek Mustafa Kemal’i görevlendirdi. Mustafa Kemal bölgede hareket edebilmek için IX. Ordu Bölgesindeki sivil makamlara da emir verme yetkisini aldı.
MUSTAFA KEMAL’İN GÖREVİ • Görev bölgesindeki orduları terhis etmek • Asayiş ve güvenliği sağlama • Halkın elindeki silah ve cephaneyi toplamak • Halka silah ve cephane dağıtan kuruluşları ortadan kaldırmak.
AMASYA GENELGESİ …(22 HAZİRAN 1919)… • Amasya Genelgesi Ulusal egemenliğe dayanan, tam bağımsız Türkiye Cumhuriyeti' nin temellerini oluşturan ilk kuruluş belgesi olması nedeniyle de Amasya Genelgesi' nin Türk tarihinde ayrı bir yeri ve önemi vardır.12 Haziran 1919'da Amasya'ya gelen Mustafa Kemal ve arkadaşları Hüseyin Rauf Orbay, Refet Bele ve Ali Fuat Paşa birlikte Amasya Genelgesi'ni hazırladılar. Bildiri, Erzurum'da 15. Kolordu Komutanı Kazım Karabekir'e sunuldu. O'nun da onayının alınmasından sonra, bildiri, 22 Haziran 1919'da tüm mülki amir ve askeri komutanlara telgrafla Abdurrahman Rahmi Efendi tarafından ulaştırıldı.
ERZURUM KONGRESİ …(23 TEMMUZ 1919)… • Toplanış itibariyle bölgesel,aldığı kararlar yönüyle ulusaldır. • Manda ve himaye ilk kez reddedildi. • Temsil heyeti oluşturuldu. • Amasya genelgesiyle Mustafa Kemal askerlikten istifa ettiği için bu kongre Mustafa Kemal’in sivil olarak yaptığı ilk çalışmadır.
SİVAS KONGRESİ …(4-11 EYLÜL 1919)… • İşgal güçleri Elazığ valisi Ali Galip bu kongreyi dağıtması için görevlendirmiş fakat başarılı olmamıştır. • Manda himayesi son kez reddedildi. • Bütün yararlı cemiyetler Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk cemiyeti adıyla birleştirdi. • İrade-i Milliye adıyla bir gazete çıkartıldı. • Ali Fuat Paşa Batı cephesi komutanlığına atandı. ***NOT=Bu kongreden sonra İstanbul’da Damat Ferid Paşa Hükümeti istifa etmek zorunda kalmıştır.
