Industrializazio prozesua

1. Industrializazio prozesua Kontzeptua

2. Kontzeptua Zer da Iraultza bat? • Gizartearen egiturak aldatzen dituen prozesu azkarra eta sakona • Eraldatze historikoak eragiten ditu.

3. Kontzeptua Industria Iraultza • Nekazaritzan eta artizautzan oinarritutako ekonomiatik industriara pasatzen da • Aldaketa Ingalaterran hasten da XVIII.mendearen erdialdean XIX.mendean beste lekuetara zabaltzen da • Egunean munduko herrialde askok ezaugarri aurreindustrialak dauzkate: herrialde azpigaratutak

4. Industrializazio prozesua Aurreindustrializazioa

5. Aurreindustrializazioa: ekonomia Oinarria nekazaritza Populazioa nekazaria da gehien bat eta landa eremuan kontzentratu egiten da; hiriak urriak dira.

6. Aurreindustrializazioa: ekonomia Demografia Hazkunde txikia. Jaiotza tasa eta heriotza tasa oso altuak (batez ere umeen hilkortasuna) XVIII.mendean Aldaketa dago; leku jakin batzuetan (Ingalaterra, Frantzia), elikaduran, medikuntzan eta higienean aldaketak nabarmenak.

7. Aurreindustrializazioa: ekonomia XVIII.Mendearen amaieran aldaketa nabarmenak: Industria iraultzaren aurrekariak eta, “Protoindustrializazioa” izenburuarekin ezagutzen direnak • Urrutiko merkataritzak manufakturen ekoizpena handitu zuen eta kapitalaren metaketa eragin zuen; kapital hori industria modernoaren sorreran inbertitu zen • Landako industriaren garapena "Domestic System”

8. Aurreindustrializazioa: ekonomia • Landako industria etxetiarra da; nekazaritza eta manufakturen ekoizpena bateratzen dira. Beraz, ez da lantegietan garatzen • Enpresarioa (kapitalista), merkataria da • Esku lanaren oinarria nekazariak dira • Ordainketa soldata baten bidez • Ekoizpena esportaziorako da • Jarduera hau ez zegoen gremioen menpe Protoindustrializazioa “Domestic System”

9. Industrializazio prozesua Lehenengo industria iraultza: Ingalaterra

10. Lehen industria iraultza: Ingalaterra(1780-1870) Lehen industria iraultza Ingalaterran hasi zen XVIII.mendean. Prozesuaren eragileak: • Nekazaritzaren eraldatzeak • Demografia • Hobekuntza teknikoak • Merkataritza • Puntako sektoreak: kotoigintza eta metalurgia

11. Lehen industria iraultza: Ingalaterra (1780-1870) Arrazoi bi: • Jaiotza tasa altua mantentzen da • Heriotza tasa katastrofikoaren jaitsiera Heriotza tasaren jaitsieraren arrazoiak: • Elikaduraren hobekuntza eta iraupeneko krisien desagerpena (Nekazaritza iraultza). • Higiene eta medikuntza alorretan aurrerapenak (asepsia, txertoak) Demografiaren eraldatzeak

12. Lehen industria iraultza: Ingalaterra (1780-1870) Demografiaren eraldatzeak

13. Lehen industria iraultza: Ingalaterra (1780-1870) Nekazaritza iraultza Ezinbestekoa. Industria iraultzaren motorra izango da. Oinarriak: • Lurraren jabetzaren egituran aldaketak: “Open fields" izenekoak baztertuak eta “enclosures" (hesiak) agertuko dira. • Nekazaritza ekoizpenean berrikuntza: • Lugorria baztertzen da • "Norfolk sistema” ezartzen da: animaliak ukuilaratzea, landare berriak sartzea eta animalien energiaren ordez energia mekanikoa erabiltzea

14. Lehen industria iraultza: Ingalaterra (1780-1870) • Elikagai soberakinen hazkundeak hasten zegoen populazioaren demandari erantzuten dio • Nekazaritzan, esku lanaren soberakinak, oinarrizkoak industria berrirako • Landatar eremutik hirietara emigrazioa • Lurren jabeen errentaren hazkundea; industria berrian inbertituak izango dira Nekazaritzan eraldatzearen ondorioak

15. Lehen industria iraultza: Ingalaterra (1780-1870) Hobekuntza teknikoak Ekoizpen sisteman aplikatuak, ondasun materialen hazkundea eragin zuten Adibidea: lurrun makina (James Watt)

16. Lehen industria iraultza: Ingalaterra (1780-1870) Merkataritzaren hazkundea Faktore bi: Barne merkatuaren zabalkuntza: arrazoiak • Populazioaren hazkundeak ondasunen eskaera eragiten du • Garraio sarearen hobekuntza (kanalak, errepideak, trenbidea). Kanpo merkatuaren zabalkuntza: arrazoiak • Kanpo merkataritzaren hazkundea eta dibertsifikazioa, lehengaien eskaerak (kotoia) eta ekoizkin industrilen esportazioak eraginda (ehungintza). • Itsa flota handia • Inperio koloniala

17. Lehen industria iraultza: Ingalaterra (1780-1870) kotoigintza • Industria iraultzaren aitzindaria • Hobekuntza teknikoak aplikatuko dira: Lanzadera volante de Kay (1773), Spinning Jenny (Hargreaves) (1765), Water Frame (Arkwright) (1767), Mule Jenny (Crompton) (1779).

18. Lehen industria iraultza: Ingalaterra (1780-1870) Ehungintza

19. Lehen industria iraultza: Ingalaterra (1780-1870) Metalurgia • Kokeak edo harrikatzak egur-ikatza ordezkatzen du: labe garaien eraikuntza bultzatu zuen • Trenbidearen eraikuntzak sektorea garatu zuen

20. Industrializazio prozesua Lehen industria iraultza: Europa

21. Lehen industria iraultza: Europa Industrializazio kontinentean Bereiztu behar da: First comer-ak: Ingalaterra eta gero. • Belgika • Frantzia. • Alemania. Europako periferia: Erritmo motelago

22. Industrializazio prozesua Bigarren industria iraultza

23. Bigarren industria iraultza(1870-1914) Ezaugarriak: • Energia iturri berriak • Ekoizpen sektore berriak • Lanaren antolamenduan aldaketak • Kapitalaren antolamenduan aldaketak • Ekonomia integratua

24. Bigarren industria iraultza(1870-1914) Energia iturri berriak • Petrolioa Barne errekuntzako motorrak erabiltzen zuen, automozioan erabilita. H. Ford-en automobil lantegia azpimarratu behar da • Elektrizitatea Argi indarrerako erabilia (Edison, bombilla, 1879), zeinu electromagnetikoen igorpenerako (telegrafo), tranbietarako eta metroetarako

25. Bigarren industria iraultza(1870-1914) Ekoizpen sektore berriak • Industria kimikoa • Altzairua Zenbait sektoretan burdina ordezkatu zuen. Henry Bessemer-ek asmatutako bihurgailuaren bidez altzairuaren ekoizpenean urrats handia ematen da

26. Bigarren industria iraultza(1870-1914) Lanaren antolamendua Bigarren iraultza industrialaren enpresa berrien eta ekoizpen prozesuen konplexutasunak lanaren antolamendu berriak eragiten dituzte: • Taylorismo. Kudeaketa zientifikoa ezarri zuten: oinarriak: *Fabrikazio prozesuei prozedura mekanikoak aplikatzea *Lanari egokitutako soldata • Muntaketa kateak (Fordismoa). Taylorismoaren garapena osatu zuten. Henry-Ford-en lantegietan aplikatua

27. Bigarren industria iraultza(1870-1914) Kapital antolamendu berriak Bigarren industria iraultzaren konplexutasunak beste finantzazio iturriak behar izango ditu: • Banketxeak Enpresariek maileguen bidez finantzatuko dira Horrekin batera jarduera monopolistak nagusitzen dira: trusts-a,holding-a

28. Bigarren industria iraultza(1870-1914) Ekonomia integratua Ekonomia nazionalak gutxika-gutxika mundu mailako merkatuan integratzen hasi ziren. Lehengaien eta merkatu berrien beharrizanak merkatuen integrazioa eragingo du Beharrizan berriek Inperialismo izeneko etapa bultzatuko dute, lehenMungu Gerrako arrozietako bat izango dena

29. Industrializazio prozesua Demografiaren eta gizartearen eraldatzeak

30. Eraldatze demografikoak eta sozialak Alor ekonomikoan izandako eraldatze guztiek gizarte egituran ondorengo eraginak izan zituzten Europear populazioaren hazkundea Hirietan gehiago landa eremuan baino Hirien hazkundea Hiriak asko hazi ziren, barne eta kanpo emigrazioagatik. Hirien hazkundea azkar eta ordenik gabe Klaseetan sailkatutako gizarte kapitalistaren sorrera Estamental gizartearen aurrean, klase gizartea, zeinek giza talde guztien berdintasun juridikoa bermatzen duen. Baina berdintasun juridiko horrek ez du bat egiten berdintasun ekonomikoarekin: burges-proletargoa

31. Eraldatze demografikoak eta sozialak