Küreselleşme ve Emperyalizm

1. Küreselleşme ve Emperyalizm “Küreselleşme nedir bilmiyoruz ama harekete geçmemiz gerekiyor” (Sopa) Recai COŞKUN

2. Ne oldu da küreselleştik? • Teknoloji- dijital devrim? • Liberalizm? Sonuç? • Ekonomik sınır tanımazlık (para-borsa-ys) • Toplumsal sınır tanımazlık (göç-kültür) • Siyasal sınır tanımazlık (egemenlik- ulus devlet) Peki bunlar gerçekten de yeni şeyler mi?

3. Sahi biz neden söz ediyoruz?-Kavramsal karmaşa- • Bölgeselleşme-küreselleşme? • Serbest piyasa- küreselleşme? • Liberalizm- küreselleşme • Teknolojik gelişme (İnternet)- küreselleşme • Yabancı sermaye- küreselleşme • Ekonomik gelişmişlik- küreselleşme Gerçekten bunlar eşanlamlı mı?

4. Tanımlar: Katalog yahut bohça? • küreselleşmeye ilişkin hemen her tanım kaçınılmaz olarak biraz eksik, biraz muğlak, biraz da eklektik olmaktadır • “Uygulamaların dünya geneline yayılması, ilişkilerin kıtalararası boyuta taşınması, ve küresel hassasiyetlerin artması” Ritzer (2003:73) • “faaliyetlerin geniş bir coğrafyaya dağılması ile birlikte yeni bir uluslararası iş bölümünün ortaya çıkması” (NIDL) veya “kapitalizmin dünya geneline yayılması” hatta “liberalleşme ve açık ekonomi” kavramlarının sinonimi (Milberg,1988 s. 69) • “ulusal ve bölgesel siyasi sınırları aşan ekonomik faaliyetlerdeki hızlı artış” Oman’a (1996: 5) • araştırmacıların odak noktasının modern dönemlerde olduğu gibi Batılılaşmadan küresel ölçeğe kayması

5. Küreselleşme Denince Akla Gelenler: Ekonomi, teknoloji tamam. Ya zihniyet? (David’in Davut’u, Jacob’un Yakub’u yenmesi… Algı emperyalizmi) • Millet devletler sadece ekonomik ve güvenlik-dirlik işlevi görmemektedirler: • “aidiyet” duygusunun klan-kabileden “millet” düzeyine taşınması… Çelişkiler • Milli kimlikten küresel kimliğe… • Milli kimlikten alt kimliklere… • Millet kötü: etnik kimlik-küresel kimlik iyi… • Türk milliyetçiliği kötü- dünya milliyetçiliği iyi… Küresel aidiyatı-ortaklığı sağlayacak değerler, dil, mitler, ülküler kimler tarafından kimlere göre “inşa edilecek”-edilmektedir? Emperyalizmin kendini gösterdiği an… Deli Gömleğini Giymeye Hazır mısınız? KAHROLSUN KÜRESELLEŞMECİ EMPERYALİZM!!!

6. Küreselleşme: Kendiliğinden mi, bir “inşa” süreci mi? • Bir inşa süreci ise kim tarafından, niçin? • Küreselleştirenler, küreselleştirilenler?

7. Küreselleşme mi emperyalizm mi? • küreselleşmeyle birlikte emperyalizm sona mı erdi yoksa küreselleşme emperyalizmin diğer adı mı? • Roma’da “komuta ve üst otorite” (imperium) anlamında “bir ülke yönetiminin bir diğer ülke yönetiminin üzerinde bir otoriteye sahip olması” • Modern zamanlarda ise öncelikle 1800’lerde Napolyon’un yayılmacı politikalarını, daha sonraları ise İngiltere’nin kolonileştirmeye dayalı sömürgeciliğini tanımlamakta kullanıldı (Chilcote, 2002). • Son dönemlerde ise emperyalizm bu özel anlamından çıkarılıp daha geniş kapsamlı bir muhteva kazanmıştır: bir ülkenin diğeri üzerinde tahakkümü.

8. Emperyalizmin Kronolojisi

9. Emperyalizmin Kronolojisi (devam)

10. Kaynak: Chilcote’den (2002) uyarlama.

11. Küreselleşme:Emperyalizmin yeni biçimi- belki de tarihin tekerrürü… • IMF-Dünya bankası ve yeni sömürü • Medya- Internet: yeni bağımlılık • Uluslararası sermaye: talepte sınır tanımazlık • ABD- Afganistan-Irak: Moğollar daha mı acımasızdı? Geleneksel emperyalizmden farklı mı? • ABD en yeni ulus devlet

12. sonuç • Tarih tekerrürden ibaret (mi?) Türkiye’de milliyetçi ve islamcıların söyleminde “küreselleşmeci” temalar yoğun: Türk cihan hakimiyeti mefküresi İlayi kelimetullah- nizam-ı alem