110 likes | 307 Views
Jean- Dominique Larrey L’Art d’amputer vite et haut. “ Je salue l’honneur qui passe” A.Wellesley, Duke of Wellington. Bonheiden, 14 juni 2008. Waar is de plaats van de chirurgie?. Eylau 8 februari 1807. Antoine-Jean Gros, Musée du Louvre. Dominique Larrey. -Toulouse, Paris
E N D
Jean- Dominique Larrey L’Art d’amputer vite et haut “ Je salue l’honneur qui passe” A.Wellesley, Duke of Wellington Bonheiden, 14 juni 2008
Waar is de plaats van de chirurgie? Eylau 8 februari 1807 Antoine-Jean Gros, Musée du Louvre
Dominique Larrey -Toulouse, Paris -Chirurgien-Naviguant 1787 “la Vigilante” -15 juli 1804 Légion d’Honneur -1807 Eylau Sabel van Napoleon -Januari 1810 Baron d’Empire
“La chirurgie,art cruel, était envisagéeavec effroi.” Ollier L. 1892 “ Quarante-cinq amputations de bras, d’avant-bras, de cuisses et de jambes furent pratiquées en ma présence par les chirurgiens-majors.” Larrey, JD,1812
Amputatie • desarticulatie van de schouder en sporadisch heup • zeer vaak conservatieve chirurgie • 4 – 7.5% amputaties verricht door Percy • vergelijkbaar cijfer voor Larrey • Borodino: 220 amputaties/ 20 000 = 1% (alleen en binnen 24 uur!)
Prognose • overlijden: 10 - 15% • genezing: 30 - 40% • relatief invaliede: 15 - 25% • absoluut invaliede: 30 - 40%
…naar evidence-based… “Leidde de primaire amputatie (I) van zwaargekwetste soldaten in de Napoleontische oorlogen(P) tot een betere overleving(O) in vergelijking met een uitgestelde behandeling op een later tijdstip in een hospitaal in de RCZ (C)?”
… zelfs in Napoleon’s tijd! secundair versus primair:effect op mortaliteit kontrole primair OR P Bell 106/225 40/146 2.36 <0.001 [0.92,5.74] Guthrie 275/551 24/291 11.08 <0.001 [7.48,16.39] ∑ 381/776 64/437 5.62 <0.001 [2.56,12.30] Bell C, 1815; Guthrie G 1813
Prognose voordeel secundaire amputatie voordeel primaire amputatie OR 2.361 [0.923,5.743] Bell, 1815 (n = 371) Guthrie, 1813 (n = 842) OR 11.085 [7.585,16.395] Combined (n = 1213) OR 5.622 [2.565,12.304] 0.1 0.2 0.5 1 2 5 10 Bosteels J, Mathieu C.Unpublished