Cerddoriaeth Film

1. Cerddoriaeth Film • Beth ydi hwn? • Mae cerddoriaeth yn cymryd rhan bwysig mewn ffilm gan ei fod yn: • creu awyrgylch • sefydlu’r cymeriadau • gosod yr amser ar lleoliad yn ei gyd-destun • Wrth wylio ffilm, mae’r mwyafrif o bobl yn canolbwyntio ar yr • hyn sydd yn digwydd, y ddeialog ar effeithiau arbennig, ond mae’r • gerddoriaeth yn cymryd rhan allweddol yng nghyfeiriad y plot. • Elfen bwysicaf y gerddoriaeth mewn ffilm ydi cyfleu ystod • eang o emosiynau a darparu'r thema agoriadol. Cynllunio Datblygu Myfyrio Beth fyddaf yn ei wneud? Dysgu sut i gyfansoddi darn o gerddoriaeth ar gyfer ffilm.

2. Gwrandewch ar y ddau ddyfyniad canlynol o gerddoriaeth ffilm. • Allwch chi adnabod unrhyw debygrwydd neu wahaniaethau rhwng y dyfyniadau? • Gwrandewch ar y dyfyniad a defnyddiwch y blwch offer a’r adnodd ‘blychau • cofnodi’ er mwyn nodi unrhyw nodweddion cerddorol diddorol. Bydd rhai o’r • syniadau yn ddefnyddiol pan fyddwch yn dechrau ysgrifennu eich • cyfansoddiad eich hun. Cynllunio 1: Gwrando X

3. Cynllunio 1: Gwrando i i Gwrando Pellach

4. ? • Beth yn eich barn chi yw’r syniadau cerddorol mwyaf effeithiol yn y dyfyniadau yma? • Beth ydych chi yn ei gofio fwyaf am y gerddoriaeth yn eich hoff ffilm?

5. Themes from Harry Potter - John Williams • Theme from James Bond - Monty Norman

6. Gwrando pellach • ‘Dracula III: Legacy’ - Ceiri Torjussen  • Theme from ‘Pearl Harbour’ – Hanz Zimmer • Martha, Jac a Sianco – John Hardy

7. Cymal cerddorol byr ydi motiff. Gall un patrwm bychan osod yr olygfa! Gwrandewch ar y chwe motiff a phenderfynwch sut fath o ffilm mae’r motiff yn ei gyfleu. Llusgwch y math o ffilm i’r lleoliad cywir yn y grid. Fe gewch ‘wirio’r ateb’ ar unrhyw adeg neu ‘Ailosod’ i ddechrau eto. Cynllunio 2: Defnyddio motiffau X

8. Cynllunio 2: Defnyddio motifau Hanesyddol / Cowboi / Arswyd / Antur / Cartwn / Comedi Gwirio Ateb Ailosod

9. Sut wnaethoch benderfynnu ar eich ateb? • Pa nodweddion cerddorol y gwnaethoch wrando allan amdanynt i’ch • cynorthwyo? ?

10. Motif 1 - Adventure • Motif 2 - Cartoon • Motif 3 - Cowboy • Motif 4 - Comedy • Motif 5 - Historical • Motif 6 - Horror

11. Gwrandewch ar y recordiad yma o ‘Thema James Bond’. • Gosodwch y chwe motiff canlynol yn y drefn maent yn ymddangos a llusgwch • nhw i mewn i’r grid. Cewch wrando ar bob motiff yn unigol drwy glicio arnynt. • Fe gewch ‘wirio’r ateb’ ar unrhyw adeg neu ‘Ailosod’ i ddechrau eto. Cynllunio 3: Creu motiff allan o gord X

12. Cynllunio 3: Creu motiff allan o gord ‘Thema James Bond’. Opsiynau arddangos Gwirio Ateb Ailosod

13. ? Chwaraewch neu gwrandewch ar y batrymau cordiau tri bar canlynol. Mae’r motiffau yn ‘Thema James Bond’ yn seiliedig ar un o’r patrymau cordiau yma. Dewisiwch y patrwm cywir a gwiriwch eich ateb. Gwirio Ateb

14. Cynllunio 3: Creu motiff allan o gord Gwirio Ateb

15. Cynllunio 4: Haenu motiffau Opsiynau arddangos Gwirio ateb Ailosod

16. ? • Sut y buasech yn creu amrywiaeth o fotiffau gan ddefnyddio un cord? • Ailadrodd rhai o nodau y cord. • Ychwanegu nodau eraill o gwmpas nodau’r cord. • Neidio i nodau eraill yn y cord. Arddangos awgrymiadau

17. Planning Tool Consider the following questions when planning your composition: Deciding the content: what is the order of events or scenes? What are the main dramatic ideas? What musical devices will I use to support the mood? What instruments and musical elements will best support the mood?

18. Gall newid cord yn raddol drwy newid un nodyn ar y tro fod yn effeithiol. • Chwaraewch neu gwrandewch ar yr enghraifft ganlynol. • Dechreuwch gord newydd i ddechrau a datblygwch ddilyniant eich hun. • Ysgrifennwch eich syniadau ar gyfer dilyniant o gordiau yn y blychau neu • Gallwch lawr lwytho'r daflen waith wrth wasgu ar y symbol. • Mae’n bosib ‘Argraffu’ er mwyn cael copi o’r dilyniant cordiau. Datblygu 1: Dilyniant o gordiau X

19. Datblygu 1: Dilyniant o gordiau Opsiynau arddangos

20. ? • Pa haenau eraill y gallwch eu hychwanegu at eich dilyniant o gordiau? • Ychwanegu nodau pedal traw isel neu uchel. • Ychwanegu llinnell fas gyda rhythm trawsacennog. • Cyfansoddi haen gyda rhythm ailadroddus. Arddangos awgrymiadau

22. Datblygu 2: Datblygu cordiau Yn ogystal â chordiau triad mwyaf a lleiaf, mae yna nifer o gordiau diddorol eraill â all fod yn ddefnyddiol wrth gyfansoddi cerddoriaeth ffilm. Cliciwch ar y mathau gwahanol o gordiau isod i weld enghraifft: Cordiau atodol Cordiau Cromatig Cordiau cywasg Disgord Pan fydd nodyn ychwaengol yn cael ei ddefnyddio mewn cord mwyaf a lleiaf. Opsiynau arddangos

23. Develop 2 – Developing Chords As well as the usual major or minor chords, there are a number of other interesting chords which may be really useful in creating film music. Click on one of the following chords to see an example: Added chords Chromatic chords Diminished chords Dischords Pan fydd rhai nodau mewn cordiau mwyaf a lleiaf yn cael eu haddasu i gynnwys hapnodau. Viewing options

24. Develop 2 – Developing Chords As well as the usual major or minor chords, there are a number of other interesting chords which may be really useful in creating film music. Click on one of the following chords to see an example: Added chords Chromatic chords Diminished chords Dischords Mae hwn yn gord gyda pedwar nodyn gyda gyfwng o 3ydd lleiaf rhwng pob nodyn. Mae’n effeithiol ar gyfer adeiladu tensiwn mewn darn. Viewing options

25. Develop 2 – Developing Chords As well as the usual major or minor chords, there are a number of other interesting chords which may be really useful in creating film music. Click on one of the following chords to see an example: Added chords Chromatic chords Diminished chords Discords Pan fydd nodau sydd wedi cael eu dethol mewn cord yn creu sain cras / anghyseinedd bwriadol. Viewing options

26. Viewing Options note names Chromatic Chords Added Chords Discords Diminished Chords

27. Mae sawl motiff yn cynnwys symudiad hanner tôn. • A allwch chi adnabod y tri enghraifft canlynol? • Gwrandewch ar y dyfyniadau a defnyddiwch y blwch offer a’r adnodd ‘blychau • cofnodi’ er mwyn nodi sut mae’r symudiad hanner tôn wedi cael ei ddefnyddio • yn y motiff. Datblygu 3: Cyfansoddi motiffau gan ddefnyddio hanner tôn X

28. Datblygu 3: Cyfansoddi motiffau gan ddefnyddio hanner tôn i i i .

29. ? Beth ydi’r enw ar y math yma o fotiffau? Ateb Leitmotif Mae leitmotif yn batrwm sydd yn cael eu gysylltu gyda cymeriad penodol, sefyllfa neu syniad sy’n ail ymddangos.

30. The three examples • Jaws - John Williams • Psycho - Bernard Herrmann • James Bond Theme - Monty Norman

31. Mae’r clip canlynol yn olygfa o’r ffilm ‘Hedd Wyn’. Yn yr olygfa, mae’r milwyr yn disgwyl yn y ffos cyn i’r frwydyr ddechrau. Gwyliwch y clip heb wrando ar y sain. Defnyddiwch y blwch offer a’r adnodd ‘blychau cofnodi’ er mwyn nodi awyrgylch yr olygfa, ac unrhyw syniadau cerddorol a fydd o gymorthi greu awyrgylch pwrpasol. Datblygu 4: Ymateb cerddorol i ysgogiad gweledol X

32. Datblygu 4: Ymateb cerddorol i ysgogiad gweledol Full screen Arddangos awgrymiadau Lawr lwytho’r ffilm

33. Datblygu 4: Ymateb cerddorol i ysgogiad gweledol Full screen View Suggestions

34. ? Cyfansoddwch eich darn eich hun sydd yn cyd fynd gyda’r olygfa. Ni ddylai’r darn ddibynnu yn llwyr ar effeithiau sain, fe ddylai gyfleu’r awyrgylch, naws a’r hyn sydd yn digwydd yn yr olygfa. Ar ôl cyfansoddi eich darn, cymharwch eich gwaith gyda’r trac gwreiddiol.

35. Reflect Reflect on your composition and consider the following questions: What have I achieved? Have I achieved what I set out to do? What would I like to do next? What would I change about my composition?