CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A.

1. CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A. 41-902 Bytom, ul. Chorzowska 25, tel.: 032 282 25 25 www.csrg.bytom.ple-mail: info@csrg.bytom.pl ZAGROŻENIA GAZOWE

2. Powietrze atmosferyczne: • 78,08% azot • 20,95% tlen • 0,03% dwutlenek węgla • 0,93% argon oraz inne gazy szlachetne • Powietrze kopalniane, to mieszanina powietrza atmosferycznego • oraz gazów powstających w wyrobiskach górniczych. • Zmiana składu powietrza kopalnianego spowodowana jest: • naturalnym wydzielaniem się gazów z górotworu • procesom utleniania (powolne, szybkie, gwałtowne) • wykonywaniem robót strzałowych • pracą maszyn spalinowych • gniciem substancji organicznych • oddychaniem ludzi • rozpadem radioaktywnych pierwiastków

3. CENTRALNA STACJA RATOWNICTWA GÓRNICZEGO S.A. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2002 r. Dz. U. Nr 139 z 2002 r. poz. 1169 w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w podziemnych zakładach górniczych.

4. Dział IV Przewietrzanie i klimatyzacja • Rozdział l • Postanowienia ogólne • §187 • 1. Ilość powietrza doprowadzana do wyrobisk powinna zapewniać • utrzymanie w tych wyrobiskach wymaganego składu powietrza i temperatury. • 2. Wszystkie dostępne wyrobiska i pomieszczenia przewietrza się w taki sposób,aby zawartość tlenu w powietrzu nie była mniejsza niż 19% (objętościowo),a najwyższe dopuszczalne stężenia gazów w powietrzunieprzekraczały wartości określonych w tabeli. • 3. Skróty wymienione w ust. 2 oznaczają: • NDS – najwyższe dopuszczalne stężenie średnio ważone, • NDSCh - najwyższe dopuszczalne stężenie chwilowe, • zdefiniowane w odrębnych przepisach.

5. Dział IV Przewietrzanie i klimatyzacja • Rozdział 4 • Klimatyzacja • § 239 • Temperatura powietrza w miejscu pracy nie powinna przekraczać 28 OC wykonując pomiar termometrem suchym , a intensywność chłodzenia nie powinna być mniejsza od 11 katastopni wilgotnych { Kw } • 2. W przypadku gdy temperatura powietrza mierzona termometrem suchym w miejscu pracy jest większa od 28 OC, a nie przekracza 33 OC lub intensywność chłodzenia jest mniejsza od 11 katastopni wilgotnych , stosuje się odpowiednie rozwiązania techniczne dla obniżenia temperatury powietrza lub ogranicza czas pracy do6 godzin, liczony łącznie ze zjazdem i wyjazdem , dla pracowników przebywających całą zmianę roboczą w miejscu pracy gdzie parametry klimatyczne są przekroczone. • 3. W przypadku gdy temperatura powietrza mierzona termometrem suchym, przekracza 33 OC, można zatrudniać ludzi tylko w akcji ratowniczej.

6. WŁAŚCIWOŚCI GAZÓW

7. DEFINICJE NAJWYŻSZE DOPUSZCZALNE STĘŻENIE (NDS) czynników szkodliwych dla zdrowia - wartości średnie ważone stężeń - których oddziaływanie na pracownika w ciągu 8-godzinnego, dobowego i przeciętnego tygodniowegowymiaru czasu pracy, określonego w Kodeksie pracy, przez okres jego aktywności zawodowejnie powinno spowodować ujemnych zmian w jego stanie zdrowia oraz w stanie zdrowia jego przyszłych pokoleń. NAJWYŻSZE DOPUSZCZALNE STĘŻENIE CHWILOWE (NDSCh) czynników szkodliwych dla zdrowia - wartości średnie stężeń, które nie powinny spowodować ujemnych zmian w stanie zdrowia pracownika, jeżeli występują w środowisku pracy nie dłużej niż 15 minut i nie częściej niż dwa razy w czasie zmiany roboczej, w odstępie czasu nie krótszym niż 1 godzina. (Dziennik Ustaw nr 217/2002 poz. 1833)

8. Zestawienie wartości NDS i NDSChdla gazów występujących w kopalniach

9. WYBUCHOWOŚĆ GAZÓW

10. Wybuchy gazów pożarowych Wybuch gazów pożarowych może nastąpić,gdy spełnione są następujące warunki : • Co najmniej jeden z gazów palnych w mieszaninie gazów pożarowych znajduje się w granicach wybuchowości . • Istnieje źródło wysokiej temperatury (tzw.inicjał wybuchu ). • Mieszanina wybuchowa zawiera dostateczną ilość tlenu .

11. Ocena stanu zagrożenia wybuchowego Ocenę stanu zagrożenia wybuchowego należy przeprowadzić metodą opracowaną przez jednostkę ratownictwa górniczego. Może to być metoda stałego trójkąta wybuchowości.

12. Przykładowy diagram Cowarda