استاد راهنما دکتر مجید رستمی آموزش EXPERT CHOICE ارائه : احمد آقاجانی

1. به نام خدا استاد راهنمادکتر مجید رستمیآموزش EXPERT CHOICEارائه:احمد آقاجانی

2. AHP • فرایند تحلیل سلسله مراتبی

3. يكي از اساسي ترين موضوعات مطرح در دنياي امروزي كه همواره از دغدغه هاي اصلي مديريت محسوب مي شده است، بحث تصميم گيري است. لزوم اتخاذ تصميم درست و برگزيدن گزينه مناسب از ميان گزينه هاي متعدد زمينه انتخاب بهترين توليدكننده، بهترين توزيع كننده، بهترين منطقه براي جذب مشتري، بهترين شركاي تجاري در تشكيل يكپارچگي ها و موارد مشابه از جمله مسايل مهم مطرح براي تصميم گيري چند معياره است. • اين تصميمات از مسايل جزيي تا مسايل بزرگ و كلان را شامل مي شوند و در بسياري از اين موارد در صورت نادرست بودن تصميم، هزينه هاي زيادي بايد پرداخت گردد. از اين رو تصميم گيري صحيح در تمامي مسايل اهميت بسزايي دارد. مقدمه

4. یکی از کارآمد ترین تکنیک های تصمیم گیری فرایند تحلیل سلسله مراتبی (Analytical Hierarchy process-AHP) که اولین بار توسط توماس ال ساعتی در 1980 مطرح شد . که بر اساس مقایسه های زوجی بنا نهاده شده و امکان بررسی سناریوهای مختلف را به مدیران می دهد .

5. انواع حالت های تصمیم گیری

6. ساخت سلسله مراتبی مقایسه های زوجی ترکیب وزنها تحلیل حساسیت روش رتبه بندی فرایند تحلیل سلسله مراتبی در یک نگاه

7. تصور کنید که از بین سه اتومبیل A,B,C یکی را انتخاب کنیم چهار معیار:راحتی ، قیمت ، مصرف سوخت، مدل مطرح می باشد .حل این مثال را طی قدمهای زیر تشریح می کنیم: ساختن سلسله مراتبی محاسبه وزن سازگاری سیستم مثال

8. ساختار سلسله مراتب تصمیم

9. محاسبه وزن نسبی اتومبیل ها از نظر راحتی

10. قدم اول: مقادیر هر یک از ستون ها را با هم جمع می کنیم.

11. قدم دوم: تقسیم هر عنصر از ماتریس به جمع کل ستون همان عنصر( نرمالایزکردن)

12. قدم سوم : محاسبه متوسط عناصر در هر سطر

13. ماتریس مقایسه زوجی برای سه اتومبیل نسبت به قیمت

14. ماتریس مقایسه زوجی برای سه اتومبیل نسبت به مصرف

15. ماتریس مقایسه زوجی برای سه اتومبیل نسبت به مدل

16. وزن اتومبیل ها برای معیار های ، و مدل مصرف قیمت

17. ماتریس مقایسه زوجی معیارها

18. 0.398قیمت 0.085مصرف 0.218راحتی 0.299 مدل وزن هر یک از معیارها

19. وزن اتومبیل ها نسبت به معیارها

20. وزن نهائی اتومبیل A 0.398*0.123+0.085*0.087+0.218*0.593+0.299*0.265=0.265 وزن نهائی اتومبیل B 0.398*0.320+0.085*0.274+0.218*0.341+0.299*0.655=0.421 وزن نهائی اتومبیل C 0.398*0.557+0.085*0.639+0.218*0.066+0.299*0.080=0.314 محاسبه وزن نهائی اتومبیل

21. اولویت نهائی اتومبیل ها

22. حل مسائل تصمیم با روش سلسله مراتبی به کمک excel در حالاتی که اندازه مساله بزرگ باشد طولانی و طاقت فرساست. این کار با expert choice به راحتی انجام می شود. با یک مثال می خواهیم نحوه کار با این نرم افزار را آموزش دهیم. مثال: شرکتی می خواهد در مورد خرید یک نوع ماشین که سازندگان آن سه کشور روسیه(R) ،آلمان(G) و انگلیس (E) هستند تصمیم گیری کند . شاخصهای اولیه تصمیم گیری عبارتند از: 1.ظرفیت 2.خدمات پس از فروش 3.قیمت 4.فرایند تولید آموزش نرم افزار Expert choice

23. ساختار سلسله مراتب تصمیم

24. ارجهیت معیارها می تواند دارای اهمیت یکسان، یا ترجیح زیاد و بسیاری موارد دیگر باشد که برای استفاده از آن ها، ابتدا این ترجیحات به کمک جدول (1) کمی شده و سپس مورد استفاده قرار می گیرد:

25. تصمیم گیرندگان با توجه به ضریب اهمیت معیار ها ماتریس مقایسات زوجی را تشکیل می دهند.

26. نحوه حل مساله با نرم افزاربعد از باز کردن نرم افزار پنجره زیر ظاهر میشود که گزینه CREAT NEW MODEL را انتخاب می کنیم

27. بعد از انتخاب نام و محل ذخیره فایل جدید در پنجره بعد هدف مساله را وارد می کنیم.حال باید شاخص های تصمیم گیری را وارد کنیم که در منوی EDIT ،INSERT CHILD را کیلیک می کنیم وشاخص ها را وارد می کنیم

28. بعد از وارد کردن شاخص ها نوبت به ایجاد گزینه ها می رسد که از منوی EDIT ،ALTERNATIVE و سپس INSERT را کلیک میکنیم که کادر زیر ظاهر می شود: گزینه اول را وارد وenter را می زنیم و این کار را تا وارد کردن آخرین گزینه ادامه می دهیم

29. با کیلیک روی هدف مساله درمنوی assessment گزینه pairwise را کیلیک می کنیم و ضرایب مقایسات اهمیت (مقایسات زوجی) را مثل زیر وارد می کنیم و enter می زنیم

30. درمثال قبلی قضاوتهای مربوط به گزینه ها نسبت به هر یک از شاخص ها که توسط مدیران برآورد شده است :

31. در مثال قبلی قضاوتهای مربوط به گزینه ها نسبت به هر یک از شاخص ها که توسط مدیران برآورد شده است :

32. حال نوبت به وارد کردن قضاوتهای مربوط به گزینه ها نسبت به هر یک از شاخص ها است ، با کیلیک روی هر یک از شاخص ها درمنوی assessment گزینه pairwise را کیلیک می کنیم و ضرایب مقایسات اهمیت (مقایسات زوجی) را مثل زیر وارد می کنیم و enter می زنیم

33. بعد از کیلیک کردن روی هر یک از معیارها درمنوی assessment گزینه pairwise را مثل شکل زیر می کنیم و ضرایب مقایسات زوجی گزینه ها نسبت به هر یک از معیارها را مثل زیر وارد می کنیم و تا آخرین ماتریس ادامه داده و enter مي زنیم تا ثبت شوند.

34. مثلا ماتریس مقایسات زوجی گزینه ها نسبت به معیار ظرفیت را به صورت زیر وارد می کنیم: بقیه ماتریسها را به همین ترتیب وارد می کنیم.

35. برای بدست آوردن وزن نسبی معیارها از منوی assessment گزینه Calculate را کیلیک می کنیم یا منوی بالایی نمودار افقی آبی رنگ را کلیک کنید. با گزینه Sort Priorityمی توان معیارها را به ترتیب اولویت آورد.

36. برای بدست آوردن وزن نسبی گزینه ها نسبت به تک تک معیارها رو معیار ها کلیک کرده و از منوی assessment گزینه Calculate را کیلیک می کنیم یا از بالا نمودار افقی آبی رنگ را کلیک کنید. با گزینه Sort Priority می توان معیارها را به ترتیب اولویت آورد.مثلا برای معیار ظرفیت وزن سه کشور سازنده ماشین را نشان دادیم که وزن نسبی ماشین روسیه از لحاظ معیار ظرفیت بیشتر و بهتر از بقیه می باشد.

37. برای بدست آوردن وزن نهایی گزینه ها (ترکیب وزن ها) روی هدف کلیک کرده و از منوی Synthesize گزینه With Respect toرا کیلیک می کنیم که به صورت کادر زیر رتبه بندی گزینه ها بدست می آید که در اینجا گزینه G در اولویت اول قرار دارد. نرخ ناسازگاری کلی 04/. بدست آمده که بالای نمودار نشان داده شده است.در کادر زیر از قسمت Edit روی Creat Excelکلیک کنید تا تمام داده ها و وزن نسبی را با فایل Excel باز کند.

38. بر اساس کارایی (Performance) پویا (Dynamic) براساس شیب (Gradient) دو بعدی (Two-Dimensional) بر اساس اختلاف (Difference) • برای مشاهده نمودارهای تحلیل حساسیت، از منوی اصلی Sensivity-Graphs را انتخاب کنید. 5حالت تحلیل حساسیت در نرم افزار EC

39. نمودار حساسیت بر اساس کارایی

40. نمودار حساسیت بر اساس پویا

41. نمودار حساسیت بر اساس شیب

42. نمودار حساسیت بر اساس تفاضل وزنی

43. نمودار تحلیل حساسیت دو بعدی