Autor: Kamila Sałyga

1. Szlak Orlich Gniazd Autor: Kamila Sałyga

2. Szlak Orlich Gniazd – szlak turystyczny w Polsce, przebiegający przez województwa małopolskie i śląskie. Rozpoczyna bieg w Krakowie, kończy w Częstochowie. Ma długość 163,9 km. Nazwę zawdzięcza leżącym na jego trasie ruinom zamków i warowni, nazywanych Orlimi Gniazdami ze względu na ich usytuowanie na skałach dochodzących do 30 metrów wysokości.

3. Szlak ten został opisany i utworzony przez Kazimierza Sosnowskiego. Widnieje pod numerem pierwszym w ogólnopolskim rejestrze znakowanych szlaków pieszych. Ta pozycja wynika z ukształtowania terenu, obecności licznych ostańców skalnych, jaskiń oraz zabytków Szlak oznaczony jest kolorem czerwonym. Podobną trasę co pieszy Szlak Orlich Gniazd ma Jurajski Rowerowy Szlak Orlich Gniazd.

4. Teren leżący pomiędzy Krakowem i Częstochową, zwany Wyżyną Krakowsko-Częstochowską, to jedno z najpiękniejszych miejsc w Polsce. Kolebka naszej kultury, gdzie o zabytki łatwiej niż w każdej innej części kraju, położona jest pośród przepięknych pagórków porośniętych lasami, wśród malowniczych wapiennych ostańców, stwarzając wrażenie niezwykłej harmonii występującej pomiędzy człowiekiem i środowiskiem. W odległej przeszłości na terenie Śląska i Małopolski powstawały pierwsze osady ludzkie.

5. Na początku drugiego tysiąclecia wzniesiono tutaj pierwsze grody obronne, które chronić miały szlaki handlowe w tworzącym się państwie piastowskim. W XIV wieku za czasów panowania Kazimierza Wielkiego na pograniczu polsko-czeskim, często w miejscu drewnianych grodów, wybudowano szereg warownych zamków m.in. w Ojcowie, Olsztynie, Lelowie, Bobolicach i Mirowie, w celu zabezpieczenia ówczesnej stolicy – Krakowa i ochrony granic państwa. Powstał w ten sposób system obronny zamków, uzupełniony niewielkimi strażnicami, ufortyfikowanymi klasztorami i kościołami.

6. Duży wkład w utworzenie takiego systemu wniosły również możne rody szlacheckie, które wybudowały na tym terenie swe warowne siedziby m.in. w Ogrodzieńcu, Smoleniu, Bydlinie, Pilicy, Morsku, Udorzu, Rabsztynie, Pieskowej Skale, Korzkwi, Lipowcu i Rudnie. Jurajskie zamki budowane były najczęściej na szczytach wzniesień, pośród trudno dostępnych skał wapiennych, stąd wzięła się ich nazwa – „Orle Gniazda”.

7. Niestety, dziś większość tych wspaniałych budowli możemy oglądać tylko jako ruiny. Przyczyniły się do tego głównie wojny szwedzkie, w czasie których ograbiono i zniszczono większość zamków, a później rozbiory i restrykcyjna polityka zaborców. Na szczęście w ostatnim czasie ponowione zostały próby rekonstrukcji tych historycznych budowli i zostały odbudowane z ruin zamki w Bobolicach i Korzkwi.

8. ~~Obiekty na szlaku~~ Korzkiew – Zamek Rycerski w Korzkwi Ojców – Ruiny Zamku Królewskiego na Złotej Górze w Ojcowie Pieskowa Skała – Zamek Królewski w Pieskowej Skale Rabsztyn – Ruiny Zamku Rycerskiego w Rabsztynie Bydlin – Ruiny Zamku Rycerskiego w Bydlinie Smoleń – Ruiny Zamku Rycerskiego w Smoleniu Pilica – Ruiny Zamku Rycerskiego w Pilicy Ogrodzieniec – Ruiny Zamku Rycerskiego w Ogrodzieńcu Morsko – Ruiny Zamku Rycerskiego "Bąkowiec" w Morsku Bobolice – Zrekonstruowany Zamek Królewski w Bobolicach Mirów – Ruiny Zamku Rycerskiego koło Mirowa Olsztyn – Ruiny Zamku Królewskiego w Olsztynie

9. Zamek w Korzkwi Zamek w Korzkwi – warownia rycerska, znajdująca się w Korzkwi (ok. 15 km na północ od Krakowa). Historia zamku sięga XIV wieku. W 1352 roku Jan z Syrokomli zakupił wzgórze Korzkiew i wybudował na nim wieżę, pełniącą funkcję obronną i mieszkalną. Kolejnymi właścicielami byli: Szczepan Świętopełk z Irządz, kupiec Piotr Krupka, rodzina Zborowskich i Ługowskich.

10. Ruiny Zamku Na Złotej Górze w Ojcowie Zamek w Ojcowie – położony na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego, w centrum Ojcowa, był zamkiem warownym wzniesionym przez Kazimierza Wielkiego w II połowie XIV wieku. Obecnie zachowały się jedynie jego ruiny.

11. Zamek w Pieskowej Skale Pieskowa Skała – osada na terenie wsi Sułoszowa, w granicach jednego z trzech jej sołectw, położona w Dolinie Prądnika nieopodal Krakowa, na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego, znana przede wszystkim z zamku o tej samej nazwie.

12. Zamek w Rabsztynie Zamek w Rabsztynie – zamek rycerski obecnie w stanie ruiny w miejscowości Rabsztyn, na Szlaku Orlich Gniazd, pieszym i rowerowym. U podnóża góry, na której wznosi się średniowieczny zamek, znajdują się fragmenty renesansowego pałacu zbudowanego w XVII wieku jako zamek dolny. Pierwotny zamek, o którym wzmianki pochodzą z XIII w., był drewniany. Murowany wybudowany został za Kazimierza Wielkiego, po którego śmierci przeszedł w ręce prywatne w ramach spłaty długów.

13. Zamek w Bydlinie Zamek w Bydlinie – ruiny średniowiecznego zamku w miejscowości Bydlin w powiecie olkuskim, na Szlaku Orlich Gniazd, pieszym i rowerowym. Zamek wznoszący się na wysokim, skalistym wzgórzu przez pewien czas pełnił również funkcję świątyni. Wśród uczonych pojawiały się również opinie, że budowla nigdy nie była zamkiem i od początku pełniła funkcje sakralne.

14. Ruiny Zamku w Smoleniu Zamek został wzniesiony w stylu gotyckim w połowie XIV wieku, najprawdopodobniej przez Ottona z Pilczy herbu Topór i zastąpił istniejącą tu być może wcześniej drewnianą strażnicę. Pierwszy zamek składał się z murów obwodowych biegnących wokół skalnej platformy, budynku mieszkalnego we wschodniej części i cylindrycznej wieży (stołpu) o średnicy ok. 7,5 m. Wejście do stołpu znajdowało się na wysokości kilku metrów (dzisiejsze wejście na poziomie gruntu powstało znacznie później).

15. Zamek w Pilicy Zamek w Pilicy (zwany również pałacem) - zabytkowy zamek znajdujący się w mieście Pilica, w województwie śląskim. Otoczony fortyfikacjami bastionowymi zamek składa się z 4 skrzydeł otaczających wewnętrzny dziedziniec.

16. Ruiny Zamku w Ogrodzieńcu Zamek Ogrodzieniec – ruiny średniowiecznego zamku leżącego w Jurze Krakowsko-Częstochowskiej wzniesionego w XIV-XV wieku przez ród Włodków Sulimczyków, później przebudowywanego. Zamek leży na najwyższym wzniesieniu Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej – Górze Zamkowej wznoszącej się na 515,5 m n.p.m. Ruiny leżą na "Szlaku Orlich Gniazd", są udostępnione do zwiedzania.

17. Zamek w Morsku Początki zamku nie mają udokumentowanej historii. Być może pierwszą drewnianą warownie wznieśli w XIV wieku Toporczykowie którzy od nazwy dóbr Morsko przybrali nazwisko Morskich. Prawdopodobnie byli rycerzami rabusiami za co Król Władysław Łokietek odebrał im Morsko i oddał wieś w 1327 roku klasztorowi w Mstowie.

18. Zamek Boblice Królewski Zamek Bobolice został zbudowany przez Króla Polski Kazimierza Wielkiego najprawdopodobniej ok. 1350-1352 roku. Należał do systemu obronnego zachodniej granicy państwowej Królestwa Polskiego. Zamek miał bronić od najazdów ze strony Śląska, będącego terytorium granicznym Królestwa Czech. Zamek jest częścią fortyfikacji zwanych Szlakiem Orlich Gniazd.

19. Zamek w Mirowie Zamek Mirów został zbudowany w czasach Kazimierza Wielkiego około połowy XIV wieku, choć przypuszcza się, że już wcześniej istniały w tym miejscu drewniano-ziemne zabudowania. Początkowo warownię tworzyła kamienna strażnica podległa pod pobliski Zamek Bobolice, która wraz z nim wchodziła w skład systemu obronnego znanego dziś jako „Orle Gniazda”.

20. Zamek w Olsztynie Zamek w Olsztynie – potoczna nazwa ruin średniowiecznego zamku królewskiego, znajdującego się we wsi Olsztyn w województwie śląskim. Ruiny te są jedną z atrakcji na turystycznym Szlaku Orlich Gniazd.

21. Szlak przebiega przez bardzo atrakcyjne tereny, jakimi są: Ojcowski Park Narodowy, Jaskinia Wierzchowska Górna, liczne rezerwaty przyrody, Np. Smoleń, Góra Zborów, Ostrężnik, Parkowe, Sokole Góry, Zielona Góra i inne. Klamrą spinającą szlak są Wawel i Jasna Góra. Nowymi atrakcjami na szlaku są powstałe w 2010 roku dwa parki tematyczne Miniatur Zamków Jurajskich zlokalizowane w Podzamczu, Gm. Ogrodzieniec i Piasku, Gm. Janów.

22. Źródło http://www.aktualnosciturystyczne.pl/certyfikaty-pot/szlak-orlich-gniazd/ http://pl.wikipedia.org/wiki/Szlak_Orlich_Gniazd http://www.orlegniazda.pl/pl Koniec