Sieci (2)

1. Sieci (2) Model Warstwowy Sieciowe Systemy Operacyjne Protokoły sieciowe

2. warstwa 7 warstwa aplikacji A - All warstwa 6 warstwa prezentacji P - People warstwa 5 warstwa sesji S - Seem warstwa 4 warstwa transportowa T- To warstwa 3 warstwa sieciowa N - Need warstwa 2 warstwa łącza danych D - Data warstwa 1 warstwa fizyczna P - Processing OSI –Open System Interconection • warstwowy model sieci – strategia sieciowa definiująca sposoby komunikacji realizowane przez komputery podłączone do sieci • opisuje sposób przepływu informacji między aplikacjami softwarowymi dwóch stacji roboczych • składa się z 7 niezależnych warstw = 7 zadań:

3. warstwa aplikacji interejs dla usług sieciowych – komunikacja z użytkownikiem tłumaczy komunikaty przepływające między w. Aplikacji a pozostałymi, odpowiada za przekierowywanie, kompresje i szyfrowanie danych warstwa prezentacji warstwa sesji określa zasady komunikacji między dwoma urządzeniami warstwa transportowa obsługuje transmisję wykonywaną w sieci warstwa sieciowa zajmuje się adresowaniem i przełączaniem warstwa łącza danych sterowanie łączem i kontrola błędów warstwa fizyczna karty sieciowe, kable (istniejące fizycznie) Warstwowy model sieci

4. Warstwowy model sieci • Warstwy związane z aplikacjami są realizowane programowo • Warstwy niższe ralizują transport danych – sieciowa i transportowa są ralizowane programowo • Warstwy Fizyczna i Łącza danych są realizowane za pośrednictwem oprogramowania i sprzętu warstwa aplikacji Warstwy wyższe (Aplikacje) warstwa prezentacji warstwa sesji warstwa transportowa warstwa sieciowa Warstwy niższe (Transport danych) warstwa łącza danych warstwa fizyczna

5. Sieciowy System Operacyjny • NOS (Network Operating Systme) zestaw programów wspomagających zarządzaniem zasobami internetowymi • NOS klienta odpowiada głównie za zrealizowanie połączenia z internetem • NOS serwera jest odpowiedzialny za: • realizowanie wielu żądań dostępu do zasobów, • obsłużenie różnych rodzajów komputerów (sprawdzenie ich systemów plików i ewentualną konwersję, konwersję ścieżek i nazw)

6. Sieciowy System Operacyjny • Znane systemy • pierwsze systemy sieciowe dla PC opierały się na dodatkowym pakiecie programów działających pod kontrolą DOS’a • Novell NetWare UNIX i Windows 2000 Server – systemy dla modelu sieci z serwerem plików i stacjami roboczymi • Windows for Workgroups 3.11, Windows 9x/ME/XP – systemy dla modelu sieci komputerów równorzędnych

7. Model sieci z serwerem plików • wszystkie najważniejsze pliki przechowywane są na maszynach centralnych (pod stałą opieką fachowców – ciągłość pracy, kopie zapasowe) • równomierne rozłożenie obciążeń – serwer zapewnia tylko udostępnienie plików, jego obróbką obciążona jest stacja robocza • zalogowanie się na dowolnej stacji roboczej daje dostęp do konkretnych plików (zależnie od hasła a nie od miejsca zalogowania) • wymaga kontroli dostępu (uprawnień użytkowników)

8. Model sieci komputerów równorzędnych • każdy komputer może być jednocześnie stacją roboczą i serwerem udostępniającym zasoby (pliki i urządzenia) • zależnie od konfiguracji może udostępnic wszystko, część lub nic • dostęp do zasobów może być ograniczony hasłem (selektywność dostępu realizowana jest tylko wtedy, gdy w sieci działa serwer Novell lub Windows 2000)

9. Protokół sieciowy protokół sieciowy – zbiór reguł ustalony przez użytkowników, opisujący sposób przesyłania informacji z jednego węzła sieci do innego Zestaw zasad i konwencji dotyczących wysyłania informacji przez sieć. Zasady te rządzą zawartością, formatem, kontrolą błędów oraz czasem i kolejnością przesyłania wiadomości wymienianych między urządzeniami sieciowymi

10. ETHERNETtyp sieci i protokół sieciowy • sieć zdefiniowana jest przez rodzaj okablowania i sposób wykorzystania kabli, czyli protokół sieciowy • protokół sieciowy odpowiada za podział danych na pakiety i identyfikację nadawcy i odbiorcy • Ethernet identyfikuje komputery za pomocą numeru karty sieciowej MAC (adres MAC – Media Access Control) • CSMA/CD (Carrier Sense Multiple Access with Collision Detection) odpowiada za wykrycie sygnału nośnego i kolizji przy dostępie do wielu urządzeń • topologia gwiazdy

11. TCP/IPtyp sieci i protokół sieciowy • drugi z najpopularniejszych stosowanych w Internecie protokół sieciowy = zbiór powiązanych ze sobą protokołów, umożliwiających dostęp do różnych danych (Transmission Control Protocol/Internet Protocol) • Do identyfikacji komputerów w sieci TCP/IP wykorzystywane są numery karty sieciowej MAC po odwzorowaniu na tzw. adres IP • Protokoły DHCP i NAT podporządkowane TCP/IP, „dostarczające” adresy IP

12. 1 1 2 2 4 4 5 5 6 6 wysyłany plik odebrany plik 7 7 8 8 9 9 11 11 10 10 12 12 1 12 12 11 #12 adres: od ..... do..... Protokoły transmisji • podział na pakiety = fragment wysyłanej informacji + numer + adres nadawcy +numer adresata: • pakiety mogą pojawiać się w różnej kolejności zależnie od obciążenia sieci

13. Bramki • Routery łączą różne segmenty sieci. • segmenty mogą korzystać z różnych protokołów transmisji danych •  router odpowiada za przekształcenie pakietu informacji na format odpowiadający danemu segmentowi

14. Zapory sieciowe • zapora ogniowa = firewall •  zabezpieczająca rola routera: sprawdza zawartość pakietów i zgodność z przyjętymi regułami • decyduje o przyjęciu lub odrzuceniu pakietu z np.. niewiarygodnego źródła

15. Zapory sieciowe • zapora sieciowa z serwerem pośredniczącym (Proxy server) • istnieje wiele komputerów łączących się z Internetem, ale do komunikacji ze światem stosowanych jest dużo mniej numerów IP • Serwer Proxy tworzy powiązania między adresami lokalnymi a zewnętrznymi na czas konwersacji • zarezerwowane adresy IP (które nigdy nie pojawią się w sieci – do użytku wewnętrznego): • 10.0.0.0 – 10.255.255.255 • 172.16.0.0 – 172.16.255.255 • 192.168.0.0 – 192.168.255.255

16. Adresy IP • niepowtarzalny, unikatowy identyfikator komputera: • w sieci Ethernet – adres MAC – numer fabryczny karty Ethernetowej • w sieci TCP/IP – adres IP (może być odwzorowaniem MAC) • 32 bitowa liczba (ponad 4 mld kombinacji) przedstawiona w postaci czwórek liczb oddzielonych kropkami • każda z liczb jest zapisywana w systemie dziesiętnym i odpowiada wartości jednego z 4 bajtów adresu: 192.2.32.12 aaaa.aaaa.aaaa.aaaa

17. Adresy IPv6 • brak numerów IP  nowe rozwiązanie: adresy IPv6: adres 128 bitowy, długość 16 bajtów przedstawionych jako ciąg 8 liczb w zapisie szestnastkowym, oddzielonych kropkami

18. Serwer nazw domenowych DNS • niezależny sposób rozróżniania serwerów i ich użytkowników – nadawanie nazw tekstowych węzłom sieciowym. • w nazwach tekstowych zawarte są informacje o domenach wyższego poziomu, w których zgrupowane są komputery (com, gov, edu, pl, fr, de itd.) • Odwołanie do komputera za pomocą jego nazwy domenowej musi być przetłumaczone na adres IP – zadanie serwera DNS

19. DHCP i NAT • (Dynamic Host Configuration Protocol) – dynamiczny przydział adresu IP (dzierżawa) (dostawca internetu – kilkudziesięciu chetnych i kilka adresów IP do podziału) • ( Network Address Translation) – odwzorowanie wielu adresów wewnętrznych na adresy zewnętrzne (firma kilka komputerów i np.jeden adres IP)

20. Porty i gniazda sieciowe • Porty przyjmują tylko określony rodzaj informacji docierający za pośrednictwem określonego protokołu (inny port HTTP do stron WWW i inny do poczty elektronicznej) • jeden port – jeden protokół • gnizdo sieciowe – program nasłuchujący nadchodzące dane • z każdym portem może być związanych wiele gniazd

21. Zabezpieczanie portów • Bezpieczną sieć można uzyskać zamykając porty i gniazda. • blokowanie nadawania i pobierania poczty z zewnątrz sieci korporacyjnej: zamknięcie portów 25 i 110. Ruch internetowy działa, poczta – nie • zablokowanie IRC – zamknięcie portu 6667 i związanego z nim portu 113 • zamkniecie wszystkich portów = komputer „niewidoczny” w sieci

22. Organizacja sieci Uniweryteckiej • Serwery • polecenia

23. Zasoby Centrum Superkomputerowego • http://www.man.poznan.pl/ • sieć miejska • sieć krajowa