280 likes | 403 Views
pandemiuri (H1N1) 2009 virusiT gamowveuli daavadeba. tfdec, “samSabaToba”, irina sabulua, 29.12.09. jandacvis msoflio organizaciis monacemebiT: yovelwliurad sezonuri gripiT mosaxleobis 5-15% avaddeba; 3-5 milion SemTxvevaSi daavadeba mZimed mimdinareobs;
E N D
pandemiuri(H1N1) 2009 virusiTgamowveulidaavadeba tfdec, “samSabaToba”, irina sabulua, 29.12.09
jandacvis msoflio organizaciis monacemebiT: • yovelwliurad sezonuri gripiT mosaxleobis 5-15% avaddeba; • 3-5 milion SemTxvevaSi daavadeba mZimed mimdinareobs; • daaxloebiT 250 000 – 500 000 adamiani iRupeba; • sikvdilianobis 38% 65 welze nakleb pacientebze modis; • gardacvlilTa 20% manamde janmrTelia.
sezonuri gripi aris gripis virusiT gamowveuli mwvave infeqciuri daavadeba, romelic upiratesad iwvevs sezonur epidemiebs zamTarSi da adre gazafxulze ; • pandemiuri gripi aris gripis virusis axali qvetipiT gamowveuli infeqcia, romelic iolad gadaecema adamianidan adamians, swrafad vrceldeba da imunitetis arqonis gamo aavadebs didi raodenobiT mosaxleobas.
Roris gripis virusi Cveulebriv iwvevs daavadebas RorebSi, magram iSviaT SemTxvevebSi SeuZlia gacdes saxeobis sazRvrebs da daaavados adamiani; • 1958-2005 wlebSi dafiqsirda Roris gripis 37 SemTxveva adamianebSi, 6 SemTxveva (17%) dasrulda sikvdiliT; • 2009 wlis gazafxulze Roris H1N1 gripis virusuli infeqciis afeTqeba dafiqsirda meqsikaSi;
klinikurad gamovlenili gripis infeqcia SeiZleba gamowveuli iyos Roris gripis sxvadasxva qvetipiT: H1N1, H1N2, H3N1, H3N2. • gripis virusi imyofeba inficirebuli adamianis sasunTqi sistemis sekretSi. • daavedebis transmisia ceminebis, xvelis da respiratoruli sistemidan gamoyofili wveTebiT dabinZurebul zedapirebTan kontaqtis Sedegad xdeba.
pandemiuri (H1N1) virusis gadacema SedarebiT msxvili respiratoruli nawilakebis (wveTebi zomiT > 5 mikroni)1 metris manZilze xdeba; • frinvelis gripis A(H5N1) SemTxvevaSi infeqciis gadacema aerozolis meSveobiTac xdeboda 1 metrze met manZilze; • gripis prevenciis mizniT Cveulebriv sakmarisia e. w. qirurgiuli niRbebi, magram rigi procedurebis dros aucilebelia 95% efeqturobis respiratorebis gamoyeneba.
პანდემიური (H1N1) 2009 ვირუსით დაავადებული სავარაუდოდ კონტაგიოზურიადაავადების კლინიკის გამოვლინებამდე1 დღით ადრე და ცხელების მთელი პერიოდისგანმავლობაში, სულ - საშუალოდ 7 დღე. • კლინიკური სიმპტომების გახანგრძლივებისპერიოდში პაციენტი გადამდებად ითვლება კლინიკური სიმპტომების ჩათავებიდან კიდევ24 საათის განმავლობაში.
gripis klinikuri niSnebida simptomebi • simptomebisuecarigamovlena; • cxeleba; • araproduqtiulixvela; • Tavistkivili; • mialgia/arTralgia; • Semcivnebada/an oflianoba; • yelistkivili; • saerTosisuste, adviladdaRla; • fotofobia.
H1N1 gripisklinikuriniSnebi: • xSiri simptomebi: cxeleba (>380C)yelis tkivili, xvela. • xSiria rinorea, an cxviris gaWedva cxelebis gareSe. • xSiria: gulisreva, Rebineba, diarea, Tavis tkivili, mialgia, arTalgia, daRla, dispnea • iSviaTia: koniuqtiviti. • mZime SemTxvevebSi: sunTqvis ukmarisoba, leTargia • adgili aqvs qronikuli daavadebis gamwvavebas.
gamovleniliklinikuriniSnebisprocentuliTanafardoba(evropisqveynebismagaliTze)gamovleniliklinikuriniSnebisprocentuliTanafardoba(evropisqveynebismagaliTze) • cxeleba -95%; • xvela-60%; • mialgia - 35%; • Tavistkivili - 30%; • diarea - 30%; • yelistkivili - 30 %; • apaTia - 25%; • riniti, arTralgia, Rebineba, sunTqvisukmarisoba - 2%-5%.
gripis diagnostika • swrafi diagnostikuri testebi; • gripis antigenis imunofluorescentuli antisxeulebiT testireba; • gripis serologiuri testireba (wyvili Sratebi); • gripis virusis kvleva polimerizaciis jaWvuri reaqciis (pjr) meTodiT - real-time reverse transcriptase (RT) – PCR A, B, H1 da H3 virusze; • gripis virusuli kulturis gamoyofa (“diagnostikis oqros standarti”). Roris H1N1 gripis virusze eWvis dros aucilebelia zeda sasunTqi gzebidan sakvlevi masalis (nazofaringeuli nacxi/aspirati) rac SeiZleba swrafad aReba
maRali riskis mqone pacientebi: • 65 წელზე მეტი ასაკის პირები; • ორსულები; • პაციენტები ფილტვის დაავადებებით (მაგ.ფილტვის ქრონიკულ ობსტრუქციულიდაავადება, ცისტური ფიბროზი, ასთმა); • პაციენტები კარდიოვასკულური დაავადებებით (გარდა ჰიპერტენზიისა); • პაციენტები თირკმლის უკმარისობით; • პაციენტები იმუნოდეფიციტით (დაკავშირებული აივ ინფექციასთან ან სტეროიდებით მკურნალობასთან); • პაციენტები ჰემატოლოგიური დარღვევებით (ანემია, ჰემოგლობინოპათიები); • პაციენტები შაქრიანი დიაბეტით; • პაციენტები ღვიძლის დაავადებებით; • პაციენტები, რომლებიც ხანგრძლივად იღებენ აცეტილსალიცილის მჟავას (რეისსინდრომის მომატებული რისკის გამო).
gripisgarTulebisrisk-jgufebi: • gulis an respiratoruli traqtis qronikuli daavadebebi • Saqriani diabeti • xandazmuli asaki • Tirkmlebis qronikuli daavadebebi • imunosupresia • orsuloba • wlamde asakis bavSvebi
hospitalizaciis dros gasaTvaliswinebeli risk-jgufebi: • asaki 50 w. • moxucebulTa saxlis binadarni • qronikuli filtvis daavadebebi (asTma da sxva) • qronikuli kardiovaskularuli daavadebebi • qronikuli metaboluri daavadebebi, Tirkmlis disfunqcia hemoglobinopaTiebi • imunosupresia • aspirinoTerapiaze myofni (asakiT 18 wlamde) • orsulobis meore- mesame trimestri • ნევროლოგიური, ნერვ-კუნთოვანი დაავადებები და სხვა.
hospitalizaciis dros gasaTvaliswinebeli risk-faqtorebi: ცხელება > 38º C ასოცირებული შემდეგ ნიშნებთან: • დისპნოე ან სუნთქვის გაძნელება; • დამხმარე კუნთების მონაწილეობა სუნთქვის აქტში; • პულსოქსიმეტრით სატურაცია SpO2 ≤ 90%,ორსულებში: SpO2 ≤ 95% (თუპულსოქსიმეტრი ხელმისაწვდომია); • სიცოცხლისათვის პოტენციურად საშიში ცვლილებები: არტერიული ჰიპოტენზია(სისტოლური წნევა <90 mmHg, დიასტოლური წნევა <60 mmHg,), სუნთქვის სიხშირისმატება (>30 წუთში), კაპილარული ავსების დრო >2 წმ, კანის დაქვეითებული ტურგორი,გულისცემის სიხშირის მატება და სხვა; • ცვლილებები გულმკერდის რენტგენოგრამაზე; • თანმხლები დაავადებების დამძიმება; • ცნობიერების მოშლა; • პაციენტები, რომლებიც მობრუნდნენ განმეორებითიკონსულტირებისათვის სასუნთქისისტემის მხრივ დარღვევების გამო;
gripis SemTxvevis definiciebi: • შესაძლო შემთხვევას შეესაბამება პირი კლინიკური და ეპიდემიოლოგიურიკრიტერიუმებით, როცა სხვა მიზეზი არ არის იდენტიფიცირებული; • სავარაუდო შემთხვევას შეესაბამება პირი კლინიკური და ეპიდემიოლოგიურიკრიტერიუმებით, რომელსაც დაუდგინდა გრიპის A ვირუსი, მაგრამ ვირუსის შემდგომიქვეტიპირება ვერ ხერხდება იმ რეაგენტებით, რომლებიც გამოიყენება სეზონური გრიპისვირუსების (H1 ან H3) აღმოსაჩენად; • დადასტურებულ შემთხვევას შეესაბამება პირი, სადაც დიაგნოზი დადასტურდალაბორატორიული კრიტერიუმით.
gaurTulebeli gripiT avadobis SemTxvevaSi pacientisaTvis rekomendirebulia: • პარაცეტამოლი (მოზრდილებში და ბავშვებში), იბუპროფენი ან აცეტილსალიცილისმჟავა (მხოლოდ მოზრდილებში) მიალგიის, ჰიპერთერმიის და ართრალგიისსამკურნალოდ. • წოლითი რეჟიმი • სითხეების მიღება • aრ შეიძლება მოწევა ან მწეველთა გარემოში ყოფნა pacientma დახმარებისთვის უნდა მიმართოს ექიმს, თუ აღენიშნება: • სუნთქვის გახშირება • ახლად წარმოქმნილი პლევრული გენეზის გულმკერდის ტკივილი • ახლად წარმოქმნილი ჩირქიანი ნახველი • შეუჩერებელი ღებინება
gripis garTulebebi: • ზემო რესპირაციული ტრაქტის დაავადებები (სინუსიტი, ოტიტი, კრუპი); • ქვემო რესპირაციული ტრაქტის დაავადებები (პნევმონია, ბრონქიოლიტი, ასთმურისტატუსი); • გულის დაავადებები (მიოკარდიტი, პერიკარდიტი); • ნევროლოგიური დარღვევები (მწვავე და პოსტინფექციური ენცეფალოპათია,ენცეფალიტი, ფებრილური კრუნჩხვა, ეპილეპსიური სტატუსი); • ტოქსიური შოკის სინდრომი; • თანმხლები ქრონიკული დაავადებების გამწვავება.
pnevmonia gripisvirusiainficirebstraqeobronqulepiTeliums • mcirdebaepiTeluriujrediszomadaqveiTdebafunqcia • ziandebaciliaruliaparati • iqmnebawinaswarganwyobasxvavirusulidabaqteriuliinfeqciebisadmi
reiessindromi • gaurTulebeligripisSemdegemarTebaT 2-16 wlisbavSvebs • mentaluriproblemebi, krunCxvebi, koma • mZimehepatiti • tvinisSeSupeba • asocirebuliaaspirinTan - virusulidaavadebebismqonebavSvebSiaikrZalaaspirinisgamoyeneba, risSedegadacreiessindromisgamovlenissixSiremkveTradSemcirda.
pandemiuri gripis sawinaaRmdego vaqcinacia • maqsimaluri efeqturobisaTvis gripis sawinaaRmdego vaqcinas unda axasiaTebdes Stamuri specifikuroba; • vaqcinis SemuSavebas pandemiis dawyebis momentidan sul mcire 4-6 Tve dasWirdeba.
gripis sawinaaRmdego antivirusuli preparatebi: neiraminidazas inhibitorebi: • oseltamiviri; • zanamiviri.
mkurnaloba efeqturia daavadebis klinikuri niSnebis gamovlenidan pirvel 48 saaTSi dawyebis SemTxvevaSi; preparatebis gamoyeneba mizanSewonilia virusis replikaciis mTel periodSi. • virusis rezistentoba oseltamiviris mimarT viTardeba Znelad
oseltamiviri (tamiflu) • 75mg kafsulebi; • fxvnili oraluri suspenziisaTvis – 12mg/ml
oseltamiviri (tamiflu) bavSvebisaTvis • 15 kg-mde - 30mg 2-jer dReSi • 15-23 kg – 45mg 2 jer dReSi • 23-40 kg - 60mg 2 jer dReSi • 40 kg-is zemoT - 75mg 2 jer dReSi • dozireba 13 welze meti asakis bavSvebSi Seadgens 75 mg 2 jer dReSi • 1 wlamde bavSvebSi ar aris rekomendirebuli
neiraminidazas inhibitorebizanamaviri • mowodebulia 7 welze meti asakis bavSvebis samkurnalod; • rekomendirebuli dozirebaa 2 inhalacia (erTi blisteri 5 mg-iania, saerTo doza 10 mg Seadgens) 2 jer dReSi; • mkurnaloba grZeldeba 5 dRe. zanamiviri ukunaCvenebia asTmisa da filtvis qronikuli obstruqciuli daavadebis dros.
gmadlobT yuradRebisaTvis