130 likes | 278 Views
Polska w strefie euro. Polska w obszarze walutowym. Warunki przystąpienia do strefy euro. Kraj, który zamierza przystąpić do strefy euro musi spełnić wymogi formalne – kryteria konwergencji z Maastricht. Polska od 1 maja 2004 roku ma status członka UGW z derogacją.
E N D
Polska w obszarze walutowym. Warunki przystąpienia do strefy euro Kraj, który zamierza przystąpić do strefy euro musi spełnić wymogi formalne – kryteria konwergencji z Maastricht. Polska od 1 maja 2004 roku ma status członka UGW z derogacją. Jest to etap początkowy, forma okresu przejściowego pomiędzy akcesją i przyjęciem wspólnej waluty. Kolejny etap - wstąpienie do systemu ERM II, po którym może zostać przyjęta wspólna waluta. Kraje posiadające status członka z derogacją są zobowiązane przez traktat do przyjęcia euro.
Ze względu na status kraju-kandydata do UGW, jedno z głównych wyzwań przed polską gospodarką – spełnienie makroekonomicznych kryteriów zawartych w Traktacie z Maastricht. Są to kryteria fiskalne (deficyt budżetowy, poziom długu publicznego) oraz monetarne (stabilność cen, kurs walutowy i stopa procentowa). Dodatkowe zagadnienie – niezależność banku centralnego.
Kryteria fiskalne • Poziom deficytu budżetowego. • Polska nie spełnia tego kryterium. • Duże znaczenie ma sposób klasyfikacji Otwartych Funduszy Emerytalnych. Wcześniej były zaliczane do systemu finansów publicznych. Interpretacja Eurostatu pozwalała na taką klasyfikację do końca 2006 r. - w okresie przejściowym. • Od 2007 r. II filar ubezpieczeń emerytalnych nie jest zaliczany do finansów. Stąd prognozowany deficyt zwiększy się do 4,1% PKB.
Kryteria fiskalne • Poziom długu publicznego • W Polsce nie ma problemu ze spełnieniem tego kryterium. Poziom ten w ostatnich latach kształtował się poniżej 60% PKB (w latach 2004 – 2005 był na poziomie: 43,9%, 41,9%, 42,5% PKB). • Przy utrzymaniu się dużego deficytu budżetowego istnieje ryzyko wzrostu tego poziomu.
Kryteria monetarne • Inflacja • Inflacja się obniżyła znacznie (1997 – 15%, 2005 – 2,2%). • W marcu 2006 r. Polska weszła do grupy krajów o najbardziej stabilnych cenach. • Poziom inflacji w Polsce stał się kryterium referencyjnym. • We wrześniu 2006 r. wartość referencyjna została obliczona na podstawie inflacji w: Finlandii 1,2%, Polsce 1,2%, Szwecji 1,4%,
Kryteria monetarne • Długookresowe stopy procentowe. • W okresie referencyjnym od kwietnia 2005 do marca 2006 r. długookresowa stopa procentowa Polski wyniosła 5% i była niższa od poziomu referencyjnego, który wynosił 5,9%. • We wrześniu 2006 r. polskie stopy długookresowe również stały się kryterium referencyjnym.
Kryteria monetarne Stabilność kursu walutowego Dla spełnienia tego kryterium wymagane jest uczestnictwo w ERM II Wiąże się to z dyscyplinowaniem polityki kursowej i osiąganiem silniejszej konwergencji członków starych i nowych. Kurs centralny złotego w ERM II może się wahać względem euro w paśmie +/- 15% Polska jako jedyny kraj z 10 nowych członków nie deklarowała terminu wejścia do ERM II. Uczestnictwo nie jest oczekiwane od początku członkostwa – oznacza przyjęcie dość restrykcyjnego systemu, eliminującego większe fluktuacje kursu.
Konwergencja prawna • Wyzwaniem dla Polski było ujednolicenie polskiego prawa bankowego ze standardami europejskimi. • Harmonizacja ta była warunkiem koniecznym prawidłowego funkcjonowania jednolitego rynku finansowego, wyższej efektywności i bezpieczeństwa obrotu. • Warunek dot. Bezpieczeństwa systemu bankowego odnosił się do tych działań dostosowawczych, które zmierzały do podwyższenia standardów zarządzania i planowania strategicznego. Był też postęp technologiczny
Konwergencja prawna • Nadal nie jest rozwiązana kwestia zbieżności ustawodawstwa krajowego i statutu banku centralnego z artykułami 108 i 109 Traktatu z Maastricht oraz ze statutem Europejskiego Systemu Banków Centralnych. • Przy wstąpieniu Polski do UGW ustawa o NBP będzie zmodyfikowana. Konieczna jest zmiana prowadząca do zwiększenia niezależności NBP. • Przyjęcie euro będzie oznaczało uznanie praw EBC w zakresie polityki monetarnej, emisji pieniądza i zarządzania rezerwami walutowymi. Oznacza to zmiany w Konstytucji.
Polska w strefie euro Po wejściu do UGW polscy producenci, inwestorzy, eksporterzy i importerzy przestaną być narażeni na ryzyko kursowe i związane z nim koszty. Małe i średnie przedsiębiorstwa zyskają dużo, mając tańszy dostęp do informacji o warunkach na rynku i możliwościach rozwoju. Ponieważ integracja to proces dynamiczny ciężko prognozować nominalne wielkości wszystkich kosztów i korzyści – zbyt dużo zmiennych ma na to wpływ.
Polska w strefie euro • Najbardziej niekorzystne z punktu widzenia pojedynczego kraju jest potencjalne ograniczenie niezależności. • Podstawowy problem analityczny: fundamentalna niekomaptybilnosć trzech podstawowych celów realizowanych przez rządy: stabilności kursów, mobilności kapitału, autonomii monetarnej
Polska w strefie euro • Żeby zrealizowały się korzyści ze wspólnej waluty mają być spełnione dwa podstawowe warunki: - Mobilność czynników produkcji wewnątrz obszaru - Pełna konwergencja gospodarcza w sferze realnej Rozszerzenie rynku wewnętrznego, przy równoczesnych oszczędnościach z tytułu kosztów bankowych prowadzi do wzrostu konkurencyjności międzynarodowej gospodarki Polski. Z drugiej strony mogą być zaostrzenia zróżnicowań regionalnych – wspólna waluta może skierować kapitały do regionów bardziej rozwiniętych gospodarczo.