Inicjatywa GOLD jako przykład prewencji schorzeń układu oddechowego

1. Inicjatywa GOLD jako przykład prewencji schorzeń układu oddechowego Prof. dr hab. med. Ewa Niżankowska-Mogilnicka Specjalista Wojewódzki do Spraw Pulmonologii Kierownik Kliniki Chorób Płuc CMUJ

2. Przewlekła obturacyjna choroba płuc • Obejmuje przewlekłe zapalenie oskrzeli (nieżyt) oraz rozedmę płuc • objawy: kaszel, odkrztuszanie plwociny, duszność wysiłkowa, spoczynkowa • objawy niewydolności oddechowej- stała konieczność koncentratora tlenu w domu • skrajne inwalidztwo

3. Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) • Stanowi poważny i narastający problem zdrowia publicznego na całym świecie, związany z rozpowszechnieniem nałogu palenia tytoniu i zanieczyszczeniem środowiska. • Wśród przyczyn przewlekłej chorobowości i umieralnościw Stanach Zjednoczonych POChP zajmuje 4 miejsce, a 5 miejsce wśród przyczyn skrócenia życia w pełnym zdrowiuna całym świecie. • Instytucje odpowiedzialne za opiekę zdrowotną i urzędnicy państwowi nie poświęcają tej chorobie należytej uwagi.

4. POChP w Polsce • Szacuje się, że w Polsce na POChP choruje około2 mlnludzi. • Grupę dużego ryzyka zachorowania na POChP osoby, które ukończyły 40 rż. i palą lub paliły papierosy przez co najmniej 10 lat. • Około 5 mlnludzi spośród 16 mln mieszkańców Polski po 40 rż. pali papierosy przynajmniej od 10 lat.

5. Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) Zaangażowana grupa naukowców zachęciła amerykański National Heart, Lung and Blood Institute oraz Światową Organizację Zdrowia do utworzenia Światowej Inicjatywy Zwalczania Przewlekłej Obturacyjnej Choroby Płuc - Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease - GOLD

6. GOLD:Dokumenty • Raport: Światowa strategia rozpoznawania, leczenia i zapobiegania POChP • Skrócone wytyczne postępowania (Executive Summary) • Podręczny przewodnik postępowania dla pracowników służby zdrowia • Poradnik dla chorych i ich rodzin

8. Patogeneza POChP Czynnik szkodliwy(dym tytoniowy, zanieczyszczenia, narażenie zawodowe) POChP Czynniki genetyczne Infekcje dróg oddechowych Inne

9. Raport GOLDCztery składowe postępowania w POChP 1. Ocena i monitorowanie ciężkości choroby 2. Zmniejszenie narażenia na czynniki ryzyka 3. Postępowanie w stabilnej POChP - edukacja - leczenie farmakologiczne - leczenie niefarmakologiczne 4. Postępowanie w zaostrzeniach choroby

10. Ocena ciężkości i monitorowanie przebiegu choroby: główne aspekty • Spirometria jest „złotym standardem” w rozpoznawaniu i ocenie ciężkości POChP. • Pracownicy służby zdrowia prowadzący diagnostykę i leczenie chorych na POChP powinni mieć możliwość wykonywania spirometrii.

11. Zmniejszenie narażenia na czynniki ryzyka:główne aspekty • W zapobieganiu wystąpieniu i progresji POChP duże znaczenie ma zmniejszenie narażenia na dym tytoniowy, pyły i środki chemiczne w miejscu pracy oraz zanieczyszczenia powietrza w mieszkaniachi środowisku zewnętrznym. • Zaprzestanie palenia jest najskuteczniejszą i najbardziej opłacalną metodą zmniejszenia ryzyka rozwoju POChP i zatrzymania postępu choroby (dane kategorii A).

12. Program POCHPPoznaj wiek swoich płuc Organizatorzy: Specjalista Wojewódzki ds. Pulmonologii prof. dr hab. Ewa Niżankowska-Mogilnicka dr med. Wojciech Skucha, Ordynator Oddziału Pulmonologii Proszowice dr med. Marcin Kuta, Dyrektor Kasy Chorych ds. lecznictwa dr med. Grażyna Spychałowicz, Koordynator ds. profilaktyki Kasy Chorych dr B. Różański, Dyrektor Departamentu Analiz i Planowania Kasy Chorych Finansowanie: - Małopolska Regionalna Kasa Chorych, Dyrektor dr Jacek Kukurba - Firma Behringer Ingelheim

13. Cel programu • Wczesne wykrywanie przewlekłej obturacyjnej choroby płuc • ukierunkowane postępowanie u osób ze stwierdzoną patologią układu oddechowego • kompleksowa pomoc w rzuceniu nałogu palenia

14. Metodologia programu • Badaniem spirometrycznym zostały objęte osoby, nie leczone wcześniej na POCHP z grupy podwyższonego ryzyka - palacze powyżej 39 roku życia, palący ponad 10 lat • Osoby, u których została stwierdzona POCHP poddano badaniu na poziom 1AT

15. Realizacja programu • Przed rozpoczęciem programu - akcja informacyjna w mediach, • Pacjenci zgłaszają się do Poradni Chorób Płuc bez skierowania z POZ-u, • Przeprowadzona ankieta „POZNAJ WIEK SWOICH PŁUC” • Badanie spirometryczne, w tym próba rozkurczowa, • U młodych chorych z obturacją ciężkiego stopnia wykonano badanie poziomu 1AT

16. Zakres programu • Badaniem objęto około 8,5 tys. osób, • w 19 placówkach na terenie całego województwa małopolskiego

17. miechowski Miechów olkuski Olkusz dąbrowski proszowicki krakowski DąbrowaTarn. Krzeszowice Chrzanów Proszowice chrzanowski m. Kraków Oświęcim m. Tarnów Brzesko Wieliczka oświęcimski wielicki tarnowski brzeski wadowicki bocheński myślenicki SuchaBesk. Limanowa suski limanowski m. Nowy Sącz gorlicki nowosądecki nowotarski tatrzański Zakopane Rozmieszczenie placówek

18. Procentowy rozkład badanych w grupach wiekowych

19. Przewlekłe zapalenie oskrzeli wśród badanych

20. Odsetek pacjentów z POCHP

21. Postać POCHP(wg. klasyfikacji GOLD) Postać POCHP 51,32 60,00 50,00 30,82 40,00 % 30,00 16,01 20,00 1,85 10,00 0,00 stopień I postać lekka stopień IIa stopień IIb stopień III postać ciężka postać umiarkowana

22. Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) Inicjatywa GOLDzwróci na POChP uwagę rządów, osób odpowiedzialnych za zdrowie publiczne, pracowników służby zdrowia i całego społeczeństwa, niemniej jednak do opanowania tego poważnego problemu zdrowia publicznego konieczne będą skoordynowane wysiłki wszystkich zaangażowanych w opiekę zdrowotną.

23. GOLD w Polsce • Polskie Towarzystwo Ftizjopneumonologiczne • Towarzystwo Internistów Polskich • Instytut Gruźlicy i Chorób Płuc • Konsultant Krajowy w dziedzinie chorób płuc • Konsultant Krajowy w dziedzinie chorób wewnętrznych • Konsultant Krajowy w dziedzinie medycyny rodzinnej

24. www.gold.mp.pl

25. GlobalInitiative for ChronicObstructiveLungDisease