Oddziaływanie tlenku węgla na organizm człowieka

1. Oddziaływanietlenku węgla na organizmczłowieka Prezentacja przygotowana przez Zosię Rudnicką kl.3a

2. Tlenek węgla – właściwości chemiczne Połączenie atomu węgla i tlenu (CO) • Masa cząsteczkowa: 28,01 • Stan skupienia w temp. 20°C: gaz • Barwa: bezbarwny • Temperatura topnienia (1013 hPa): -199°C • Temperatura wrzenia (1013 hPa): -191,5°C • Temperatura zapłonu: nie dotyczy • Temperatura samozapłonu: 605°C • Granice wybuchowości w powietrzu:  • dolna: 12,5% obj. • górna:75% obj.

3. Tlenek węgla (czad) (monotlenek węgla) (CO) • Jest to bezbarwny, bezwonny, pozbawiony smaku (a więc niezauważalny dla człowieka) gaz. • Jest nieco lżejszy od powietrza, trudno rozpuszczalny w wodzie, rozpuszczalny w alkoholu. Spalając się utlenia się do dwutlenku węgla. Aktywny chemicznie, reaguje z chlorem (fosgen), siarką (tlenosiarczek węgla), metalami (karbonylki), zasadami (mrówczany), wodorem (gaz do syntezy). • Bardzo toksyczny, duszący, wiąże się z hemoglobiną krwineki hamuje oddychanie tkankowe. Wchłaniany przez drogi oddechowe. • Gaz łatwo palny. Tworzy mieszaniny wybuchowe z powietrzem. Pali się niebieskim płomieniem.Zbiorniki narażone na działanie ognia lub wysokątemperaturę mogą eksplodować. C O

4. Wchodzi w skład gazów: świetlnego, spalinowego, przemysłowego i piecowego. • Każdego roku na świecie tysiące ludzi umiera wskutek zatrucia tlenkiem węgla! • Kolejne tysiące cierpi z powodu długotrwałego zatrucia. • Nie do oszacowania są wszystkie efekty stałej emisji CO w małym stężeniu do atmosfery (i jego kumulacji).

5. Emisja CO do atmosfery Emisje CO w Europie w roku 2001 według sektorów gospodarki. Źródło danych: http://webdab.emep.int Przykładowo, w Europie, w roku 2001, zostało wyemitowane 30 679 Gg CO. Głównym źródłem antropogenicznego CO w powietrzu był transport (60%) i przemysł (36% całkowitej emisji). Utylizacja odpadów i rolnictwo miały znikome znaczenie. 

6. Różnice w zawartości CO w atmosferzew różnych częściach świata • Poziom emisji zależy mi.in. od: • stopnia uprzemy- słowienia • nowoczesności przemysłu • gęstości zaludnienia • istnienia i przestrze- gania regulacji prawnych odnośnie dopuszczalnego poziomu emisji

7. Wpływ CO na organizmczłowieka (1) • Tlenek węgla do organizmu wchłania się w czasie, gdy oddychamy. Kiedy już jest w naszych płucach, tam wiążęsię z hemoglobiną, tworząc tzw. karboksyhemoglobinę.Związek ten uniemożliwia tak zmienionej hemoglobinie przenoszenie tlenu, przez co komórki naszego ciała i cały organizm jest mocno niedotleniony. • W skutek działania karboksyhemoglobiny uszkodzeniu ulegają organy najbardziej na niedotlenienie wrażliwe, a dla nas ważne: ośrodkowy układ nerwowy, układ naczyniowo-sercowy. • Po 6-7 min. przebywania w pomieszczeniu, w którym stężenie CO wynosi ok. 70% doprowadza do nieodwracalnych zmian w organizmie, a po 20 min. następuje zgon. • Jednak przy większej ilości CO w pomieszczeniach zamkniętych śmierć może nastąpić błyskawicznie, już po kilku oddechach, na skutek uduszenia w wyniku porażenia ośrodków oddychania. • Przy wysokich stężeniach CO nie występują żadne sygnały ostrzegawcze (bóle głowy, nagła słabość itp.) Co gorsza, osłabienie i utrata przytomności uniemożliwiają nam ucieczkę.

8. Wpływ CO na organizmczłowieka (2) • Objawy zatrucia ostrego (w stężeniach): • ok. 60-240 mg/m3 po paru godzinach – ból głowy • w stężeniach ok. 450 mg/m3, po 1-2 godz. – ból głowy, mdłości, wymioty, osłabienie mięśni, apatię • w stężeniach ok. 900-1000 mg/m3, po 2 godz. – zapaść, utrata przytomności • w stężeniach ok. 1800-2000 mg/m3, w ciągu 20 min – zapaść; ryzyko zgonu po 2 godz. • w stężeniach ok. 4000 mg/m3, po 5-10 min – zapaść; ryzyko zgonu po 30 min • w stężeniach ok. 8000 mg/m3, po 1-2 min – zapaść; ryzyko zgonu po 10-15 min • w stężeniach ok. 15000 mg/m3, po 1-3 min – zgon.

9. Wpływ CO na organizmczłowieka (3) • Następstwem ostrego zatrucia może być:nieodwracalne uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego, niewydolność wieńcowa i zawał u osób ze zmianami w sercu (chorobą niedokrwienną serca). • Matka może przeżyć, ale jeżeli jest w ciąży, płód obumiera. • Objawy zatrucia przewlekłego: początkowokompensacyjne zwiększenie zawartości hemoglobiny i liczby erytrocytów, następnie zmniejszenie zdolności wysiłkowej u osób ze zmianami w naczyniach wieńcowych; zaburzenia krążenia wieńcowego i zmiany w EKG; bóle i zawroty głowy, zaburzenia pamięci, zmiany osobowości i zmiany neurologiczne.

10. Tlenek węgla: cichy zabójca • Czad jest tym groźniejszy, że nie posiada smaku, zapachu, barwy, nie szczypie w oczy i nie "dusi w gardle". W bardzo dużym stęże-niu (około 75-100%) może lekko pachnieć czosnkiem. • Ma też bardzo "wybuchowy charakter", a w powietrzu pali się niebieskawym płomieniem. Jest nieco lżejszy od powietrza (gęstość 0,967), przez co łatwo przenika przez ściany, stropy i warstwy ziemi. • Najczęstszą przyczyną zatrucia są pożary i wadliwa instalacja grzewcza. Piecyk gazowy w małej łazience bez przewodu kominowego (lub z niedrożnym przewodem kominowym), może w ciągu jednej minuty wytworzyć 29 dm sześciennych tlenku węgla, dawkę, która może zabić! Zatrucie tlenkiem węgla (CO) może nastąpić w przeciągu kilku minut. Żadna inna trucizna na świecie nie pociąga za sobą tyluofiar!

11. Zaczadzenie było prawdopo- dobnie przyczyną śmierci starszego małżeństwa w Gułowie. Małżonków znaleźli policjancizaalarmowani przez sąsiadów. Ofiary miały po 79 lat. Ich mieszkanie było ogrzewane metalowym piecykiem opalanym węglem. W pomieszczeniu nie było innych instalacji. Piecyk był nieszczelny i ulatniał się z niego tlenek węgla. To się zdarza cały czas! W wieczór zaduszny w Hara-siukach w wyniku zaczadzeniazginęła 4-osobowa rodzina: matka i troje małych dzieci. Z stary pieca kaflowego, który służył rodzinie do ogrzewaniacałego mieszkania ulatniał siętlenek węgla. Już przed tymkobieta skarżyła się na bóle głowy, ale zostało to zbagateli-zowane przez lekarza. W mieszaniu przy ul. Zapolepodczas kąpieli śmiertelnemu zaczadzeniu uległ 21-letni mężczyzna. Okazało się, że w łazience była zasłoniętakratka wentylacyjna wentylacji nawiewnej, którą miało napływać świeże powietrze do spalania gazu. W budynku przy ul. Oleskiej wwyniku zaczadzenia podczas kąpieli zmarła 20-letnia dziewczyna.Przyczyną była samowolna przeróbka wentylacji. Wentylatormechaniczny z łazienki i z kuchni został włączony do jednego przewodu kominowego. Spowodowało to wypływ spalin z piecyka gazowego.

12. Jak zapobiegać zagrożeniom?(zalecenia Straży Pożarnej) • Upewnić się, że urządzenia mogące wydzielać tlenek węgla są zainstalowane poprawnie i działają sprawnie • Upewnić się, że kocioł ma zapewniony dopływ powietrza z zewnątrz • Upewnić się, że piece i kotły mają zapewnioną wentylacje i wentylacja jest szczelna • Przestrzegać corocznych kontroli urządzeń gazowych i przewodów dymowych oraz wentylacyjnych • Czyścić regularnie przewody - zatrudnić do tego wyspecjalizowanego kominiarza • Pamiętać o otwieraniu przewodów dymowych, gdy korzysta się z kominka • W piecykach naftowych używać odpowiedniego paliwa • Nigdy nie pozostawiać uruchomionego samochodu lub innego silnika spalinowego w zamkniętym garażu lub innym pomieszczeniu.

13. Co zrobić po zatruciu?!(zalecenia Straży Pożarnej) • Nie wolno lekceważyć objawów, szczególnie gdy odczuwaje więcej osób. Jeżeli zachodzi obawa zatrucia tlenkiem węgla należy: • Natychmiast zaczerpnąć świeżego powietrza; wynieśćzatrutego z miejsca narażenia; otworzyć drzwi i okna • Wyłączyć wszystkie urządzenia mogące emitować truciznę • Zapewnić spokój, wygodne położenie (leżąca lub półleżąca) • Natychmiast wezwać pogotowie ratunkowe!!! • Usunąć z jamy ustnej ciała obce, odessać strzykawką, słomką wydzielinę s jamy ustnej i z nosa • Jeżeli chory nie oddycha, zastosować sztuczne oddychanie metoda usta-usta • Pierwsza pomoc: podawanie tlenu

14. Leczenie po zatruciu • Transport do szpitala bez przerywania podawania tlenu • Założenie stałej drogi dożylnej • Leczenie szpitalne polega na: • tlenoterapii (odtrutka: tlen) • ochronie przed utratą ciepła • zwalczanie kwasicy metabolicznej • zwalczanie obrzęku mózgu • Leki: hydrkortyzon, deksometozan, tionina i cytochrom C,8,4-procentowy roztwór dwuwęglan sodu do podawania dożylnego

15. Co robić gdy doszło do pożaru?(zalecenia Straży Pożarnej) • Zawiadomić otoczenie o awarii • Usunąć z obszaru zagrożenia wszystkie osoby nie biorące udziału w likwidowaniu awarii; w razie potrzeby zarządzić ewakuację • Wezwać jak najszybciej Państwową Straż Pożarną i Policję Państwową! • Środki gaśnicze: dwutlenek węgla, woda – prądy rozproszone. • Mały pożar: na terenie otwartym pozwolić się wypalić, kontrolując z bezpiecznej odległości i chłodząc zbiornik wodą; w pomieszczeniu zamkniętym wprowadzać gazowy dwutlenek węgla. • Duży pożar: gasić po odcięciu dopływu gazu prądami wodnymi rozproszonymi – kroplistymi i mgłowymi. Zbiorniki narażone na działanie ognia lub wysokiej temperatury chłodzić wodą z bezpiecznej odległości; jeśli to możliwe, usunąć jez obszaru zagrożenia (groźba wybuchu). • Specjalne wyposażenie ochronne: nałożyć aparat izolujący drogi oddechowe.

16. Dziękuję za uwagę! Źródła: Portalwiedzy,onet.pl Encyklopedia.interia.pl www.sfd.pl www.podkarpacie.starz.pl www.ciop.pl www.wentylacja.pl www.kominiarz.pl