170 likes | 381 Views
Onze dampkring. Een beschermende mantel. De eerste 1,1 miljard jaar van de aarde. Ontstaan aarde : 4,6 miljard jaar geleden Na stollen van aardkorst: Geen dampkring Veel vulkanische activiteit: vulkanen stootten grote hoeveelheden gas uit allerlei chemische reacties op aardoppervlak.
E N D
Onze dampkring Een beschermende mantel
De eerste 1,1 miljard jaar van de aarde • Ontstaan aarde : 4,6 miljard jaar geleden • Na stollen van aardkorst: • Geen dampkring • Veel vulkanische activiteit: vulkanen stootten grote hoeveelheden gas uit • allerlei chemische reacties op aardoppervlak
Het eerste leven • 3,5 miljard jaar geleden • Aarde was veranderd. • Aardkorst afgekoeld • Oceanen • (waterdamp door vulkanen uitgestoten was gecondenseerd) • Dampkring ontstaan (door vulkanische activiteit) • Stikstof, waterdamp koolstofmono-oxide, koolstofdioxide • Waterstof , methaan, ammoniak en waterstofsulfide
Eerste leven Onderzeese vulkaan: een 'black smoker' • Archaïcum • Ontstond in de oceaan • (bij black smokers , hoge druk hoge temp, hoge zout en zuurconc., geen zuurstof, maar warmte en voedingsstoffen: zwavel en stikstof, chemoautotroof) • Constant milieu • eerst zuurstof producerende bacteriën: 2,3 miljard jaar geleden • Cyanobacteriën: fotosynthese (O2 afvalproduct) • eerste helft proterozoïcum (1,5 miljard jaar geleden) • Eerste meercelligen Stromatolieten, 1,2 miljard jaar gelden grootste verspreiding
proterozoïcum 2,5 miljard jaar geleden-542 miljoen jaar (Ma) geleden Een belangrijke ontwikkeling was de ontwikkeling van een zuurstofrijke atmosfeer tijdens het Mesoproterozoïcum. Het laatste deel van het Proterozoïcum wordt gekenmerkt door een snelle ontwikkeling van het meercellige leven.
endosymbiosetheorie • Schematische weergave van endosymbiontentheorie.Ontstaan eukaryote cel: • 1- vorming kernmembraanPrimaire endosymbiose: • 2- ontstaan mitochondrion; • 3- vorming chloroplastSecundaire endosymbiose: 4- Opname chloroplasthoudende cel door cel zonder plastideTertiaire endosymbiose: • (5- nog meer gecompliceerde samengaan van twee cellen. o.a. dinoflagelaten)
Deken van gas • Zon verwarmt aardoppervlak • Zonder dampkring warm – koud (mars) • Dampkring houdt warmte vast • terugkaatsing warmte door gassen ( broeikasgassen) • NOx, CH4, H2O, CO2 • Dampkring • N2 (78%) • O2 (21%) • CO2 (0,035%) stratosfeer bevindt zich, op 15 tot 35 km hoogte, ongeveer 90 % van de totale in de atmosfeer aanwezige ozon ( absorbeert UV)
Andere functies dampkring • Bescherming tegen inslagen meteorieten • Snelheid wordt afgeremd ( moleculen weerstand) • Grootste deel verdampt in dampkring • Ozon filtert UV van zon en zet deze om in warmte • Onderste deel dampkring+ bovenste deel aardoppervlak= biosfeer • alle niet levende factoren • zoals water, steen en gassen • levende organismen Een belangrijke eigenschap van de mesosfeer is dan weer dat de lucht hier zo ijl is dat meteoren hier verbranden. Deze verbranding neemt men waar als lichtstrepen aan de nachtelijke hemel.
waterkringloop • Atmosfeer is langzaam veranderd in miljarden jaren. • Periodes van stabiliteit • evenwicht tussen stoffen • die vanuit de aarde in de atmosfeer komen • en die de atmosfeer weer afgeeft • bv water oceanen
energiekringloop • Aan waterkringloop gekoppeld • ½ zonnestraling die aardoppervlak bereikt • water verdampen uit oceanen • warmte opname • Condensatie wolken • warmteafgave • zonne-energie over grote afstanden getransporteerd • Van evenaar naar gematigde streken en poolgebieden • Koude water zakt • warm water stijgt • geeft warmte af aan lucht
Andere kringlopen • Organismen bestaan uit koolstof, waterstof, stikstof en zuurstof • verschillende kringlopen • Zuurstofkringloop • ademhaling : • wij nemen O2 op en geven CO2 af • Fotosynthese • Planten nemen CO2op en geven O2
koolstofkringloop • fotosynthese :CO2C6H12O6 omgebouwd tot : eiwit afgebroken tot : CO2 Opgelost in : oceanen Ingebouwd in : kalkskelet ( zeedieren…., koraalriffen) Onder hoge druk : kalksteen oplossen in koolzuurhoudend water: CO2