OPERATIONALIZATION EYLEMSELLEŞTİRME İŞLEMSELLEŞTİRME ÖLÇME

1. OPERATIONALIZATIONEYLEMSELLEŞTİRME İŞLEMSELLEŞTİRMEÖLÇME ÖLÇME BİRİMİ ÖLÇEKLER GÜVENİLİRLİK (reliability) GEÇERLİLİK (validity)

2. KURAMSAL ÇERÇEVE KAVRAMSALLAŞTIRMA BİLGİ GÖZLEM KAVRAM KAVRAM düşünce düşünce İLİŞKİ ANALİZ BİRİMİ EYLEMSELLEŞTİRME ÖLÇEK BAĞIMSIZ DEĞİŞKEN BAĞIMLI DEĞİŞKEN ÖLÇME TEKNİĞİ

3. TİP A TİP C Gözlemlenen olgunun meydana gelmesine neden olan eylemler / işlemler neler? Süreci nasıl tanımlayabiliriz? Gözlemlenen olgunun görünümü / yapısı nasıl? TİP B Gözlemlenen olgu nasıl çalışıyor? İŞLEMSELLEŞTİRME / EYLEMSELLEŞTİRME TİPLERİ

4. CONSTRUCTING OPERATIONAL DEFINITIONS İŞLEMSEL/EYLEMSEL TANIMLARI KURMA TİPLERİ TİP A TİP B TİP C ÇATIŞMA neden ortaya çıkar? ÇATIŞMA Olgusu nasıl çalışır? Eyleme nasıl dönüşür? ÇATIŞMA nedir? Yalnızca bir kişinin erişebileceği bir ereğe birden fazla kişinin ulaşmaya çalışmasıyla • Farklı siyasal partilerin • kurulmasıyla • Grevler ile • Protesto gösterileriyle Doğrudan doğruya bir birine karşı görüşlerin / çıkarların tartışması -savaşması

6. ÖRNEKLER • Hanelerin %40’ı tek ailelik konut, %60’ı apartmanda oturmaktadır. • 200 hane başkanı ile anket yapılmıştır. 100 hane başkanı ilkokul mezunudur; 80 hane başkanı orta-lise mezunudur; 20 hane başkanı yüksek okul mezunudur. • Orta-lise mezunu hane başkanları içinde 30 tanesi meslek okullarını, 50 tanesi diğer orta öğretim kurumlarını bitirmiştir. • 200 hane başkanının 30’u sanayide çalışmakta, 150’si ücretli veya maaşlı çalışmakta, 20’si ise kendi hesabına çalışmaktadır. • Çalışanlar içinde hizmet sektöründe yer alanlar birinci sırada, tarım sektöründekiler ikinci ve sanayide çalışanlar üçüncü sırada yer almaktadır.

7. Hanelerin %40’ı tek ailelik konutta, %60’ı apartmanda oturmaktadır.NOMİNAL • 200 hane başkanı ile anket yapılmıştır. 100 hane başkanı ilkokul mezunudur; 80 hane başkanı orta-lise mezunudur; 20 hane başkanı yüksek okul mezunudur.ORDİNAL • Orta-lise mezunu hane başkanları içinde 30 tanesi meslek okullarını, 50 tanesi diğer orta öğretim kurumlarını bitirmiştir. NOMİNAL • 200 hane başkanının 30’u sanayide çalışmakta, 150’si ücretli veya maaşlı çalışmakta, 20’si ise kendi hesabına çalışmaktadır. • İş memnuniyetinegöre, hizmet sektöründekiler birinci sırada, sanayidekiler ikinci ve tarım sektöründekiler üçüncü sırada yer almaktadır. ORDİNAL

8. Öğrenim süresi (yıllar) IQ puanları Beklenen ömür Yorgunluk Alaycılık Ortalama başarı notu Saç rengi Yerleşme dokusu Isı İklim DENEME: Aşağıdaki kavramların her biri için genellikle kullanılan/kullanılabilecek ölçeği belirtiniz.

9. İnterval İnterval Ratio Ordinal Nominal Ordinal Nominal Nominal İnterval Nominal Öğrenim süresi (yıllar) IQ puanları Beklenen ömür Yorgunluk Alaycılık Ortalama başarı notu Saç rengi Yerleşme dokusu Isı İklim DENEME: Aşağıdaki kavramların her biri için genellikle kullanılan/kullanılabilecek ölçeği belirtiniz.

10. İYİ BİR ÖLÇÜMÜN KURALLARI • DEĞİŞKENLERİN YÜKLEMLERİ KESİŞMEZ (MUTUALLY EXCLUSIVE ATTRIBUTES) Bir gözlem (bir olay; bir birey) değişkenin yalnız ve yalnız bir yüklemine uygundur. Eğer, (X)’in hem A hem B özellikleri varsa, yüklemlerin sınıflamasını nasıl yapmalı? A B A C B YANLIŞ DOĞRU

11. A B x3 A B C D x4 İYİ BİR ÖLÇÜMÜN KURALLARI • TANIMLANAN YÜKLEMLER TÜM ÖZELLİKLERİ KAPSAR (EXHAUSTIVE ATTRIBUTES) Her gözlem/olay/birey yüklemlerden birisine mutlaka uygundur. Hiçbir gözlem sınıflama dışında, açıkta kalmaz. YANLIŞ DOĞRU

12. İYİ BİR ÖLÇÜMÜN KURALLARI • TEK BOYUTLULUK(UNIDIMENSIONALITY) Bir ölçekteki tüm yüklemler tek bir kritere göre ölçülür. SINIFLAMA (TİPOLOJİ) • TARIM ÜRÜNLERİ (örnek): • Tarımın türü: Balıkçılık, hayvancılık, bitk. üretim • Bölge:Ege/Akdeniz/G.D.Ana./İç A./Doğu A./Karad./Marm. • İşletme büyüklüğü: Cüce/küçük/orta/büyük