820 likes | 1.02k Views
Natuurlijk geweld. Geweldig natuurlijk!. Hoe het begon…. Meer dan 15 miljard jaar geleden vond in het heelal een enorme ontploffing plaats: De Oerknal of Big Bang. Hierdoor ontstonden reusachtige wolken van gas en stof, waaruit ontelbare melkwegstelsels ontstonden.
E N D
Natuurlijk geweld Geweldig natuurlijk! Samenstelling: pim wouters.de digitale school
Hoe het begon… Meer dan 15 miljard jaar geleden vond in het heelal een enorme ontploffing plaats: De Oerknal of Big Bang. Hierdoor ontstonden reusachtige wolken van gas en stof, waaruit ontelbare melkwegstelsels ontstonden. Verschillende (blauwe) melkwegstelsels Samenstelling: pim wouters.de digitale school
Melkwegstelsel Het melkwegstelsel, waartoe onze aarde behoort, is slechts één van de ontelbaar veel melkwegstelsels in het heelal. Samenstelling: pim wouters.de digitale school
Sterren In de loop van miljoenen jaren klonterden binnen al die melkwegstelsels wolken van stof en gas samen waaruit sterren werden geboren. Dit is de Adelaarsnevel. Bovenin worden sterren geboren. Samenstelling: pim wouters.de digitale school
Onze grootste ster Onze zon Dé ster in ons melkwegstelsel is onze zon die ongeveer 4,6 miljard jaar oud is: één grote bol van brandende gassen. Ze geeft meer licht en warmte dan alle lampen en kachels in de wereld samen. Samenstelling: pim wouters.de digitale school
Planeten Aarde Uit kleine gloeiende gaswolken rondom een ster die langzaam afkoelden, ontstonden planeten. Door verdere afkoeling kregen planeten een ‘korst’. Planeet aarde was ooit ook zo'n gloeiende gaswolk. Samenstelling: pim wouters.de digitale school
Moeder aarde Door de dampkring rondom de aarde, de warmte van de zon en de afstand van de aarde tot de zon (150.000.000 km) is de aarde de enige planeet in ons zonnestelsel die bewoonbaar is. Van de miljarden andere planeten in de kosmos is er waarschijnlijk niet één bewoonbaar. Samenstelling: pim wouters.de digitale school
De aardkorst De aarde is opgebouwd uit verschillende lagen: korst, mantel en kern. De korst drijft op de mantel en is onder de oceanen + 10 km dik; onder land is de korst tussen de 30 en 70 km dik. Samenstelling: pim wouters.de digitale school
De aarde: altijd in beweging De aarde draait in 24 uur om zijn eigen as en ook nog eens in 365 dagen om de zon. Gevolg: dag en nacht, licht en donker, warm en koud, neerslag (regen, sneeuw, hagel etc.) of geen neerslag, wind of geen wind, storm of tornado, mooi weer of noodweer, zomer, winter, lente of herfst.. Samenstelling: pim wouters.de digitale school
De aardkorst beweegt De aardkostlagen (aardplaten) bewegen doorlopend en schuiven over elkaar heen of botsen tegen elkaar aan. Gevolg: aard(zee)bevingen, bodemdalingen of bodemstijgingen. De vloeibare kern binnenin de aarde beweegt ook en komt soms bij breukplaatsen in de aardkorst naar buiten. Gevolg:vulkaanuitbarstingen. Samenstelling: pim wouters.de digitale school
Aardplaten bewegen Uit elkaar Tegen- en over elkaar Naast elkaar Gevolg: aard- of zeebevingen Samenstelling: pim wouters.de digitale school
De werelddelen zijn uit elkaar gedreven! De werelddelen lagen vroeger tegen elkaar aan! Bron: CMO Samenstelling: pim wouters.de digitale school
Aard- of zeebevingen, waar? Ieder puntje geeft een aard- of zeebeving weer. De ingetekende puntjes maken de breuklijnen tussen de verschillende aardplaten duidelijk zichtbaar Samenstelling: pim wouters.de digitale school
St. Andreas breuklijn Californië Botsende aardplaten Samenstelling: pim wouters.de digitale school
Aardbewegingen Samenstelling: pim wouters.de digitale school
Verwoestingen na een aardbeving Turkije 1999 Samenstelling: pim wouters.de digitale school
Richter De Amerikaan Charles F.Richter ontwikkelde in 1935 een schema om de kracht van aardbevingen vast te leggen: De schaal van Richter Samenstelling: pim wouters.de digitale school
De schaal van Richter Kracht op de schaal van Richter: 0 – 2. Alleen meetbaar met fijne instrumenten, komt wel eens voor in Nederland 3. Geringe trillingen zijn voelbaar 4. Glazen rammelen, klokken gaan stilstaan 5. Stoelen vallen om, voorwerpen vallen van kasten 6. Gebouwen worden beschadigd, stenen kunnen vallen 7. Gebouwen en wegen kunnen zwaar beschadigd worden 8. Enorme ravage en verwoesting. Tramlijnen en spoorwegen vernield 9. Enorme vernietiging van het landschap, dorpen en steden. Grote vloedgolven die gebieden totaal onder water zetten Samenstelling: pim wouters.de digitale school
De zwaarste aard(zee)bevingen 11 1 Chili 22-5-1960 9,5 2 Alaska 28-3-1964 9,2 3 Rusland 4-11-1952 9,0 4 Ecuador 31-1-1906 8,8 5 Alaska 09-3-1957 8,8 6 Kuril Eilanden 06-11-1958 8,7 7 Alaska 04-02-1965 8,7 8 India 15-08-1950 8,6 9 Argentië 11-11-1922 8,5 10 Indonesië 01-02-1938 8,5 11 Sumatra 26-12-2004 9,0 Samenstelling: pim wouters.de digitale school
Zeebeving Aardbevingen die ontstaan onder de zeespiegel worden zeebevingen genoemd. Een vloedgolf of tsunami kan dan het gevolg zijn. Samenstelling: pim wouters.de digitale school
Tsunami Tsunami is een Japans woord: tsu = 'haven' en nami = 'golf' Japanse havensteden zijn vaak door een tsunami getroffen. . Samenstelling: pim wouters.de digitale school
Tsunami 26 december 2004 Terugtrekkende zee vlak voor de tsunami op het strand van Kalutara, Sri Lanka Hetzelfde strand tijdens de tsunami Bron: Samenstelling: pim wouters.de digitale school
Na de tsunami Totale vernietiging Samenstelling: pim wouters.de digitale school
Vulkanische activiteit, waar? Vulkanische activiteit en vulkaanuitbarstingen komen vooral voor op de breuklijnen tussen de verschillende aardplaten. De (west)kusten van Amerika, Rusland, Azië, Japan, Thailand, Indonesië,Australië, Nieuw-Zeeland zijn hierom berucht. Dit gebied wordt de "Ring of Fire", oftewel de "Ring van vuur" genoemd. In de wereldkaart kun je zien waar de "Ring of Fire" precies ligt Samenstelling: pim wouters.de digitale school
Ring of fire, een ring van vuur Over de hele wereld vinden jaarlijks bijna een half miljoen aard(zee)bevingen plaats. Méér dan de helft van de aarde is vulkanisch met meer dan 500 actieve vulkanen. Samenstelling: pim wouters.de digitale school
Vulkaananimatie Samenstelling: pim wouters.de digitale school
Uitbarsting St Helens 1980 Uitbarsting Mount St.Helens 1980 Na de uitbarsting is de top van Mount St.Helens verdwenen Samenstelling: pim wouters.de digitale school
Montserrat: vulkanische tijdbom Soufriere Hills 1995 Samenstelling: pim wouters.de digitale school
Lavastromen Soms komen na een vulkaanuitbarsting gloeiende lavastromen (vloeibaar steen) de vulkaanhelling af. Etna,Italië Samenstelling: pim wouters.de digitale school
Lavastromen bij nacht Samenstelling: pim wouters.de digitale school
Onze dampkring of atmosfeer Atmosfeer of dampkring tot 700 km hoogte De aarde wordt omringd door een laag die bestaat uit allerlei gassen: de atmosfeer of dampkring. De atmosfeer is onderverdeeld in o.a.: troposfeer, stratosfeer (mét ozonlaag), mesosfeer, thermosfeer. Samenstelling: pim wouters.de digitale school
De ‘weersfeer’ of troposfeer Wolkvorming in de troposfeer De eerste laag binnen onze dampkring wordt troposfeer genoemd. Deze laag is tussen de 8 km (bij de polen) en 17km (bij de evenaar) dik. De troposfeer heeft grote invloed op het weer op aarde: wolken, regen, wind, storm, orkaan, tornado. Alleen in de troposfeer komt zuurstof voor. Bij het aardoppervlak is de temperatuur in de troposfeer de temperatuur die normaal voor ons is. Zoals nu buiten. Aan het einde van de troposfeer is het + 50 graden onder nul! Samenstelling: pim wouters.de digitale school
Sir Francis Beaufort In 1806 maakte de Ierse admiraal Sir Francis Beaufort een lijst om aan te geven welke zeilen moesten worden bijgezet of neergehaald bij bepaalde windkracht. Deze lijst is later aangepast voor windmeting op land en wordt nog steeds gebruikt om de windkracht aan te geven: “De schaal van Beaufort”. Samenstelling: pim wouters.de digitale school
De schaal van Beaufort Windkracht & NaamKm/uKenmerken0 Windstil < 1 Rook stijgt (recht) omhoog1 Zwakke wind 1- 5 Rookpluimen geven richting aan2 Zwakke wind 6-11 Bladeren ritselen3 Matige wind 12-19 Bladeren, twijgen voortdurend in beweging4 Matige wind 20-28 Stof en papier dwarrelen op5 Vrij krachtige wind 29-38 Takken maken zwaaiende bewegingen6 Krachtige wind 39-49 Grote takken bewegen7 Harde wind 50-61 Bomen bewegen8 Stormachtige wind 62-74 Twijgen breken af9 Storm 75-88 Takken breken af, dakpannen waaien weg10 Zware storm 89-102 Bomen worden ontworteld11 Zeer zware storm 103-117 Uitgebreide schade bossen en gebouwen12 Orkaan >117 Niets blijft meer overeind Samenstelling: pim wouters.de digitale school
Windkracht 12 : orkaan. De orkaan Andrew gezien vanuit de ruimte Samenstelling: pim wouters.de digitale school
Wat is een tornado eigenlijk? Een tornado is een kolom van draaiende lucht onderaan een flinke buienwolk (onweerswolk) die contact maakt met het aardoppervlak waarbij de sneldraaiende lucht snelheden haalt van minimaal 65 km per uur. Samenstelling: pim wouters.de digitale school
Waar komen tornado’s voor? De meeste tornado’s komen voor in Amerika; berucht is de zgn, Tornado Alley (Texas, Oklohoma, Arkansas, Kansas, Missouri, Nebraska, Iowa). Samenstelling: pim wouters.de digitale school
De “ideale” combinatie Waar onweer, warme luchtstromingen en koude luchtstromingen elkaar ontmoeten, is de kans op het ontstaan van een tornado het grootst. Tornado Alley Samenstelling: pim wouters.de digitale school
Tornado Oklahoma 4 mei 1999 Samenstelling: pim wouters.de digitale school
Ted Fujita De Amerikaanse Japanner Ted Fujita heeft een manier gevonden om tornado's te kunnen indelen. Niet aan de hand van de windsnelheid die in een tornado moeilijk meetbaar is, maar aan de hand van de schade die een tornado achterlaat. Deze schaal is sind 1971 bekend onder de naam "Fujita schaal" of F-schaal. Samenstelling: pim wouters.de digitale school
De F-schaal(de windsnelheden zijn geschat) Samenstelling: pim wouters.de digitale school
Tornado kracht F3 Samenstelling: pim wouters.de digitale school
De ontwikkeling van een tornado Samenstelling: pim wouters.de digitale school
Na een tornado Samenstelling: pim wouters.de digitale school
Natuurlijk geweld Samenstelling: pim wouters.de digitale school
Geweldig natuurlijk! Samenstelling: pim wouters.de digitale school
QUIZZEN ??? Natuurlijk !!! Klik hier! Samenstelling: pim wouters.de digitale school
Vraag 1Hoeveel jaar geleden vond de Big Bang plaats? a. 15 miljoen jaar geleden b. 15 miljard jaar geleden c. 15 duizend jaar geleden Samenstelling: pim wouters.de digitale school
Vraag 2Hoeveel melkwegstelsels zijn er ? a. 1 b. 10 c. Ontelbaar veel Samenstelling: pim wouters.de digitale school