SZKOŁY STOWARZYSZENIOWE WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO

1. SZKOŁY STOWARZYSZENIOWE WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO

2. Zakładanie szkół i placówek niepublicznych

3. Wybrane akty prawne: • Ustawaz dnia 7 września 1991 r.o systemie oświaty (tekst jednolity: Dz.U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.). • Ustawa z dnia 26 stycznia 1982r. Karta Nauczyciela (tekst jednolity: Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 z późn. zm.). • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 maja 2001 r. w sprawie ramowych statutówpublicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz.U. z 2001 r., Nr 61, poz. 624 z późn. zm.).

4. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 12 lutego 2002 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. z 2002 r., Nr 15, poz. 142 z późn. zm.). • Rozporządzeni eMinistra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 19 lutego 2002 r. w  sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji (Dz. U. z 2002 r., Nr 23, poz. 225 z późn. zm.). • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 26 lutego 2002 r. w  sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2002 r., Nr 51, poz. 458 z późn. zm.).

5. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i  Sportu z dnia 10 września 2002r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od  nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w którychmożna zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz. U. z 2002 r., Nr 155, poz. 1288 z późn. zm.). • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i  Sportu z dnia 19 listopada 2002 r. w sprawie szczegółowego zakresu uprawnień i obowiązków nauczycieli i  wychowawców zatrudnionych w niepublicznych przedszkolach i niepublicznych placówkach prowadzonych przez kościelne osoby prawne (Dz. U. z 2002 r., Nr 204, poz. 1722 z późn. zm.).

6. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i  niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U.  z 2003 r., Nr 6, poz. 69). • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i  Sportu z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawiewarunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i  promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów wszkołach publicznych (Dz. U. z 2007 r., Nr 83, poz. 562 z późn. zm.).

7. Wybrane przepisy ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty

8. Art. 5. 1. Szkoła i placówka może być szkołą i placówką publiczną albo niepubliczną.Art. 8. Szkoła podstawowa i gimnazjum może być tylko szkołą publiczną lub niepubliczną o uprawnieniach szkoły publicznej. Zakładanie przez osoby prawne i fizyczne szkół placówek niepublicznych reguluje art. 82 cytowanej ustawy. Określa on m.in., że wpisu szkoły lub placówki do ewidencji dokonuje jednostka samorządu terytorialnego obowiązana do prowadzenia odpowiedniego typu publicznych szkół i placówek.

9. Obowiązek uzyskania powyższej, pozytywnej opinii kuratora oświaty, dotyczy niepublicznej szkoły podstawowej i niepublicznego gimnazjum, gdyż zgodnie z art. 8 ustawy o  systemie oświaty, szkoły te mogą być tylko szkołą publiczną lub niepubliczną o uprawnieniach szkoły publicznej. W art. 82 ust. 2 pkt 2 a ustawodawca określił, że w przypadku szkoły podstawowej, gimnazjum i szkoły ponadgimnazjalnej ubiegających się o nadanie uprawnień szkoły publicznej z dniem rozpoczęcia działalności wpis do ewidencji może nastąpić, jeżeli osoba prowadząca przedstawi pozytywną opinię kuratora oświaty, a w przypadku szkoły medycznej – także opinię ministra właściwego do spraw zdrowia, o spełnianiu wymagań określonych w art. 7 ust. 3 ustawy z  dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty.

10. Opinię o spełnianiu wymagań określonych w art. 7 ust. 3 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty Opolski Kurator Oświaty wydaje po otrzymaniu, od osoby prawnej lub  fizycznej, zakładającej niepubliczną szkołę podstawową, gimnazjum, szkołę ponadgimnazjalną: • oznaczenia osoby zamierzającej prowadzić szkołę, jej miejsca zamieszkania lub siedziby,

11. określenia typu i rodzaju szkoły oraz daty rozpoczęcia jej funkcjonowania, w przypadku liceum profilowanego - profili kształcenia ogólnozawodowego, a w przypadku szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe - nazw zawodów, w jakich szkoła będzie kształcić, zgodnych z nazwami zawodów występujących w klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego, o których mowa w art. 24 ust. 1, lub klasyfikacji zawodów i specjalności ustalanej na potrzeby rynku pracy przez ministra właściwego do spraw pracy,

12. wskazania miejsca prowadzenia szkoły oraz informacji o warunkach lokalowych zapewniających: • możliwość prowadzenia zajęć dydaktyczno – wychowawczych, • realizację innych zadań statutowych, • w przypadku szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe – możliwość realizacji praktycznej nauki zawodu, • bezpieczne i higieniczne warunki nauki i pracy, zgodnie z odrębnymi przepisami,

13. statutu szkoły uwzględniającego zapisy art. 84 ust. 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o  systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.), • danych dotyczących kwalifikacji pracowników pedagogicznych i dyrektora, przewidzianych do zatrudnienia w szkole, • szkolny(e) plan(y) nauczania obowiązujący(e) w szkole, • zobowiązania do przestrzegania wymagań określonych w art. 7 ust. 3 cytowanej ustawy.

14. Art. 7 ust. 3 Szkoła niepubliczna może uzyskać uprawnienia szkoły publicznej (umożliwiające wydawanie świadectw lub dyplomów) jeżeli: • realizuje programy nauczania uwzględniające podstawy programowe wymienione w art. 7 ust. 1 pkt 4 lit. a ustawy o systemie oświaty, • realizuje zajęcia edukacyjne w cyklu nie krótszym oraz wymiarze nie niższym niż łączny wymiar obowiązkowych zajęć edukacyjnych określony w ramowym planie nauczania szkoły publicznej danego typu, • stosuje zasady klasyfikowania i promowania uczniów oraz przeprowadzania egzaminów i  sprawdzianów, o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 5 ustawy o systemie oświaty,

15. prowadzi dokumentację przebiegu nauczania ustaloną dla szkół publicznych, • w przypadku szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe – kształci w zawodach określonych w  klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego, o której mowa w art. 24 ust. 1, a w przypadku liceum profilowanego kształci w profilach kształcenia ogólnozawodowego, o których mowa w  art. 24 ust. 6 ustawy o systemie oświaty, • zatrudnia nauczycieli obowiązkowych zajęć edukacyjnych, o których mowa w art. 7 ust. 3 pkt 2, posiadających kwalifikacje określone dla nauczycieli szkół publicznych; przepis art. 7 ust. 1a ustawy o systemie oświaty, stosuje się odpowiednio z zastrzeżeniem art.86.

16. NIEPUBLICZNE SZKOŁY STOWARZYSZENIOWE PODSTAWOWE I GIMNAZJALNEWOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO

23. POWSTAWANIE SZKÓŁ STOWARZYSZENIOWYCH

24. WYNIKI SPRAWDZIANU SZKÓŁ STOWARZYSZENIOWYCH NA TERENIE WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO W 2007 ROKU

25. Szkoły stowarzyszeniowe mają swoich zwolenników i przeciwników

26. Zalety funkcjonowania szkół stowarzyszeniowych podstawowych i gimnazjalnych: • szkoła przyjazna dziecku i rodzicom, • dzięki mniejszej liczebności uczniów w klasie dzieci są pod częstszą kontrolą, a nauczyciele w ciągu każdej jednostki lekcyjnej mają ze  wszystkimi uczniami indywidualny kontakt, • w małej szkole uczniowie przysparzają znacznie mniej problemów wychowawczych, • nie występuje tu naturalna przyczyna agresji, jaka jest nadmierne zagęszczenie, • relacje miedzy nauczycielami a dziećmi są zbliżone do tych, jakie panują w rodzinie, a przez to wartościowsze pedagogicznie

27. szybki przepływ informacji, a w konsekwencji szybkie podejmowanie decyzji i działań, • poprawa bazy lokalowej i dydaktycznej, • poprawa jakości kształcenia (mała liczebność klas, dodatkowa możliwość finansowania zajęć pozalekcyjnych i dydaktycznych, np. wprowadzenie języka angielskiego do przedszkola i klas I – III), • wyniki zewnętrznego sprawdzianu w szkołach stowarzyszeniowych są porównywalne z wynikami, jakie uzyskują uczniowie publicznych szkół ogólnodostępnych, • kadra pedagogiczna młoda i w średnim wieku w kilku przypadkach wzmocniona przez nauczycieli emerytów, którzy są w pełni sił i wspierają swoim doświadczeniem młodszych kolegów,

28. organy prowadzące tych szkół w celu pozyskania uczniów oferują np. darmowe podręczniki, pełne wyżywienie itp., • dobra znajomość potrzeb ucznia spowodowana bliskością domu i szkoły, • eliminowanie uciążliwości dowożenia dzieci, • wzrost odpowiedzialności rodziców za funkcjonowanie szkoły, • efektywne pozyskiwanie przez dyrektorów szkół i nauczycieli środków pozabudżetowych, dzięki którym stale wzbogacana jest baza dydaktyczna szkoły (przede wszystkim realizacja projektów, sponsoring), • powstawanie inicjatyw na rzecz szkoły i środowiska, • małe szkoły działają pod presją konkurencji i utrzymują się wyłącznie z dotacji oświatowych, zatem musza być zarządzane niezwykle elastycznie i proponować uczniom i ich rodzicom taką ofertę , aby szkoła nie została ponownie zlikwidowana z powodu zbyt małej liczby uczniów,

29. szkoła stowarzyszeniowa jak każda inna szkoła musi walczyć o ucznia, ale w społecznej szkole nabiera to większej wagi, bo dodatkowo musi przekonać rodziców i ich dzieci, że warto do niej posłać dzieci. Stąd dyrektor wraz z gronem zabiega o stworzenie ciekawej oferty edukacyjnej, angażuje nauczycieli w coraz to nowe przedsięwzięcia – np. projekty, dba o promocję szkoły w środowisku lokalnym i nie tylko. A jak to jest spostrzegane w gminie? - różnie - mieszkańcy cieszą się, że mają piękną szkołę z bardzo dobrymi warunkami do pracy, szkołę o której dużo się mówi i pisze, ale też stanowi dla innych szkól nie zawsze mile widzianą poprzeczkę.

30. Problemy funkcjonowania szkół stowarzyszeniowych podstawowych i gimnazjalnych: • znacznie trudniejsza pozycja nauczyciela spowodowana utratą uprawnień wynikających z Karty Nauczyciela (roczny urlop zdrowotny, fundusz socjalny), • pensum nauczyciela zwiększone od 21 - 24 godzin (bez godzin ponadwymiarowych i bez płatnych zastępstw), • nauczyciele są zatrudnieni na podstawie Kodeksu Pracy, • duża rotacja kadry pedagogicznej, • zatrudnianie nauczycieli na niepełnych etatach (powoduje to konieczność pracy nauczycieli w kilku szkołach). Fakt ten wpływa niekorzystnie na organizację pracy placówki,

31. utrudniony jest przepływ informacji między wizytatorem a dyrektorem szkoły i organem prowadzącym, • w ramach oszczędności są organizowane zajęcia w klasach łączonych, • w niektórych gminach widoczny spadek efektów kształcenia na podstawie sprawdzianów zewnętrznych (np. gmina Olszanka), • zatrudnianie znacznej ilości nauczycieli bez właściwych kwalifikacji

32. Opolska polityka oświatowa dotycząca szkół stowarzyszeniowych: • nadzór nad dotrzymaniem terminów, które wyznaczył ustawodawca tzn. wniosek o dotację i przekazanie szkoły stowarzyszeniu, • kontrola czy stowarzyszenie jest gotowe do przejęcia szkoły – jeśli nie wstrzymanie likwidacji, aby dać czas lokalnej społeczności na lepsze zorganizowanie się, • Kurator prowadząc „miękką” politykę, udziela wsparcia, w postaci tworzenia przyjaznej atmosfery wokół małych szkół, której oczekują uczniowie, rodzice i nauczyciele.

33. Opolski Kurator Oświaty przychylnym okiem patrzy na działalność szkół stowarzyszeniowych

34. NIEPUBLICZNE SZKOŁY STOWARZYSZENIOWE PONADGIMNAZJALNE WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO

39. Szkoły stowarzyszeniowe mają swoich zwolenników i przeciwników

40. Zalety funkcjonowania szkół stowarzyszeniowych ponadgimnazjalnych: • rodzice mogą decydować o przyszłości swoich dzieci, • małe szkoły są bardziej efektywne od szkół samorządowych, mają wyższy stosunek jakości do kosztów, • funkcjonowanie szkoły niepublicznej sprzyja lepszym osiągnięciom uczniów (nieliczne klasy, praca indywidualna), • szkoły przyjazne dzieciom, młodzieży i rodzicom, • brak problemów wychowawczych, • duża swoboda przy doborze kadry pedagogicznej, • w małych miejscowościach to często jedyny ośrodek kultury.

41. Problemy funkcjonowania szkół stowarzyszeniowych ponadgimnazjalnych: • są one rozproszone na terenie województwa opolskiego, • niż demograficzny utrudnia pozyskanie dzieci i młodzieży, • są one postrzegane przez dyrektorów szkół publicznych jako potencjalne zagrożenie, • brak wzorców jak należy prowadzić szkołę, • aby otrzymać dotację – na rok przed utworzeniem szkoły trzeba złożyć wniosek do jst, • trudności w pozyskaniu środków finansowych na remonty, modernizację bazy, brak ścisłej współpracy między szkołami, • nauczyciele nie mają pewności pracy ze względu na to, że obowiązują ich przepisy kodeksu pracy,

42. kwalifikacje nauczycieli są często niższe niż w szkołach prowadzonych przez gminę (SN, licencjat), • niższe uposażenie nauczycieli i wyższe pensum niż w szkołach prowadzonych przez jst., • szkoły stowarzyszeniowe działają pod presją konkurencji, • częste konflikty dyrektora szkoły ze stowarzyszeniem, • brak współpracy szkół stowarzyszeniowych ze szkołami publicznymi.

43. Dziękuję Państwu za uwagę