440 likes | 754 Views
MEDİASTİNAL YENİDEN EVRELEMEDE PET. Dr. Seyfettin ILGAN Ankara Güven Hastanesi Nükleer Tıp Bölümü ilgan@hotmail.com (312) 457 2486. Sunu Planı. Mediastinal yeniden evrelemede PET Diğer yöntemler ile karşılaştırma PET’e ilişkin fizik ve teknik konular FDG Fizyolojisi Sonuç.
E N D
MEDİASTİNAL YENİDEN EVRELEMEDE PET Dr. Seyfettin ILGAN Ankara Güven Hastanesi Nükleer Tıp Bölümü ilgan@hotmail.com (312) 457 2486 IV. Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi, 10-14 Kasım 2010, Antalya
SunuPlanı • Mediastinalyenidenevrelemede PET • Diğeryöntemlerilekarşılaştırma • PET’eilişkinfizikveteknikkonular • FDG Fizyolojisi • Sonuç IV. Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi, 10-14 Kasım 2010, Antalya
MediastinalYenidenEvreleme • Neoadjuvan tedavi ile downstage olan IIIA(N2) hastalarda 5 yıllık sürvi %40-50 IV. Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi, 10-14 Kasım 2010, Antalya
Mediastinal Evreleme • BT • Metastazların %21’i normal boyutlardaki lenf nodlarında • Büyümüş lenf nodlarının %40’ı benign • Post-stenotik pnömoni • MRG sonuçları BT’den üstün değil Arita T, Kuramitsu T, Kawamura M, et al. Bronchogenic carcinoma: incidence of metastases to normal sized lymph nodes. Thorax. 1995;50:1267–1269. Arita T, Matsumoto T, Kuramitsu T, et al. Is it possible to differentiate malignant mediastinal nodes from benign nodes by size? Reevaluation by CT, trans- esophageal echocardiography, and nodal specimen. Chest. 1996;110:1004–1008. IV. Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi, 10-14 Kasım 2010, Antalya
Mediastinal Evreleme • FDG PET • Mediastinal evrelemede en doğru noninvaziv yöntem • Mediasten için yüksek NPV (%96) • İnflamatuar değişiklikler nedeniyle FP sonuçlar • RT uygulaması • Pozitif olgularda invaziv değerlendirme Birim O, Kappetein AP, Stijnen T, Bogers AJ. Meta-analysis of positronemissiontomographic and computed tomographic imaging in detecting mediastinallymph node metastases in nonsmall cell lung cancer. Ann Thorac Surg. 2005;79:375–382. Vansteenkiste JF, Stroobants SG, De Leyn PR, et al. Lymph node staging in non- small-cell lung cancer with FDG-PET scan: a prospective study on 690 lymph node stations from 68 patients. J ClinOncol. 1998;16:2142–2149. Bryant AS, Cerfolio RJ, Klemm KM, Ojha B. Maximum standard uptake value of mediastinal lymph nodes on integrated FDG-PET-CT predicts pathology in patients with non-small cell lung cancer. Ann Thorac Surg. 2006;82:417–422. IV. Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi, 10-14 Kasım 2010, Antalya
Sadece prospektif çalışmalar • Primer tümör yanıtı • Duyarlılık%80-100 • Özgüllük %0-100 • PPV %42.9-100 • NPV %66.7-100 • N2 yeniden evreleme • Duyarlılık %63.8 (%53.3-73.5) • Özgüllük %85.3 (%80.4-89.4) • KT+RT, sonuçları farklı değil • PET + PET/BT sonuçları IV. Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi, 10-14 Kasım 2010, Antalya
IV. Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi, 10-14 Kasım 2010, Antalya
IV. Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi, 10-14 Kasım 2010, Antalya
J ThoracOncol. 2010;5: 389–398 IV. Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi, 10-14 Kasım 2010, Antalya
J ThoracOncol. 2010;5: 389–398 IV. Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi, 10-14 Kasım 2010, Antalya
IV. Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi, 10-14 Kasım 2010, Antalya
Mediastinal Yeniden Evrelemede FDG-PET • Sadece PET/BT’ye dayalı yeniden evreleme tedavi kararı için yeterince güvenilir değil ! • Yalancı Negatiflik • Fibrozis ile çevrili mikroskopik tümör • KT’ye bağlı mikroçevre değişiklikleri • Yalancı Pozitiflik • Lethal hasarlı tümör hücrelerinde süren glukoz metabolizması • Tümörde inflamatuar hücre infiltrasyonu • RT’ye bağlı inflamasyon IV. Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi, 10-14 Kasım 2010, Antalya
Proton fazlası olan radyonüklidler • Elektron yakalamap+ + e- N + v + E • Pozitron bozunumup+ N + + + v + E Pozitron Işınımı IV. Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi, 10-14 Kasım 2010, Antalya
Coincidence • Karşılıklı iki detektör bir olayı çok kısa bir zaman aralığı içerisinde kaydederse anhilasyon olayı bu iki detektörü birleştiren hat üzerinde olmuştur. • Line of Response (LOR) IV. Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi, 10-14 Kasım 2010, Antalya
Coincidence Tipleri True Coincidence Scattered Coincidence Random Coincidence IV. Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi, 10-14 Kasım 2010, Antalya
Rezolüsyonu Sınırlayan Fiziksel Faktörler • Pozitronun aldığı yol • Pozitronun başlangıç enerjisi • Doku yoğunluğu IV. Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi, 10-14 Kasım 2010, Antalya
Atenüasyon • Distorsiyon • Yuvarlar lezyonların sınırlarında atenüasyon hızla değişir. • AP doğrultuda atenüasyon, lateralden daha az. IV. Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi, 10-14 Kasım 2010, Antalya
Atenüasyon • Diafragmatik artefakt – Fizyolojik hareket • Hızlı atenüasyon ölçüm yöntemleri. • İnspirium/ekpiriumda atenüasyon ölçümü, tidal solunumda PET. • Fizyolojik hareket (akciğer, kalp, gastrointestinal sistem). IV. Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi, 10-14 Kasım 2010, Antalya
Glukoz vs deoksiglukoz • Serbest yağ asidi vs glukoz • Beyin • Diğer dokular • Açlık – tokluk • Deoksiglukoz glukoz değildir ! IV. Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi, 10-14 Kasım 2010, Antalya
Glukoz taşıyıcıları • Sodyum-glukoz transporter (SGLT) • Na-K ATPase • sodyum konsantrasyon gradientini sağlanır • gradiente karşı glukoz transportu için enerji • Barsakta ve böbreklerde bulunur • Glukoz taşıyıcıları (GLUT) • GLUT1 • eritrosit ve kan/beyin bariyeri • malign hücrelerde çok • serum insülin seviyelerinden etkilenmez • GLUT4 • kas dokusu • insülin ile up-regüle olur IV. Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi, 10-14 Kasım 2010, Antalya
FDG Ekskresyonu • Glukoz glomerüler filtrasyona uğrar • Proksimal tübül başlarında SGLT2 • 1 Na – 1 glukoz • Proksimal tübül diğer kesimleri SGLT1 • 2 Na – 1 glukoz • FDG glomerüler filtrasyona uğrar • SGLT için zayıf bir substrat • Yaklaşık yarısı reabsorbe olur • FDG eksresyonu • Avantaj ? • Dezavantaj ? IV. Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi, 10-14 Kasım 2010, Antalya
Plazma Glukoz Seviyesinin Görüntülemeye Etkisi • FDG, glukoz ile yarışır • Plazma glukoz seviyesi normal, insülin seviyesi düşük olmalı • Test hangi glisemi düzeyinde yapılmalıdır ? • <140 mg/dL ? • <200 mg/dL ? • SUV değeri glisemiden etkilenir • SUV x 100 /glisemi (mg/dL) • Diabetik olgular hazırlık gerektirir IV. Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi, 10-14 Kasım 2010, Antalya
FDG ve Tümör Biyolojisi • Hücre bölünmesinde artış • DNA sentezi, aminoasit kullanımı ve glikoliz artışı • Hipoksi IV. Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi, 10-14 Kasım 2010, Antalya
FDG Tutulumu – Tümör Mikroçevresi • Nude mice prostat tümör modeli (R3327-AT) • FDG tutulumu • Hipoksi-pozitif korelasyon • Hücresel proliferasyon – negatif korelasyon • Kan akımı – negatif korelasyon • Yüksek FDG tutulumu tümör hipoksisini yansıtır, kan akımı ve proliferasyonu yansıtmaz International Journal of Radiation Oncology * Biology * Physics Volume 62, Issue 2 , Pages 545-553, 1 June 2005 IV. Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi, 10-14 Kasım 2010, Antalya
doku konsantrasyonu (µCi/gm) SUV = enjeksiyon dozu (µCi)/ vücut ağırlığı (gm) Standardize edilmiş uptake değeri (SUV) • Etkileyen faktörler: • Enjekte edilen aktivite • Enjeksiyon sonrası geçen süre • Vücut ağırlığı • Glisemi • Yağ oranı • Enjeksiyon tekniği • SUVBW , SUVlean , SUVBSA , SUVmax • SUV = 3 ? IV. Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi, 10-14 Kasım 2010, Antalya
IV. Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi, 10-14 Kasım 2010, Antalya
Akciğer Kanserinde FDG Tutulumu • Lokal tümör agrezivitesi • Vasküler invazyon • Multipl odak • Tümörün proliferatif potansiyeli • Diferansiasyon • Büyük hücreli tümörler • Skuamöz hücreli tümörler ve adenokarsinomlar • Bronkoalveolar karsinom IV. Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi, 10-14 Kasım 2010, Antalya
FDG PET (+)(-) IV. Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi, 10-14 Kasım 2010, Antalya
FDG - prognoz • 5 yıllık sürvi %60 • Neoadjuvant KT sonrası > %60 SUV • 5 Yıllık sürvi %5 • Neoadjuvant KT sonrası <%25 SUV • Tanı anında SUV >7 %50 nodal/uzak metastaz Sachs S, Bilfinger TV, Komaroff E, Franceschi D. Increased standardized uptake value in the primary lesion predicts nodal or distant metastases at presentation in lung cancer. Clin Lung Cancer 2005;6:310–313. Dhital K, Saunders CA, Seed PT, et al. [(18)F]Fluorodeoxy- glucose positron emission tomography and its prognostic value in lung cancer. Eur J CardiothoracSurg 2000;18: 425–428. Jeong HJ, Min JJ, Park JM, et al. Determination of the prognostic value of [(18)F]fluorodeoxyglucose uptake by using positron emission tomography in patients with non-small cell lung cancer. Nucl Med Commun 2002;23:865–870. Vansteenkiste JF, Stroobants SG, Dupont PJ, et al. Prognostic importance of the standardized uptake value on (18)F- fluoro-2-deoxy-glucose-positron emission tomography scan in non-small-cell lung cancer: an analysis of 125 cases. Leuven LungCancerGroup.JClinOncol1999;17:3201 – 3206. IV. Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi, 10-14 Kasım 2010, Antalya
IV. Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi, 10-14 Kasım 2010, Antalya
IV. Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi, 10-14 Kasım 2010, Antalya
MediastinalYenidenEvreleme FDG PET Akciğer Kanserinde sadece evreleme/yeniden evreleme aracı değildir ! • C-11 Choline – fosfatidilkolin sentezi • F-18 FMISO – hipoksi • F-18 FLT – proliferatif aktivite IV. Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi, 10-14 Kasım 2010, Antalya
IV. Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi, 10-14 Kasım 2010, Antalya
IV. Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi, 10-14 Kasım 2010, Antalya
IV. Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi, 10-14 Kasım 2010, Antalya
IV. Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi, 10-14 Kasım 2010, Antalya
Yeniden Evreleme IIIa (N2) NSCLC • Mediastinal yeniden evreleme sadece mediastenin yeniden evrelenmesi değildir ! • Tümör progresyonu lokalden çok uzak bölgelerde gerçekleşiyor ! BetticherDC, Hsu Schmitz SF, Totsch M, Hansen E, Joss C, von Briel C, et al. Mediastinal lymph node clearance after docetaxelcisplatinneoadjuvant chemotherapy is prognostic of survival in patients with stage IIIA pN2 non- small-cell lung cancer: a multicenter phase II trial. J ClinOncol 2003;21:1752–9. Trodella L, Granone P, Valente S, Margaritora S, Macis G, Cesario A, et al. Neoadjuvant concurrent radiochemotherapy in locally advanced (IIIA–IIIB) non-small-cell lung cancer: long-term results according to downstaging. Ann Oncol 2004;15:389–98. Albain KS, Rusch VW, Crowley JJ, Rice TW, Turrisi III AT, Weick JK, et al. Concurrent cisplatin/etoposide plus chest radiotherapy followed by surgery Southwest Oncology Group phase II study 8805. J ClinOncol 1995;13:1880–92. IV. Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi, 10-14 Kasım 2010, Antalya
IV. Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi, 10-14 Kasım 2010, Antalya
IV. Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi, 10-14 Kasım 2010, Antalya
51 Yaşındaerkek, KT sonrası IV. Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi, 10-14 Kasım 2010, Antalya
IV. Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi, 10-14 Kasım 2010, Antalya
58 YaşındaErkek, 4 kür KT + RT IV. Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi, 10-14 Kasım 2010, Antalya
Sonuç Mediastinalyenidenevrelemede: • En başarılınoninvazivyöntem PET/BT • PET/BT tekbaşınayeterincegüvenilirdeğil • Minimal invazivsonografikyöntemler • Sonuçlartecrübelimerkezlerin • İlkmediastinoskopi • Sadecemediasteninyenidenevrelemesiyetersizdir • PET sadeceyenidenevrelemetestideğildir • PET sadece FDG değildir • Yeni PET ajanlarıvekantitasyonyöntemleri IV. Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi, 10-14 Kasım 2010, Antalya
Klinik açıdan alınması gereken önlemler Alınan dozun %75’i hasta ile < 2 m mesafede geçen süreden kaynaklanır !!! • Personel ışınlamasının ana kaynağı hastadır ! • İşlem sonrası 6-8 saat hasta ile personelin teması azaltılmalı • Erişkin aile bireyleri için kısıtlamaya gerek yok (0.1-0.2 mSv) • Genel durumu kötü hastalar için “tekerlekli sandalye” kullanılmalı • Hamile personel görevlendirilmemeli • Personel rotasyonu IV. Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi, 10-14 Kasım 2010, Antalya