1 Afyon Kocatepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD

1. YENİ TANI ALMIŞ ASTIM HASTALARINDA İNHALE STEROİD TEDAVİSİNİN PSİKOLOJİK BELİRTİLER ÜZERİNE ETKİLERİ Fatma Fidan1, Mehmet Ünlü1, Murat Sezer1, Ömer Geçici2, Murat Hemül2, Levent Tetik1, Ziya Kara1, Ebru Pala1 1Afyon Kocatepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları AD 2Afyon Kocatepe Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Psikiyatri AD

2. Giriş • Astım en sık rastlanan kronik akciğer hastalıklarından biridir. • İnhale steroidler astım tedavisinin temelini oluşturmaktadır • Astım ile depresyon ve anksiyete arasında sıkı bir ilişki bulunmaktadır • Astım atakları hastada anksiyeteye neden olmaktadır • Anksiyete ve depresyon astım morbidite ve mortalitesini artırmaktadır

3. Giriş • Symptom Check-List-90-Revised (SCL-90-R) testi psikolojik belirtileri değerlendirmede sıklıkla kullanılan bir ölçektir. • Bilindiği kadarıyla literatürde SCL-90-R testinin astımlı hastaların psikolojik durumlarını değerlendirmek için kullanıldığı bir çalışma yoktur.

4. Giriş • Çalışmamızda yeni tanı almış astım hastalarının psikolojik durumlarını, tanı anında ve inhale steroid başlandıktan sonraki takiplerinde SCL-90-R testi kullanarak değerlendirmeyi amaçladık.

5. Materyal ve Metod • Yeni tanı almış hafif ve orta persistan astımlı hastalar çalışmaya alındı • Psikiatrik hastalık tanısı almış olanlar ve akut astım atağı geçirmekte olan hastalar çalışmaya alınmadı

6. Materyal ve Metod • Çalışmaya başlangıçta 42 hasta alındı. • Düzenli takiplere gelmeyen 12 hasta çalışmadan çıkarıldı. • Düzenli takip olan 30 hasta çalışmayı tamamladı. • Hastalık evresine uygun olarak inhale steroid ± uzun etkili beta- 2 agonist ile tedaviye başlandı. • Tanı anında ve tedavi başlandıktan 3 ve 6 ay sonra SCL-90-R testi uygulandı

7. Sonuçlar • 25 (%83.3) kadın ve 5 (%16.7) erkek • Yaş ortalaması 41.2±15.1 yıl • 9 hastaya inhale steroid (budesonid) • 21 hastaya kombine tedavi (budesonid+formoterol ya da flutikazon+salmeterol) başlandı • 1 ayın sonunda hastaların semptomları kontrol altına alınmıştı

8. p* : bazal ve 3. ay skorlarının karşılaştırılması (Wilcoxon testi) p** : bazal ve 6. ay skorlarının karşılaştırılması (Wilcoxon testi)

9. p* : bazal ve 3. ay skorlarının karşılaştırılması (Wilcoxon testi) p** : bazal ve 6. ay skorlarının karşılaştırılması (Wilcoxon testi)

13. Tartışma • Astımın tüm ciddiyet düzeyleri için hem erişkinlerde hem de çocuklarda psikiyatrik morbidite araştırılmış ve nonastmatik populasyona göre psikiyatrik bozukluk oranları daha yüksek bildirilmiştir Campbell DA, et al. Ppsychiatric and medical features of near fatal asthma. Thorax 1995; 50: 254-259. Nascimento I, et al. Psychiatric disorders in asthmatic outpatients. Psychiatry Research 2002;110:73–80

14. Tartışma • Psikolojik durumlarında bozukluk (anksiyete, depresyon, öfke ya da kognitif bozukluk) olan astımlı hastalar daha sıklıkla solunumsal semptomlarından (öksürük, balgam, hırıltı ve dispne) şikayetçi olmaktadırlar. Dales RE, et al. The influence of psychological status on respiratory reporting. Am RevRespir Dis 1989;139:1459–8.

15. Tartışma • Sık hastaneye başvurma, çalışamama ve diğer aktivitelerde kısıtlılık sıklıkla davranışsal bozukluklara yol açmaktadır, bu da psikiyatrik morbidite göstergesidir Pless IB, et al. Chronic illness and its consequences: observations based on three epidemiological surveys. Journal of Pediatrics 1971;79:351–9.

16. Tartışma • Birçok otör anksiyete ve depresyon ile astım arasındaki etkileşimin muhtemel mekanizmalarını araştırmışlardır • Astımda ve depresyonda otonomik sinir sistemi fonksiyonunda, -adrenerjik ve kolinerjik aşırı cevaplılık ve β-adrenerjik cevapsızlık gibi bozukluklar gösterilmiştir • Ayrıca hem astımda hem de depresyonda benzer transmitter dengesizlikleri olduğu ve bunun her iki hastalığı da kötüleştirdiği öne sürülmüştür Wright RJ, et al. Review of psychosocial stress and asthma: an integrated biopsychosocial approach. Thorax 1998; 53: 1066-74

17. Tartışma • Cluley ve ark. astımlı hastalarda psikiyatrik bozuklukları hastane anksiyete-depresyon skalası kullanarak değerlendirmişler ve hastaların %46’sında psikiyatrik bozukluk tespit etmişlerdir Cluley S, et al. Psychological disorder in asthma is associated with poor control and poor adherence to inhaled steroids. Respiratory Medicine 2001;95: 37–39 • Bir başka çalışmada 26 (68.5%) astımlı hasta anksiyete semptomları ve 25 (65.8%) hasta depresyon semptomları bildirmiş Krommydas GC, et al. Depression and pulmonary function in outpatients with asthma. Respiratory Medicine 2004;98, 220–224

18. Tartışma • Panik bozukluğun astımlı hastalarda total populasyona göre daha yaygın olduğunu gösteren birçok çalışma vardır. Shavitt RG,et al. General Hospital Psychiatry 1992; 14:420-423. Carr RE. Panic disorder and asthma: causes, effects and research implications. Journal of Psychosomatic Research 1998;44:43–52.

19. Tartışma • Astım ile panik bozukluk arasındaki karşılıklı etkileşim önemlidir. Panik ataklar çoğunlukla hiperventilasyonla ilişkilidir, bu da soğuk havanın inhalasyonunda artmaya, böylece ciddi bronkokonstriksiyona neden olur Carr RE. Panic disorder and asthma: causes, effects and research implications. Journal of Psychosomatic Research 1998;44:43–52. • Diğer taraftan panik bozukluğun en önemli özelliklerinden biri vücutla ilgili duyuların hissedilmesindeki artıştır. Astım semptomlarının tehdit edici olarak yorumlanmasıyla birleştiğinde bu durum panik atağı tetikleyebilir • Thoren C, Petermann F. Reviewing asthma and anxiety. Respiratory Medicine 2000;94: 409-415

20. Tartışma • Çalışmamızda yeni tanı almış astımlı hastaların psikiyatrik durumları tanı anında, tedavi başladıktan 3 ve 6 ay sonra SCL-90-R testi kullanılarak değerlendirildi.

21. Tartışma • Bu teste göre global ciddiyet indeksinde bazal değerler ile 3. ay değerleri arasında anlamlı farklılık saptanmazken, bazal değerler ile 6. ay değerleri arasında anlamlı azalma tespit edildi

22. Tartışma • Bazal değerlerle karşılaştırıldığında tedavinin 3. ayında depresyon, anksiyete ve paranoid düşünce skorlarında, tedavinin 6. ayında ise somatizasyon, obsesif-kompulsif bulgular, depresyon, anksiyete, düşmanlık ve paranoid düşünce skorlarında anlamlı azalma saptandı.

23. Sonuç • Yeni tanı almış astımlı hastalarda tedavi sonrası solunumsal semptomlarda ve klinik durumda düzelme sağlandı. • Ayrıca psikiyatrik semptomlarda anlamlı iyileşme sağlandı • Hastaların psikiyatrik durumlarındaki düzelmenin astım semptomlarının kontrol altına alınmasına bağlı olduğu düşünüldü