1.14k likes | 1.88k Views
HASTANE ENFEKSİYONLARI EL YIKAMA TIBBİ ATIKLAR İZOLASYON ÖNLEMLERİ. Dr. Leman KARAAĞAÇ. Nosokomiyal Enfeksiyon. Tanım Hasta hastaneye başvurduğunda inkübasyon döneminde olmayan, daha sonra gelişen veya taburcu olduktan sonra ortaya çıkan enfeksiyonlardır
E N D
HASTANE ENFEKSİYONLARIEL YIKAMATIBBİ ATIKLARİZOLASYON ÖNLEMLERİ Dr. Leman KARAAĞAÇ
Nosokomiyal Enfeksiyon Tanım • Hasta hastaneye başvurduğunda inkübasyon döneminde olmayan, daha sonra gelişen veya taburcu olduktan sonra ortaya çıkan enfeksiyonlardır • Genellikle hasta hastaneye yattıktan 48-72 saat sonra ve taburcu olduktan sonra 10 gün içinde gelişir
HASTANE ENFEKSİYONU OLUŞUMUNDA PEK ÇOK FAKTÖR ROL OYNAR YATIŞ SÜRESİ İLE, RİSK DOĞRU ORANTILI OLARAK ARTAR
Dr. SIMMAKUS 3. Yüzyıl Roma Hasta oluyordum ve sen geldin Yanında yüz öğrenciyle, oh Simmakus Yüz soğuk el bana dokundu Hiç ateşim yoktu, oh Simmakus, şimdi var Töreci K. Hastane infeksiyonlarının tarihçesi. Hastane İnfeksiyonları Kitabı 2003
Semmelweis’ın gözlemi ile ellerin yıkanmasından sonra doğum yapan kadınlardaki ölüm oranı %18.3’ten yıl sonunda %1.2-5’e düşürülmüştür
FLORANCE NIGHTINGALE • Gıda, su, çevre koşullarının temiz olması ile, hastanedeki ölümleri azaldığını belgelemiş
MASKE MASKE KULLANIMININ KURAL HALİNE GELMESİ 1940-1950
PENİSİLİNİN KEŞFİ Sir Alexander Fleming (1881-1955)
1935SULFONAMİD ve PENİSİLİN’İN KULLANIMI İLE CİDDİ STAFİLOKOK ve STREPTOKOK ENFEKSİYONLARININ TEDAVİSİ SAĞLANMIŞ, ANCAK!!!
1950 AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ ve BAZI AVRUPA ÜLKELERİNDE, CERRAHİ ve ÇOCUK KLİNİKLERİNDE,CİDDİNOZOKOMİYAL STAFİLOKOK ENFEKSİYONLARI TANIMLANMIŞ
ABD’DE ENFEKSİYON KONTROL KOMİTELERİNİN OLUŞUMU 1958 CDC stafilokok enfeksiyonları toplantısı1960 enfeksiyon kontrol hemşiresi1976 hastane akreditasyon çalışmalarına bağlı yapılanma
ABD’DE HASTANE ENFEKSİYONU İLE ÖNCELİKLİOLARAK İLGİLİ OLAN KURULUŞLAR • CDC-Centers for Disease Control andPrevention • HIP-Hospital Infection Program • HICPAC-Hospital Infection Control Practises Advisory Committee • ACIP-Advisory Committee on Immunisation Practices • EPA-Environmental Protection Agency • FDA-Food and Drug Administration
CDC (Centers for Disease Control and Prevention)SENIC PROJESİ(The Study of the Efficacy of Nosocomial Infection Contol) 1974-1985 HASTANE ENFEKSİYONLARININ1/3 ORANINDA ÖNLENEBİLDİĞİNİ GÖSTERMİŞTİR
CDCThe Hospital Infection ProgramDivision of Healthcare Quality PromotionHASTANE ENFEKSİYONLARI GÖRÜLME HIZIBİR KALİTE İNDİKATÖRÜDÜR
TÜRKİYE’DEHASTANE ENFEKSİYONLARI KONTROLU 1974-Tababet uzmanlık tüzüğünde Enfeksiyon Kontrol Komiteleri tanımlanması 1983-Hacettepe Üniversitesi Hastane Enfeksiyon Kontrol Komitesi 1995- Uludağ Üniversitesi Hastane Enfeksiyon Kontrol Komitesi 11.08.2005- Yataklı Tedavi Kurumları Enfeksiyon Kontrol Yönetmeliği
Genellikle enfeksiyon etkeninin çoklu antibiyotik direnci olabileceği için tedavileri daha güç ve pahalı olur
ABD’DE, YILDA 2 MİLYON HASTADA,88 BİN ÖLÜM,4.5 MİLYAR AMERİKAN DOLARI,%70 DİRENÇLİ ETKENLER
PRİMER HASTALIK İYİLEŞSE DE, HASTANE ENFEKSİYONU NEDENİYLE HASTA YAŞAMINI YİTİREBİLİR
DUYARLI KONAK • Yenidoğan • Geriatrik hastalar • Maligniteli hastalar • İmmünsüpresif tedaviler • (kemoterapi, radyoterapi, steroid kullanımı) • Cerrahi hastaları • İmplant konulan hastalar • Geniş yanık ve yaralar
Hastane Enfeksiyon riskini arttıran koşullar; • İnvazif girişimler (damar ve üriner kateter, solunum desteği, implant uygulaması) • Transplantasyon; organ, kemikiliği • Kemik iliği yetmezliği • Dalak hasarı • Malignite • Geniş yara ve yanıklar
KOLONİZE, ENFEKTE GIDA, HAVA, TIBBİ MALZEME İLAÇLAR HASTANE PERSONELİ KONTAMİNE HASTANE ORTAMI EKSOJEN BULAŞ HASTANIN NORMAL FLORASI ENDOJENBULAŞ HASTA
Eksojen bulaş • Hastane ortamında, hasta ile ilişkili olan tüm kişi ve objeler enfeksiyon kaynağıdır • Diğer hastalar • Doktor • Hemşire • Yardımcı personel • Tedavi amaçlı uygulanan kateterler (üriner ve damar) • Solunum desteği • Endoskopi • İmplant uygulaması • Cerrahi işlemler • Diğer girişimler
Endojen bulaş • Normal flora; Flora dengesinin bozulması ve/veya içerdiği mikroorganizmanın başka bir vücut bölgesine taşınması ile olur • Flora dengesinin bozulmasında en önemli etken antibiyotik kullanımıdır
KAYNAK KONAK BULAŞ YOLU 1-Temas yolu 2-Damlacık yolu 3-Hava yolu 4-Kan
KAYNAK İNSAN-OBJELER HAVA YOLU SOLUNUM S pyogenes M tuberculosis Legionella Aspergillus RSV Influenza DİREKT TEMAS Deri-Mukozalar S aureus KNS Gram negatif Basiller VRE İNDİREKT TEMAS KNS Gram negatif Basiller VRE DİĞER (Gıda, kan, IV sıvılar, Dezenfektan) Salmonella Pseudomonas Gram negatif Basiller HBV, HCV
HASTANE ENFEKSİYON KLİNİK TABLOLARI • Bakteriyemi • Sepsis • Üriner sistem enfeksiyonları • Alt solunum sistemi enfeksiyonları • Cerrahi alan enfeksiyonları • MSS enfeksiyonları • Diğer
INTRAVENÖZ KATATER BULAŞ RİSK NOKTALARI
Bakterileri küçük ve baş edilebilir canlılar olarak görmekle, aslında en büyük zararı kendimize veriyoruz
Tüm yapılan işlemler sırasında el teması gerektiğinden hemen her bulaş aşamasında ELLERİN ARACI ROLÜ önemlidir
El hijyeni ve el yıkama • El yıkama; hastane enfeksiyonlarınıönlemede tek başına en etkin ve ucuz yöntemdir • Ne yazık ki, sağlık çalışanları tarafından yeterli sıklıkve etkinlikte uygulanmamaktadır • El yıkama uyumu %10-30 düzeylerinde saptanmaktadır
Hastane içerisinde çoklu ilaç direnci gösteren mikroorganizmaların hastalar arasında taşınması ve yayılmasında • %40 kaynak, • sağlık çalışanlarının kirli elleridir.
Deri ve Flora • Kafa derisi 1x106 • Aksilla 5X10*5 • Abdomen üzeri 4x104 • Önkol 1x104 CFU/cm2 bakteri • Sağlık personelinin ellerindeki bakteri sayısı 5X10*6 cfu/cm2
a-Kalıcı flora • Patojen bakterilere karşı konağın savunmasında etkilidir. • El yıkama işlemlerinden sonra bu bakteri topluluğunda azalma olmaz • Bu floranın üyeleri KNS, Mikrococcus, Propionibacterium ve Corynebacterium türleridir.
b-Geçici flora • Deride devamlı olarak bulunduğu gösterilemeyen mikroorganizmalardan oluşur. (Kontaminant flora) • Hastaya ait kan, balgam, çeşitli vücut sıvıları ile kontamine araç ve gereçlerden sağlık personelinin eline bulaşırlar. • Hastalık oluşturma potansiyelleri yüksektir ve sağlık personelinin kontamine elleri ile ilişkili çok sayıda salgından sorumludurlar.
Enfeksiyon kontrol programı Dezenfeksiyon uygulamaları İzolasyon önlemleri Sürveyans HIV önlenmesi Kateter enf önlenmesi Hastane temizliği Dezenfeksiyon sterilizasyon Tıbbi atıklar EL HİJYENİ
Enfeksiyon Kontrol Önlemlerinde En Önemli Unsur El Hijyenidir Neden??
SADECE EL YIKAMA İLE HASTANE ENFEKSİYONLARI AZALTILABİLİR %50