Stefan Żeromski

1. StefanŻeromski Śladami Stefana Żeromskiego po Nałęczowie

2. Biografia Stefana Żeromskiego Stefan Żeromski urodził się 14 października 1864 r. w Strawczynie w zubożałej rodzinie szlacheckiej o patriotycznych tradycjach: pradziadek artysty był uczestnikiem insurekcji kościuszkowskiej, stryj- żołnierzem powstania listopadowego, ojciec zaś osobą zaangażowaną w pomoc powstańcom 1863 r. Od 1874r. uczył się w gimnazjum w Kielcach. Nie należał do wybitnych uczniów. Ustawiczne wzmaganie się z biedą, chorobami (m.in. gruźlicą) oraz konieczność dorabiania korepetycjami sprawiły, że jego 12-letnia edukacja zakończyła się brakiem matury. Fakt ten uniemożliwił pisarzowi podjęcie studiów na niektórych kierunkach uniwersyteckich. Został więc studentem Warszawskiej Szkoły Weterynaryjnej. Uczelnię tę, z przyczyn zdrowotnych i finansowych, opuścił po dwóch latach (także bez dyplomu). Przez jakiś czas utrzymywał się z prywatnych lekcji w dworach szlacheckich. W 1892 r. ożenił się z Oktawią Rodkiewiczową, którą poznał dzięki Bolesławowi Prusowi. Autor lalki był światkiem na ich ślubie. Kilka lat po ślubie urodził się ich syn, Adam Żeromski. W latach 1892-96 Żeromski pracował jako zastępca bibliotekarza w Muzeum Narodowym Polskim w Rapperswilu (Szwajcaria). Bardzo często bywał w Zakopanem i Nałęczowie. Podczas rewolucji 1905-07 zaangażował się w oświatowe i patriotyczne działania nałęczowskiej inteligencji. W 1908 r. opuścił Królestwo Polskie i przeniósł się do Galicji, nieco później wyjechał do Paryża. W 1913 r. założył nową rodzinę, żeniąc się z malarką Anną Zawadzką. W czasie I wojny światowej, po nieudanej próbie przedostania się na front, przebywał w Zakopanem. Po wojnie zamieszkał w Warszawie, gdzie zmarł 20 listopada 1925 r. Stefan Żeromski Adam Żeromski

3. Drzewo genealogiczne rodziny Stefana Żeromskiego

4. Muzeum Stefana Żeromskiego w Nałęczowie Muzeum Stefana Żeromskiego to dawna siedziba pisarza, wybudowana w 1905 r, według projektu Jana Koszczyc-Witkiewicza. Jest to jedno pomieszczenie z gankiem wspartym na filarach i dachem krytym gontem. Zbudowana z drewnianych bali kładzionych poziomo, na wysokiej kamiennej podmurówce, posiada cechy zakopiańskie. Stefan Żeromski wybudował ją za książkę „Popioły”, nazywano ją „Popielicą”. Chata była letnim domem Stefana Żeromskiego.

5. W muzeum Stefana Żeromskiego znajdowały się : • zdjęcia i portrety z życia Stefana i Adama Żeromskiego • łóżko, na którym spał Adam • mundurek harcerski, który nosił Adaś • kominek, który ogrzewał siedzibę • rękawice bokserskie i stół z krzesłami • biurko i telefon

6. Mauzoleum Adama Żeromskiego Niedaleko od chaty Żeromskiego jest Mauzoleum, w którym złożone jest ciało Adama Żeromskiego. Mieli być tam również pochowani rodzice Adama, lecz spoczywają gdzie indziej. Oktawia Rodkiewiczowa została pochowana na cmentarzu w Nałęczowie, a Stefan Żeromski na Powązkach w Warszawie, gdzie spoczywają inne sławne osoby.

7. Willa Oktawia Drewnianą, piętrową „Willę Oktawia” zbudowali lekarz i dyrektor Zakładu Leczniczego-Konrad Chmielewski z żoną Oktawią, stąd nazwa willi wzięta od imienia żony Oktawii. Po śmierci męża Oktawia podzieliła majątek. Jedno skrzydło sprzedała, a drugie otrzymała w spadku córka Oktawii Żeromskiej- wnuczka Oktawii Chmielewskiej.- Henryka Rodkiewicz- Witkiewiczowa, żona Jana Witkiewicza. W „Willi Oktawia” mieszkał krótko Stefan Żeromski, później powstała ochronka dla dzieci oraz mieszkańców, bywało tu bardzo dużo sławnych osób. Po II wojnie światowej Jan Witkiewicz sprzedał Willę Stanisławowi i Rozalii Klaczyńskim. Po ich śmierci Stanisław Klaczyński przejął „Oktawię”. Stanisław Klaczyński był członkiem ruchu oporu w czasie okupacji, a także więźniem obozu w Związku Radzieckim.

8. Szkoła „Ochronka” Na wzgórzu, tuż za drogą, wznosi się piękny, murowany dom. Ściany z szarego kamienia fugowane cementem, mocny dach łamany od wyglądków i balkonów, weranda podparta przez łukowate arkady. Żeromski opisał tą piękną szkołę „Ochronkę” we fragmencie książki „Róża”. Pisarz wzniósł ja na wzgórzu w 1907 roku. Matki pracujące mogły przyprowadzać dzieci rano, a odbierać wieczorem. Na tą budowlę pisarz przeznaczył honorarium za powieść „Dzieje grzechu”. Ochronką opiekowało się Towarzystwo Oświatowe „Światło”. W szkole odbywały się odczyty, spotkania, działała biblioteka. Po śmierci syna Żeromskich Ochronkę nazwano imieniem Adama Żeromskiego. Przez wiele lat w szkole funkcjonowało przedszkole.

9. Dwór Górskich Dwór Górskich to piękny budynek o murowanych piwnicach. Na nich wznoszą się piętra z poddaszami, zbudowane z drewna w stylu szwajcarskim. Elewacje wzbogacone są werandami, ozdobionymi roślinami. Obiekt stanowi prywatność kilku sukcesorów ostatniego właściciela Nałęczowa. Pisarz mieszkał tu i uczył dzieci inżyniera Michała Górskiego.

10. Pomnik Stefana Żeromskiego w Nałęczowie Piękny pomnik z głową Stefana Żeromskiego usytuowany jest koło jednej alejki w Parku Zdrojowym w Nałęczowie. Wizerunek ten wykonał rzeźbiarz A. Żurakowski w 1928 roku według projektu Jana Witkiewicza. Odsłonięcie pomnika nastąpiło 17 czerwca 1928 roku.

11. Pomniki Bolesława Prusa w Parku Zdrojowym w Nałęczowie W parku Zdrojowym w Nałęczowie jest ławeczka Bolesława Prusa stojąca przed pałacem Małachowskim. Postać odlana jest z brązu, przedstawia pisarza w kapeluszu, z opartą dłonią na książce. Pomnik stoi w parku od 20 października 2002 roku. Wykonał go Stanisław i Zbigniew Strzyżewski. Idąc dalej alejkami można zauważyć drugi pomnik Bolesława Prusa, w kształcie książki.

12. Bibliografia • 1. Informacje na temat pomników i budynków : • http://www.naleczow.com.pl • 2.Informacje dotyczące życia Stefana Żeromskiego: • http://pl.wikipedia.org • LITERATURA POLSKA sztuka, muzyka, teatr – MŁODA POLSKA • 3.Portret Stefana Żeromskiego: • http://pl.wikipedia.org • 4.Portret Adama Żeromskiego • http://www.myheritage.pl

13. Prezentację opracowała Magdalena Struziak kl. V c Dziękuję za poświęcony czas 